Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca SSO Jolanta Hryciuk

Protokolant sekr. sąd. Anna Lipińska

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2015 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. O.

przeciwko (...) w W.

o zadośćuczynienie

I.  zasądza od (...)w W. na rzecz B. O. kwotę 50.000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 stycznia 2014r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od (...)w W. na rzecz B. O. kwotę 3.000 (trzy tysiące) złotych tytułem zwrotu kosztów pogrzebu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 listopada 2014r. do dnia zapłaty;

III.  w pozostałej części powództwo oddala;

IV.  zasądza od (...)w W. na rzecz B. O. kwotę 4.213,79 (cztery tysiące dwieście trzynaście złotych i 79 groszy ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 457/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 kwietnia 2014r. powódka B. O. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...)w W. na podstawie art. 446§4 kc kwoty 77 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek śmierci syna Ł. O. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 stycznia 2014r. do dnia zapłaty, na podstawie art. 446§1 kc kwoty 3000 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu syna Ł. O. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następującego po upływie 30 dni od daty doręczenia pozwu do dnia zapłaty, zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powódka podniosła, iż w dniu 22 listopada 2009r. w miejscowości N. doszło do wypadku, w wyniku którego zginął Ł. O. – syn powódki. Sprawcą wypadku był K. F., kierujący samochodem marki A. o nr rej. (...), nie posiadającym ubezpieczenia OC. Z uwagi na śmierć sprawcy Prokuratura Rejonowa w Siedlcach postanowieniem z 24 lutego 2010r. umorzyła śledztwo w sprawie przedmiotowego wypadku. Pozwany przyjął swoją odpowiedzialność za skutki wypadku i na podstawie decyzji z 29 stycznia 2014r. wypłacił powódce kwotę 10 000 zł tytułem odszkodowania i kwotę 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozwany odmówił powódce zwrotu kosztów pogrzebu.

Powódka podniosła, iż Ł. O. zamieszkiwał z nią we wspólnym gospodarstwie domowym. Był dla niej jedyną i najbliższą osobą. Z uwagi na alkoholizm męża powódka złożyła pozew o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, który został orzeczony przed śmiercią syna. Syn był dla powódki prawdziwą ostoją i wsparciem. W chwili wypadku miał zaledwie 19 lat. Powódka zawsze mogła liczyć na pomoc syna i pokładała w nim wszelkie nadzieje związane ze swą przyszłością. Krzywda, jakiej doznała powódka jest ogromna. Ł. był jej jedynym dzieckiem. Mimo upływu czterech lat od wypadku powódka nie może pogodzić się z tym, co się stało. Czuje pustkę i żal, cierpi na bezsenność, nie ma chęci do życia, stała się apatyczna i zrezygnowana. Stan zdrowia powódki, która już przed wypadkiem leczyła się psychiatrycznie uległ znacznemu pogorszeniu w wyniku przeżytej traumy po śmierci syna.

W odpowiedzi na pozew, pozwany (...)w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany podniósł, iż spełnił świadczenie przyznając powódce 40 000 zł tytułem zadośćuczynienia i 20 000 zł tytułem odszkodowania, które pomniejszył z uwagi na przyjęcie 50 % przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody. Pozwany wskazał, iż z materiałów z postępowania przygotowawczego wynika, iż Ł. O. świadomie zdecydował się na jazdę w charakterze pasażera pojazdu kierowanego przez nietrzeźwego kierowcę. Prokuratura Rejonowa w Siedlcach ustaliła, iż sprawca wypadku K. F. znajdował się w stanie nietrzeźwości 1,42 promila alkoholu we krwi. Ł. O. także spożywał alkohol podczas jazdy jako pasażer. W badaniu krwi stwierdzono u niego 0,93 promila alkoholu.

Na rozprawie pełnomocnik powódki popierał powództwo.

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 22 listopada 2009r. w miejscowości N. miał miejsce wypadek drogowy, w wyniku którego śmierć poniósł syn powódki Ł. O. (akt zgonu k. 8). Sprawcą wypadku był K. F.. Sprawca wypadku K. F. znajdował się w stanie nietrzeźwości. Miał 1,42 promila alkoholu we krwi (protokół badania k.36). Ł. O. także był pod wpływem alkoholu. W badaniu krwi stwierdzono u niego 0,93 promila alkoholu (protokół badania k.37).

Postanowieniem z 24 lutego 2010r. Prokuratura Rejonowa w Siedlcach umorzyła śledztwo w sprawie wypadku drogowego w dniu 22 listopada 2009r. w miejscowości O. N., w którym zginął syn powódki wobec śmierci sprawcy (k. 13-14).

Pojazd, którym poruszał się sprawca wypadku nie posiadał obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Ł. O. był jedynym synem B. O.. W chwili wypadku miał 19 lat. Był uczniem IV klasy Technikum Samochodowego w S.. Miał dziewczynę K. K.. Mieszkał z matką w jednym gospodarstwie domowym. B. O. rozwiodła się mężem jeszcze przed śmiercią syna. Wynajmowała razem z synem mieszkanie.

Śmierć syna była dla powódki ogromnym wstrząsem. Przez dwa tygodnie po jego śmierci powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim od lekarza rodzinnego, po czym wróciła do pracy zawodowej. Po śmierci syna z powódką zamieszkała dziewczyna Ł. O.. Mieszkała przez jeden rok. Następnie powódka zamieszkała ze swoim partnerem, z którym mieszka do chwili obecnej. Powódka bardzo przeżyła śmierć syna. Zdarzenie to wywołało u niej ból, poczucie osamotnienia, tęsknotę, a także poczucie krzywdy związanej z utratą osoby najbliższej. Przeżywa tę stratę do chwili obecnej. Często odwiedza grób syna, zamawia msze w kościele (zeznania powódki – nagranie z rozprawy z 3 czerwca 2015r., zeznania świadków K. K. i M. B. – nagranie z rozprawy z 6 października 2014r.).

Stopień negatywnych przeżyć powódki w okresie co najmniej pół roku po śmierci syna był znaczny, lecz typowy dla tak bolesnej straty. Żałoba skończyła się reorganizacją, nie doprowadziła do trwałej zmiany usposobienia powódki, postrzegania świata czy zmiany kontaktów z otoczeniem. U powódki nie ujawniono schorzenia psychicznego ani cech depresyjnego obniżenia nastroju (opinia psychiatry i psychologa k. 68-70,99).

B. O. leczyła się w (...) od 2008r. ( dokumentacja lekarska k. 17-19). Po śmierci syna jej wizyty u lekarza psychiatry były rzadkie (opinia psychiatry i psychologa k. 68-70,99). .

Obecnie B. O. pracuje w Przedsiębiorstwie (...) w W., jako specjalista do spraw geodezyjnych. Od 2010r. studiuje geodezję, obecnie jest na IV roku. Mieszka ze swoim partnerem.

B. O. poniosła koszty pogrzebu Ł. O.. Na te koszty składały się: zakup wieńca – 400 zł, usługa pogrzebowa – 2600 zł ( faktura na zakup wieńca i za usługę pogrzebową k. 15-16), opłata za mszę w kościele, wynagrodzenie organisty, kościelnego, zmiana płyty nagrobnej ( zeznania powódki – nagranie z rozprawy z 3 czerwca 2015r.).

Powódka zgłosiła roszczenia do (...) S.A. w W. (k.10). Decyzją z 29 stycznia 2014r. (...)w W. przyznał B. O. odszkodowanie z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej w kwocie 10 000 zł i zadośćuczynienie w kwocie 20 000 zł (k.11). Pozwany przyjął 50% przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody (k.12).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 446 § 4 kc Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Pozwany swojej odpowiedzialności w powyższym zakresie nie kwestionował i wypłacił powódce zasadną jego zdaniem kwotę tytułem zadośćuczynienia.

Po dokonaniu analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że przyznana powódce kwota 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia nie rekompensuje w całości doznanej przez nią krzywdy.

Nie ulega wątpliwości, iż powódka jako matka Ł. O. należy do kręgu najbliższych członków rodziny, spełniając warunki podmiotowe przewidziane w art. 446 § 4 kc.

Ł. O. był jedynym synem powódki. B. O. rozstała się z mężem i syn był dla niej osobą najbliższą i najważniejszą. Jak zeznała powódka, był sensem jej życia, „motorem i napędem”. Jego brak spowodował trudną do opisania pustkę. Spowodował żal, poczucie osamotnienia, wywołał tęsknotę i poczucie krzywdy, której słowa nie są w stanie wyrazić. Nie ulega wątpliwości, iż powódka doznała ogromnego bólu i cierpienia na skutek nagłej nieoczekiwanej straty syna, osoby w tak młodym wieku, który miał przed sobą życie, swoje plany, na którego pomoc i wsparcie mogła liczyć także w przyszłości. Charakter relacji, więzi powódki z synem opisują jej zeznania, jak również zeznania świadków M. B. i K. K. (nagranie z rozprawy z 6 października 2014r.), które Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Powódka znalazła się w bardzo trudnej sytuacji po śmierci syna. Zeznała, iż nie chciało się jej wstać, ubrać, zjeść, wychodzić z domu. Nie sposób kwestionować tego, że miłość rodzicielska jest najsilniejszą odmianą tego uczucia, a strata dziecka przez rodzica jest ogromnym cierpieniem.

