II Ka 13/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2025-02-13

Sygn. akt II Ka 13/25

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2025r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Protokolant:

p.o. sekr. sąd. Anita Lemisiewicz-Pszczel

przy udziale Prokuratora Urszuli Gałązka-Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2025 r.

sprawy R. C.

oskarżonego z art. 178a §1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 29 listopada 2024 r. sygn. akt II K 763/24

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  oskarżonego R. C. uznaje za winnego tego, że w dniu 5 czerwca 2024 r. w miejscowości S. D. w woj. (...) prowadził w ruchu lądowym na drodze publicznej samochód osobowy marki J. o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości (0,297 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, 0,267 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), tj. popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178 a §1 kk i za ten czyn na podstawie art. 178 a § 1 kk w zw. z art. 37 a § 1 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwocie 15 (piętnaście) złotych;

2.  na podstawie art. 42 § 2 kk orzeka wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

3.  na podstawie art. 43 a § 2 kk orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych;

II.  w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego R. C. na rzecz Skarbu Państwa 225 złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz 20 złotych wydatków za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 13/15

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 29 listopada 2024 r. w sprawie II K 763/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na wyrażeniu błędnego poglądu, że wina i społeczna szkodliwość czynu zarzuconego oskarżonemu umożliwiają zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego prowadzonego przeciwko wymienionemu, w sytuacji gdy prawidłowa analiza całokształtu ustalonych okoliczności przedmiotowego zdarzenia, w tym stan nietrzeźwości oraz wpływ tego stanu na jego zdolności psychomotoryczne, a przede wszystkim wzgląd na cele prewencji generalnej, prowadzą nieodparcie do wniosku, iż społeczna szkodliwość czynu zarzucanego oskarżonemu i wina R. C. nie mogą być traktowane jako nie będące znacznymi, a nadto uznanie, że wobec w/w zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna, w sytuacji gdy wobec R. C. stosowano uprzednio instytucję warunkowego umorzenia postępowania karnego w innej sprawie, co nie skłoniło go do przestrzegania porządku prawnego, co w konsekwencji wykluczają zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, o której mowa w art. 66 § 1 k.k. w stosunku do tegoż oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut podniesiony przez prokuratora okazał się zasadny. Analiza akt sprawy oraz argumentów zawartych w złożonej apelacji, prowadzi do wniosku, iż rację ma skarżący, że Sąd Rejonowy niewłaściwie ustalił stopień społecznej szkodliwości czynu, jak i stopień winy oskarżonego, w wyniku czego doszło do nieuzasadnionego zastosowania wobec niego warunkowego umorzenia postępowania karnego. Sąd I instancji, jak wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, przy ferowaniu tegoż rozstrzygnięcia miał na uwadze stopień nietrzeźwości oskarżonego, przekraczający notabene nieznacznie minimalny ustawowy próg wynoszący 0,25 mg/l (art. 115 § 16 k.k.) i przyjął, że nie upośledzał on w znacznym stopniu jego zdolności do kierowania pojazdem mechanicznym, a co za tym idzie oskarżony nie stwarzał znacznego zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu. Z takim rozumowaniem nie sposób się zgodzić. Należy pamiętać bowiem, że wpływ stanu nietrzeźwości na
ocenę stopnia społecznej szkodliwości powinien być uwzględniany w zależności od specyficznych okoliczności konkretnego przestępstwa. O ile R. C. kierując samochodem osobowym nie znajdował się w stanie nietrzeźwości znacznie przekraczającym wartość graniczną, określoną w art. 115 § 16 k.k., to przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu należało również uwzględnić okoliczności jego popełnienia, a zwłaszcza to, że oskarżony został zatrzymany do kontroli drogowej w związku ze znacznym przekroczeniem prędkości dopuszczalnej na odcinku drogi, którą się poruszał. Kierował on bowiem samochodem osobowym w obszarze zabudowanym, z prędkością 115 km/h, przy dozwolonej prędkości 50 km/h, istotnie zagrażając bezpieczeństwu innych uczestników ruchu, które zwiększał niewątpliwie stan jego nietrzeźwości. Wątpliwie są także w tym kontekście wyjaśnienia oskarżonego, iż alkohol spożywał poprzedniego dnia, gdyż jak wynika z zeznań funkcjonariusza Policji, który dokonał jego zatrzymania, w momencie gdy funkcjonariusz podszedł do samochodu, którym kierował oskarżony w celu uzyskania jego podpisu na mandacie karnym, wyczuł od niego woń alkoholu. Koresponduje to z treścią protokołu przeprowadzonego badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, w którym znajduje się zapis – oświadczenie oskarżonego, iż w godzinach porannych spożył jedno piwo. Wątpliwym było także uzyskanie takich wyników zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu u oskarżonego, gdyby wypił alkohol w okolicznościach wskazywanych przez niego na rozprawie. Należy przy tym zgodzić się z Sądem I instancji co do tego, że okoliczności spożywania alkoholu przez oskarżonego w żaden sposób nie usprawiedliwiają jego zachowania. Należy także podkreślić, że z wyjaśnień oskarżonego można wywieść, że docelowo miał się udać tego dnia do miejsca swojego zamieszkania, a więc do S.. Odcinek drogi, jaki zamierzał pokonać w stanie nietrzeźwości nie był zatem krótki, bowiem odległość jaka dzieli miejsce jego zatrzymania do miejsca jego zamieszkania wynosi ok. 10 km. Miał on przy tym możliwość dostosowania się do obowiązujących norm prawa, powstrzymując się od spożywania alkoholu bądź korzystając z pomocy innej osoby. Wszystko to wskazuje na znaczny stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu. Nie wystąpiły też żadne okoliczności w sprawie, które umniejszałyby winę R. C.. Jest on bowiem osobą dorosłą, poczytalną, poza stwierdzonymi przez biegłych zaburzeniami zdrową, zatem w czasie czynu był w pełni zdolny do oceny sytuacji i zachowania zgodnego z prawem. Słusznie zatem skarżący wywodzi, iż również stopień winy oskarżonego był znaczny.

Jedną z przesłanek zastosowania warunkowego umorzenia postępowania, która musi wystąpić łącznie z pozostałymi wymienionymi w art. 66 kk, jest pozytywna prognoza kryminologiczna, a więc przekonanie, że postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa. Sąd Rejonowy przy ferowaniu wyroku miał wprawdzie na uwadze, że wobec oskarżonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 13 października 2023 r. w sprawie II K 1443/22 warunkowo umarzono postępowanie o czyn z art. 207 § 1 kk, jednak błędnie ustalił, że określony na 3 lata okres próby przebiega prawidłowo, jak też niewłaściwie wywiódł pozytywną prognozę kryminologiczną wobec oskarżonego. Wymaga zaznaczenia, że R. C. korzystając z możliwości jaką daje art. 66 k.k., mimo warunkowego umorzenia postępowania karnego opisanym wyżej wyrokiem, w okresie próby ponownie popełnił przestępstwo, będące przedmiotem niniejszego postępowania. Ponadto jego zachowanie w dniu zdarzenia wskazuje, że nie respektuje także przepisów ruchu drogowego, stwarzając istotne zagrożenie dla innych użytkowników dróg. Jak wynika z wywiadu kuratora, zachowanie oskarżonego w trakcie okresu próby było zmienne, a czynnikiem wyzwalającym jego negatywne reakcje był właśnie alkohol. Nie można zatem, w tych okolicznościach przyjąć, aby postawa oskarżonego i dotychczasowy sposób życia uzasadniały przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Nie sposób nie zgodzić się także ze skarżącym, gdy podkreśla cele jakie niniejsze postępowanie i kara mają wywrzeć nie tylko na sprawcy, ale i w społeczeństwie, mając chociażby na względzie nagminność tego rodzaju przestępstw. Wszystkie te okoliczności przemawiały za przyjęciem, że podniesiony w apelacji zarzut był słuszny, zaś wobec oskarżonego nie zaistniały przesłanki z art. 66 kk, pozwalające na warunkowe umorzenie wobec niego postępowania karnego w niniejszej sprawie.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. uznanie R. C. winnym zarzucanego mu czynu;

2. na podstawie art. 178a § 1 k.k. kary grzywny w wymiarze 180 stawek dziennych po 15 zł każda stawka;

3. orzeczenie środków karnych:

- na podstawie art. 42 § 2 k.k. zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat

- na podstawie art. 43 a § 2 k.k., świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5 000 złotych,

4. zasądzenie od oskarżonego na podstawie art. 627 k.p.k. kosztów sądowych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności zarzutu podniesionego przez prokuratora, wniosek apelacyjny o skazanie oskarżonego za czyn z art. 178a § 1 k.k. zasługiwał na uwzględnienie, jednakże Sąd odwoławczy nie uwzględnił wniosku w pełnym zakresie co do proponowanego wymiaru kary grzywny.

Sąd Okręgowy uznając oskarżonego R. C. za winnego popełnienia czynu z art. 178a § 1 kk, na podstawie art. 178a § 1 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 150 stawek grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 zł. Przy określaniu tej sankcji Sąd Okręgowy, kierując się treścią art. 53 k.k. i art. 56 k.k. uwzględnił wymienione powyżej okoliczności obciążające, a także uprzednią niekaralność oskarżonego oraz stan nietrzeźwości w dolnych granicach określonych w art. 115 § 16 k.k. Kara grzywny w takim wymiarze jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia zawinienia oskarżonego. Środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym oraz w postaci świadczenia pieniężnego aczkolwiek zostały orzeczone w stosunku do oskarżonego w najniższym ustawowym wymiarze, to wzmocnią wychowawcze i zapobiegawcze oddziaływanie kary. W ocenie Sądu Okręgowego kara w takiej postaci spełni swe cele w stosunku do skazanego, jak też zadania w zakresie prewencji ogólnej i społecznego odziaływania. Z kolei kara grzywny w postulowanym przez prokuratora wymiarze, tj. 180 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 15 zł, w świetle realiów niniejszej sprawy byłaby nadmiernie surowa i tym samym niezgodna z dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 29 listopada 2024 r. w sprawie II K 763/24 – za wyjątkiem rozstrzygnięć wskazanych w rubryce 5.2.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W zakresie rozstrzygnięć nieobjętych zmianą bądź uchyleniem, zaskarżony wyrok –
jako słuszny i odpowiadający prawu – należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 29 listopada 2024 r. w sprawie II K 763/24 zmieniono w ten sposób, że:

- oskarżonego R. C. uznano za winnego tego, że w dniu 5 czerwca 2024 r. w miejscowości S. D. w woj. (...) prowadził w ruchu lądowym na drodze publicznej samochód osobowy marki J. o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości (0,297 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, 0,267 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), tj. popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178 a §1 kk i za ten czyn na podstawie art. 178 a § 1 kk w zw. z art. 37 a § 1 kk wymierzono mu karę grzywny w wysokości 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwocie 15 (piętnaście) złotych;

- na podstawie art. 42 § 2 kk orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

- na podstawie art. 43 a § 2 kk orzeczono wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Zasadność podniesionego przez prokuratora zarzutu, co szczegółowo zostało omówione w rubryce 3.1.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Z uwagi na uwzględnienie apelacji prokuratora, Sąd Okręgowy na podstawie
art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., nie znajdując przesłanek z art. 624 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonego R. C. na rzecz Skarbu Państwa 225 złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz 20 zł wydatków za postępowanie odwoławcze, zgodnie z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) i § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663 z późn. zm.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

warunkowe umorzenie postępowania

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Olewińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację:  Agata Kowalska
Data wytworzenia informacji: