Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st. sekr. sądowy Małgorzata Wierzbicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2016r. w S.

odwołania I. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 19 października 2015 r. (Nr (...))

w sprawie I. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo I. P. do emerytury od dnia 01 października 2015 r.

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz I. P. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 1297/15 UZASADNIENIE

Decyzją z 19 października 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił I. P. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25-letni okres ubezpieczenia oraz 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy podniósł, że udowodniony okres ubezpieczenia stanowi 24 lata, 9 miesięcy i 21 dni.

Odwołanie od w/w decyzji złożył I. P. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał m.in., że do okresu ubezpieczenia należy doliczyć okres jego pracy w gospodarstwie rolnym położonym w miejscowości W. gmina C. należącym do wuja T. C. oraz babci J. C. (1) od 29 czerwca 1971r. do 17 września 1973r., a do stażu pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres jego pracy w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S. od 2 stycznia 1979r. do 31 marca 1995r., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku mechanika wykonując prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych (odwołanie k.1-2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-4 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony I. P. w dniu (...) ukończył 60-ty rok życia. W dniu 24 sierpnia 2015r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 24 sierpnia 2015r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lata, 9 miesięcy i 21 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie wykazał, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Wskazując na powyższe decyzją z 8 września 2015r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 8 września 2015r. k.18 akt emerytalnych).

W dniu 7 października 2015r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonego o ponowne rozpoznanie wniosku o emeryturę z uwzględnieniem do okresu ubezpieczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym babci J. C. (1) położonym w miejscowości W. gmina C. podczas wakacji w 1971r., 1972r. i 1973r. (wniosek z 7 października 2015r. wraz z załącznikami k.19-30 akt emerytalnych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku, zaskarżoną decyzją z 19 października 2015r. organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury wskazując, że praca w gospodarstwie rolnym babci w okresie wakacji nie jest pracą w rozumieniu ustawy emerytalnej, a jedynie formą pomocy doraźnej. Nadto organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił co najmniej 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach (zaskarżona decyzja z 19 października 2015r. k.32 akt emerytalnych).

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) w M.. Razem z rodzicami i o 3 lata młodszym bratem ubezpieczony zamieszkiwał w miejscowości B. oddalonej o kilka kilometrów od M.. Dwa kilometry od miejscowości B. położona jest wieś W., w której zamieszkiwała babka ubezpieczonego ze strony matki – J. C. (1) oraz sześcioro rodzeństwo matki ubezpieczonego, w tym jej brat J. C. (2). Babka ubezpieczonego i jego wuj J. C. (2) od lat 60-tych byli posiadaczami nieruchomości rolnych położonych na terenie wsi W., a w latach 70-tych stali się właścicielami posiadanych nieruchomości w drodze tzw. uwłaszczenia. Babka ubezpieczonego J. C. (1) uzyskała Akt Własności Ziemi na nieruchomości rolne o łącznej powierzchni 8,23 ha, a wuj T. C. otrzymał Akt Własności Ziemi na nieruchomości rolne o łącznej powierzchni 8,22 ha (Akty Własności Ziemi z 16 września 1976r. oraz zaświadczenie Starostwa Powiatowego w M. z 6 października 2015r. k.21-23 akt emerytalnych). T. C. był kawalerem i faktycznie jego gospodarstwo rolne stanowiło funkcjonalną całość z gospodarstwem rolnym jego matki J. C. (1). Pozostałe rodzeństwo matki ubezpieczonego (5 osób) choć mieszkało w jednym domu z J. C. (1) i T. C. nie pracowało stale w gospodarstwie rolnym, gdyż wszyscy pracowali zawodowo poza rolnictwem w W. lub w M. i po pracy wracali do domu około godziny 17. Na początku lat 70-tych rodzeństwo matki ubezpieczonego było w wieku od 40 do około 50 lat, a babka ubezpieczonego J. C. (1) (urodzona w (...)r.) w dacie uwłaszczenia nieruchomości rolnych ,tj. w dniu 4 października 1971r. miała 70 lat. Ubezpieczony i jego brat byli jedynymi wnukami J. C. (1). Poza jedną ciotką ubezpieczonego, która wyszła za mąż (nie miała dzieci), pozostało rodzeństwo jego matki nie założyło rodzin. Rodzice ubezpieczonego również pracowali poza rolnictwem. W czerwcu 1970r. ubezpieczony ukończył szkołę podstawową. Od września 1970r. rozpoczął naukę w trzyletniej (...) Szkole Zawodowej w M., którą ukończył w dniu 20 czerwca 1973r. uzyskując zawód mechanika pojazdów samochodowych (świadectwa szkolne i świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej w M. z 20 czerwca 1973r. k.25-27 akt emerytalnych). W okresie nauki w szkole zawodowej – w trakcie roku szkolnego ubezpieczony mieszkał z rodzicami w miejscowości B.. Wszystkie zaś wakacje, w tym te przypadające po ukończeniu 16. roku życia (w dniu 29 czerwca 1971r.) ubezpieczony spędzał w gospodarstwie rolnym babki J. C. (1) i wuja T. C.. W okresie tym ubezpieczony mieszkał u w/w krewnych i codziennie pracował w prowadzonym przez nich gospodarstwie rolnym. W gospodarstwie, w którym około 12 ha stanowiło pole orne uprawiane było zboże, siano, warzywa oraz prowadzona była hodowla zwierząt – około 10 krów, 5-6 sztuk cielaków, około 10 sztuk trzody chlewnej równocześnie, 2 konie do prac polowych oraz drób. Mieszkając w wakacje w gospodarstwie rolnym ubezpieczony wstawał około godziny 6.30 - 7 i pomagał babce oraz wujowi w pracach w gospodarstwie. Pracował przy tzw. obrządku zwierząt i przy wszystkich pracach polowych – przy sianokosach, żniwach, przy zwożeniu siana i zboża do budynków gospodarczych, przy młócce. Ponadto wykonywał inne aktualnie potrzebne prace. Z uwagi na dużą powierzchnię gospodarstwa i brak mechanizacji praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym w okresach wakacyjnych 1971r., 1972r. i 1973r. miała istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania tego gospodarstwa. W dniu 18 września 1973r. ubezpieczony podjął pierwszą pracę zawodową w Kółku Rolniczym – (...) bazie Maszynowej w B. (świadectwo pracy z 7 stycznia 2014r. k.3 akt o ustalenie kapitału początkowego, zeznania świadków: I. S. k.20-20v, H. S. k.20v i B. G. k.20v-21 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.34 i k.18v-19 akt sprawy).

Od 2 stycznia 1979r. do 31 marca 1995r., a zatem przez 16 lat i 3 miesiące ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S., przy czym pracę świadczył w Rejonowej (...) w M. (świadectwo pracy z 31 marca 1995r. k.7 akt o ustalenie kapitału początkowego).

Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych (umowa o pracę na czas nieokreślony z 2 stycznia 1979r. i angaże na stanowisku mechanika – w aktach osobowych). Poza ostatnimi 6-8 miesiącami pracy ubezpieczony stale wykonywał naprawy pojazdów samochodowych w kanałach. W Rejonowej K. (...) w M. było około 35 samochodów, w tym karetki pogotowia ratunkowego, samochody osobowe i dostawcze. W warsztacie były 2 kanały (wewnątrz pomieszczenia) i jeden na zewnątrz oraz zatrudnionych było 4 mechaników. Naprawy dokonywane w kanałach dotyczyły m.in. układu wydechowego, układu zawieszenia, skrzyni biegów, wymiany oleju. Doraźnie ubezpieczony wychodził z kanału w celu przyniesienia potrzebnego narzędzia lub części. Z upływem czasu doszło do zmniejszenia liczby ośrodków zdrowia na terenie powiatu (...), co pociągnęło za sobą zmniejszenie taboru samochodowego do około 20 sztuk. Ponadto doszło do spadku usług świadczonych przez warsztat na rzecz klientów z zewnątrz, które to usługi od pewnego czasu były oferowane do odbiorców zewnętrznych. W związku ze zmniejszeniem ilość napraw w warsztacie, w dniu 16 grudnia 1994r. Kierownik Rejonowej (...) w M. skierował do Dyrektora Wojewódzkiej Kolumny wniosek o przeniesienie ubezpieczonego ze stanowiska mechanika na stanowisko kierowcy (pismo z 16 grudnia 1994r. – w aktach osobowych ubezpieczonego). W uwzględnieniu powyższego wniosku, pismem z 29 grudnia 1994r. pracodawca ubezpieczonego wypowiedział mu umowę o pracę w części dotyczącej stanowiska pracy – ze stanowiska mechanika na stanowisko kierowcy. Ubezpieczony nie zgodził się na zaproponowane warunki pracy, w następstwie czego umowa o pracę rozwiązała się z dniem 31 marca 1995r. (wypowiedzenie warunków umowy o pracę z 29 grudnia 1994r. i pismo ubezpieczonego o odmowie przyjęcia nowych warunków pracy z 14 lutego 1995r. – w aktach osobowych, zeznania świadków: J. P. i A. C. k.21-22 akt sprawy, D. J. k.30v-31v akt sprawy, B. W. k.33v-34 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.34-34v i k.19-19v akt sprawy).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (raport z analizy konta k.17 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie I. P. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego ogólnego stażu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, a także stażu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Ubezpieczony podnosił, że posiada 25-letni okres ubezpieczenia, gdyż uwzględniony przez organ rentowy okres ubezpieczenia w wymiarze 24 lata, 9 miesięcy i 21 dni należy uzupełnić okresami pracy ubezpieczonego w czasie wakacji w 1971r., 1972r. i 1973r. w gospodarstwie rolnym babki i wuja położonym w miejscowości W. o powierzchni ponad 16 ha. Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie. Kwestia zaliczania do okresu ubezpieczenia, okresów pracy w gospodarstwie rolnym podczas wakacji była przedmiotem orzecznictwa sądów, które jednolicie opowiedziały się za taką możliwością. W okolicznościach sprawy – w świetle przeprowadzonych dowodów nie ulega wątpliwości, że ubezpieczony w w/w okresach wakacyjnych wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym. Przedmiotowe gospodarstwo należało do bliskich krewnych ubezpieczonego i położone było blisko jego miejsca zamieszkania. Nie ma podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań świadków – (...) i samego ubezpieczonego, że jako dorastający wnuk i siostrzeniec, ubezpieczony w czasie wakacji „przeprowadzał” się do swojej baki i wuja i pomagał im w pracy w gospodarstwie. Należy podkreślić, że przedmiotowe gospodarstwo było duże –ponad 16-hekatarowe, a okres wakacji jest i był okresem nasilonych prac polowych, szczególnie jeśli zważyć, że w rozpatrywanym okresie gospodarstwo to było niezmechanizowane. Dodać również należy, że babka ubezpieczonego będąca właścicielką pod 8 ha ziemi na początku lat 70-tych była już osobą w podeszłym wieku (ukończony 70. rok życia), a zatem z pewnością jej zdolność do wykonywania prac polowych był ograniczona. W tych okolicznościach i wobec przedstawionej wyżej sytuacji rodzinnej, w której pozostałe dzieci J. C. (1) pracowały zawodowo nie może być wątpliwości, że praca ubezpieczonego miała istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Mając na uwadze powyższe, zgodnie z art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd uznał, że wskazane wyżej okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym (3 okresy wakacyjne, co stanowi 6 miesięcy) podlega doliczeniu do okresu wymaganego do emerytury, sprawiając że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 25-letnim okresem ubezpieczenia.

W odniesieniu do stażu pracy w szczególnych warunkach ubezpieczony podniósł, że posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w takich warunkach, a to z tytułu zatrudnienia w Wojewódzkiej Kolumnie (...) Sanitarnego w S. – (...) w M., gdzie przez okres ponad 15 lat wykonywał pracę mechanika przy naprawach pojazdów mechanicznych w kanałach remontowych. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że w okresie zatrudnienia w powyższym przedsiębiorstwie trwającym od 2 stycznia 1979r. do 31 marca 1995r. ubezpieczony wykonywał wyżej opisaną pracę, przy czym poza ostatnimi miesiącami pracy (6 do 8 miesięcy, kiedy to spadła ilość napraw) pracę mechanika przy naprawach w kanale remontowym wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca tego rodzaju zaliczona jest do pracy w szczególnych warunkach o czym stanowi wykaz A dział XIV poz.16 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Na fakt wykonywania przez ubezpieczonego powyższej pracy wskazują dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych ubezpieczonego oraz spójne zeznania w/w świadków - współpracowników ubezpieczonego w rozpatrywanym okresie, w tym jego przełożonego B. W.. Powyższych ustaleń nie podważa przy tym fakt, że ubezpieczony doraźnie opuszczał kanał w celu przyniesienia określonego narzędzia lub części. Były to bowiem czynności ściśle związane z dokonywanymi naprawami. Wskazać również należy, że jak wynika z zeznań ubezpieczonego i innych świadków okresowo - co 2 lata K. Sanitarna otrzymywała nowe karetki pogotowia, co wymagało pomalowania ich w odpowiednich kolorach, a to zajmowało około 2-3 dni pracy. Praca przy lakierowaniu natryskowym (taką metodą było to wykonywane) również zaliczana jest to pracy w szczególnych warunkach, o czym stanowi wykaz A dział XIVpoz.17 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r.

Reasumując uznać należało, że ubezpieczony spełnia również przesłankę 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Mając to na uwadze Sąd na podstawie art.477.14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że I. P. przysługuje prawo do emerytury od 1 października 2015r. ,tj. od miesiąca zgłoszenia ponownego wniosku o emeryturę (k.19 akt emerytalnych).

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.