Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

sędzia (del.) Paweł Mądry

Protokolant:

p.o. sekr. sąd. Anita Lemisiewicz-Pszczel

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 37/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 7 października 2024 r., sygn. akt II W 420/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

---------------------

-------------------------------------------------------------

-------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------

----------------------

-------------------------------------------------------------

-------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

----------------

-----------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

-----------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I. zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 57 § 1 kks poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, że czyn określony tym przepisem jest czynem odpowiadającym przestępstwu trwałemu, skutkiem czego doszło do bezzasadnego wydłużenia czasu popełniania przypisanych wykroczeń do dnia zamknięcia przewodu sądowego w niniejszej sprawie,

II. zarzut obrazy przepisów prawa procesowego mającej wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a) art. 398 § 1 kpk w zw. art. 14 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk w zw. z art. 113 § 1 i § 3 kks wyrażającej się w skazaniu E. S. za czyny wykraczające poza granice oskarżenia i nie objęte aktem oskarżenia, co stanowiło orzekanie bez żądania uprawnionego oskarżyciela, a tym samym naruszenie zasady skargowości oraz pozbawiało oskarżoną prawa do obrony,

b) art. 173 § 1 i § 2 pkt 1 i pkt 2 a contrario kks w zw. z art. 170 kpk w zw. z art. 113 § 1 i § 2 kks wyrażającej się w prowadzeniu postępowania w stosunku do E. S. jako nieobecnej pomimo tego, że okoliczności popełnienia czynów jej zarzucanych budziły wątpliwości, na co wskazują chociażby dokonane przez Sąd korekty czasokresu przypisanych wykroczeń oraz wobec faktu nie podjęcia czynności procesowych zmierzających do ustalenia miejsca pobytu E. S., pomimo tego, że istniała ku temu możliwość, a obrońca nieobecnej oskarżonej składał w tym zakresie wnioski dowodowe,

c) art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk art. 424 § 1 pkt 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 i § 3 kks polegającej na niewzięciu pod uwagę przy ferowaniu wyroku wszystkich ujawnionych w toku przewodu sądowego i mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie okoliczności, oparciu poczynionych ustaleń faktycznych na dowolnie przeprowadzonej ocenie dowodów oraz wbrew zasadom prawidłowego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, niedostatecznym uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy w tym okoliczności dla oskarżonej ewidentnie korzystnych, rozstrzygnięciu niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej, nienależytej analizie i ocenie poszczególnych dowodów, w szczególności dowodów z dokumentów, uznaniu za udowodnione faktów nie mających wystarczającego oparcia w dowodach i nie wskazaniu w sposób należyty dlaczego Sąd nie uznał dowodów przemawiających przeciwko sprawstwu i winie oskarżonej, co doprowadziło do niesłusznego przyjęcia, że E. S. dopuścił się obydwu zarzucanych jej wykroczeń.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- odnosząc się do zarzutu z pkt I apelacji zauważyć należy, iż określenie czasu popełnienia czynu stypizowanego w art. 57 § 1 kks w istocie zależy od oceny charakteru prawnego tego wykroczenia skarbowego. Kwestia ta budzi wiele kontrowersji i nie jest postrzegana jednolicie. W orzecznictwie funkcjonują zasadniczo dwie koncepcje, zgodnie z którymi czyn z art. 57 § 1 kks jest wykroczeniem trwałym albo wykroczeniem o wieloczynowym określeniu czynności wykonawczej, przy czym za podstawowe źródło interpretacji czynu z art. 57 § 1 kks jako wykroczenia trwałego przyjmuje się postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2003 r., I KZP 2/03 (OSNKW 2003, z. 5 - 6, poz. 57). Natomiast u podstaw koncepcji o wieloczynowym charakterze tego wykroczenia niewątpliwie legło postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 r., III KK 176/08 (LEX Nr 694328).

- Sad Rejonowy ferując w niniejszej sprawie, jak wynika z lektury uzasadnienia, wybrał jedną z koncepcji funkcjonujących w orzecznictwie Sądu Najwyższego, a swoje stanowisko w tym zakresie wyczerpująco uzasadnił. Każdy sąd karny jest bowiem uprawniony i obowiązany zarazem samodzielnie rozstrzygać kwestie faktyczne i prawne (art. 8 § 1 k.p.k.). Ocen w tym zakresie nie można zastępować ustaleniami i ocenami dokonanymi przez inny sąd w innym postępowaniu, nawet jeżeli orzeczenie w nim wydane zapadło na kanwie analogicznego stanu faktycznego (patrz postanowienie SN z 22.02.2023 r., II KK 6/23, LEX nr 3554484.) Wobec powyższego, dokonując wykładni art. 8 kpk należy uznać, że sąd rozpoznający sprawę miał możliwość, a nie obowiązek, opierania się na ustaleniach innego organu i na tym polega zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż Sąd meriti nie dopuścił się obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 57 § 1 kks. Pogląd prawny wyrażony w uzasadnieniu wyroku pierwszoinstancyjnego nie jest błędny, bowiem jest jednym z akceptowalnych w jurysdykcji poglądów w niejednolitej kwestii interpretacji czynu z art. 57 § 1 kks. Pogląd, do którego przychylił się Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie, jest najwłaściwszy biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności stanu faktycznego. W tym zakresie zarzut obrony w istocie rzeczy był wadliwy u samych podstaw - nie odpowiadał wręcz podstawowej zasadzie procesowej wynikającej z art. 8 kpk.

- odnosząc się do zarzutu z pkt II lit. a apelacji należy wskazać, że Sąd Rejonowy dokonując modyfikacji opisu czynu w tenorze wyroku nie wykroczył poza granice oskarżenia. Jak wynika z orzecznictwa, przy ocenie jakie zdarzenie jest objęte skargą uprawnionego oskarżyciela nie jest decydujące to, jak czyn ten został opisany w samym zarzucie aktu oskarżenia, a więc także jak określono w nim miejsce i datę jego popełnienia, ale wszystkie te elementy, które wskazują na tożsamość tego zdarzenia, tj. identyczność osób oskarżonych oraz przedmiotu zamachu, a także np. sposób popełnienia czynu zabronionego i jego okoliczności (postanowienie SN z 4.09.2013 r., III KK 299/13, LEX nr 1375222.) Należy podkreślić, że sąd nie jest związany ani opisem, ani też zaproponowaną przez oskarżyciela kwalifikacją prawną czynu. Ma natomiast obowiązek respektować granice skargi, które określa zakres oskarżenia, rozumiany, jako wskazane tam pewne zdarzenie historyczne (por. T. G., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, wydanie 5, s. 849-850). Co za tym idzie, przedmiotem osądu jest zawsze konkretne zdarzenie faktyczne, zatem ustalenie i zakwalifikowanie odmienne od propozycji oskarżenia jest uprawnieniem sądu, który może dokonać zmian w opisie i kwalifikacji prawnej przypisanego zachowania. Nie narusza to tożsamości czynu, a przez to także prawa do obrony. W przedmiotowej sprawie niezmienione zostały podstawowe elementy czynu jak identyczność przedmiotu oskarżenia, identyczność sprawcy, tożsamość miejsca. Zachowanie oskarżonej zostało przez Sąd Rejonowy jedynie sprecyzowane w ramach tego samego zdarzenia historycznego, więc zarzut obrazy art. 398 § 1 kpk w zw. z art. 14 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk w zw. z art. 113 § 1 i § 3 kks jest bezzasadny.

- przechodząc do kwestii winy i prawidłowości wydania wyroku skazującego w I instancji, Sąd Odwoławczy nie stwierdził w zaskarżonym wyroku uchybień wskazanych przez skarżącego, ani tych podlegających uwzględnieniu z urzędu. Obrońca podnosi zarzut naruszenia przepisów postępowania wyrażającego się wprowadzeniu postępowania w stosunku do oskarżonej jako nieobecnej pomimo tego, że okoliczności popełnienia czynów jej zarzuconych budziły wątpliwości. Formułując taki pogląd obrońca pominął jednak, że w postępowaniu w stosunku do nieobecnych (w sytuacji gdy oskarżona nie składa wyjaśnień, a więc nie można zapoznać się z jej stanowiskiem w sprawie) uaktualnia się domniemanie faktyczne - wynikające głównie z dowodów z dokumentów podatkowych, że oskarżona dopuściła się zarzucanych jej czynów, zaś do wzruszenia ww. domniemania faktycznego wymagana jest aktywność procesowa oskarżonej, gdyż to na niej w takiej sytuacji spoczywa ciężar wykazania ewentualnych okoliczności ekskulpujących. Tak więc brak złożenia przez oskarżoną wyjaśnień nie uniemożliwiał skutecznego wykazania jej winy na podstawie szeregu pozostałych dowodów, przede wszystkim dowodów z dokumentów, dlatego stanowisko obrońcy upatrującego w ww. okoliczności uchybienia rzutującego na wynik sprawy było chybione. Zebrane w sprawie dowody były wystarczające do poczynienia wszystkich ustaleń faktycznych potrzebnych do wyrokowania, a brak stanowiska oskarżonej nie zaważył na wyniku sprawy, bowiem pozostałe dostępne dla sądu dowody, zwłaszcza dowody z dokumentów przedłożone przez urząd skarbowy, pozwalały na poczynienie ustaleń istotnych z punktu widzenia jej odpowiedzialności, nie pozostawiając przy tym jakichkolwiek wątpliwości, które Sąd Rejonowy mógłby podjąć. W tym miejscu należy wskazać, że wbrew twierdzeniom obrony, Sąd Rejonowy podjął szereg czynności zmierzających do ustalenia aktualnego miejsca pobytu oskarżonej, na której jako przedsiębiorcy leżał obowiązek poinformowania organu podatkowego o każdorazowej zmianie miejsca pobytu. Zmiana czasu dokonania przypisanych oskarżonej czynów także nie stanowi podstawy do uznania, że okoliczności popełnienia tych czynów budzą wątpliwości, gdyż w tym zakresie został zgromadzony jednoznaczny materiał dowodowy, którego analiza nie prowadzi do wyprowadzenia sprzecznych wniosków.

- skarżący podnosząc zarzut naruszenia art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk art. 424 § 1 pkt 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 i § 3 kks ograniczył się do niezwykle ogólnikowego stwierdzenia, że Sąd meriti nie wziął pod uwagę wszystkich ujawnionych w toku przewodu sądowego i mających wpływ na rozstrzygniecie okoliczności, a ponadto, że Sąd oparł poczynione ustalenia faktyczne na dowolnie przeprowadzonej ocenie dowodów oraz wbrew zasadom prawidłowego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, a także niedostatecznie uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy w tym okoliczności dla oskarżonej ewidentnie korzystne, a nawet, że Sąd meriti rozstrzygnął niedające się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej. Skarżący zarzuca także nienależytą analizę i ocenę poszczególnych dowodów, w szczególności dowodów z dokumentów i uznanie za udowodnione fakty niemające wystarczającego oparcia w dowodach, oraz niewskazanie w sposób należyty dlaczego Sąd nie uznał dowodów przemawiających przeciwko sprawstwu i winie oskarżonej, co miało doprowadzić do niesłusznego przyjęcia, że E. S. dopuściła się obydwu zarzucanych jej wykroczeń. Oczywistym jest, że zarzut sformułowany przez profesjonalnego pełnomocnika, będący rażącą repliką treści przepisów prawa procesowego, bez jakiegokolwiek uzasadnienia sformułowanych twierdzeń nie może zostać uznany za zasadny, bowiem stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie E. S. od zarzucanych jej wykroczeń skarbowych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

bezzasadność zarzutów warunkowała bezzasadność wniosku

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

cały wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II., III.

- Sąd Okręgowy w pkt II wyroku, na podstawie § 17 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. S. kwotę 1.033,20 zł (w tym 193,20 zł podatku VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

- Sąd Okręgowy w pkt III wyroku zwolnił oskarżoną od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze określając, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS