Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Dorota Malewicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015r. w S.

odwołania A. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 18 lipca 2014 r. Nr (...), znak: (...)/ (...)- (...)

w sprawie A. N.

z udziałem zainteresowanej P. N. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że P. N. (1) jako pracownik u płatnika składek (...)” A. N. w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 02 kwietnia 2014r.

Sygn. akt IV U 973/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lipca 2014 r. nr (...), znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 83 ust. 1pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit.a, art. ust. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 38 ust.2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, iż ubezpieczona P. N. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) A. N. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu od dnia 2 kwietnia 2014r. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że podważył racjonalność zatrudnienia ubezpieczonej i uznał, że strony umowy o pracę w sposób formalny wykreowały stosunek pracy spisując umowę o pracę dla pozoru, której celem było zgłoszenie P. N. (1) do ubezpieczeń społecznych i uzyskanie przez nią wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych przysługujących pracownikom. W ocenie organu rentowego nie istniał ważny stosunek prawny między stronami, a wobec nieważności umowy o pracę brak jest tytułu do objęcia ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł płatnik składek A. N. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. N. w S. żądając zmiany zaskarżonej decyzji i ustalenie, że P. N. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 02.04.2014 r. W uzasadnieniu odwołania wskazano, że umowa o pracę zawarta między stronami nie była umową pozorną. P. N. (1) po zawarciu umowy o pracę przystąpiła bowiem do wykonywania pracy i świadczyła ją w pełnym wymiarze czasu pracy. Miejscem pracy ubezpieczonej była stancja benzynowa (...) w S., gdzie ubezpieczona podpisywała dokumenty, listy płac, listy obecności, faktury, wykonywała przelewy z rachunku pracodawcy na rachunki ZUS-u, Urzędu Skarbowego i innych podmiotów, obsługiwała klientów, sporządzała zamówienia dla dostawców, odbierała towar, sprawdzała zgodność towaru z fakturą, wprowadzała towar do sytemu. Przychodziła codziennie do pracy i pracowała w godzinach od 8.00-16.00, co wskazuje na to, że stosunek pracy między stronami istniał i rodził obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym od dnia zatrudnienia (odwołanie k.2-5).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenia powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odwołanie k.6-8).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

A. N. od dnia 02.05.1998 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. N. w S.. A. N. do 02.04.2014 r. zatrudniał sześciu pracowników. Dnia 2 kwietnia 2014 r. zawarł umowę o pracę z P. N. (1), która została zatrudniona na czas określony do dnia 02.04.2018 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku menadżer-specjalista ds. marketingu, sprzedaży, kadr i rachuby z wynagrodzeniem 9450 zł brutto. Do zadań P. N. (1) należało w szczególności: tworzenie zamówień jednorazowych oraz kwartalnych na zakup paliw, kontrolowanie cen na rynku paliw oraz węgla, sterowanie zamówieniami towarów poza paliwowych w zależności od sprzedaży, wprowadzanie dokumentów dostaw do systemu, bieżący monitoring płatności, interweniowanie u kontrahentów w razie powstania zaległości finansowych, przygotowanie i wysyłka korespondencji do kontrahentów, prowadzenie dokumentacji kadrowej, sporządzanie list płac pracowników, dokonywanie przelewów za zobowiązania, dokonywanie wpłat gotówkowych w banku, pozyskiwanie nowych kontrahentów. W ramach umowy o pracę pracodawca udostępnił P. N. (1) samochód służbowy, telefon komórkowy, laptop (umowa o pracę k. 23-25 akt organu rentowego). P. N. (1) zawierając umowę o prace była w ciąży, była również zdolna do wykonywania pracy na powierzonym jej stanowisku. Codziennie P. N. (1) przyjeżdżała do miejsca swojej pracy: stacja paliw S. ul. (...) i wykonywała ją od 8.00 do 16, a czasami również pracowała w soboty. P. N. (1) została zatrudniona z uwagi na to, że firma płatnika składek rozwija się i zatrudniona przez niego księgowa M. L. na ½ etatu nie wyraziła zgody na zwiększenie jej wymiaru czasu pracy, a właściciel firmy z uwagi na stan zdrowia nie jest wstanie samodzielnie pracować. P. N. (1) zgodnie z zakresem swoich obowiązków zajmowała się sprawami kadrowymi pracowników, obsługiwała klientów, zajmowała się rozliczeniami z ZUS-em i Urzędem Skarbowym, korespondencją do kontrahentów, zamówieniami, kontaktami z firmą (...), gdyż pracodawca chce przejść pod szyld firmy (...), windykacją należności, wystawianiem faktur, przygotowywała listy płac, ponaglała telefonicznie kontrahentów do zapłaty należności, przyjmowała i wprowadzała towar do systemu (zeznania świadków: M. L. k. 25v-26, D. K. k. 26-26v, zeznania zainteresowanej P. N. k. 27-27v, formularze zamówień k. 117-121 akt organu rentowego). Wynagrodzenie pracodawca wypłacał ubezpieczonej na konto, praca ubezpieczonej nadzorowana była pracodawcę.

Na początku maja 2014 r. ubezpieczona miała zatrucie ciążowe i musiała skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, była też hospitalizowana w szpitalu. Na zwolnieniu lekarskim ubezpieczona była do porodu. Podczas nieobecności ubezpieczonej w pracy zatrudniony został nowy pracownik do obsługi stacji, a obowiązki ubezpieczonej częściowo przejęła księgowa, a częściowo T. N. (zeznania świadków: M. L. k. 25v-26, D. K. k. 26-26v).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Sporną okolicznością w niniejszej sprawie było, czy P. N. (1) i A. N. łączył stosunek pracy od dnia 2 kwietnia 2014 r.

Stosownie do treści art. 22 § 1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W celu określenia, czy umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami zawarta została dla pozoru, należy odwołać się do poglądów wyrażonych w orzecznictwie. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. II UK 14/12, w orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i nie może w związku z tym stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Nie można zatem przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, jeżeli pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca tę pracę przyjmował. Należy pamiętać również o poglądzie wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu do wyroku z dnia 14 października 2014 r. III AUa 25/14, zgodnie z którym, dla ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy, nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak podpisanie umowy o pracę, zgłoszenie do ubezpieczenia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki wynikające z umowy o pracę i to czyniły. Zgodnie z dyspozycją art. 22 k.p. stosunek pracy charakteryzuje się pewnymi szczególnymi cechami: konieczność osobistego wykonywania pracy, podporządkowanie pracodawcy, wykonywanie pracy na jego rzecz i ryzyko oraz odpłatność pracy. Istotą stosunku pracy jest zatem, aby m.in. praca odbywała się pod kierownictwem pracodawcy i by pracownik stosował się do jego poleceń związanych zwłaszcza z organizacją i przebiegiem pracy. Świadcząc umowę o pracę pracownik jest podporządkowany pracodawcy, co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonywania. (…) Po stronie pracownika musi zatem istnieć chęć świadczenia pracy oraz możliwość jej świadczenia, a po stronie pracodawcy potrzeba zatrudnienia i korzystania z tej pracy za wynagrodzeniem.

Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 30 maja 2006 r. w sprawie II UK 161/05 wskazał, iż przy zakwestionowaniu przez ZUS umowy o pracę rzeczą sądu jest ustalenie, czy faktyczne oświadczenia woli stron miało na celu nawiązanie stosunku pracy w rozumieniu art. 22 k.p, czy też zamiarem pracodawcy było oddanie przysługi ubezpieczonemu w postaci zgłoszenia jej do ubezpieczenia w sytuacji, gdy nie potrzebował pracownika i miał świadomość tego, że umowa nie będzie go obowiązywać, jego ewentualne zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne będą krótkotrwałe, a ubezpieczona była zainteresowana objęciem jej ubezpieczeniem społecznym ze względu na spodziewaną niezdolność do pracy i związane z tym prawo do świadczeń. Gdyby z faktycznych oświadczeń woli stron wynikał taki zamiar, wykonywanie przez ubezpieczonego różnych czynności w firmie nie byłoby traktowane jako wykonywanie umowy o pracę. Natomiast w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama ich świadomość co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (art. 58 § 1 k.c.).

Stosownie do treści art. 58 § 1 kc nieważności czynności prawnej zachodzi, gdy celem czynności prawnej jest obejście ustawy. Przyjmuje się, że działanie mające na celu obejście ustawy polega na wywołaniu pewnego skutku prawnego, który jest zakazany przez przepisy bezwzględnie obowiązujące, za pomocą takiego ukształtowania czynności prawnej, że zewnętrznie ma ona cechy niesprzeciwiające się obowiązującemu prawu. Zgodnie z powyższym, aby przyjąć, że umowa o pracę zmierza do obejścia prawa, wymagane jest poczynienie konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej. Dodatkowo, jeżeli w konkretnym przypadku została zawarta umowa o pracę nienaruszająca art. 22 kp, nie można stawiać zarzutu zawarcia takiej umowy w celu obejścia prawa, nawet gdy jej cel dyktowany był wyłącznie chęcią uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Znajduje to swoje uzasadnienie w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe obejmuje pracowników, czyli - stosownie do art. 2 kodeksu pracy - osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a nie takie, które tylko umowę o pracę zawarły (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013r., III AUa 1039/12).

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, iż P. N. (1) od dnia 2 kwietnia 2014 r. rzeczywiście świadczyła pracę na rzecz płatnika składek. Wywiązywała się bowiem z ciążących na niej obowiązków pracowniczych. Zostało udowodnione w toku procesu, że ubezpieczona codziennie przyjeżdżała do pracy na stację paliw w S. i wykonywała ją w godzinach od 8.00 do 16.00. Powyższe potwierdzili pracownicy stacji pracujący razem z ubezpieczoną zarówno na etapie postępowania przed organem rentowym, jak i przed Sądem. M. L. i D. K. składając zeznania przed Sądem potwierdzili, że razem z ubezpieczoną pracowali w okresie od 2 kwietnia 2014 r. M. L. przygotowywała ubezpieczoną do przejęcia obowiązków kadrowych, uczyła ją wykonywania rozliczeń finansowych z US i ZUS-em. W tych sprawach ubezpieczona pracowała pod nadzorem M. L.. Wymienione osoby zeznały również, że ubezpieczona obsługiwała klientów, robiła zamówienia na zaopatrzenie dla dostawców, wystawiała faktury, ponaglała telefonicznie klientów do zapłaty należności, wyszukała firmę windykacyjną, która zajęła się windykacją należności płatnika składek.

Sąd uznał złożone zeznania za wiarygodne, obrazują one charakter świadczonej pracy przez ubezpieczoną i specyfikę tej pracy. Wykonywanie pracy powierzonej ubezpieczony potwierdził pracodawca składając wyjaśnienia informacyjne.

Reasumując, podkreślić należy, iż ustalony w sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, iż zakres i sposób obowiązków wykonywanych przez P. N. (1) wypełnia cechy stosunku pracy, w rozumieniu art. 22 kp. Wykazane zostało, że ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę, tak więc zarzut pozorności umowy wywiedziony został przez organ rentowy błędnie i się nie potwierdził.

W niniejszej sprawie umowa o pracę z dnia 2 kwietnia 2014r. zawarta między stronami nie jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego, ani nie zmierza również do obejścia przepisów prawa. Ustalone w umowie wynagrodzenie za pracę jest adekwatne do wykonywanej przez ubezpieczoną pracy i możliwości finansowych pracodawcy. Zatem umowa o pracę nie jest również nieważna w rozumieniu art. 58 kc.

Zgodnie z art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Obowiązek ubezpieczenia społecznego powstaje w dniu nawiązania stosunku pracy a ustaje w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Zgodnie z powyższym należy stwierdzić, że ubezpieczona P. N. (1) od dnia 2 kwietnia 2014 r. pozostawała w stosunku pracy i podlegała od tego czasu obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.