Przewidziane w art. 446 § 4 kc zadośćuczynienie ma kompensować uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższe osoby zmarłego. Kompensacji podlega krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego człowieka. Zadośćuczynienie pieniężne przyznane na podstawie art. 446 § 4 kc ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych będących wynikiem śmierci najbliższej osoby, a także ma pomóc przystosować się ponoszącym stratę do nowej rzeczywistości.

W tym miejscu podnieść należy, iż życie ludzkie nie ma ceny. Nie można bowiem wyrazić i ustalić w sposób ekonomiczny powstałej w związku z tym krzywdy, tym bardziej gdy śmierć osoby bliskiej ma charakter nagły i nieprzewidziany i spowodowana jest wyłącznie działaniem osoby drugiej. Dolegliwości psychofizyczne powstałe w związku z taką tragedią nie koniecznie muszą się tu przejawiać w jakiejś chorobie. Chodzi o sam fakt i o powstałe w związku z tym cierpienia, tj. pustkę, lęk i samotność, które są oczywiste.

Nie sposób nie zauważyć, iż tego typu sprawy mają charakter bardzo ocenny. Sąd ustalając kwotę zadośćuczynienia nie dysponuje żadnymi wskazówkami czy tabelami określającymi wysokość zadośćuczynienia dla poszczególnych przypadków. Orzeczenia innych sądów mogą dać jedynie wskazówki w tym zakresie. Jednakże subiektywny charakter krzywdy nie pozwala na mechaniczne kierowanie się nimi nawet w bardzo zbliżonych okolicznościach. Przyznanego poszkodowanemu zadośćuczynienia nie należy także traktować na zasadzie ekwiwalentności, którą charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Ma ono służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia. Truizmem z całą pewnością byłoby stwierdzenie, iż cierpienia spowodowane śmiercią osoby najbliższej nie dadzą się przełożyć na konkretną sumę pieniężną, jednakże nie może budzić wątpliwości, iż wypłacona z tego tytułu kwota nie może mieć charakteru symbolicznego, gdyż doprowadziłoby to do deprecjacji wartości życia ludzkiego.

W ocenie Sądu, odnośnie wysokości zadośćuczynienia jedynie pomocniczo można się odwołać do orzecznictwa dotyczącego art. 445 kc. Wynika to z faktu, iż art. 446 § 4 kc nie wiąże wystąpienia krzywdy ze szkodą ujętą w kategoriach medycznych. Ustalając zatem wysokość zadośćuczynienia Sąd kierował się przyjętym przez doktrynę i praktykę poglądem, iż pieniądze, w braku lepszego równoważnika, mogą w pewnym sensie zrównoważyć uszczerbek niemajątkowy. Sąd miał na uwadze również i to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. Ustalenie wysokości zadośćuczynienia wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1998 r. (II CKN 756/97 nie publ.) treść art. 445 kc pozostawia z woli ustawodawcy swobodę sądowi orzekającemu w ustalaniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, uwzględnić indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej. Jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 kwietnia 2010 r. (I ACa 178/10), mierzenie skali cierpienia osoby, która nie doznała uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, pozostaje poza możliwościami dowodowymi Sądu i zakładu ubezpieczeń. Tym samym zadośćuczynienie ma kompensować nie tyle doznany ból spowodowany śmiercią osoby bliskiej, lecz przedwczesną utratę członka rodziny. Nie oznacza to jednak, że nie należy brać pod uwagę takich okoliczności jak poczucie osamotnienia, cierpienie moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rolę, jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, stopień w jakim pozostali członkowie rodziny będą umieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości i na ile zdolni są zaakceptować obecny stan rzeczy.

Nie ulega wątpliwości, iż nagła i nieoczekiwana śmierć Ł. O. wiązała się z ogromnym cierpieniem i bólem po stracie bliskiej osoby. Zdarzenie to było dla powódki niebywale dotkliwe, powodując trudną do wyobrażenia krzywdę, co z kolei przemawia za koniecznością zasądzenia na ijej rzecz zadośćuczynienia w znacznej wysokości. Jednocześnie zauważyć należy, iż wbrew twierdzeniom pozwu, iż doszło do znacznego pogorszenia stanu zdrowia psychicznego powódki, stan ten jest prawidłowy i stabilny. Powódka dysponuje prawidłową strukturą osobowości i funkcjonuje właściwie w podejmowanych rolach społecznych, co potwierdza opinia biegłych psychiatry i psychologa, którą Sąd uznał za rzetelną i fachową. Opinia nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Powódka zakwestionowała podniesiony przez pozwanego fakt przyczynienia się syna Ł. O. do szkody z uwagi na udowodnione okoliczności, iż jechał, jako pasażer z kolegą, który był pod wpływem alkoholu.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż Ł. O. przyczynił się do powstania szkody. U sprawcy wypadku K. F. stwierdzono 1,42 promila alkoholu we krwi. Biorąc te okoliczności pod uwagę Sąd uznał za niewiarygodne, iż Ł. O. nie zauważył, iż K. F. jest pod wpływem alkoholu i nie wyczuł od niego woni alkoholu. Sam Ł. O. był również pod wpływem alkoholu. Stwierdzono u niego 0,93 promila. Z zeznań powódki wynika jedynie, iż jej syn miał spotkać się z kolegą. Najprawdopodobniej Ł. O. i K. F. razem spożywali alkohol, aczkolwiek nie ma na to dowodów bezpośrednich. Wskazują na to jednak zasady doświadczenia życiowego. Sąd podzielił w pełni argumentację pozwanego, iż decydując się na jazdę z osobą będącą pod wpływem alkoholu Ł. O. przyczynił się do powstania szkody. Z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż osoba, która decyduje się na jazdę samochodem z kierowcą będącym w stanie po spożyciu alkoholu, przyczynia się do odniesionej szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego, gdy stan nietrzeźwości kierowcy pozostaje w związku z tym wypadkiem. Spożywanie napoju alkoholowego z takim kierowcą przed jazdą uważać należy za przyczynienie się do powstania szkody w stopniu znacznym” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 20 listopada 2003r., III CKN 606/00 LEX 550935, a także w wyroku z dnia 6 czerwca 1997r., II CKN 213/97, OSNC 1998/1/5, z dnia 7 grudnia 1985r., IV CR 398/85, LEX 8740, z dnia 2 grudnia 1985r. IV CR 412/85, LEX nr 5221). Sąd orzekający w pełni ten pogląd podziela. W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd uznał, iż przyczynienie się Ł. O. do powstania szkody należy ocenić na 50 %, tak jak ocenił to pozwany.

Przyczynienie się do szkody Ł. O. uzasadnia , w ocenie Sądu, zmniejszenie zadośćuczynienia dochodzonego przez powódkę na podstawie art. 446§4 kc.

Sąd uznał, iż dodatkowo kwota 50 000 zł (łącznie 70 000 zł) na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia jest kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę, jej cierpień psychicznych, bólu po stracie syna, a jednocześnie stanowi wartość ekonomicznie odczuwalną. W ocenie Sądu jest to kwota utrzymana w rozsądnych granicach, nie jest wygórowana, bowiem śmierć dziecka jest zdarzeniem tak dotkliwym, że jego skutki rozciągają się na całe życie, a zadośćuczynienie pieniężne nawet najwyższe tylko w części taki brak rekompensuje. W ocenie Sądu wysokość zasądzonego zadośćuczynienia uwzględnia fakt przyczynienia się Ł. O. do szkody. Wyliczenie wysokości zadośćuczynienia z uwzględnieniem przyczynienia nie musi bowiem polegać na matematycznym jego obniżeniu o ustalony procent przyczynienia. Zgodnie z art. 362 kc jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody w rozumieniu tego przepisu jest każde zachowanie poszkodowanego pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą wyrządzoną przez inną osobę. Takie czynniki jak podstawa odpowiedzialności sprawcy szkody, stopień winy obu stron lub nieprawidłowość zachowania poszkodowanego, stanowią przesłanki oceny, czy i w jakim stopniu uzasadnione jest zmniejszenie obowiązku naprawienia szkody (tak SN w wyroku z dnia 29 października 2008r., IV CSK 228/08, Biul. SN 2009/1/12).

Kierując się wskazanymi kryteriami Sąd uznał, iż kwota 70 000 zł zadośćuczynienia jest kwotą adekwatną do stopnia doznanej przez powódkę krzywdy w związku ze śmiercią syna oraz do stopnia przyczyniania się Ł. O. do powstania szkody. Przy uwzględnieniu, zatem kwoty, która została powódce dotychczas wypłacona tj. 20 000 zł, zasądzić należało dodatkowo kwotę 50.000 złotych.

Odnośnie odsetek Sąd rozstrzygnął zgodnie z dyspozycją art. 481 § 1 kc, wedle, którego wierzyciel może domagać się odsetek za okres opóźnienia w spełnieniu przez dłużnika świadczenia pieniężnego, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Powódka swoje roszczenie w zakresie zadośćuczynienia zgłosiła za pośrednictwem (...) S.A. w W. pismem z 8 listopada 2013r., zaś (...)w W. odmówił przyznania zadośćuczynienia ponad kwotę 20 000 zł pismem z 29 stycznia 2014r. (k. 11). Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia ma charakter bezterminowy, obowiązek jego zapłaty powstaje z chwilą wezwania do zapłaty i od tej daty powstaje stan opóźnienia (por. wyrok SN z dnia 28.06.2005r., I CKN 7/05, LEX 153254, wyrok SN z dnia 22.02.2007r. , I CSK 433/06, LEX nr 274209).

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki odsetki ustawowe od dnia 30 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty. W pozostałej części Sąd oddalił powództwo o zadośćuczynienie, jako niezasadne.

Zgodnie z art. 446 § 1 kc jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Powódka domagała się zasądzenia kwoty 3000 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu.

Obowiązek zwrotu kosztów pogrzebu obejmuje swym zakresem wydatki poniesione zgodnie z lokalnymi i środowiskowymi zwyczajami, a które obejmują przygotowanie pogrzebu, samą ceremonię oraz postawienie nagrobka. W szczególności za uzasadnione tradycjami uważa się poniesienie kosztów: przygotowania zwłok do pogrzebu i ich dostarczenia na cmentarz, nabycia trumny, kremacji zwłok, zakupu miejsca na cmentarzu, postawienia nagrobka, zakupu kwiatów i odzieży żałobnej, koszty ceremonii pogrzebowej, poczęstunku po pogrzebie dla osób bliskich (por. wyrok SN z 4 czerwca 1998 r., II CKN 852/97, OSN 1998, nr 11, poz. 196; wyrok SN z 6 stycznia 1982 r., II CR 556/81, LEX nr 8388; wyrok SN z 22 stycznia 1981 r., II CR 600/80, LEX nr 8301; wyrok SN z 7 marca 1969 r., II PR 641/68, OSN 1970, nr 2, poz. 33). Przyjmuje się, że obowiązek zwrotu kosztów obejmuje tylko wydatki, które można uznać, że stosownie do okoliczności utrzymane są w rozsądnych granicach (w przeciętnej wysokości) i zarazem wyłącznie już poniesione w chwili żądania zwrotu.

Stwierdzić należy, iż wydatki powódki w kwocie 3000 zł, których zwrotu domaga się, są zgodne z ustalonymi zwyczajami i przeciętnymi cenami za tego typu usługi. Żądana kwota, jak wynika z zeznań powódki, to tylko częściowe koszty pogrzebu, na które powódka posiada faktury. Poniosła też inne wydatki, których zwrotu nie domagała się. W ocenie Sądu żądana kwota utrzymana jest w rozsądnych granicach, udokumentowana w całości i dlatego roszczenie w tym zakresie Sąd uwzględnił w całości, mając na uwadze przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody.

Odsetki Sąd zasądził od dnia 7 listopada 2014r. tj. 30 dni po doręczeniu pozwu pozwanemu, które miało miejsce 6 października 2014r., co wynika z potwierdzenia odbioru (k. 28).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Powódka poniosła koszty procesu w kwocie 8421 zł ( 4000 zł – opłata od pozwu, 804 zł- zaliczka na koszty opinii biegłych, 3617 zł - koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu -Dz. U. z 2002r., nr 163, poz.1248 ze zm.). Pozwany poniósł koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł, zaliczkę na poczet kosztów opinii biegłych w kwocie 186 zł i koszty przejazdu w kwocie 167, 16 zł (spis kosztów k. 132), łącznie 3953,16 zł. Powódka wygrała proces w 66%, przegrała w 34%, co oznacza, że winna zwrócić pozwanemu 34% jego kosztów tj. kwotę 1344,07 zł. Pozwany winien zwrócić powódce 66 % jej kosztów tj. kwotę 5557,86 zł. W związku z tym Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki różnicę tj. kwotę 4213,79 zł ( 5557,86 zł -1344,07 zł).

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.