Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 71/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

J. K.

Czyn przypisany wspólnie oskarżonym:

w okresie od dnia 15 września 2021 r. do dnia 8 grudnia 2021 r. w S. oraz w M., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili Z. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 185.146,47 zł, stanowiącej różnicę pomiędzy sumą zaliczek wypłaconych przez pokrzywdzonego i wartością prac faktycznie wykonanych, w ten sposób, że reprezentując spółkę „M. (...)” Sp. z o.o. z/s w W., w dniu 15 września 2021 r. zawarli z wyżej wymienionym umowę o roboty budowlane polegające na wybudowaniu budynku mieszkalnego w M., wprowadzając kontrahenta w błąd, co do zamiaru wykonania zlecenia za kwotę wskazaną w umowie, tj. 320.000 zł, a następnie w trakcie realizacji inwestycji wyzyskiwali błąd inwestora w zakresie formalnoprawnej legalności prowadzonej inwestycji, zgodności robót ze sztuką budowlaną, jak również faktycznie wykonanych prac i poniesionych kosztów, na które składały się koszty zużytych materiałów budowlanych i wynagrodzenia pracowników, używając przy tym jako autentycznych podrobionych w bliżej nieustalonych okolicznościach faktur VAT: z dnia 13 października 2021 r. nr (...) i z dnia 26 października 2021 r. nr (...), wystawionych rzekomo przez spółkę (...) S.A. z z/s w W. oraz z dnia 11 października 2021 r. nr (...), z dnia 20 października 2021 r. nr (...) i z dnia 22 października 2021 r. nr (...), wystawionych rzekomo przez P.P.H.U. (...) D. S., które miały potwierdzać ich uregulowanie przez „M. (...)” Sp. z o.o. w gotówkowej formie płatności, a nadto działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili kolejne podmioty do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie ich w błąd, co do zamiaru wywiązania się umów:

- dostawy betonu towarowego od D. S., (...). P.H.U. (...) D. S., w ten sposób, że za pośrednictwem innej osoby, po skierowaniu w dniu 29 września 2021 r. zapytania i otrzymania oferty cenowej, zamówili beton towarowy, z tytułu czego wystawione zostały trzy faktury VAT: z dnia 21 października 2021 r. nr (...) na kwotę 7.765,61 zł, z dnia 26 października 2021 r. nr (...) na kwotę 20.165,85 zł oraz dnia 30 listopada 2021 r. nr (...) na kwotę 15.550,89 zł, przy czym opłacili tylko pierwszą z nich, w wyniku czego doprowadzili D. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 35.716,74 zł;

- geodezyjnego wytyczenia budynku jednorodzinnego, w ten sposób, że w nieustalonej dacie po dniu 15 września 2021 r. zlecili wykonanie tych prac za pośrednictwem innej osoby, w wyniku czego doprowadzili geodetę M. J., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Usługi (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.000 zł;

- prac ziemnych w postaci wykopu pod budynek mieszkalny, w ten sposób, że w bliżej nieustalonej dacie po dniu 15 września 2021 r. za pośrednictwem innej ustalonej osoby zlecili ich wykonanie A. G., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. (...)” A. G., z tytułu czego wystawiona została faktura VAT z dnia 8 października 2021 r. nr (...), w wyniku czego doprowadzili wyżej wymienionego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 16.408,20 zł,

popełniając tym samym czyn w stosunku do mienia znacznej wartości,

to jest czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

2.

E. K.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Zamieszkały w S. Z. G. stał się właścicielem działki oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), obrębu (...), położonej przy ul. (...) w M. województwa (...). W dniu 5 marca 2020 r. uzyskał decyzję Nr (...) zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą mu pozwolenie budowy na tej działce budynku mieszkalnego jednorodzinnego z lokalem usługowym na parterze. Przygotowując się do tej budowy Z. G. ustalił jednakże, iż poziom wód gruntowy jest niższy niż pierwotnie zakładano, w związku z czym postanowił poszerzyć część piwniczną budynku i zlecił uprawnionemu projektantowi wykonanie projektu zamiennego. Projekt taki o nazwie(...) został opracowany we wrześniu 2020 r., lecz Z. G. nie przedstawił go celem zatwierdzenia do właściwego urzędu. Pomimo tego, Z. G. poszukiwał wykonawcy celem realizacji zamierzonej budowy. W tym celu Z. G. kontaktował się z A. M. prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą Zakład (...) celem powierzenia mu budowy budynku mieszkalnego na w/w działce. A. M. nie zgodził się na przyjęcie zlecenia budowy, ponieważ miał wówczas inne rozpoczęte prace budowlane. Polecił on jednak Z. G. skontaktowanie się z innymi znanymi sobie budowlańcami: D. T. spod M. (...) oraz D. W. zamieszkującym niedaleko S.. Z. G. po bezskutecznych pertraktacjach dotyczących zlecenia budowy z w/w osobami, pozyskał od A. M. informacje, że E. K. wraz z nieokreślonym wówczas wspólnikiem świadczą usługi budowlane i są gotowi przyjąć zlecenie budowy. Z. G. dzięki numerowi telefonu uzyskanego od A. M., zainicjował kontakt telefoniczny z E. K. celem umówienia spotkania, które odbyło się na przełomie lipca i sierpnia 2021 r. na parkingu przy budynku katedry w S.. W spotkaniu tym uczestniczył Z. G., E. K. i J. K.. Przedmiotem rozmów było zlecenie wybudowania budynku mieszkalnego na działce znajdującej się przy ul. (...) w M.. Z. G. przekazał E. K. i J. K. projekt konstrukcyjny budynku celem dokonania wyceny prac. W terminie późniejszym, Z. G. wobec braku kontaktu z E. K., w szczególności poprzez niepodejmowanie przez niego kontaktu telefonicznego, poprosił A. M. o wywarcie wpływu na E. K., mającego na celu prowadzenie dalszych pertraktacji dotyczących budowy. Wstawiennictwo A. M. w sprawie przyczyniło się do ponownego spotkania pod koniec miesiąca sierpnia 2021 r. Z. G. z E. K. i J. K., ponownie na parkingu przy budynku katedry w S.. W trakcie spotkania E. K. i J. K. zgodzili się na wybudowanie budynku w stanie surowym z pokryciem dachowym i określili cenę wykonania robót budowlanych na około 320 000 zł, uzasadniając, że wskazana cena wynika ze wzrastających kosztów. Z. G. zaaprobował zaproponowaną mu cenę wykonania robót budowlanych, równocześnie zastrzegając, że interesującym go terminem ich zakończenia jest 31 grudnia 2021 r. E. K. wraz z J. K. zapewnili Z. G. o realności wybudowania budynku w terminie trzech miesięcy z datą końcową przypadającą na 31 grudnia 2021 r., a ponadto poinformowali, że oni jako wykonawcy będą dokonywać zakupu materiałów budowlanych, a następnie przedstawiać faktury zakupu Z. G. celem dokonania im zwrotu ceny. W trakcie spotkania J. K. oznajmił, że w związku z wzrostem cen stali i ich niedostateczną ilością na runku budowalnym w Polsce, zostanie ona sprowadzona z Ukrainy w preferencyjnej cenie. Po upływie dwóch tygodni w związku z niedokonaniem zakupu stali z Ukrainy przez J. K., Z. G. poinformował go, że zakup stali powinien nastąpić w Polsce niezależnie od wysokości jej ceny, gdyż zależy mu na jak najszybszym zawarciu umowy i przystąpieniu do robót budowalnych.

W tym czasie J. K. i E. K. planowali prowadzenie działalności jako przedsiębiorcy budowlani pod firmą M. (...)Sp. z o.o., którą została wpisana do rejestru przedsiębiorców w dniu 25 listopada 2020 r., a w skład jej zarządu, jako jedyni wspólnicy, weszli od dnia 18 sierpnia 2021 r. - E. K. jako prezes oraz J. K. jako członek zarządu. Do składania oświadczeń w imieniu spółki upoważniony był każdy z członków zarządu spółki. J. K. i E. K. prowadzili już jednak wcześniej, co najmniej od kilku lat działalność gospodarczą w zakresie robót budowlanych z tym, że pod firmą (...) należącą do J. K., w której E. K. był nieformalnym wspólnikiem. Jako przedsiębiorca prowadzący działalność pod firmą (...) nie oferował formalnego zatrudnienia, pomimo że od co najmniej 2019 roku stale współpracował w szczególności z R. G., któremu powierzał zadania nadzorcze na prowadzonych budowach. Pozostali pracownicy, którymi byli z reguły obywatele Ukrainy, w tym V. B. i A. B., również nie byli przez J. K. formalnie zatrudniani, a ten ostatni rozpoczął u niego pracę jako robotnik budowlany w wieku 15 lat. Prowadząc działalność pod firmą (...), J. K., a nieformalnie również E. K., co najmniej od czasu współpracy z R. G., praktykowali rozpoczynanie inwestycji i pobranie częściowych płatności od inwestora, wykonanie części prac, jednakże o niższej wartości niż pobrane kwoty, a następnie ich porzucanie i rozpoczynanie kolejnej inwestycji. Stałą praktyką było również nieuiszczanie należności za wynajem mieszkań dla zatrudnianych nieformalnie pracowników, nieprzestrzeganie czasu pracy (praca po 12 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu) oraz nieterminowe regulowanie pracownikom umówionych należności za wykonaną pracę, jak też wypłacanie ich w ratach, a nawet niewypłacanie.

W tych zatem warunkach J. K. i E. K. podjęli się realizacji inwestycji u Z. G., której bezpośrednim nadzorem na miejscu ponownie miał zajmować się R. G.. Tuż przed połową miesiąca września 2021 r. odbyło się zatem trzecie spotkanie Z. G. z E. K. i J. K., na miejskim placu zabaw przy ul. (...) w S.. W jego trakcie Z. G. otrzymał od w/w szablon umowy o wykonanie robót budowlanych w celu zapoznania się z jej warunkami przed jej zawarciem.

Kilka dni później Z. G., w trakcie rozmowy telefonicznej zainicjowanej autonomicznie i samodzielnie po raz pierwszy przez J. K., zgodził się na warunki zawarte w przedłożonej mu umowie o roboty budowlane. Skutkowało to tym, że w dniu 15 września 2021 r. J. K. wraz z R. G. przyjechali pod dom Z. G., skąd wspólnie udali się na parking restauracji (...)’s, znajdujący się w N.. J. K. przekazał wówczas Z. G. wypełnioną umowę, w której w miejscu oznaczonym jako „wykonawca” wpisana była M. (...) Sp. z o.o., a na umowie tej znajdował się już podpis E. K.. J. K. wypełnił następnie ten druk danymi Z. G., po czym każdy z nich złożył na umowie swoje podpisy. R. G. został przedstawiony Z. G. jako kierownik budowy, pomimo że nie posiadał on uprawnień do pełnienia takiej funkcji. Został on wpisany do umowy jako „kierownik prowadzonych prac”. Zawarta umowa na roboty budowlane obejmowała budowę budynku mieszkalnego „z lokalowym” w stanie surowym otwartym, a termin wykonania robót budowlanych miał nastąpić w okresie 15 września 2021 r. – 15 kwietnia 2022 r. Na prośbę inwestora, J. K. dokonał adnotacji pod podpisami stron umowy, wskazującej, że przy sprzyjających warunkach atmosferycznych roboty budowalne zostaną wykonane do 31 grudnia 2021 r. Wynagrodzenie za roboty budowlane ustalono na kwotę 320 000 zł, powiększoną o należny podatek VAT, która nie obejmowała kosztów zakupu materiałów budowlanych. Zgodnie z umową wynagrodzenie miało być płatne w terminie 7 dni od dnia dostarczenia przez „zleceniobiorcę” faktury. Z. G. przekazał wykonawcom projekt budowalny, informując, że zamienna część projektu budowalnego obejmująca budowę piwnicy pod częścią budynku nie jest objęta decyzją o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę. J. K. zapewnił inwestora, że R. G. jako kierownik budowy zajmie się legalizacją projektu zamiennego poprzez łączącą go znajomość z właściwym Inspektorem Nadzoru Budowlanego. Ustalono nadto, że – wbrew treści umowy - zakupu materiałów budowlanych będzie dokonywała M. (...) sp. z o.o., po czym przedstawiając faktury zakupu inwestorowi, będzie otrzymywała zwrot z tego tytułu. W dniu zawarcia umowy Z. G. przekazał J. K. zaliczkę w kwocie 23 000 zł na zakup materiałów budowalnych. Według ustnych uzgodnień budynek, jeśli chodzi o część piwniczną, miał być wykonany w technologii tzw. białej wanny, a J. K. zapewniał Z. G., że on się w tym specjalizuje.

Po podpisaniu umowy ani inwestor, ani też wykonawca nie zadbali jednakże o zatwierdzenie projektu zamiennego we właściwym PINB i uzyskanie ponownego pozwolenia na budowę. Nie zgłosili też w tej instytucji o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. J. K. i E. K. byli też świadomi, że nie ma ustanowionego kierownika budowy, ponieważ R. G. uprawnień takich nie posiada. Pomimo tego, przystąpiono do realizacji inwestycji.

W pierwszej kolejności R. G. skontaktował się z A. G., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P. (...)”, który wykonał prace porządkowe na gruncie i za co otrzymał należność. Następnie, R. G. przedstawiając się jako kierownik budowy, skontaktował się z prowadzącym działalność pod firmą Usługi (...) z siedzibą w M., geodetą M. J., który wykonał wytyczenie budynku na nieruchomości. M. J. pracę swoją wykonał na podstawie projektu zatwierdzonego przez PINB. W dniu 5 października 2021 r. R. G. przesłał mu przez MMS dane spółki (...), informując, że na te dane winien wystawić fakturę. W tym czasie Z. G. pełnił bwoiem funkcje prezesa zarządu spółki (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. oraz był udziałowcem i prokurentem w spółce (...) Sp. z o.o. M. J. wstrzymał się z wystawieniem faktury przewidując, że będzie jeszcze dokonywał pomiarów kontrolnych, do których jednakże nie doszło. W efekcie faktura nie została wystawiona, a M. J. nie otrzymał wynagrodzenia za wykonaną usługę, którą wyceniał na ok. 3 000 zł.

Po wytyczeniu wymiarów budynku A. G., jako prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. (...), wykonał na polecenie R. G. wykopy ziemne pod budynek, za którą to pracę została wystawiona faktura VAT z dnia 8 października 2021 r. nr (...), na kwotę 16.408,20 zł. J. K., nie mając zamiaru uregulować należności, przekonywał A. G., że powód braku płatności za wykonaną usługę jest skorelowany z opóźnieniem płatności przez inwestora. A. G. nie otrzymał wynagrodzenia za wykonaną usługę. W późniejszym czasie A. G. wykonywał na terenie budowy prace związane z utwardzeniem terenu. Z tego tytułu wystawił fakturę VAT z dnia 22 października 2021 r. nr (...) na kwotę 3 075 zł. Zgodnie ze wskazaniami R. G. jako nabywcę faktury wskazał spółkę (...), a po otrzymaniu jej przez Z. G., ten za nią zapłacił.

Z. G. systematycznie przekazywał J. K., który bezpośrednio zajmował się tą inwestycją, kwoty tytułem pokrycia kosztów prowadzonej budowy oraz zakupu materiałów. Wypłat bankomatowych dokonywał z konta spółki (...), które następnie zwracał z własnych środków. J. K. nie był zainteresowany otrzymywaniem od Z. G. płatności przelewem, twierdząc, że w ten sposób nie będzie rozróżniał płatności z tytułu różnych inwestycji. Odbywało się to w ten sposób, że przed godz. 7:00 J. K. przyjeżdżał pod dom Z. G., po czym razem jechali do bankomatu, gdzie dokonywał on wypłat. Wobec posiadania limitu dziennego do kwoty 20 000 zł, w wypłatach nie przekraczał tej kwoty. Kwoty te przekazywał bezpośrednio, bez jednoczesnego pokwitowania J. K.. Dwukrotnie, na prośbę J. K., Z. G. kwoty dla niego przekazał za pośrednictwem R. G. podczas wizyty na budowie –20 000 zł oraz 5 500 zł. Ponadto, celem pierwszego zakupu stali, również na spółkę (...), co w ocenie Z. G. było dla niego korzystniejsze, ponieważ wiązało się z uzyskaniem rabatów, przekazał on J. K. dwie karty płatnicze wraz z kodami PIN. J. K. należność tą uiścił, a zakup został zrealizowany od (...) S.A. w S., za pośrednictwem Agencji Nr (...) w C., w której zatrudniony był wówczas M. W.. Kolejne zakupy stali realizowane były przez J. K. za gotówkę przekazywaną mu przez Z. G.. Z tytułu tego zakupu wstawione były faktury VAT: z dnia 22 września 2021 r. na kwotę 14 201,09 zł, z dnia 7 października 2021 r. na kwotę 6 777,30 zł, z dnia 8 października 2021 r. na kwotę 367,65 zł, z dnia 11 października 2021 r. na kwotę 2 699,85 zł, z dnia 22 października 2021 r. na kwotę 13 173,64 zł oraz z dnia 28 października 2021 r. na kwotę 300,51 zł.

Ponadto, Z. G. jako spółka (...) zakupywał oraz dostarczał na budowę potrzebną tarcicę, czy też materiału hydrauliczne i elektryczne oraz płyty styroduru.

Pozostałe zakupy materiałów realizował zgodnie z uzgodnieniami z Z. G., J. K., na co otrzymywał od inwestora środki pieniężne i nie zgłaszał jednocześnie na tym etapie, by były one niewystarczające. Zakupy dokonywane na dane M. (...) sp. z o.o. miały być następnie refakturowane na jedną ze spółek, w imieniu których występował Z. G..

I tak, występując jako M. (...) sp. z o.o. J. K. zakupił od (...) Sp. z o.o., w której wiceprezesem i główną księgową jest K. Ł., blachę z bitumem celem użycia przy budowie budynku. W związku z zakupionym towarem zostały wystawione dwie faktury VAT z dni 13 października 2021 r. i 26 października 2021 r. na łączną kwotę 2 306,25 zł, które opłacono gotówką. W dacie późniejszej J. K. przedstawił Z. G. celem wykazania poniesionych z przekazywanych mu kwot wydatków, dwa wytworzone dokumenty odpowiadające treści w/w faktur za wyjątkiem szaty graficznej, ceny jednostkowej towaru oraz ceny całkowitej. Łączna kwota cen całkowitych wskazanych w wytworzonych dokumentach wynosiła 6 150,00 zł. Z tytułu tych działań (...) Sp. z o.o. nie poniosła żadnej szkody.

Ponadto, M. (...)sp. z o.o. zakupiła od P.P.H.U. (...) D. S. beton wraz z usługą pracy pompy i transportu celem użycia przy budowie budynku przy ul. (...) w M.. W tym celu, w pierwszej kolejności, w dniu 29 września 2021 r. R. G. występując w imieniu (...) Sp. z o.o. skierował zapytanie ofertowe, na skutek czego otrzymał stosowną odpowiedź od zatrudnionej w tym podmiocie A. K.. W efekcie na budowę został dostarczony beton towarowy, z tytułu czego wystawione zostały trzy faktury VAT: z dnia 21 października 2021 r. nr (...) na kwotę 7 765,61 zł, z dnia 26 października 2021 r. nr (...) na kwotę 20 165,85 zł oraz dnia 30 listopada 2021 r. nr (...) na kwotę 15 550,89 zł. Opłacona została tylko pierwsza z nich, gotówką przez J. K. i to po terminie płatności. Pozostałe nie zostały uregulowane, zaś J. K. realizując inwestycję przedstawił Z. G. celem wykazania poniesionych wydatków trzy wytworzone dokumenty odpowiadające treści w/w faktur za wyjątkiem szaty graficznej, numerów, daty, ceny jednostkowej towaru i usług, ceny całkowitej. Na dokumentach tych znajdowały się adnotacje o dokonanych płatnościach gotówkowych. Łączna wartość kwot całkowitych wskazanych w wytworzonych dokumentach wynosiła 36 045,77 zł.

W dniu 5 listopada 2021 r. z Z. G. skontaktował się A. G. informując o braku zapłaty za wystawioną przez niego fakturę. Z. G. rozpoczął wtedy rozmowy z R. G. i J. K. na temat tej i innych płatności. J. K. zapewniał, że płatność będzie wykonana po wykonaniu przez A. G. również innych prac. Wówczas też J. K. po raz pierwszy poinformował Z. G. o trudnościach finansowych jego spółki w związku z brakiem zapłat od poprzednich inwestorów. Na tym też etapie J. K. zapewniał, że została dokonana płatność za beton i przedstawiał sfałszowane faktury, z których miało wynikać dokonanie płatności na rzecz P.P.H.U. (...) D. S.. Jednocześnie J. K. zapewniał Z. G., że roboty budowlane wykonywane są sprawnie i bez opóźnień. Dzięki kontaktowi z A. G. Z. G. pozyskał też wiadomość, że w P.P.H.U. (...) D. S. została opłacona tylko jedna faktura. Z. G. nawiązał zatem kontakt z A. K., której przesłał sfałszowane faktury, w efekcie uzyskując informację o ich nieautentyczności. Wkrótce J. K. i R. G. złożyli A. K. wizytę w siedzibie P.P.H.U. (...) D. S.. J. K. w rozmowie nie zaprzeczał, że faktury te zostały sfałszowane i wyrażał swoje niezadowolenie z faktu ujawnienia przez nią autentycznych faktur Z. G..

Pod koniec miesiąca listopada 2021 r. realizowaną przez M. (...) sp. z o.o. budową zaczął interesować się E. K., który w dniu 30 listopada 2021 r. wykonał telefon do Z. G. domagając się od niego z tego tytułu kwoty 10 000 zł. Wcześniej J. K. uprzedził Z. G., że otrzyma taki telefon i powiedział, aby nie przekazywał E. K. żadnych kwot. Wydarzenia ze sfałszowanymi fakturami, jak też niezadawalający postęp robót w stosunku do umówionego harmonogramu i pomimo stałego przekazywania kwot z przeznaczeniem na prowadzoną budowę, spowodował, że Z. G. rozpoczął serię spotkań z J. K., E. K. i R. G., których przedmiotem były dalsze losy realizowanej inwestycji. W efekcie, w dniu 4 grudnia 2021 r. J. K. sporządził kolejne pisemne potwierdzenie odnośnie kwot otrzymanych dotychczas od Z. G. na realizowaną inwestycję. Kwotę tę wyliczył jako 238 500 zł brutto tytułem „Materiał kupiony na Faktury Inwestora i wykonanie budynku”. Ponadto, w dniu 7 grudnia 2021 r. we czterech podpisali opatrzony tą datą dokument o tytule „Ustalenie”, w którym ustalili poszerzenie piwnicy w budowanym budynku ze stwierdzeniem, że koszt tej części piwnicy nie przekroczy kwoty 55 000 zł netto, a nadzór na tą częścią budowy ustalono na kwotę 4000 (bez określenia waluty) oraz stwierdzono, że koszt usługi koparki leży po stronie inwestora. W dokumencie tym Z. G. określono jako inwestora, J. K. i E. K. jako właścicieli firmy, a R. G. jako kierownika budowy („kier. bud.”). Tego samego dnia Z. G. przekazał J. K. kwotę 20 000 zł na poczet tych kosztów, a następnego dnia – 8 grudnia 2021 r. jeszcze kwotę 20 000 zł, na które to kwoty nie otrzymał pokwitowań.

Wkrótce jednak Z. G. ustalił telefonicznie w P.P.H.U. (...) D. S., że należności za beton dalej nie są uiszczone i postanowił zerwać współpracę z J. K. i E. K. występującymi jako wspólnicyM. (...)sp. z o.o. Jednocześnie za pośrednictwem D. S. zaczął szukać innego wykonawcy, który wykona mu strop nad częścią piwniczną, które to prace były już na ukończeniu w wykonaniu zatrudnianych nieformalnie przez M. (...) sp. z o.o. pracowników. J. K. i E. K. zainicjowali spotkanie z Z. G., w trakcie którego przekonywali go, że jest on im winien – według wyliczeń na dzień 9 grudnia 2021 r. – ok. 80 000 zł i domagali się zapłaty kwoty 80 000 zł. Z. G. następnie, bądź nie odbierał połączeń telefonicznych od J. K. i bardzo aktywnego już na tym etapie E. K., bądź też nie informował ich o swoich zamierzeniach. W trakcie jednej z rozmów E. K. przekazał, że jeśli Z. G. nie zapłaci kwoty 80 000 zł, to zostanie zabrany z budowy cały sprzęt z budowy oraz szalunki.

Jednocześnie, w imieniu M. (...) sp. z o.o. wytwarzane były i kierowane do Z. G. pisma podpisywane przez obu wspólników, które finalnie otrzymał elektronicznie również R. G.. I tak, w dniu 7 grudnia 2021 r. sporządzone zostało pismo, że z uwagi na „duże nieścisłości występujące w dokumentacji projektowej jak również liczne nieścisłości w rozliczeniach finansowych” roboty budowlane przy ul. (...) w M. zostają wstrzymane. Pismami z dni 10 i 17 grudnia 2021 r. wzywano Z. G. do dokonania rozliczeń finansowych z wykonawcą, a w dniu 15 grudnia 2021 r. poinformowano o tym, że M. (...) sp. z o.o. „schodzi z placu budowy”. Pismem z dnia 16 grudnia 2021 r. M. (...) sp. z o.o. poinformowała (...) w M. o wykonywaniu robót budowlanych niezgodnie z projektem technicznym i decyzją nr (...) z dnia 5 marca 2020 r. Ostatnie pismo były bezpośrednio związane z rozpoczęciem przez Z. G. dalszych prac budowlanych z udziałem innego wykonawcy, w efekcie których sfinalizował wkrótce zalanie stropu nad piwnicą.

W dniu 12 stycznia 2022 r. E. Z. jako pracownik PINB w M., w następstwie doniesienia M. (...) sp. z o.o., zrealizowała kontrolę robót budowalnych na ul. (...) w M.. W kontroli tej uczestniczył Z. G.. E. Z. stwierdziła brak zawiadomienia organu o zamierzonym terminie robót budowalnych, brak dokumentacji budowy, brak dziennika budowy, brak protokolarnego przejęcia terenu budowy i brak geodezyjnego wytyczenia obiektu. Dzień przed kontrolą J. K., E. K. i R. G. rozbierali pozostawione przez siebie szalunki.

Decyzją z dnia 31 marca 2022 r. Starosta M. uchylił wydaną uprzednio decyzję z dnia 5 marca 2020 r. nr (...) o pozwoleniu na budowę z uwagi na fakt, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. decyzją Nr (...) z dnia 3 marca 2022 r. nałożył na inwestora obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego. Projekt ten został następnie przez Z. G. uzyskany, co spowodowało wydanie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w M. decyzji z dnia 21 listopada 2022 r. Nr (...) o zatwierdzeniu tego projektu i udzieleniu inwestorowi - Z. G. pozwolenia na wznowienie robót budowalnych. Roboty te Z. G. następnie kontynuował wznosząc budynek, który przekazał następnie na rzecz (...) Sp. z o.o. Pomimo dokonywanych w części piwnicy wybudowanej przez M. (...) sp. z o.o. prac mających na celu uszczelnienie konstrukcji, stale w tej części budynku gromadzi się woda gruntowa, co wskazuje na nieszczelność konstrukcji.

Prace te – poza R. G. – wykonywali obywatele Ukrainy w liczbie siedmiu nie posiadający formalnego zatrudnienia, w tym V. B., którzy przeważnie nie otrzymali za swoją pracę całego należnego im wynagrodzenia. Z R. G. J. K. jako właściciel Firmy (...) dopiero w dniu 31 grudnia 2021 r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony, zatrudniając go jako kierownika budowy, a wobec znacznych zaległości w wypłacie należnego za następny okres wynagrodzenia, R. G. wystąpił z pozwem do właściwego sądu pracy. Roszczenie to zostało uwzględnione nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 26 maja 2023 r. sygn. akt IV Np 11/23.

Również D. S., jako przedsiębiorca, nie uzyskując od M. (...)sp. z o.o. zapłaty należności z tytułu dwóch wystawionych faktur, wystąpił z tym roszczeniem na drogę sądową. Roszczenie to zostało uwzględnione nakazem zapłaty referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 23 stycznia 2023 r. sygn. akt V GNc 120/23, jednak prowadzona następnie egzekucja okazała się bezskuteczna.

M. J., A. G. i Z. G. nie występowali ze swoimi roszczeniami na drogę sądową. Z. G. od dnia od dnia 15 września 2021 r. do dnia 8 grudnia 2021 r. przekazał tytułem zapłaty za wykonane przez M. (...) sp. z o.o. prace i zakupione materiały budowlane łączną kwotę 278 500 zł. Jak wynika z opinii biegłego do spraw budownictwa K. F., przy założeniu, że umowa obejmowała tylko robociznę, a Z. G. zakupił stal, materiały dociepleniowe i tarcicę, wartość robót budowlanych wykonanych przez M. (...) sp. z o.o. stanowiła, z uwzględnieniem kosztów pracy dla województwa (...) w okresie wrzesień – grudzień 2021 r., kwotę 93 353,53 zł. Tym samym, Z. G. został doprowadzony do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 185 146,47 zł, stanowiącej różnicę pomiędzy sumą wypłaconych i przekazanych przez niego jako zaliczki kwot i wartością prac faktycznie wykonanych. W niniejszym postępowaniu nie zostało ustalone w jaki sposób J. K. i E. K. spożytkowali tak uzyskaną korzyść majątkową.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego J. K. – k. 1676v-1677v, 1679v-1680

Zeznania świadków:

Z. G. – k. 15v-17, 25v-27v, 30v-32v, 241v-242v, 1222-1228, 1527-1532v, 1678-1679v, 1680-1680v, 1685v-1686, 1803v-1804

M. J. – k. 84v-85, 1228-1228v

A. G. - k. 105v-106, 1228v-1229

A. M. – k. 51v-52, 1229v

D. S. – k. 64v-65, 1265v-1267v

A. K. – k. 100v-101, 1267v-1269

E. Z. – k. 194v-195, 1269-1270

R. G. – k. 199v-201v, 1270-1274v, 1509-1516

V. B. – k. 1434v-1438v

A. B. – k. 1438v-1440

M. W. – k. 1506v-1508v

K. Ł. – k. 117-118, 1508v-1509

Opinie biegłego z zakresu budownictwa K. F.: pisemne – k. 345-387, 1549-1582, 1691 i ustna – k. 1681-1685v

Dowody z dokumentów:

(pominięto numerację dokumentów zdublowanych w wyłączonej na pewnym etapie śledztwa sprawie E. K.)

Pisemne zawiadomienie o przestępstwie wraz z załącznikami – k. 1-11

Kopie materiałów z akt sprawy 4180-4.Ds. 389.2022 PR w M. (...)– k. 14-24, 1456-1461 wraz z wydrukami fotografii – k. 1793-1798

Kopie dokumentów przedłożone przez Z. G. – k. 33-42, 243-248, 252-342, 1263

Wydruki z KRS – k. 54-58, 59-63

Kopie dokumentów przedłożone przez D. S. – k. 69-83

Pismo z PINB wraz z załącznikami – k. 88-95

Informacja z Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa – k. 96

Informacja z Krajowej Rady Izby Architektów – k. 104

Kopia faktury przedłożonej przez A. G. – k. 109

Informacja z Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego – k. 110

Kopie faktur przedłożone przez K. Ł. – k. 120-121

Kopia opinii technicznej – k. 124-132

Informacja z ZUS – k. 136

Pismo z (...) Urzędu Skarbowego (...) wraz z załącznikami – k. 137-173

Wydruki i kopie dokumentów przedłożone przez R. G. – k. 203, 415-441, 1264, 1294-1388

Kopie materiałów z (...) k. 206-232

Informacje z Urzędu Skarbowego w S. dot. J. K. – k. 234, 237, 238

Wydruk z R. (...) – k. 240

Wydruk z forum internetowego – k. 539-541

Odpisy z akt sprawy S. R. w Siedlcach sygn. akt IV Np 11/23 – k. 1443-1455

Informacja z P. (...)o prowadzonych postępowaniach – k. 1525

Odpis umowy M. (...) Sp. z o.o. wraz z uchwała zmieniającą – k. 1535-1538

Informacja z K.P.P. w M. M..- k. 1545

Kopie z akt sprawy RSOW 490/22 K.P.P. w M. M..- k. 1614-1619

Wydruki fotografii – k. 1655-1675

Pismo Z. G. odnośnie wykazu rozmów – k. 1744

Pismo Z. G. odnośnie faktur wraz z kopiami faktur – k. 1745-1765

Odpis nakazu zapłaty S. R. w S. sygn. akt V Gnc 120/23 wraz ze wzmianką o wyniku egzekucji – k. 1772-1773

Protokół odtworzenia zapisów rozmów – k. 1780-1792

J. K. był uprzednio ośmiokrotnie karany za czyny określone w art. 244 k.k. oraz w art. 180a k.k., ewentualnie przy kumulatywnej kwalifikacji, przy czym po raz pierwszy został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie z dnia 13 grudnia 2017 r. o sygn. akt IV K 921/17, a ostatni raz wyrokiem Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 8 czerwca 2024r. o sygn. akt II K 242/24.

E. K. w dacie popełnienia zarzucanego mu czynu nie był karany. Po dacie popełnienia zarzucanego mu przestępstwa był karany za czyn określony w art. 226 § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 20 maja 2022 r. o sygn. akt II K 1528/21 oraz za czyny z art. 191 § 1 k.k. oraz art. 157 § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 29 listopada 2022 r. o sygn. akt II K 35/22.

dane o karalności J. K., ostatnie k. 1725-1727

dane o karalności E. K., ostatnie k. 1728-1729

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1,2

J. K.

E. K.

Jak wyżej

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1. Prowadzenie przez J. K. i E. K. jako M. (...) sp. z o.o. robót budowlanych pod adresem ul. (...) w M. zgodnie ze sztuką budowlaną i z zachowaniem poprawności formalno-prawnej.

2. Brak po stronie J. K. i E. K. zamiaru doprowadzenia Z. G. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem przy realizacji tej inwestycji.

3. Zaistniałe podczas realizacji inwestycji nieprawidłowości jako wynik wyłącznych zaniedbań Z. G. jako inwestora, w tym w szczególności doprowadzenie przez niego do powstania nieprzewidzianych na początku inwestycji kosztów związanych z rozbudową piwnicy.

wyjaśnienia oskarżonego J. K. - k. 412v, 1221-1221v, 1676v-1677v, 1679v-1680

wyjaśnienia oskarżonego E. K. - k. 1120v, 1221v

częściowo zeznania świadka R. G. – k. 199v-201v, 1270-1274v, 1509-1516

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego J. K. – k. 1676v-1677v, 1679v-1680

Zeznania świadków:

Z. G. – k. 15v-17, 25v-27v, 30v-32v, 241v-242v, 1222-1228, 1527-1532v, 1678-1679v, 1680-1680v, 1685v-1686, 1803v-1804

M. J. – k. 84v-85, 1228-1228v

A. G. - k. 105v-106, 1228v-1229

A. M. – k. 51v-52, 1229v

D. S. – k. 64v-65, 1265v-1267v

A. K. – k. 100v-101, 1267v-1269

E. Z. – k. 194v-195, 1269-1270

R. G. – k. 199v-201v, 1270-1274v, 1509-1516

V. B. – k. 1434v-1438v

A. B. – k. 1438v-1440

M. W. – k. 1506v-1508v

K. Ł. – k. 117-118, 1508v-1509

Opinie biegłego z zakresu budownictwa K. F.: pisemne – k. 345-387, 1549-1582, 1691 i ustna – k. 1681-1685v

Dowody z dokumentów:

Pisemne zawiadomienie o przestępstwie wraz z załącznikami – k. 1-11

Kopie materiałów z akt sprawy 4180-4.Ds. 389.2022 PR w M. M.. – k. 14-24, 1456-1461 wraz z wydrukami fotografii – k. 1793-1798

Kopie dokumentów przedłożone przez Z. G. – k. 33-42, 243-248, 252-342, 1263

Wydruki z KRS – k. 54-58, 59-63

Kopie dokumentów przedłożone przez D. S. – k. 69-83

Pismo z (...) wraz z załącznikami – k. 88-95

Informacja z Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa – k. 96

Informacja z Krajowej Rady Izby Architektów – k. 104

Kopia faktury przedłożonej przez A. G. – k. 109

Informacja z Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego – k. 110

Kopie faktur przedłożone przez K. Ł. – k. 120-121

Kopia opinii technicznej – k. 124-132

Informacja z ZUS – k. 136

Pismo z (...) Urzędu Skarbowego (...) wraz z załącznikami – k. 137-173

Wydruki i kopie dokumentów przedłożone przez R. G. – k. 203, 415-441, 1264, 1294-1388

Kopie materiałów z PINB – k. 206-232

Informacje z Urzędu Skarbowego w S. dot. J. K. – k. 234, 237, 238

Wydruk z R. (...) – k. 240

Wydruk z forum internetowego – k. 539-541

Odpisy z akt sprawy S. R. w S. sygn. akt IV Np 11/23 – k. 1443-1455

Informacja z P. R. w M. M.. o prowadzonych postępowaniach – k. 1525

Odpis umowy M. (...) Sp. z o.o. wraz z uchwała zmieniającą – k. 1535-1538

Informacja z K.P.P. w M. M..- k. 1545

Kopie z akt sprawy RSOW 490/22 K.P.P. w M. M..- k. 1614-1619

Wydruki fotografii – k. 1655-1675

Pismo Z. G. odnośnie wykazu rozmów – k. 1744

Pismo Z. G. odnośnie faktur wraz z kopiami faktur – k. 1745-1765

Odpis nakazu zapłaty S. R. w Siedlcach sygn. akt V Gnc 120/23 wraz ze wzmianką o wyniku egzekucji – k. 1772-1773

Protokół odtworzenia zapisów rozmów – k. 1780-1792

Oskarżeni J. K. i E. K. nie zdecydowali się w niniejszym postępowaniu złożyć wyjaśnień i przedstawić swoją wersję wydarzeń, korzystając z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Jedyne wyjaśnienia złożył J. K. na rozprawie w dniu 17 stycznia 2025 r. w obecności mającego opiniować ustnie biegłego K. F.. W wyjaśnieniach tych oskarżony podał jednak tylko wybrane przez siebie fakty związane z procesem budowy i wykonywanymi pracami, dążąc do wykazania własnej fachowości z jednej strony, a zdyskredytowania ustaleń biegłego i faktów podawanych przez Z. G. z drugiej strony. Wyjaśnienia te Sąd uznał za udowodnione jedynie odnośnie przyznawanego przez oskarżonego faktu uczestniczenia w budowie u Z. G., nie dostrzegając podstaw dowodowych do podzielenia pozostałych zapatrywań oskarżonego.

W tej sytuacji, wersja oskarżonych dała się zauważyć jedynie we wskazanych wyjaśnieniach J. K., we wnioskach i stanowiskach procesowych oskarżonych i ich obrońców, a także w zeznaniach świadka R. G.. W ten sposób głównymi źródłami dowodowymi, jeśli chodzi o osobowe źródła dowodowe, były w niniejszej sprawie zeznania świadków - R. G., przedstawiającego wydarzenia z własnego punktu widzenia oraz częściowo oskarżonych, a z drugiej strony zeznania Z. G. opisującego te wydarzenia z własnej perspektywy. Niewątpliwie też każdy z nich miał interes, aby przedstawić fakty w sposób korzystny przede wszystkim dla siebie, w sposób negujący własne zaniedbania – faktyczne i prawne. W ocenie też Sądu obaj świadkowie dążeniom tym ulegli, nie opisując wszystkich wydarzeń w sposób do końca zgody z prawdą. Na ustalenia Sądu, a także na ocenę zeznań wskazanych dwóch świadków, zasadniczy wpływ miał jednak fakt, że inwestycja J. K. i E. K. u Z. G. nie była ich jedyną, a nawet nie była pierwszą. Na podstawie bowiem zeznań R. G. oraz V. B. i A. B. możliwe stało się ustalenie sposobu funkcjonowania obu oskarżonych jako przedsiębiorców i wykonawców także wcześniej. Podkreślenia wymaga fakt, że o ile R. G. czynił w ocenie Sądu starania, aby przedstawić inwestycję u Z. G. w sposób korzystny dla siebie, a pośrednio dla oskarżonych, to w ocenie Sądu nie miał żadnych powodów, aby podejmować jakiekolwiek działania ochronne wobec oskarżonych odnośnie ich wcześniejszej działalności. Wpływ na powyższe miał z pewnością fakt zalegania mu z wypłatą przez J. K., aczkolwiek na rozprawie zauważalna była większa ostrożność świadka w formułowaniu wypowiedzi niekorzystnych dla J. K. i E. K., a w szczególności dała się zauważyć tendencja do działań ochronnych względem E. K.. Niewątpliwie zresztą oskarżeni i świadek dalej funkcjonują w tym samym środowisku, w tym oskarżeni nadal funkcjonują jako przedsiębiorcy, co w ocenie Sądu miało istotny wpływ na wypowiedzi R. G.. Tym bardziej jednak na uznanie za wiarygodne należy uznać wypowiedzi świadka, który już w postępowaniu przygotowawczym opisywał wysoce naganne pod względem prawnym i etycznym uprzednie praktyki obu oskarżonych. Według zeznań R. G. prowadząc działalność pod firmą (...) należącą do J. K., E. K. był jego nieformalnym wspólnikiem, w związku z czym świadek traktował ich jako działających wspólnie, a działalność tę również jako ich wspólną działalność. Działalność obu oskarżonych jako M. (...) sp. z o.o. według R. G. była jedynie przedłużeniem wcześniejszych działań obu oskarżonych. R. G. szczegółowo opisywał wcześniejsze budowy prowadzone przez oskarżonych od czasu jego nieformalnego zatrudnienia w 2018 lub 2019 roku, z których żadna nie doczekała się ukończenia, a po budowie u Z. G. M. (...) sp. z o.o. prowadziła według świadka jeszcze dwie budowy, które zakończyły się podobnie jak ta u Z. G. oraz jak poprzednie. Oskarżeni praktykowali bowiem rozpoczynanie inwestycji i po pobraniu częściowych płatności od inwestora, wykonanie części prac, jednakże o niższej wartości niż pobrane kwoty, a następnie ich porzucanie i rozpoczynanie kolejnej inwestycji. Stałą praktyką było również nieuiszczanie należności za wynajem mieszkań dla zatrudnianych nieformalnie pracowników oraz nieterminowe regulowanie pracownikom umówionych należności za wykonaną pracę, jak też wypłacanie ich w ratach, a nawet niewypłacanie, czego doświadczał również blisko współpracujący z oskarżonymi i realizujący funkcje nadzorcze R. G..

Jak wynika z odpisów z akt sprawy Sądu Rejonowego w Siedlcach sygn. akt IV Np 11/23., z R. G. J. K. jako właściciel Firmy (...) dopiero zresztą w dniu 31 grudnia 2021 r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony, co umożliwiało świadkowi formalne dochodzenie roszczeń pracowniczych. Jak wynika zaś z informacji z ZUS (k. 136), M. (...)sp. z o.o. nie figuruje w zbiorach tej instytucji, a zatem niewątpliwie nie zatrudniała żadnych pracowników.

Zeznania R. G. znajdują co do tych okoliczności pełne potwierdzenie w zeznaniach zatrudnionych przy budowach prowadzonych przez J. K. i E. K. świadków V. B. i A. B., przy czym ten pierwszy pracował również przy inwestycji Z. G.. W ocenie Sądu obaj świadkowie w sposób szczery i wyczerpujący opisali warunki swojego zatrudnienia, czyniąc to w sposób całkowicie zgodny z zeznaniami R. G.. Podkreślenia wymaga fakt, że – jak wynika z ich zeznań – z każdym z nich J. K. podpisywał umowę i zapewniał, że została ona zgłoszona do odpowiedniego urzędu, po czym okazywało się, że nie jest to prawdą. Nie tylko zatem zostali oni wprowadzeni w błąd co do warunków swojego zatrudnienia, ale niewątpliwie pracowali oni w warunkach wyzysku pracowniczego, tym łatwiejszego, że nawet składając zeznania przed Sądem nie znali jeszcze języka polskiego. W efekcie pracowali oni po 12 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu, zaś A. B. rozpoczął pracę w firmie (...) jako robotnik budowlany w wieku zaledwie 15 lat. V. B. odnosząc się do całokształtu swojej pracy w (...) zeznawał, że J. K. i E. K. byli wspólnikami i współwłaścicielami, a R. G. wszędzie był kierownikiem. Odnośnie aktywności oskarżonych na budowie u Z. G., świadek podał, że J. K. był na budowie codziennie, a E. K. przyjeżdżał raz, dwa razy w tygodniu na 15 minut. Podobnie opisał to A. B. podając, że: „J. i K., jest dwóch szefów. Od razu pracowałem z dwoma, od początku z dwoma.” (k. 1438v), przy czym według świadka do jednego z nich należała firma o nazwie (...), a do drugiego M. (...). Jako bezpośrednio zaangażowanego w prace świadek opisywał J. K., zaś odnośnie E. K. podał m.in.: „przyjeżdżał, kupował materiały na budowę, szukał pracy, otrzymywał pieniądze i odjeżdżał” (k. 1439). Świadek A. B. zeznał też, że pomimo, iż zaczął pracę u J. K., to już pierwszego dnia pracy poznał jako pracodawcę E. K.. Świadkowie B. zbieżnie z R. G. podali, że gdy długotrwale nie otrzymywali choćby części wynagrodzeń, stosowali swoisty szantaż nie stawiając się do pracy, co dopiero powodowało wypłacanie przez nadzorującego bezpośrednio ich pracę J. K. części należności. Podobnie rolę E. K. jako przyjeżdżającego do J. K. po pieniądze opisał V. B..

Z zeznań R. G., V. B. i A. B. wynika zatem w sposób nie budzący wątpliwości jakich nieprawidłowości dopuszczali się obaj oskarżeni jako przedsiębiorcy podejmujący się wykonania robót budowlanych, i to przed podjęciem się wykonania inwestycji Z. G.. Nie budzi też wątpliwości, że prowadząc działalność pod firmą (...), J. K. współpracował stale z E. K. jako nieformalnym wspólnikiem. Z zeznań A. M. wynika też, iż to właśnie E. K. poszukiwał kolejnej roboty budowlanej dla siebie oraz dla – tym razem formalnego wspólnika J. K. – jako M. (...) sp. z o.o. Jak wynika z zeznań R. G. i świadków B., tłem tych poszukiwań były kolejne porzucone budowy i niezapłacone należności. Na rozprawie R. G. szeroko opisywał trudną sytuację finansową w tym momencie obu oskarżonych jako przedsiębiorców, w której kolejna inwestycja, a zatem możliwość uzyskania płatności od nowego inwestora, jawiła się jako sposób na rozwiązanie problemów, które pośrednio dotykały również R. G. w postaci niewypłacania mu należnego wynagrodzenia. Jak wynika już z zeznań składanych na początkowym etapie postępowania przez Z. G., ustalił on inne osoby pokrzywdzone działaniami oskarżonych, co koresponduje z zeznaniami R. G., V. B. i A. B.. Takich samych informacji dostarcza wydruk z forum internetowego o firmie (...) – k. 539-541.

Przystępując do oceny dowodów odnoszących się wprost do inwestycji realizowanej przez M. (...)sp. z o.o. u Z. G., podnieść należy, iż przedmiotem niniejszego postępowania nie jest ustalenie, która ze stron umowy o roboty budowlane dopuściła się nieprawidłowości w toku jej realizacji, na które to tory kierowana była linia obrony oskarżonych, a ustalenie, czy działaniom J. K. i E. K. podejmowanym jeszcze przed zawarciem umowy towarzyszył oszukańczy zamiar w warunkach opisywanych w postawionym im zarzucie. Sam tok budowy, wartość i ilość prac, mają oczywiście znaczenie, ale jedynie drugorzędne, a mianowicie dla określenia wysokości szkody powstałej poprzez ich oszukańcze działania. W ocenie bowiem Sądu, w ustalonych okolicznościach sprawy, nie może budzić wątpliwości fakt, że obaj oskarżeni od początku swoich działań, podejmowali je intencjonalnie – z intencją wytworzenia u Z. G. błędnego przekonania, że są w stanie za kwotę wpisaną w umowie zrealizować inwestycję, a nadto sprostać przedstawionym jasno już na tym etapie oczekiwaniom inwestora, również co do terminu zakończenia robót. Podkreślania wymaga fakt, że na tym etapie swojej działalności obaj oskarżeni byli doświadczonymi przedsiębiorcami. Jak wynika z zeznań R. G., V. B., A. B. i A. M., bardziej czytelne jest wprawdzie doświadczenie J. K., lecz wszak już wcześniej E. K. uczestniczył w realizowanych przez niego jako (...) inwestycjach, a nadto to wszak on poszukiwał nowej budowy chcąc się podjąć jej realizacji. Niewątpliwie zatem rozpoczynając negocjacje z Z. G. obaj oskarżeni znali formalno-prawne wymogi odnośnie rozpoczęcia i prowadzenia inwestycji. Jak wynika z zeznań Z. G. i R. G., najpóźniej do podpisania umowy pokrzywdzony dostarczył wszystkie posiadane przez siebie projekty dotyczące tej budowy, w tym informował, że projekt dotyczący rozbudowy piwnicy nie jest zatwierdzony i nie obejmuje go pozwolenie na budowę. W efekcie otrzymywał zapewnienie, że R. G. zajmie się legalizacją tego projektu. W ocenie Sądu, wprawdzie na podstawie zeznań Z. G. i R. G., nie budzi wątpliwości, że to pokrzywdzonemu zależało na jak najszybszym rozpoczęciu robót z uwagi na rosnące ceny, przede wszystkim stali, a nadto, że to on jako inwestor nie zadbał o zatwierdzenie tego projektu i uzyskanie stosownego pozwolenia na budowę, to w ocenie Sądu, okoliczność ta w żaden sposób nie ekskulpuje oskarżonych, a wprost przeciwnie – przemawia tym bardziej na ich niekorzyść. Oskarżeni mając bowiem pełną świadomość, że rozpoczynają i prowadzą budowę bez spełnienia przez inwestora wymagań formalno-prawnych, nie mieli żadnych oporów, aby się jej podjąć i kontynuować przez paromiesięczny okres, aż do momentu gdy było to dla nich korzystne, to jest dopóki inwestor przekazywał im systematycznie znaczne kwoty pieniężne, które bez oporów J. K. przyjmował pod pozorem realizacji inwestycji. Dopiero opór ze strony Z. G. spowodował powiadomienie PINB w M. pismem z dnia 16 grudnia 2021 r. firmowanym przez M. (...) sp. z o.o. o wykonywaniu robót budowlanych niezgodnie z projektem technicznym i decyzją nr (...) z dnia 5 marca 2020 r. (k. 232). Fakt podania danych tej decyzji przekonuje jednocześnie, że była ona wcześniej znana oskarżonym.

W ocenie Sądu na wiarę zasługują zeznania Z. G., że został wprowadzony w błąd przy podpisywaniu umowy o roboty budowalne w obecności J. K. i R. G., że ten ostatni będzie pełnił funkcję kierownika budowy. Zapis w treści tej umowy (k. 38), że będzie on kierownikiem prac mógł w ocenie Sądu wprowadzić w błąd osobę inwestora działającego w tym momencie w pełnym zaufaniu do przedsiębiorcy, z którym umowę podpisuje, zwłaszcza jeżeli towarzyszyło temu ustne stwierdzenie ze strony któregokolwiek z tych mężczyzn, że R. G. taką funkcję będzie pełnił. Ponadto, podnieść należy, iż z zeznań osoby postronnej – M. J. wynika, że nawiązując z nim współpracę R. G. przedstawił się jako kierownik budowy w zakresie inwestycji realizowanej w M. u Z. G.. O takim postrzeganiu R. G. przez Z. G. świadczy też fakt, że w ten właśnie sposób został on określony w sporządzanym wspólnie przez oskarżonych, Z. G. i R. G. dokumencie z dnia 7 grudnia 2021 r. zatytułowanym (...) (k. 1263). Po okazaniu mu tego dokumentu na rozprawie R. G. nie potrafił się do niego odnieść, twierdząc najpierw, że był kierownikiem robót, następnie że może tak zostało zapisane i chodziło o to, że był kierownikiem budowy. Jednocześnie stale R. G. przekonywał, że nie miał uprawnień kierownika budowy, co zgodne jest zresztą z ustaleniami dokonanymi odnośnie jego osoby jeszcze na etapie śledztwa (k. 96, 104, 110). Wcześniej też dodał, że „raczej” nie używał zwrotu kierownik budowy, „może sam kierownik” (k. 1271). Niewątpliwe jednak nawet przedstawianie się jako kierownik, w kontekście nadzoru nad prowadzonymi pracami budowalnymi, mogło wprowadzać inne osoby w błąd, że chodzi o kierownika budowy, czemu uległ chociażby A. G. i M. W., a o czym zeznawali. Wreszcie jednak zauważyć należy, iż – jak wynika z formalnej umowy o pracę zawartej w dniu 31 grudnia 2021 r. przez J. K. jako (...) z R. G. (k. 1446) został ona zatrudniony właśnie jako kierownik budowy, pomimo, że obaj doskonale wiedzieli, iż nie ma on tego rodzaju uprawnień. Zapytany o to na rozprawie R. G. podał, że został zatrudniony jako kierownik budowy „bo bardziej dostojnie to brzmi” (k. 1511) i najprawdopodobniej zdecydował o tym J. K..

W ocenie zatem Sądu przedstawione okoliczności przekonują, że zarówno R. G., jak i J. K. oraz E. K., wiedząc, iż ten pierwszy nie ma uprawnień, aby być kierownikiem budowy, obsadzili R. G. w tej roli przy inwestycji realizowanej u Z. G. w M. i tak też był on m.in. jemu przedstawiany. Niewątpliwie tego rodzaju działania miały na celu wzmocnić przekonanie inwestora o współpracy z osobami dbającymi o rzetelność prowadzonych działań. Nie budzi jednocześnie wątpliwości fakt, że to na Z. G. ciążył obowiązek uprzedniego załatwienia formalności umożliwiających rozpoczęcie robót. Działając w przekonaniu, że załatwi je R. G. jako kierownik budowy, zgodnie z otrzymanymi zapewnieniami, to jednocześnie z pewnością z czasem zyskał świadomość, że – wbrew zapewnieniom oskarżonych - nie zostały one dopełnione, ponieważ wówczas otrzymałby jako inwestor odpis odpowiedniej decyzji. Jak jednak podkreślono wyżej, świadomość zaniedbań Z. G. jako inwestora tym bardziej obciąża oskarżonych. Z zeznań R. G. wynika też jakoby Z. G. stale zmieniał i tak niezatwierdzony projekt, a wszyscy wykonawcy, nie wyłączając J. K., bez żadnych protestów podporządkowywali się jego wskazaniom. Tego samego rodzaju informacje przekazał również J. K. w swoich wyjaśnieniach. Podkreślenia wymaga fakt, że tego rodzaju sytuacja obciążałaby jednak przede wszystkim wykonawców, którzy mieliby na życzenie podmiotu niefachowego – inwestora, dowolnie zmieniać prowadzoną budowę, nie bacząc na jej zgodność ze sztuką budowlaną i projektem. Aczkolwiek w ocenie Sądu wyniki przeprowadzonego postepowania nie przekonują, że skala tego rodzaju działań była tak duża, jak to przekonywali R. G. i J. K..

Z zeznań R. G. wynika, że wskutek nieopłacenia tzw. kwatery, którą zajmowali wykonawcy inwestycji Z. G., co – jak wynika z zeznań R. G., V. B. i A. B. – było stałą praktyką oskarżonych, nie zostały odzyskane dokumenty będące w dyspozycji R. G., a związane z tą budową. Wśród nich, jak wynika z zeznań Z. G., musiał być zaś także dziennik budowy. Jak wynika z kolei z zeznań M. J., który jako geodeta wytyczający budynek powinien nanieść tam wpis, dokument ten nie został mu przedstawiony. W ten sposób nie można też odtworzyć działań wykonującego wykop pod budynek A. G., aczkolwiek podał on, że wykonał go zgodnie z wytyczeniem przez geodetę. Tymczasem z zeznań nie uczestniczącego w tej budowie od samego początku V. B. wynika, że „geodeci” „zostawiali swoje oznakowania, które były następnie przemieszczane przez J. i R.” (k. 1437). Jednocześnie M. J. zeznał, że wytyczył budynek zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową. W ocenie zatem Sądu, nie budzi wątpliwości, że J. K. i R. G., wobec wskazań Z. G., aby budować zgodnie z niezatwierdzonym projektem zamiennym, który przewidywał poszerzenie piwnicy, o czym zresztą sam zeznawał, zmienili wytyczenie budynku dokonane przez uprawnionego geodetę. Niewątpliwie nie było to działanie właściwe rzetelnemu przedsiębiorcy budowlanemu. Zaznaczyć też należy, iż na rozprawie R. G. przekonywał, że budowa odbywała się co najwyżej na podstawie „pseudoprojektów” przekazywanych częściami przez Z. G.. Dopytywany przyznał jednak, zbieżnie z tym co podawał Z. G., że inwestor przekazał mu całą dokumentację budowlaną, a budowa była prowadzona zgodnie z niezatwierdzonym projektem zamiennym. Zastrzeżenia R. G. budziło jedynie to, że nie miał on jednoczesnego dostępu do całości dokumentacji w formie papierowej. Również V. B. podał, że widział dotyczące tej budowy „plany, dokumenty” i pracował według „planów budowlanych” (k. 1436). R. G. dopytywany przyznał zaś, że wykop zlecał faktycznie na podstawie projektu zamiennego, określanego jako „pseudodokumentacja” i nie mogło być w tym zakresie mowy o żadnej pomyłce, przy czym już w chwili podpisywania umowy Z. G. zaznaczył, że „będą zmiany” i dał na te zmiany projekty (k. 1514). Świadek potrafił też opisać zmiany w projekcie w stosunku do projektu zatwierdzonego. Jednocześnie z zeznań R. G. i V. B. wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że powyższe wprowadzane w nieformalny sposób zmiany w pierwotnym projekcie doprowadziły do efektu niezgodnego ze sztuką budowlaną. V. B. opisał to sposób dość dokładny podając w szczególności posadowienie jednej ze ścian bezpośrednio w gruncie, a także powstałe otwory, bynajmniej nie technologiczne. Według świadka o powyższych poważnych błędach wiedzieli zarówno J. K., jak i R. G., ale to lekceważyli („J. mówił: nie przyjmujcie się, przejdzie” – k. 1437v). Również starający się przedstawić jako fachowiec R. G. stwierdził: „Do końca nie byłem pewny czy konstrukcyjnie to jest właściwie zrobione, ale było mówione „rób, rób”, mówił pan K..” (k. 1512). Jednocześnie, R. G. przyznał, że w sprawie dalszego poszerzenia piwnicy była dopiero „Zrobiona jakaś notatka” (k 1512), co zbieżne jest z zeznaniami Z. G. potwierdzonymi tymże dokumentem z dnia 7 grudnia 2021 r. Nie sposób zatem podzielić zapatrywań J. K. i R. G. jakoby poszerzenia piwnicy były wykonywane wyłącznie na podstawie wskazań Z. G., ponieważ w ocenie Sądu piwnica faktycznie została poszerzona w stosunku do projektu pierwotnego, ale brak jest danych do przyjęcia, że poszerzenie to wykraczało poza określony niezatwierdzonym projektem zamiennym. W planach było dalsze poszerzenie piwnicy, które jednakże Z. G. zrealizował już z innym wykonawcą na dalszym etapie prac. Zaznaczyć jednak należy ponownie, że gdyby sytuacja wyglądała tak jak to próbował przedstawić przede wszystkim J. K. w swoich wyjaśnieniach, ale częściowo także R. G., że wykonywali prace w sposób nieracjonalny pod względem budowlanym i finansowym, kierując się jedynie autonomicznymi wskazaniami inwestora, który polecał zmienić budowę i wyburzać już wykonane pace, to obciąża to przede wszystkim oskarżonych jako wykonawców.

W ocenie Sądu, również pozostali świadkowie opisujący jedynie swój zawodowy kontakt z inwestycją u Z. G. tj. D. S., jego pracownica A. K., E. Z., M. W. i K. Ł. w sposób szczery i wiarygodny opisali swoją wiedzę w sprawie, a ich zeznania nie budzą wątpliwości odnośnie wiarygodności. Są to przy tym osoby mające ze stronami sporu jedynie zawodowy kontakt.

Co istotne dla końcowego etapu prac u Z. G., wówczas gdy ujawnione zostało sfałszowanie faktur wystawionych przez P.P.H.U. (...) D. S., z zeznań A. K. wynika, że po ujawnieniu przez nią tego faktu R. G. i J. K. złożyli jej wizytę, przy czym ten ostatni wyrażał swoje niezadowolenie z ujawnienia przez nią tego faktu inwestorowi. Z zeznań Z. G. wynika zaś, że również E. K. był świadom sfałszowania tych faktur. Jak wynika nadto z zeznań M. W., J. K. i R. G. oraz prawdopodobnie E. K. próbowali poczynić z nim ustalenia odnośnie zwrotu zakupionej stali i uzyskania gotówki, która pochodziła wszak bezpośrednio od Z. G.. Brak jest jednocześnie jakichkolwiek podstaw do ustaleń, aby jakiekolwiek inne osoby poza oskarżonymi i R. G. zajmowały się tą budową od strony organizacyjnej oraz miały dostęp do związanych z nią dokumentów, w tym faktur.

Zaznaczyć należy, iż umowa zawarta z Z. G. opiewała na kwotę 320 000 zł w zakresie robocizny. Wraz z umową Z. G. otrzymał „harmonogram rzeczowo-finansowy” (k. 39). W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że oskarżeni w żaden sposób się do określonego przez siebie harmonogramu nie stosowali, o czym świadczy brak zaawansowania prac w stosunku do określonego czasu. J. K. pobierając w toku inwestycji zaliczki, które w określonych w harmonogramach kwotach miały być przeznaczone na pokrycie kosztów wynikających z umowy, nie kwitował ich i nie prowadził żadnej dokumentacji jaką kwotę przyjmuje tytułem zapłaty z umowy, a jaką tytułem zaliczki na materiały budowlane, przy czym zgodnie z umową rozliczenia miały wszak następować na podstawie faktur. Powyższe zachowanie oskarżonego tylko potęgowało istniejący od samego początku chaos prawny i organizacyjny. Gdyby też faktycznie, jak to próbował przekonywać oskarżony J. K. w swoich wyjaśnieniach, doszło do daleko idących zmian w projekcie przez inwestora tak, że znacząco wzrosły koszty budowy, w tym koszty własne, to właśnie do niego, względnie do jego wspólnika, należało opracowanie aneksu do zawartej już umowy oraz opracowanie nowego harmonogramu. Do żadnych tego rodzaju zdarzeń jednak nie doszło. Podkreślenia wymaga fakt, iż jak wynika z dokumentów dotyczących M. (...) sp. z o.o. (k. 54-58, 1535-1538) do składania oświadczeń w imieniu spółki uprawniony był każdy ze wspólników samodzielnie. Żaden z oskarżonych nie był jednakże zainteresowany jakimikolwiek nowymi uzgodnieniami z pokrzywdzonym, dopóki regularnie wypłacał on im kwoty, sądząc, że z przeznaczeniem na budowę.

Co istotne, oskarżeni pobrali od Z. G. pieniądze na znaczną kwotę - 278 500 zł. Efekt jest następujący:

- brak uregulowania należności dla M. J. i części należności dla D. S. i A. G., jako przedsiębiorców,

- nieuregulowanie, bądź uregulowanie częściowe, należności dla zatrudnionych na budowie pracowników budowlanych, w tym R. G., pomimo, iż pracowali po 12 godzin na dobę,

- wybudowanie części piwnicznej w sposób niezgodny z zatwierdzonym projektem, a także w sposób niezgodny ze sztuką budowlaną, ponieważ wybudowana przez nich część piwniczna nie nadaje się do użytkowania,

- nieuregulowanie należności dla osoby wynajmującej tzw. kwaterę dla pracowników, co skutkowało utraceniem dokumentacji związanej z budową.

W tej sytuacji powstaje oczywiście pytanie o rzeczywiste przeznaczenie środków uzyskanych od Z. G.. Nie sposób nie uznać, że były nimi nieustalone osobiste cele J. K. i E. K. działających od początku w sposób oszukańczy względem przede wszystkim tego pokrzywdzonego. Nie budzi wątpliwości, że na etapie uzgodnień przed podpisaniem umowy oskarżeni jawili się pokrzywdzonemu jako osoby będące w stanie sprostać jego oczekiwaniom, wśród których z pewnością nie było pobranie od niego pieniędzy i nieuzyskanie oczekiwanych przez niego efektów. Podnieść należy, iż nawet R. G. w swoich zeznaniach podał, że: „Z chwilą podpisania umowy firma M. (...) nie miała możliwości wykonania tej inwestycji, ale nie do końca.” (k. 1270v). Dalej świadek podał jednakże, iż warunkiem była odpowiednia ilość pracowników, których J. K. obiecywał zorganizować spośród obywateli Ukrainy. Deklaracji tych do końca, w sensie liczbowym nie zrealizował. Z zeznań świadków B. wynika, że byli oni pracownikami raczej niskowykwalifikowanymi. Nawet w przypadku V. B., swoją fachowość opierał on przede wszystkim na doświadczeniu, z tym, że głównie zdobytym nie na polskim rynku, a zatem w innych warunkach technologicznych i materiałowych.

Zeznania świadków – pokrzywdzonych oraz pozostałych osób będących pracownikami firm i instytucji uzupełniają przedkładane odpowiednio dowody z odpisów dokumentów związanych z ich czynnościami, które potwierdzają podawane przez nich fakty. W końcowym etapie postępowania sądowego, Z. G., na skutek zobowiązania Sądu, złożył kopie wszystkich opłaconych przez siebie faktur związanych z tą budową (k. 1745-1765), czyli niewystawionych na M. (...) sp. z o.o., a co również potwierdzało podawane przez niego fakty. Nadto, Z. G. przekazał płytę z zapisem rozmów, według deklaracji z E. K. (k. 1744), która została odtworzona do protokołu odtworzenia zapisów rozmów (k. 1780-1792). Faktem jest, że poza zeznaniami Z. G. brak jest dowodu na potwierdzenie, że głos jego rozmówcy to głos E. K.. W wypadku jednak nawet odtworzenia tych zapisów na rozprawie, wobec znikomej aktywności procesowej E. K., Sąd nie byłby w stanie tego w sposób wiążący potwierdzić na podstawie wrażeń słuchowych. W ocenie jednak Sądu brak jest podstaw do podważania wiarygodności twierdzeń Z. G., że są to zapisy rozmów z tym oskarżonym. Założenie przeciwne wymagałoby przyjęcia, że pokrzywdzony opracował swoisty scenariusz rozmów, które następie zrealizował z nieustalonym mężczyzną i nagrał na potrzeby procesowe. W ocenie Sądu brak jest podstaw do takiego założenia, zwłaszcza o ile się zważy, iż zapis przedstawia rozmowy o charakterze spontanicznym, a nie inscenizowanym, zaś treść rozmów zbieżna jest z tym co na ten temat uprzednio zeznawał pokrzywdzony. Finalnie odnośnie wiarygodności zeznań Z. G. jako świadka zauważyć należy, iż pomimo przedstawionych na wstępie tej części uzasadnienia zastrzeżeń odnośnie przedstawianych przez niego treści, w ocenie Sądu całość jego relacji ocenić należy jako zasadniczo wiarygodną, ponieważ świadek będąc wielokrotnie przesłuchany na te sam okoliczności, podawał je zbieżnie i szczegółowo, w sposób w pełni korespondujący ze sobą. Jedyną rozbieżnością, wytłumaczalną jednak upływem czasu, był czas kontaktu z A. G., podczas którego pokrzywdzony dowiedział się o braku płatności.

Na podstawie zatem przedstawionych dowodów osobowych oraz dowodów z dokumentów nie budzi w ocenie Sądu wątpliwości przebieg wydarzeń, jak też wyłaniająca się z tak ustalonego stanu faktycznego oszukańcza intencja działania obu oskarżonych. W tej sytuacji wydane opinie – pisemna i ustna - przez biegłego z zakresu budownictwa K. F., miały dla Sądu charakter jedynie dopełniający wcześniejsze ustalenia, przede wszystkim o wysokość szkody wynikającej z ustalonego zakresu prac wykonanych przez M. (...) sp. z o.o. W ocenie Sądu opinie te zasługują na uznanie za pełnowartościowe dowody jako wydane po rzetelnej analizie materiału dowodowego i okoliczności sprawy, z uwzględnieniem nadto wiedzy fachowej biegłego. Niewątpliwie na opiniowanie w niniejszej sprawie negatywny wpływ wywarły zaniedbania oskarżonych jako wykonawców, tak opisane powyżej, jak też brak inwentaryzacji budowlanej wykonanych prac i obmiaru robót po zakończeniu przez oskarżonych swojej aktywności budowlanej, na który to obowiązek również zwrócił uwagę biegły. W ocenie Sądu, mając na uwadze ustalenia uczynione na podstawie przeprowadzonych wyżej dowodów, należy w pełni podzielić stwierdzenia biegłego, od których zaczął opiniowanie na rozprawie, iż: „w opiniowanym temacie zaistniał chaos organizacyjny i technologiczny spowodowany przez obie strony”, a ponadto: „budowa prowadzona była przy skrajnym chaosie i bałaganie” (k. 1681). Z uchybień formalnych oczywiście biegły potwierdził prowadzenie budowy bez właściwego projektu i pozwolenia na budowę oraz nadzoru kierownika budowy. W tym stanie rzeczy budowa w ocenie biegłego w ogóle nie powinna być rozpoczęta i wykonywana, ponieważ nosi ewidentnie cechy konieczności uzyskania pozwoleń, a stwierdzenia te należy w pełni podzielić. Nadto, biegły odnosząc się do zastanych prac, również ocenił to, co można było wnosić na podstawie dowodów osobowych, a mianowicie, iż: „jakość ścian dawała mi dużo informacji technicznych, że te roboty wykonano bardzo nieprofesjonalnie” (k. 1684), przy czym nieprofesjonalizm zauważał biegły także odnośnie innych elementów. Odnosząc się do dokonanej wyceny biegły wytłumaczył dlaczego przyjął współczynnik korygujący („stwierdziłem chaos organizacyjny, technologiczny i bardzo słabą jakość robót” k. 1684v). Biegły podkreślił, że żaden element robót nie został zgłoszony do odbioru i odebrany. Nieprawidłowo wykonane prace stanowią zaś wartość ujemną. Miarą fachowości oskarżonych, a w szczególności bezpośrednio nadzorującego prace J. K., a także R. G., jest w ocenie Sądu fakt, że w ocenie biegłego brak jest przesłanek, również na podstawie dokumentacji, do przyjęcia, że piwnica miała być wykonana w metodzie tzw. białej wanny, na której zależało inwestorowi i co do której realizacji Z. G. cały czas był przekonany, a w której miał się specjalizować – według oświadczenia przy zwieraniu umowy - J. K.. Również V. B., czyli jeden z wykonawców, zapytany na rozprawie oświadczył, że nie słyszał o metodzie białej wanny.

Podkreślić też należy, iż za jakość robót oraz ich organizację odpowiada niewątpliwie wykonawca. Biegły nie dysponując dokumentacją z danymi technicznymi odnośnie prac wykonywanych przez M. (...) sp. z o.o. u Z. G. przyjmował wartości katalogowe celem ustalenia wartości robót wykonanych przez oskarżonych. W pierwszej opinii pisemnej biegły przyjął wartość tych robót na 148 968,69 zł, jeżeli chodzi o materiały i robociznę. Opinia ta nie była kwestionowana przez oskarżonych i ich obrońców, a jedynie przez Z. G. w związku z tym, że poniósł koszt zakupu części materiałów. W związku z tym w postępowaniu sądowym dopuszczono dowód z opinii uzupełniającej, w której biegły wartości te ustalił w dwóch wariantach – na poziomie 67 169,34 zł oraz 93 353,53 zł. Korygując, stosownie do dokonanych ustaleń, opis przypisanego oskarżonym czynu, Sąd przyjął tę drugą wartość jako zbieżną z ustaleniami faktycznymi odnośnie zakupionych przez Z. G. materiałów.

Dane o karalności i pozostałe dane o oskarżonych

Wynikają z dokumentów sporządzonych przez uprawnione podmioty w ich zakresie działania.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonych i częściowo zeznania R. G.

Powody odmówienia wiary tym dowodom we wskazanym w pkt 1.2 zakresie zostały omówione powyżej.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

J. K.

E. K.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W ocenie Sądu, dokonana w toku postępowania przygotowawczego kwalifikacja prawna czynów J. K. i E. K., o tożsamym brzmieniu i kwalifikacji prawnej była prawidłowa odnośnie swej zasadniczej części. Kwalifikacja prawna z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. odpowiada bowiem w pełni rzeczywistej kryminalnej zawartości ocenianych zachowań, których oskarżeni dopuścili się działając wspólnie i w porozumieniu ze sobą. W pierwszej kolejności podnieść należy, że przestępstwo oszustwa dokonane przez oskarżonych zmaterializowało się już z chwilą zawarcia umowy o roboty budowlane, w ten sposób, że oskarżeni reprezentując M. (...) Sp. z o.o. wprowadzili w błąd Z. G., niewątpliwie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czym doprowadzili go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 185 146,47 zł (zgodnie z ostatnią pisemną opinią biegłego), stanowiącej różnicę pomiędzy sumą zaliczek wypłaconych przez pokrzywdzonego i wartością prac faktycznie wykonanych. Wprowadzenie Z. G. w błąd dotyczyło przede wszystkim zamiaru wykonania zlecenia za kwotę wskazaną w umowie, tj. 320 000 zł, a następnie w trakcie realizacji inwestycji wyzyskiwali błąd inwestora, w który go wprowadzili na etapie negocjacji i zawierania umowy, w zakresie formalnoprawnej legalności prowadzonej inwestycji, zgodności robót ze sztuką budowlaną, jak również faktycznie wykonanych prac i poniesionych kosztów, na które składały się koszty zużytych materiałów budowlanych i wynagrodzenia pracowników. Według relacji Z. G., niekwestionowanej przez R. G., J. K. i E. K. zapewnili go o braku przeciwskazań do rozpoczęcia robót budowlanych, w szczególności utwierdzając w przekonaniu o możliwości legalizacji projektu zamiennego obejmującego budowę piwnicy w trakcie wykonywania robót budowlanych, obejmujących niezatwierdzoną część projektu. W rozmowach tych uwypuklali fakt łączącej znajomości domniemanego kierownika budowy z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, co miało wskazywać na możliwość uzyskania decyzji zmieniającej pozwolenie na budowę i szybkie zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego. Jak wskazano powyżej, w ocenie Sądu, J. K. i E. K. jawiąc się jako właściciele firmy budowlanej, nie odznaczali się profesjonalizmem, rozpoczynając roboty budowlane prowadzone na podstawie niezatwierdzonego projektu budowlanego, a ponadto w trakcie prowadzonych prac nie czynili jakichkolwiek działań mających na celu uzyskanie legalizacji projektu zamiennego, mając przy tym dodatkowo pełną świadomość, że budowy nie nadzoruje kierownik budowy. Oskarżeni po zakończeniu współpracy ze świadkiem zawiadomili zresztą Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w M. o prowadzeniu robót budowlanych bez wymaganej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i wbrew pozwoleniu na budowę, jak słusznie zauważył Z. G., donosząc w rzeczywistości na samych siebie. Przesądza to o tym, że oskarżeni od początku nie prowadzili organizacji prac budowlanych w należyty sposób, bowiem od profesjonalnej firmy budowlanej, na jaką kreowali się oskarżeni, oczekiwanym jest samodzielne dokonanie zgłoszenie o rozpoczęciu robót budowlanych po uzyskaniu stosownego pełnomocnictwa, ewentualnie uzależnienie rozpoczęcia robót od wykonania niezbędnych czynności przez inwestora. Nie można wykluczyć, że oskarżeni celowo odstąpili od w/w działań również z tego powodu, że podejmując je naraziliby się już na wstępnym etapie na zdemaskowanie i utratę zaufania, bowiem wraz z oświadczeniem o rozpoczęciu robót budowlanych i ustanowieniu osoby kierownika budowy należałoby dołączyć zaświadczenie o posiadanych uprawnieniach do pełnienia tej funkcji, których to R. G., kreowany jako kierownik budowy – nie posiadał. Zauważyć też należy, iż Z. G. w trakcie prowadzonych pertraktacji poprzedzających zawarcie umowy komunikował oskarżonym, że pożądanym terminem zakończeniu robót budowlanych jest dzień 31 grudnia 2021 r. Mimo to wykonawcy przedstawili mu umowę o roboty budowlane, która przewidywała zakończenie prac budowlanych na dzień 15 kwietnia 2022 r., stąd też J. K. dodał na prośbę świadka adnotację o zakończeniu robót budowalnych w pożądanym przez niego okresie, warunkując to zaistnieniem sprzyjających warunków atmosferycznych. Z relacji Z. G. i R. G. nie wynika, aby tego rodzaju zmiana poprzedzona była kimkolwiek namysłem, czy ustaleniami chociażby z obecnym na miejscu R. G., ani tym bardziej z nieobecnym E. K., chociaż tego rodzaju znaczne przesunięcie czasowe wymagałoby znacznych zmian organizacyjnych, chociażby zaplanowania większej ilości pracowników. Odnośnie realności obu terminów wypowiadał się biegły na rozprawie, wskazując, że oba terminy wymagały dobrej organizacji prac. W ocenie Sądu sytuacja ta jest kolejną potwierdzającą podejmowanie już wówczas przez J. K. zobowiązań działań bez zamiaru wywiązania się z nich w deklarowany sposób. Podnieść zresztą należy, iż były to niemożliwe do spełnienia deklaracje, także o ile się zważy, iż chodziło o wybudowanie wielokondygnacyjnego budynku mieszkalnego wraz z pokryciem dachowym oraz piwnicą w okresie 3,5 miesiąca, zwłaszcza, że na moment zawarcia umowy istniało małe prawdopodobieństwo występowania sprzyjających warunków atmosferycznych ze względu na przypadający wtedy okres jesienno-zimowy.

Swoistą konsekwencją działań podejmowanych na szkodę Z. G. były opisane w zarzutach i przypisane – podobnie jak w wypadku działań na szkodę Z. G. – z niewielkimi i w większości redakcyjnymi zmianami, działania na szkodę D. S., M. J. i A. G..

W swoich oszukańczych działaniach oskarżeni używali przy tym jako autentycznych podrobionych w bliżej nieustalonych okolicznościach faktur VAT: z dnia 13 października 2021 r. nr (...) i z dnia 26 października 2021 r. nr (...), wystawionych rzekomo przez spółkę (...) S.A. z z/s w W. oraz z dnia 11 października 2021 r. nr (...), z dnia 20 października 2021 r. nr (...) i z dnia 22 października 2021 r. nr (...), wystawionych rzekomo przez P.P.H.U. (...) D. S., które miały potwierdzać ich uregulowanie przez „M. (...)” Sp. z o.o. w gotówkowej formie płatności.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż odpowiedzialności karnej za czyn z art. 286 § 1 k.k. podlega ten, kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Cechy te zostały w pełni w działaniach J. K. i E. K. spełnione. Z kolei art. 294 § 1 k.k. przewiduje surowszą odpowiedzialność w wypadku dopuszczenia się tego czynu w stosunku do mienia znacznej wartości, czyli zgodnie z art. 115 § 5 k.k. mienia, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000 złotych. Art. 270 § 1 k.k. przewiduje zaś odpowiedzialność tego kto w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, a art. 12 § 1 k.k. odpowiedzialność w wypadku działania w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. W ocenie Sądu obaj oskarżeni jako osoby dorosłe i od lat funkcjonujące w społeczeństwie, a nadto aktywni przedsiębiorcy, doskonale zdawali sobie sprawę z prawnej naganności podejmowanych zachowań.

Z opisu przypisanego czynu i jego kwalifikacji Sąd wyeliminował zaś działanie w warunkach usiłowania przestępstwa oszustwa tj. art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. przez to, że oskarżeni mieli usiłować doprowadzić Z. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 80 000 zł, żądając od niego wypłaty kolejnych środków finansowych na realizację tej inwestycji. Na tym etapie wydarzeń wiadome było również oskarżonym, że pokrzywdzony zdał sobie sprawę z uprzedniego wprowadzenia go w błąd i nie było to już ponownie możliwe. Oskarżeni nie mieli już zatem możliwości wyzyskiwania uprzedniego prowadzenia go w błąd, jak też ponownie w żaden błąd go nie wprowadzili. Uzależniali jedynie kontynowanie robót od uzyskania kolejnej wpłaty. Działanie to nosiło oczywiście cechy szantażu, ale nie czynu zabronionego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. K.

E. K.

I, II, III

I, II, III

Okoliczności obciążające:

- świadome i umyślne podjęcie działań, które miały na celu uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innych osób, w przypadku Z. G. w dość wysokiej kwocie, a nadto spowodowanie tym działaniem dla pokrzywdzonego również wielu trudności organizacyjno-prawnych w realizacji zamierzonego celu wybudowania w określonym czasie planowanego budynku,

- prowadzenie budowy przy skrajnym chaosie organizacyjnym i prawnym, a także niezgodnie ze sztuką budowlaną, czego efektem jest wybudowanie części budynku nie nadającej się do użytkowania,

- stałe i wielokrotne naruszanie praw pracowniczych, nie tylko przy inwestycji prowadzonej u Z. G.,

- stałość procederu polegającego na rozpoczynaniu robót budowlanych, a następnie ich porzucanie po uzyskaniu korzyści majątkowej,

- brak naprawienia szkód wyrządzonych wszystkim pokrzywdzonym, przez kilkuletni okres czasu, przez co wzmocnieniu uległo poczucie krzywdy, zwłaszcza Z. G., a w wypadku D. S., pomimo orzeczenia sądowego w tym przedmiocie,

- karalność obu oskarżonych, aczkolwiek w wypadku E. K. zaistniała po dacie czynu; odnośnie J. K. stałe lekceważenie sobie tych samych norm prawnych, czego skutkiem była wielokrotna karalność z art. 244 k.k. i art. 180a k.k., przy czym jak wynika z zeznań V. B., oskarżony stale i w sposób zauważalny dla otoczenia w czasie ich współpracy lekceważył sobie brak uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych, a nawet sądowe zakazy;

Okoliczności łagodzące:

- skazania za przestępstwa odmienne rodzajowo.

Stosownie do powyższego za dokonanie tego czynu na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., przyjmując za podstawę wymiaru kary art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 57b k.k. Sąd wymierzył każdemu z oskarżonych: karę roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k., z uwagi na majątkowy cel działania sprawców, karę grzywny w liczbie 200 stawek dziennych, na podstawie art. 33 § 3 k.k. ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 złotych. Rozstrzygając w zakresie kar grzywny –, zwrócić uwagę należało na realne możliwości zarobkowe oskarżonych i uzyskiwanie stałych dochodów. Z uwagi na obowiązek wymierzenia na podstawie art. 57b k.k. kary powyżej minimalnego wymiaru, Sąd miał obowiązek wymierzyć karę w wymiarze co najmniej roku i miesiąca pozbawienia wolności (treść art. 294 § 1 k.k.). Tym samym, ze względów formalnych określonych w art. 69 § 1 k.k., przedmiotem rozwagi Sądu nie mogło być warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonych kar, aczkolwiek w ocenie Sądu oskarżeni nie spełniają także pozostałych warunków takiego rozstrzygnięcia określonych w art. 69 § 1 i 2 k.k.

Z uwagi na ustalone okoliczności, z których jednoznacznie wynika, że obaj oskarżeni winni być wyeliminowani, przynajmniej okresowo z grona przedsiębiorców w swojej aktualnej branży, ponieważ ich dalsza w niej aktywność zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, przede wszystkim takim jak mienie inwestorów, Sąd na podstawie art. 41 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec J. K. oraz wobec E. K. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wykonywaniem prac remontowo-budowlanych na okres 5 lat.

Tak ukształtowane orzeczenie o karze uwzględnia bowiem w ocenie Sądu stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające i okoliczności łagodzące, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do oskarżonych, nie przekraczając jednocześnie stopnia winy oraz uwzględniając właściwości i warunki osobiste sprawców, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza brak starań o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonych (art. 53 § 1 i 2 k.k.).

Ponadto, na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł od J. K. i E. K. solidarnie tytułem naprawienia szkody: na rzecz Z. G. kwotę 185 146,47 złotych, na rzecz M. J. kwotę 3 000 złotych oraz na rzecz A. G. kwotę 16.408,20 złotych;

Fakt wyrządzenia tych szkód czynem przestępczym nie budził wątpliwości, jak również jednoznacznie została określona ich wartość wobec każdego z pokrzywdzonych, toteż zasadnym było na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądzenie niniejszego środka kompensacyjnego w określonych powyżej kwotach, które dotychczas nie zostały naprawione, a także nie stanowiły przedmiotu odrębnych postępowań. Podnieść należy, iż z mocy art. 56 k.k. przy tym rozstrzygnięciu Sąd nie bierze pod uwagę wymogów określonych w art. 53 k.k. oraz art. 54 § 1 k.k., a to oznacza m. in., że dolegliwość tego środka pomija się przy ocenie, czy łączna dolegliwość zastosowanych wobec sprawcy przestępstwa kar i innych środków przewidzianych w kodeksie nie przekracza stopnia winy, ponieważ w tym wypadku istotny jest wzgląd na osobę pokrzywdzonego, a nie oskarżonego.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Zgodnie z treścią art. 415 § 1 k.p.k. w razie skazania oskarżonego lub warunkowego umorzenia postępowania w wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, obowiązek naprawienia, w całości lub w części, szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.

Wobec treści tego przepisu Sąd nie miał zatem możliwości orzec o obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego D. S., którego roszczenie było przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie S. R. w S. sygn. akt IV Np 11/23.

Sąd miał nadto w polu widzenia zmianę części regulacji Kodeksu karnego po dniu czynu, nie dostrzegając jednak w tej sprawie podstaw do korzystania z regulacji obowiązujących w tamtym czasie na podstawie art. 4 § 1 k.k., ponieważ dokonane zmiany nie miały żadnego wpływu na sytuację każdego z oskarżonych.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

Ponadto, Sąd zasądził od oskarżonych J. K. i E. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego D. S. kwoty po 1 980 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu – wydatków wynikłych z ustanowienia w sprawie pełnomocnika w postępowaniu przygotowawczym oraz w postępowaniu przed Sądem I instancji, określając je, stosownie do wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, zgodnie z regulacjami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 z dnia 2015.11.05).

V.

Jak wynika z poczynionych ustaleń, obaj oskarżeni są osobami aktywnymi na rynku pracy i uzyskują stałe dochody. Z tych względów, wobec braku przesłanek z art. 624 § 1 k.p.k., Sąd na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 633 k.p.k. zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów sądowych w zakresie wydatków kwoty po 5 329,61 złotych, ustalając wielkość tych kwot w oparciu o: § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. Nr 108 poz. 1026 ze zm.), § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz. U. 2014 poz. 861) oraz mając na uwadze realnie poniesione w niniejszej sprawie wydatki.

Jednocześnie, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., ze względów słuszności, Sąd zwolnił obu oskarżonych od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w zakresie opłat od wymierzonych kar, mając na uwadze znaczne kwoty orzeczone na rzecz pokrzywdzonych.

6.  1Podpis

Sędzia (del.) Ewa Przychodzka-Kasperska