II Ka 84/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2023-04-12

Sygn. akt II Ka 84/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2023r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia SO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

przy udziale Prokuratora Jolanty Niewęgłowskiej

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2023 r.

sprawy E. O.

oskarżonej z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie

z dnia 7 grudnia 2022 r. sygn. akt II K 323/22

wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 84/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 7 grudnia 2022 r. sygn. akt II K 323/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

obrazy przepisów prawa procesowego: art. 4, 7, 366 § 1 kpk, przez:

- uwzględnienie wbrew dyspozycji art. 4 kpk jedynie okoliczności oraz dowodów przemawiających na korzyść oskarżonej w postaci jej wyjaśnień oraz złożonych przez nią dokumentów przy przedwczesnym zastosowaniu określonej w art. 5 § 2 kpk zasady domniemania niewinności, bez wyczerpania pełnej inicjatywy dowodowej, bez uwzględnienia i należytej oceny dowodów przemawiających na niekorzyść oskarżonej w postaci zeznań świadków: R. T. (1), D. P. (1) i D. O.,

- wadliwą ocenę wbrew dyspozycji art. 7 kpk i art. 366 § 1 kpk w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przez błędną ocenę przeprowadzonych w sprawie i ujawnionych na rozprawie dowodów w postaci zeznań świadków: R. T. (1), D. P. (1) i D. O., z których jednoznacznie wynika, że dostarczanie (...) Sp. z o. o. reprezentowanej przez oskarżoną E. O. przez pokrzywdzony podmiot (...) Sp. z o. o. odbywało się na zasadzie wcześniejszej przedpłaty, zaś oskarżona przez przesłanie przez przesłanie dokumentu potwierdzającego przelew kwoty 26.420 zł za dostarczone paliwo w ilości 6000 litrów oczekujący na zasilenie, wprowadziła pracowników (...) Sp. z o. o. w błąd co do faktu, że przelew środków nastąpił, w wyniku czego doprowadziła ich wbrew warunkom współrodacy do wydania części towaru w postaci paliwa w ilości 1950 zł o wartości 8586,63 zł, następnie ignorowała wezwania do zapłaty, zaś kwota należności została wyegzekwowana na drodze postępowania windykacyjnego co skutkowało niezasadnym uniewinnieniem oskarżonej E. O. od popełnienia zarzuconego jej czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wprawdzie skarżący zarzucił sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania, o których naruszeniu nie może być w sprawie niniejszej mowy (art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk), jednakże w pełni zasadny jest zarówno ogólnie pojmowany zarzut obrazy przepisów procedury, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi, jak i jego uszczegółowienie w postaci podniesionej obrazy art. 7 kpk. Sąd błędnie bowiem ocenił zeznania świadków R. T. i D. P., wskazujące na wynikające z wcześniejszych nieterminowości uzgodnienia, że dostawy paliwa dla oskarżonej będą realizowane wyłącznie po pełnej przedpłacie, a także na to, że przy przedmiotowym zamówieniu oskarżona posłużyła się oszukańczym, wprowadzającym w błąd dokumentem, potwierdzającym rzekome dokonanie kategorycznie wymaganej przedpłaty. Sąd uznał bowiem, że zeznania R. T. w części nie są wiarygodne, bowiem nie ma dowodów, że oskarżona przedstawiła nieprawdziwe dokumenty potwierdzające dokonanie płatności, ale przeciwnie – oskarżona przedstawiła potwierdzenie przelewu z wyraźnie widocznym wskazaniem, że przelew oczekuje na zasilenie konta, więc nikogo nie wprowadziła w błąd. Tymczasem Sąd całkowicie nieprawidłowo zinterpretował zeznania tego świadka z k. 30 czy k. 186, gdzie wyraźnie rozróżnił on, iż oskarżona po zamówieniu dostawy paliwa, dla potwierdzenia płatności przesłała mailem nie potwierdzenie przelewu, na które jako dowód powołuje się Sąd (k. 41), ale zrzut ekranu – swoistą „fotografię” ekranu komputera – którego wydruk znajduje się na k. 18 akt sprawy. Jak wynika z zeznań świadków, wydruk polecenia przelewu z k. 41 (k. 19), na którym widoczne jest zastrzeżenie, że przelew jeszcze nie został zrealizowany, oskarżona przekazała kierowcy – D. O. dopiero pod koniec przelewania paliwa, co zresztą skutkowało przerwaniem tej czynności. Plik zawierający zrzut ekranu, przesłany poprzednio do pokrzywdzonej firmy jako zapewnienie, że przedpłata pełnej kwoty została dokonana, takiego zastrzeżenia nie zawierał; wręcz przeciwnie – wskazana była na nim data realizacji przelewu, czyli 13.02.2020 r. (k. 18). Sąd tymczasem zdaje się utożsamiać treściowo oba te elektroniczne „potwierdzenia”, zdaje się uznając, że oba były tożsame treściowo – co nie znajduje żadnego potwierdzenia ani w ich treści, ani w dowodach osobowych. Zrzut ekranu, tzw. „print screen”, nie jest tym samym, co może zobaczyć jego wytwórca, przewijając w dół ekran komputera – jest to, jak już wskazano, swoiste zdjęcie, stop-klatka, gdzie widać tylko to, co akurat widzi użytkownik komputera bez dotykania myszy czy klawiatury, a nie możliwość zobaczenia (po przewinięciu) całej zawartości ekranu wytwórcy. Przedmiotowy zrzut z k. 18 wyraźnie nie pokazuje całej zawartości ekranu (widoczny jest po prawej stronie pasek przewijania „w połowie”, dający możliwość zobaczenia jeszcze dalszej treści, zarówno powyżej, jak i poniżej), a kluczowa informacja na podstawie prostego porównania k. 18 i 19 (41) jest zawarta tuż powyżej tego, co widać na zrzucie ekranu. Czym innym jest wydruk potwierdzenia przelewu, który zawiera wszystkie informacje (brak wskazania np., że jest to pierwsza z dwóch stron - 1/2). Dodatkowo Sąd niezasadnie dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, która niezgodnie z zeznaniami D. P. twierdziła, że jej współpraca z (...) sp. z o.o. sp. k. przebiegała bez uwag (mimo iż wbrew pisemnej umowie warunki tej współpracy istotnie, zasadniczo zmieniono - na całkowitą przedpłatę - z uwagi na wcześniejsze niedotrzymywanie jej warunków. Trudno też było uznać za zgodne z zasadami doświadczenia życiowego i logiką te wyjaśnienia oskarżonej, gdzie twierdziła, że za dostarczone jej faktycznie paliwo w ilości ok. 2000 l przez długi czas nie płaciła, bo wezwania do zapłaty były dla niej niezrozumiałe, niezgodne ze stanem faktycznym, a dostawca tego nie wyjaśniał – skoro niewątpliwym było, że w dniu 13 lutego 2020 r. dostała paliwo, za które nie zapłaciła, a sprzedawca chciał, żeby to zrobiła. Niezasadnie również Sąd dał wiarę, że reprezentowana przez oskarżoną spółka (...) sp. z o.o. dysponowała niezbędnymi środkami, wobec czego nie oszukała ona pokrzywdzonej – pierwszej częściowej płatności za dostarczone paliwo (zamiast najpóźniej w dniu dostawy) wpłaciła dopiero blisko dwa miesiące później, kolejnej, znów częściowej, jeszcze dwa miesiące później. Ze względu na to za całkowicie bezpodstawne należało uznać rozważania Sądu I instancji, iż oskarżona nie miała zamiaru wprowadzenia pokrzywdzonej w błąd, przesłała jej rzetelne, zawierające wskazanie „oczekuje na zasilenie” potwierdzenie zlecenia przelewu, szlachetnie niejako znosząc odstępstwo od umowy pisemnej, a mając tego świadomość przedstawiciel pokrzywdzonej zlecił dostawę paliwa – zaś oskarżona odwołała przelew tylko dlatego, że to pokrzywdzona spółka nie wywiązała się z umowy, dostarczając tylko część zamówionego paliwa – za które przecież zapłaciła, więc nie ma podstaw do jakichkolwiek zarzutów. Oskarżona przecież zdawała sobie sprawę, że pierwotne, spisane zasady współpracy zostały zmienione (inaczej domagałaby się realizacji dostawy z odroczonym terminem płatności), wiedziała, że nie otrzyma paliwa, jeśli nie dokona przedpłaty, po zleceniu przelewu widziała, że nie został on zrealizowany, bo na koncie nie było wystarczających środków (przelew oczekiwał na zasilenie konta), a mimo to, gdy pokrzywdzona spółka żądała przedstawienia potwierdzenia dokonania, a nie tylko zlecenia, przelewu całej kwoty, zamiast przesłać od razu dokument, przekazany następnie kierowcy, przesłała obraz części tego polecenia przelewu, gdzie nie widać zastrzeżenia, że przelew nie został jeszcze zrealizowany, bo na koncie nie ma wystarczających środków, widać natomiast bieżącą datę realizacji. Dlatego też w ocenie Sądu odwoławczego ewidentnie tak zachowanie oskarżonej w dniu 12 lutego 2020 r., jak i w czasie późniejszym, wskazuje na to, że zamierzała ona podstępnie wyłudzić od pokrzywdzonej dostawę paliwa poprzez wprowadzenie jej w błąd, że już zapłaciła za całość paliwa, które zamówiła, wiedząc, że jest to niezbędny warunek dokonania dostawy, bowiem najpóźniej po zleceniu dokonania przelewu wiedziała, że na koncie spółki (...) nie było wystarczających środków, a mimo to wykonała wywołujący mylne przekonanie o zrealizowaniu przelewu w dniu 13 lutego 2020 r. zrzut ekranu, mający zastąpić potwierdzanie przelewu, który przesłała do pokrzywdzonej spółki po to właśnie, by uruchomić proces dostawy paliwa – wbrew wcześniej ustalonym warunkom.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność zarzutu skutkowała trafnością wniosku. Zgodnie z treścią art. 437 § 2 kpk, uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 kpk (zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej), art. 454 kpk (przy potrzebie kasacji wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie) lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. Spełniona została przesłanka z art. 454 kpk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd odwoławczy nie może skazać w przypadku uniewinnienia oskarżonego przez Sąd I instancji. Zebrane w sprawie dowody w pełni potwierdzają sprawstwo i winę oskarżonej w zakresie zarzuconego jej czynu, a nie ma podstaw do wydania orzeczenia innego niż skazujące.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd dokona prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w razie pojawienia się takiej konieczności materiał ten uzupełni, dokona prawidłowej całościowej oceny tego materiału, zgodnej z zasadami określonymi w art. 7 kpk, z uwzględnieniem powyższych uwag, a na postawie tej oceny dokona już prawidłowych ustaleń faktycznych, po czym dokona ich właściwej subsumpcji prawnej oraz orzeknie o karze/karach i/lub środkach karnych adekwatnie do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia winy jego sprawcy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wyrok kasatoryjny nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie, dlatego nie orzekano o kosztach.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Olewińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację:  Karol Troć
Data wytworzenia informacji: