II Ka 22/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2023-02-22
Sygn. akt II Ka 22/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 lutego 2023r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Grażyna Jaszczuk |
|
Sędziowie: |
SO Agnieszka Karłowicz (spr.) SO Dariusz Półtorak |
|
Protokolant: |
st.sekr.sądowy Paulina Jarczak |
przy udziale Prokuratora Luizy Bichty-Włoszak
po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2023 r.
sprawy N. T.
oskarżonego z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk i inne
na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżyciela publicznego
od wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim
z dnia 21 września 2022 r. sygn. akt II K 873/21
I. wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że za podstawę wymiaru kary przyjmuje art. 14 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk i orzeka ją w wymiarze 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
II. w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. L. 516,60 złotych (w tym 96,60 złotych podatku VAT) za obronę oskarżonego wykonywaną z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
IV. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze stwierdzając, że wydatki tego postępowania ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 22/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022 r. sygn. akt II K 873/21 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
---------------------- |
---------------------------------------------------------- |
-------------- |
|||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
-------------------- |
------------------------------------------------------------ |
-------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
----------------------------------- |
---------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
------------------------------------- |
-------------------------------------------------------------------------- |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
zaskarżonemu wyrokowi zarzucono rażącą łagodność w stosunku do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, wymierzoną mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i 1 roku ograniczenia wolności, podczas gdy charakter i okoliczności popełnienia przestępstwa, stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego uzasadniał orzeczenie wobec niego znacznie surowszej kary pozbawienia wolności; |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wymierzona oskarżonemu kara w ocenie Sądu Odwoławczego nie spełnia celów, określonych m.in. w art. 53 § 1 kk, a sposób jej ukształtowania nie uwzględnia należycie wszystkich określonych w art. 53 § 2 kk zasad jej wymiaru. Sąd wymierza bowiem karę bacząc, by z jednej strony jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, ale też uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Zdaniem Sądu odwoławczego Sąd meriti nadmiernie skupił się na wychowawczym aspekcie karnoprawnej reakcji na popełnione przestępstwo, nie uwzględniając w dostatecznym stopniu funkcji oddziaływania społecznego oraz funkcji odpłaty. Pojęcie rażącej niewspółmierności kary wskazane w art. 438 pkt 4 kpk w związku z jego ocennością było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w wielu orzeczeniach. W wyroku z dnia 11 kwietnia 1985r. (V KRN 178/85 , OSNKW z 1995r. Nr 7 – 8, poz. 60) Sąd Najwyższy podkreślił, że zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Jednocześnie w innym wyroku tego Sądu z dnia 2 lutego 1995r. (II KRN 198/94 – OSNPP z 1995r., z. 6, poz. 18) wskazano przy rozważaniach odnośnie rażącej niewspółmierności kary, iż nie chodzi o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - »rażąco« niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. W świetle przedstawionego wyżej stanowiska Sądu Najwyższego oraz mając na względzie występujące w sprawie okoliczności, podniesiony w apelacji Prokuratora Rejonowego w Mińsku Mazowieckim zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kara 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary 1 roku ograniczenia wolności należy uznać za zasadny. Sąd I instancji mimo dostrzeżenia wysokiego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oraz występujących okoliczności obciążających, nie uwzględnił ich w dostatecznym stopniu przy wymierzaniu oskarżonemu kary, przez co orzeczona kara okazała się karą rażąco łagodną. Przede wszystkim należy zauważyć, że oskarżony dopuścił się czynu o wyjątkowo wysokiej społecznej szkodliwości, przestępstwa przeciwko najważniejszym dobrom chronionym prawem czyli przeciwko zdrowiu i mieniu, zagrożonego karą od 2 aż do 12 lat pozbawienia wolności. Poza tym w istotnym stopniu na niekorzyść oskarżonego w kontekście rozstrzygnięcia o karze przemawia agresja w działaniu oskarżonego, który zaatakował samotnie idącą kobietę, wcześniej obserwując ją. Pokrzywdzona w żaden sposób nie przyczyniła się do zaistnienia zdarzenia, a nawet podejmowała kroki, aby napastnik minął ją. Czyn oskarżonego polegający na popełnieniu przestępstwa rozboju na przypadkowo wybranej kobiecie, w miejscu publicznym, w samym centrum miasta M. odznacza się znaczną społeczna szkodliwością i znacznym stopniem winy oskarżonego. Czyn ten wywarł bardzo negatywne konsekwencje w psychice pokrzywdzonej, która zeznając na rozprawie objawiała znaczny strach i niepokój, a jak sama wskazała w czasie zdarzenia była przerażona i sparaliżowana strachem. Podniesione okoliczności łagodzące, które sąd wziął pod uwagę przy wymiarze kary: nieznaczny charakter obrażeń ciała pokrzywdzonej, niekaralność i przyznanie się do popełnienia zarzucanego mu czynu, mogły uzasadniać wymierzenie kary w granicach dolnego ustawowego zagrożenia, ale Sąd I instancji nadał im zbyt duże znaczenie orzekają karę mieszaną na postawie art. 37b kk. Oskarżony czynu dopuścił się w stanie nietrzeźwości, działał w sposób stanowczy powodując u pokrzywdzonej obrażenia ciała powodujące rozstrój zdrowia na okres powyżej 7 dni. Nie można uznać, że toczące się postępowanie wpłynęło wychowawczo na oskarżonego i nie popełni on ponownie tak zuchwałego przestępstwa. To tylko stanowcza postawa pokrzywdzonej, która pomimo przewrócenie jej i szarpania za torebkę nie pozwoliła na odebranie mienia, spowodowała, że zachowanie oskarżonego zakończyło się na usiłowaniu przestępstwa rozboju. Bez wątpienia Sąd I instancji nie uwzględnił w odpowiednim zakresie przesłanek przemawiających na niekorzyść oskarżonego oraz wysokiego stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości jego czynu. W świetle powyższych rozważań karę 2 lat pozbawienia wolności należy uznać za odpowiadającą wszystkim okolicznościom sprawy, za karę sprawiedliwą, która spełni swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej wobec oskarżonego oraz cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Tego typu zachowania musza spotkać się z adekwatną reakcją wymiaru sprawiedliwości w postaci kary. Tym samym podniesiony w apelacji Prokuratora Rejonowego w Mińsku Mazowieckim zarzut okazał się w zasadny. Jak słusznie wskazał skarżący przy ocenie surowości karny należy mieć na względnie nie tylko jej wysokość, ale również stopień wykorzystania sankcji karnej grożącej za popełnienie przestępstwa. Ukształtowanie wobec oskarżonego kary w oparciu o przepis art. 37b kk było rażąco łagodne i nie uzasadnione ujawnionymi okolicznościami. Z akceptacją Sądu II instancji spotykało się rozstrzygnięcie zawarte w pkt II wyroku o zasądzeniu zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonej. |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i orzeczenie wobec N. T. kary 2 lat pozbawienia wolności |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec zasadności wywiedzionego zarzutu, wniosek apelacyjny zasłużył na uwzględnienie. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
------------------------------------------------------------------------------------------ |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022r. sygn. akt II K 873/21 zmieniony w zakresie rodzaju kar i wysokości kary pozbawienia wolności – w pozostałej zaskarżonej części został utrzymany w mocy. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
zasadność zarzutu prokuratora determinowała konieczność zmiany orzeczenia |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
---------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
4.1. |
--------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
III., IV. |
- wysokość wynagrodzenia dla obrońcy oskarżonego została ustalona na podstawie przepisów § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 roku, poz. 18) przy uwzględnieniu, że wydane orzeczenie TK z dnia 20 grudnia 2022 roku, SK 78/21 odnosi się do kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przygotowawczym i przed sądem I instancji, - na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), zwolniono oskarżonego od opłaty i wydatków za postępowanie odwoławcze mając na uwadze, że oskarżony przebywał w areszcie śledczym, wcześniej osiągał niewielkie dochody, a nie posiada w Polsce majątku podlegającego egzekucji. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
oskarżyciel publiczny |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022r. sygn. akt II K 873/21 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☒ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Grażyna Jaszczuk, Dariusz Półtorak
Data wytworzenia informacji: