Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Sędziowie:

SO Dariusz Półtorak (spr.)

SO Karol Troć

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 134/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 10 listopada 2022 r., sygn. II K 1464/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Z apelacji prokuratora:

Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk, polegająca na błędnej i dowolnej – zamiast swobodnej, opartej o wskazania wiedzy, logiki i doświadczenie życiowe – ocenie materiału dowodowego, w szczególności zeznań M. P. i D. P. złożonych w postępowaniu karnym II K 51/17 w sprawie przeciwko S. H. (1), która doprowadziła do błędnych ustaleń faktycznych, w wątpliwościach interpretacyjnych zeznań w/w świadków, pomimo że ich treść w zakresie objętym zarzutem z art. 233 § 1 kk jest precyzyjna i w konsekwencji uniewinnienia oskarżonych od popełnienia czynu z art. 233 § 1 kk.

Z apelacji obrońcy oskarżonego T. B. (1):

1.  Obraza przepisów postępowania, mających wpływ na treść wyroku tj. art. 174 KPK i art. 392 §1 KPK, poprzez zastąpienie zeznań S. H. (1) (o przesłuchanie, którego wnosiła obrona), treścią dokumentów ze sprawy II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim (bez wskazania szczegółowo, których dokumentów i których ich fragmentów) w warunkach, których odstąpienie od dokonania przesłuchania świadka nie było możliwe wobec treści art. 174 KPK i art. 392 §1 KPK;

2.  art. 170§ la KPK, poprzez oddalenie wszystkich wniosków dowodowych obrony, składanych tak ustnie jak i pisemnie, zmierzających do ustalenia okoliczności, która ma być udowodniona i ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony;

3.  art. 5 § 2 KPK, art. 7 KPK, art. 410 KPK, poprzez poczynienie ustaleń faktycznych, niewynikających z materiału dowodowego i pomimo faktycznego nieprzeprowadzenia dowodów w sprawie;

4.  art. 8 § 1 KPK, poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego i przyjęcie do skazania oskarżonego, że w sprawie II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim, S. H. (1) (oskarżony w tamtej sprawie) został skazany, co implikuje konieczność skazania T. B. (1) w sprawie niniejszej, pomimo tego, że sąd karny nie tylko władny jest ale i jest obowiązany czynić własne ustalenia faktyczne;

5.  art. 6 KPK, przez pozbawienie w istocie oskarżonego, prawa do obrony w wyniku przeprowadzenia procesu wyłącznie formalnie przy zastosowaniu wnioskowania a) skoro sąd w innym wyroku skazał S. H. (1) to b) T. B. (1) jest winny składania fałszywych zeznań bo zeznał, że S. H. (1) nie było na miejscu zdarzenia i pominięciu wszelkich wniosków dowodowych, nieprzeprowadzenia żadnych autonomicznych dowodów w sprawie;

6.  art. 167 KPK, poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej w sprawie oraz w związku z nieprzeprowadzeniem dowodów wnioskowanych przez obronę;

oraz obraza prawa materialnego

7.  art. 1 § 3 kk oraz art. 9 § 1 kk, poprzez przyjęcie zasady ryzyka w miejsce zasady winy jako zasady odpowiedzialności karnej, polegającej tutaj na uznaniu winnym przestępstwa składania fałszywych zeznań tylko dlatego, że owe zeznania korespondowały z treścią wyroku skazującego w sprawie II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim, bez ustalenia czy oskarżonemu można przypisać winę umyślną

8.  art. 233 § 1 kk, poprzez skazanie T. B. (1) za przestępstwo składania fałszywych zeznań, pomimo że ustalone przez SR w Mińsku Mazowieckim zachowanie T. B. (1) nie wyczerpało znamion art. 234 kk, wobec braku ustalenia, że swoimi zeznaniami świadomie fałszuje obraz rzeczywistości.

Jak wskazał obrońca T. B. (1) w petitum, zarzut ten jest aktualny bez względu na dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, gdyż dotyczy wyłącznie wniosków poczynionych przez Sąd I instancji i to tylko w zakresie, w jakim takie wnioski, wynikające z subsumpcji nie mogą występować (okoliczność negatywna). Bez względu na to czy przyjmie się rozumowanie Sądu I instancji w sferze ustaleń faktyczny jako prawidłowe czy jako nieprawidłowe, ocena taka jest autonomiczna od spostrzeżenia, że niezależnie od już przyjętych ustaleń w zakresie stanu faktycznego dotyczących spornego zdarzenia dokonanie subsumpcji poprzez ustalenie, że T. B. (1) swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 231 §1 KK nie jest możliwe.

Z apelacji osobistej T. B. (1) (k. 538):

- Sąd przyjął z góry zupełnie obłędne ustalenia co do jego winy;

Z apelacji obrońcy E. Ł.:

1.  Obraza przepisów postępowania, mających wpływ na treść wyroku tj. art. 117 § 2 KPK, art. 175 § 1 KPK oraz art. 374 § 1 zd. 1 KPK w zw. z art. 6 KPK w zw. z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 8 Konstytucji RP, poprzez naruszenie prawa do obrony i przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność oskarżonego, który złożył wniosek o jej odroczenie w oparciu o zaświadczenie lekarskie wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami, czym uniemożliwiono oskarżonemu realną obronę, pozbawiono możliwości złożenia wyjaśnień, oświadczeń i wniosków, złożenia wniosków dowodowych oraz wygłoszenia mowy obrończej;

2.  art. 174 KPK i art. 392 §1 KPK, poprzez zastąpienie zeznań S. H. (1) (o przesłuchanie, którego wnosiła obrona), treścią dokumentów ze sprawy II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim (bez wskazania szczegółowo, których dokumentów i których ich fragmentów) w warunkach, których odstąpienie od dokonania przesłuchania świadka nie było możliwe wobec treści art. 174 KPK i art. 392 §1 KPK;

3.  art. 170 § 1a KPK poprzez oddalenie wszystkich wniosków dowodowych obrony, składanych tak ustnie jak i pisemnie, zmierzających do ustalenia okoliczności, która ma być udowodniona i ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony;

4.  art. 5 § 2 KPK, art.7 KPK, art. 410 KPK, poprzez poczynienie ustaleń faktycznych, niewynikających z materiału dowodowego i pomimo faktycznego nieprzeprowadzenia dowodów w sprawie;

5.  art. 8 § 1 KPK poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego i przyjęcie do skazania oskarżonego, że w sprawie II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim, S. H. (1) (oskarżony w tamtej sprawie) został skazany, co implikuje konieczność skazania T. B. (1) w sprawie niniejszej, pomimo tego, że sąd karny nie tylko władny jest ale i jest obowiązany czynić własne ustalenia faktyczne;

6.  art. 6 KPK, przez pozbawienie w istocie oskarżonego, prawa do obrony w wyniku przeprowadzenia procesu wyłącznie formalnie przy zastosowaniu wnioskowania a) skoro sąd w innym wyroku skazał S. H. (1) to b) T. B. (1) jest winny składania fałszywych zeznań bo zeznał, że S. H. (1) nic było na miejscu zdarzenia i pominięciu wszelkich wniosków dowodowych, nieprzeprowadzenia żadnych autonomicznych dowodów w sprawie;

7.  art. 167 KPK, poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej w sprawie oraz w związku z nieprzeprowadzeniem dowodów wnioskowanych przez obronę;

oraz prawa materialnego

8.  art. 1 §3 KK oraz art. 9§ 1 KK poprzez przyjęcie zasady ryzyka w miejsce zasady winy jako zasady odpowiedzialności karnej polegającej tutaj na uznaniu winnym przestępstwa składania fałszywych zeznań tylko dlatego, że owe zeznania nie korespondowały z treścią wyroku skazującego w sprawie II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim, bez ustalenia czy oskarżonemu można przypisać winę umyślną;

9.  art. 233 § 1 KK poprzez skazanie T. B. (1) za przestępstwo składania fałszywych zeznań pomimo, że ustalone przez SR w Mińsku Mazowieckim zachowanie T. B. (1) nie wyczerpało znamion z art. 234 KK, wobec braku ustalenia, że swoimi zeznaniami świadomie fałszuje obraz rzeczywistości.

Jak wskazał obrońca w petitum, zarzut ten jest aktualny bez względu na dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, gdyż dotyczy wyłącznie wniosków poczynionych przez Sąd I instancji i to tylko w zakresie, w jakim takie wnioski, wynikające z subsumpcji nie mogą występować (okoliczność negatywna). Bez względu na to czy przyjmie się rozumowanie Sądu I instancji w sferze ustaleń faktyczny jako prawidłowe czy jako nieprawidłowe, ocena taka jest autonomiczna od spostrzeżenia, że niezależnie od już przyjętych ustaleń w zakresie stanu faktycznego dotyczących spornego zdarzenia dokonanie subsumpcji poprzez ustalenie, że T. B. (1) swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 231 §1 KK nie jest możliwe.

Nazwisko T. B. (1) Sąd Okręgowy podkreślił, albowiem najwidoczniej obrońca tych samych oskarżonych pomylił się formułując apelację i zarzuty na korzyść E. Ł..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wszystkie wniesione w sprawie apelacje były zasadne w zakresie, w jakim skarżący twierdzili, iż zaskarżony wyrok jest nieprawidłowy i nie może się ostać. Wydając wyrok kasatoryjny Sąd Okręgowy nie dostrzegał zasadniczych powodów, aby niniejsze rozważania podzielić na kilka rubryk. W świetle z art. 436 kpk, Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień – i to zarówno podniesionych przez stronę, jak i podlegających uwzględnieniu z urzędu – jeżeli jest to wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania. Osobnego wzoru formularza o ograniczonej ilości rubryk, w dokładnie tego rodzaju sytuacjach, mimo ustawowych przesłanek, nie przewidziano jednak w stosowanym Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.

Na mocy art. 435 kpk zaskarżony wyrok uchylono także w stosunku do oskarżonej K. D. (1), która wydanego wobec niej wyroku nie zaskarżyła. Przepis ten daje Sądowi II instancji nie tyle uprawnienie, co nakłada obowiązek orzeczenia na korzyść współoskarżonego, który nie wniósł środka zaskarżenia, jeżeli orzeczenie to zmienia lub uchyla z tych samych względów na korzyść pozostałych, którzy taki środek odwoławczy wnieśli. Zastosowanie art. 435 kpk w sytuacjach przewidzianych w tejże normie jest zatem obligatoryjne. Ratio legis unormowania zawartego w art. 435 kpk polega wszakże na zagwarantowaniu wewnętrznej sprawiedliwości orzeczenia wydanego w stosunku do więcej niż jednego oskarżonego.

Nie przesądzając kwestii ostatecznego rozstrzygnięcia i winy wszystkich oskarżonych czy też jej braku, stwierdzić należało, iż wyrok Sądu Rejonowego musiał zostać uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania, bowiem orzeczenie to zostało wydane z obrazą przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk. Apelację prokuratorską wobec zasadności przytoczonych w niej argumentów Sąd Okręgowy podzielił w całości.

Oskarżyciel publiczny celnie i nader rzeczowo wyłuszczył z dowodów o charakterze osobowym te elementy i fragmenty relacji, które stricte dotyczyły obecności S. H. (1) na imprezie w miejscu i dacie wskazanej w akcie oskarżenia, a które miały znaczenie w kontekście zarzutu z art. 233 § 1 kk stawianego oskarżonym w niniejszej sprawie. Najbardziej bogate w treści odnośnie bezpośredniej styczności podsądnych z S. H. (1) były zeznania K. P., N. G. i Ł. S. i w przekonaniu Sądu Okręgowego od ich wnikliwej oceny należało wyjść czyniąc ustalenia faktyczne ważące na ostatecznym, finalnym kształcie wydanego wyroku. Przyznanie przymiotu wiarygodności określonemu dowodowi z jednoczesnym brakiem dostrzeżenia przez Sąd a quo, co dokładnie wywnioskować można z treści tychże dowodów, stanowiło esencję uchybień pierwszoinstancyjnych.

Z uznanych przez Sąd I instancji za wiarygodne zeznań K. P. (k. 5,57v) wynikało tymczasem, że bezpośrednio po zdarzeniu wskazała właścicielowi lokalu M. P. osobę S. H. (1), jako dokładnie tego ochroniarza, który uderzył K. D. (2). W tym kontekście podkreślić należy, iż ów S. H. (1) miał mieć na sobie białą koszulkę i jego białą koszulkę jednolicie wskazywali świadkowie – uczestnicy imprezy. Ochroniarze mieli na sobie czarne koszulki z charakterystycznym logo. To, że S. H. (2) pracował w klubie jako ochroniarz (obojętnie z jaką częstotliwością) w świetle dowodów poddanych analizie we wzajemnym powiązaniu było bezdyskusyjne. Taki drobiazg, jak jego inny kolor koszulki akurat w dniu zdarzenia nie miał zatem znaczenia i tegoż faktu nie należało przeceniać. Idąc dalej, w świetle zeznań wyżej wymienionej K. P., właściciel M. P. wraz z S. H. (1) mieli udać się na zaplecze dyskoteki, aczkolwiek jeszcze przed przyjazdem funkcjonariuszy w/w S. H. (1) miał oddalić się z miejsca zdarzenia. D. P. miała z kolei przekazać K. P. informację, że z lokalu przed przybyciem Policji uciekł ochroniarz (a jak łatwo policzyć był to ten trzeci ochroniarz), który był wskazywany jako sprawca pobicia. Na ten dokładnie moment powinien zwrócić uwagę Sąd Rejonowy rozpoznający sprawę w I instancji w sposób zgodny z art. 410 kpk. Mało tego, uzupełniając argumentację prokuratorską, dodać należało, iż D. P. miała przekazać roztrzęsionej K. P., że po tym co zrobił „on nie będzie tu już pracował” (k. 58). Zapewnienia o zwolnieniu (niezależnie od tego na jakiej podstawie praca ochrony była świadczona) powinny stanowić dla Sądu wyraźny sygnał, iż D. P. jako pracodawca doskonale wiedziała czyj był dokładnie wybryk polegający na pobiciu, w efekcie którego konkretnej osobie postawiono zarzuty w sprawie II K 51/17.

Zwrócić należało także uwagę, iż K. P. prowadziła rozmowy telefoniczne i korespondencję sms po zdarzeniu z D. P., która wówczas miała przekazać jej, że nie zna danych pracownika ochrony, który uderzył K. D. (2), że uciekł oraz że próbowała się do niego bezskutecznie dodzwonić. Sąd ferujący wyrok powinien zadać sobie jednak pytanie czy owe deklaracje przekazane przez D. P. dziewczynie pobitego chłopaka K. P. rzeczywiście były szczere i zgodne z jej wiedzą. Wątpiła w ich szczerość nawet K. P. (k. 58vete, „Według mnie ona kłamała, ja tak to odbieram. Ona kłamała na pewno, że nie wie jak się nazywa ten ochroniarz i że nie wie co się z nim stało”). Nie chodziło wszakże o osobę pracującą w jej klubie po raz pierwszy, lecz o pracownika którego znali już stali i przynajmniej kojarzyli okazjonalni bywalcy klubu. S. H. (1) był znany z widzenia także świadkowi K. P. i innym osobom jako ochroniarz pracujący w dyskotece (...) w M. przed zdarzeniem.

Wieloletnie doświadczenie Sądu związane z procedowaniem w sprawach o pobicie na dyskotekach, imprezach, sylwestrach, itp. prowadzi do wnioskowania, iż zazwyczaj duża część zeznających świadków znajduje się na miejscu zdarzenia wcale do tego nie dążąc, następuje to niejako losowo i nie ma żadnego osobistego stosunku do sprawcy pobicia lub do samego przestępstwa. Nie jest więc specjalnie zainteresowana w przedstawieniu zdarzenia w sposób niezgodny z jego rzeczywistym przebiegiem, a występujące w ich zeznaniach nieścisłości wynikają głównie z przyczyn czysto subiektywnych, np. ze stanu nietrzeźwości, z małej spostrzegawczości lub braku przywiązywania wagi do zaistniałego zdarzenia. Sąd ferujący wyrok winien zadać sobie pytanie czy tak samo było w odniesieniu do oskarżonych przesłuchiwanych w tej sprawie – m.in. współpracowników S. H. (1) i jego „szefowej”, tj. właścicielki klubu, w którym wykonywał swoją pracę. Zgromadzone w tej sprawie dowody rozważone zgodnie z doświadczeniem życiowym prowadziły do wniosków zupełnie odmiennych aniżeli poczynił w istocie Sąd I instancji – a mianowicie takich, iż pracodawcom, współpracownikom i bliskim znajomym S. H. (1) zeznającym w sprawie II K 51/17 jako świadkowie i występujących w sprawie niniejszej jako oskarżeni mogło zależeć na uchronieniu wyżej wymienionego przed odpowiedzialnością karną. Sąd Rejonowy nie zastanowił się także nad znaczeniem takiej okoliczności, jak deklaracja o wyłożeniu kwoty 10.000 zł na leczenie stomatologiczne pobitego K. D. (2), zanim przesłuchano pokrzywdzonego i świadków pobicia na Komendzie Policji.

Ze wskazywanych przez oskarżyciela publicznego zeznań N. G. także wynikało, iż bezpośrednio po zdarzeniu właściciele lokalu rozmawiali m.in. z S. H. (1), który był im wskazywany jako sprawca pobicia (k. 61). Przesłuchana w sprawie II K 51/17 D. P. zeznała w postępowaniu przygotowawczym (k. 21), że w dniu zdarzenia pracownikiem ochrony mógł być ochroniarz o imieniu S. – Sąd ferujący wyrok powinien zastanowić się czy sformułowanie „mógł być” nie było wówczas wymijające i czy na tym etapie – w świetle pozostałych dowodów - mogły istnieć jakiekolwiek wątpliwości co do dokładnych personaliów owego (...), tym bardziej, że D. P. nie bywała w swoim lokalu okazjonalnie, lecz sama tam pracowała. Podczas rozprawy w dniu 27 września 2017 r. (k. 66-67v) D. P. kategorycznie zeznała, że w dniu zdarzenia w lokalu było tylko dwóch ochroniarzy o imionach E. i T. (E. Ł. + T. B. (2)), a pracownik ochrony S. nie jest jej znany, a podane przez nią imię S. było zupełnie przypadkowe. Ponadto, D. P. zaprzeczyła, aby podczas dyskoteki był jej wskazywany pracownik ochrony – sprawca pobicia K. D. (2). Sąd Rejonowy wcale nie skonfrontował tego z jej wcześniejszą deklaracją, że „nie będzie tu już pracował”.

M. P., brat właścicielki lokalu i kolejny pracownik obsługi lokalu C. H. w dniu 5 grudnia 2017 r. na rozprawie (k. 96v-97) jednoznacznie zeznał, że podczas dyskoteki z 2/3 lipca 2016 r. nie było innych pracowników ochrony niż T. i E. (B. i Ł.), w szczególności znanego mu z imienia pracownika ochrony o imieniu S.. Dodatkowo, M. P. zaprzeczył, aby znał oskarżonego S. H. (2) oraz podał, że nie wie nawet jak on wygląda. Prokurator wobec treści powyższych dowodów i okoliczności towarzyszących tłu zdarzenia zwrócił uwagę również na grafiki pracownicze ochroniarzy z lokalu C. H. w M. (k. 72-88), z których wynikało, iż S. H. (1) wielokrotnie pracował w tymże lokalu. Tych dowodów Sąd Rejonowy również nie rozważył.

Zgodnie z dyspozycją art. 8 § 1 kpk sąd karny samodzielnie rozstrzyga zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Z kolei § 2 tegoż przepisu stanowi, iż prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są jednak wiążące. Sąd Rejonowy procedując w tej sprawie naruszył § 1 tegoż przepisu, nie sięgając do niejako źródłowych dowodów osobowych, nie czyniąc własnych ustaleń i w głównej mierze opierając się na wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim sygn. II K 51/17, czego odzwierciedleniem było tabelaryczne uzasadnienie wyroku obecnie poddanego kontroli odwoławczej. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pojawiło się bowiem tak dużo niepotrzebnych powtórzeń, a tak mało samodzielnych wniosków Sądu a quo, że rację miał obrońca oskarżonych T. B. (1) i E. Ł. zarzucając obrazę tegoż przepisu i tym samym naruszenie zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego. Sprawa, w której zarzutem w akcie oskarżenia jest art. 233 § 1 kk nie może być kalką innej sprawy, w której zeznania danej osoby złożone po pouczeniu jej o odpowiedzialności karnej za złożenie zeznań fałszywych, zostały uznane za niewiarygodne.

Jeżeli nawet przyjąć, że w przedmiotowej sprawie w jakiś sposób Sąd był związany orzeczeniem, jakie zapadło w sprawie II K 51/17, to tylko wyłącznie a aspekcie skazania S. H. (1) za występek z art. 157 § 1 kk, z czego przecież nie wynika automatycznie, że oskarżeni w niniejszej sprawie musieli go widzieć w miejscu i czasie, gdy to nastąpiło.

W orzecznictwie wskazuje się, iż niedopuszczalne jest opieranie się na dokonywaniu ustaleń faktycznych na ustaleniach innego organu procesowego, a więc niejako „przejmowanie” ustaleń tego organu. Sąd musi dokonać także własnych ocen przeprowadzonych przez siebie dowodów, a ich ocena dokonana poprzednio przez inny organ nie może być dla niego wiążąca (zob. wyrok SA W Lublinie z 23.12.2009 r., II AKa 152/09, KZS 2010/4, poz. 45; postanowienie SN z 1.09.2020 r., IV KK 78/10, Biul. PK 2010/4, poz. 12).

W przekonaniu Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy zbyt mało uwagi poświęcił stronie podmiotowej przestępstwa z art. 233 § 1 kpk, mimo tego, że w sytuacji, w której wniesiono akt oskarżenia przeciwko kliku osobom (między którymi zachodziły przecież określone relacje) wymagało tego wydanie wyroku w części skazującego, a w części uniewinniającego. Przepis 233 § 1 kk tworzy typ przestępstwa indywidualnego. Znamię "kto składając zeznanie..." określa wszak nie tylko sytuację, w jakiej znajduje się podmiot dopuszczający się stypizowanego w tym przepisie czynu zabronionego, lecz także sam podmiot. Podmiotem tym może być tylko świadek w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy. Cytowane znamię jest także okolicznością modalną. Określa ono sytuację, w której ma miejsce zabronione zachowanie sprawcy. Ustawodawca, wprowadzając to znamię do ustawowego określenia czynu zabronionego przez przepis art. 233 § 1 k.k. przesądził, że może on być popełniony jedynie w trakcie składania zeznań. Przedmiotem ochrony przepisu art. 233 § 1 kk jest szeroko rozumiane dobro wymiaru sprawiedliwości, w szczególności zaś wartość, jaką jest zapewnienie wiarygodności ustaleń dokonywanych w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu przewidzianym w ustawie, a co za tym idzie, ochrona prawidłowości (trafności) wydawanych orzeczeń. Dobrem prawnym bezpośrednio naruszonym lub zagrożonym przez złożenie fałszywego zeznania jest zatem mające zapaść w tym postępowaniu orzeczenie (postanowienie SN z 1.04.2005 r., IV KK 42/05, OSNKW 2005, nr 7-8, poz. 66, LEX).

Ujmując rzecz najprościej w odniesieniu do strony podmiotowej przestępstwa z art. 233 § 1 kk, zeznania są nieprawdziwe, gdy sprawca uświadamia sobie, że kłamie. Sąd I instancji – czy to wydając wyrok skazujący, czy też uniewinniający – powinien w oparciu o konfrontacyjną ocenę dowodów poczynić kategoryczne ustalenia co do zamiaru, z jakim zeznania składali poszczególni oskarżeni, wystrzegając się wszelkiego rodzaju generalizacji i uproszczeń i zamiar poszczególnych oskarżonych omówić osobno, na podstawie tego dokładnie, co go konkretyzowało.

Dla przypisania sprawcy popełnienia przestępstwa niezbędne jest wykazanie zaistnienia znamion strony podmiotowej, w przypadku przestępstwa złożenia fałszywych zeznań - umyślności działania bądź zaniechania. Umyślność może w tym wypadku przejawiać się zamiarem bezpośrednim albo wynikowym. Minimalnym warunkiem spełnienia znamion strony podmiotowej w odniesieniu do omawianego przestępstwa jest przewidywanie przez sprawcę nieprawdziwości jego oświadczeń o posiadanych wiadomościach na temat faktów badanych w postępowaniu i zarazem godzenie się z tym stanem, wyrażające się złożeniem takich zeznań w formie przewidzianej przez prawo procesowe. Podkreślenia przy tym wymaga, że zakresem czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa złożenia fałszywych zeznań objąć można tę treść zeznań, do której odnoszą się przesłanki strony podmiotowej. Gdy sprawca ma świadomość, że informacje które przekazuje są nieprawdziwe lub że zataja określony wycinek rzeczywistości i chce tego, mamy do czynienia z zamiarem bezpośrednim. Natomiast gdy sprawca dostrzega wysokie prawdopodobieństwo, że informacje, które przekazuje, mogą być nieprawdziwe, lub gdy prawdziwe informacje podaje selektywnie i nie robi niczego, by albo zweryfikować prawdziwość depozycji, albo uzupełnić luki, mamy do czynienia z zamiarem ewentualnym (por. m.in. wyrok SN z 15.01.1999 r., II KKN 129/97, Prok.i Pr.-wk 1999, nr 9, poz. 1; także wyrok SA w Szczecinie z 12.10.2017 r., II AKa 128/17, LEX nr 2412812).

Powyższe uchybienia, przeoczenia i braki w poczynionych w I instancji ustaleniach faktycznych i rozważaniach dotyczących kwestii fundamentalnych dla wyrokowania powinny być wyeliminowane po uchyleniu zaskarżonego wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania.

Już powyższe względy zadecydowały o takiej, a nie innej treści wyroku Sądu Odwoławczego, co powoduje, że szersze ustosunkowanie się do zarzutu zawartego w pkt 1 apelacji obrońcy E. Ł. straciło rację bytu. Niemniej jednak, należy zgodzić się z autorem apelacji, że decyzja podjęta przez Sąd na rozprawie w dniu 09.11.2022 r., o tym, że E. Ł. we właściwy sposób nie usprawiedliwił swojego stawiennictwa była dowolną. Na k. 463 znajduje się zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy oskarżonego w okresie od 08 do 10 listopada 2022 r., które w żaden sposób nie zostało zakwestionowane, a które stosownie do art. 91 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-COV-2 nie musi spełniać rygorów, o jakich mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym. Oczywistym jest, że w wyniku działań sądu może dojść do weryfikacji takiego zaświadczenia lekarskiego, a końcowo do uznania, że faktycznie niestawiennictwo na rozprawie było nieusprawiedliwione, jednakże działania także w tym przypadku, nie zostały podjęte. Podjęcie tych działań wiązałoby się być może z koniecznością odroczenia rozprawy, ale wykazanie, że niestawiennictwo nie było usprawiedliwione mogłoby zostać ewentualnie uznane za obstrukcję procesową z konsekwencją zastosowania środków zapobiegawczych. Natomiast uznanie przez Sąd niesprawiedliwego niestawiennictwa na ostatniej rozprawie jedynie w oparciu o uchybienia dokumentacji medycznej, składanej na wcześniejszych etapach postępowania, musi być uznane za naruszenie prawa do obrony oskarżonego.

Rozważanie pozostałych zarzutów skarżących, w tym stanie sprawy, wobec wydania w II instancji wyroku o treści kasatoryjnej, było bezprzedmiotowe.

Kierując się przedstawionymi wyżej racjami, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Wniosek

Z apelacji prokuratora:

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonych M. P. i D. P. i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim;

Z apelacji obrońcy oskarżonego T. B. (1):

- o uzupełnienie postępowania dowodowego i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka S. H. (1) (dane w aktach II K3Í/17 SR w Mińsku Mazowieckim) na okoliczność przebiegu zdarzenia w lokalu G. H. z nocy z 2 na 3 lipca 2016 r., a w szczególności okoliczności wejścia do lokalu, drogi po lokalu jaką miał odbywać S. H. (1) i tego czy w tym czasie był widziany przez gości lub obsługę dyskoteki, ew. czy z kimś z obsługi lub gości rozmawiał, a jeżeli tak to kiedy i przez kogo był widziany albo z kim rozmawiał, co ma istotne znaczenie dla niniejszej sprawy wobec zeznań oskarżonych, że nie widzieli S. H. (1) w lokalu C. H. w nocy z 2 na 3 lipca 2016 r.;

- o zmianę zaskarżonego wyroku we wskazanym zakresie i uniewinnienie T. B. (1);

Z apelacji osobistej oskarżonego T. B. (1):

- o zmianę wyroku i uniewinnienie;

Z apelacji obrońcy oskarżonego E. Ł.:

- o uzupełnienie postępowania dowodowego i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka S. H. (1) (dane w aktach II K3Í/17 SR w Mińsku Mazowieckim) na okoliczność przebiegu zdarzenia w lokalu G. H. z nocy z 2 na 3 lipca 2016 r., a w szczególności okoliczności wejścia do lokalu, drogi po lokalu jaką miał odbywać S. H. (1) i tego czy w tym czasie był widziany przez gości lub obsługę dyskoteki, ew. czy z kimś z obsługi lub gości rozmawiał, a jeżeli tak to kiedy i przez kogo był widziany albo z kim rozmawiał, co ma istotne znaczenie dla niniejszej sprawy wobec zeznań oskarżonych, że nie widzieli S. H. (1) w lokalu C. H. w nocy z 2 na 3 lipca 2016 r.;

- o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka I. M. — protokolanta w sprawie II K 51/17 przed Sądem Rejonowym w Mińsku Mazowieckim (z adresem do doręczeń jako adres SR w w M.) na okoliczność tego, czy treść depozycji z dnia 31 października 2017 r., jest wiernym stenogramem wypowiedzi E. Ł. (protokołem z pełną dokładnością), czy też protokół zeznań odpowiada protokołowi zeznań z możliwą dokładnością i kto (świadek czy sędzia sprawozdawca) decydował ostatecznie o umieszczeniu określonych twierdzeń w protokole co ma istotne znaczenie dla niniejszej spawy i możliwości przypisywania odpowiedzialności karnej w ogólności, a jednocześnie środka dowodowego nie można było zrealizować przed sądem I instancji, gdyż sąd I instancji wszystkie środki dowodowe obrońców oddalał an block.

- o zmianę zaskarżonego wyroku we wskazanym zakresie i uniewinnienie E. Ł.;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy z podanych we wcześniejszej części wywodu względów uwzględnił wniosek prokuratorski i uchylił zaskarżony wyrok sprawę niniejszą przekazując do ponownego rozpoznania w I instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Stwierdzone przez Sąd Okręgowy uchybienia skutkowały koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji Sąd Rejonowy powinien na nowo przeprowadzić przewód sądowy, w tym postępowanie dowodowe na zasadach ogólnych i wydać stosowne rozstrzygnięcie.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając przedmiotową sprawę po raz kolejny, Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie w sposób pozbawiony wyżej opisanych uchybień, dogłębnie analizując kwestie kluczowe dla oceny dowodów i strony podmiotowej czynu z art. 233 § 1 kk, wskazane przez Sąd Odwoławczy, a pominięte, przemilczane lub niedostrzeżone uprzednio przez Sąd Rejonowy.

Niezbędnym będzie przesłuchanie przynajmniej części świadków, zwłaszcza tych wskazanych we wcześniejszej części przedmiotowego uzasadnienia, którzy składali już zeznania w sprawie II K 51/17, a z ich zeznań miałoby wynikać, że oskarżeni musieli widzieć S. H. (1) w dniu 3 lipca 2016 r. w dyskotece C. H.. Niewykluczone również, iż zajdzie konieczność zapewnienia obecności na rozprawie przynajmniej części oskarżonych w trakcie składania zeznań przez tych świadków, albowiem Sąd rozważy czy obecność taka nie będzie konieczna.

Następnie Sąd Rejonowy dokona wszechstronnej, wnikliwej, wieloaspektowej i konfrontacyjnej analizy wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, wyprowadzając wnioski zgodne z treścią art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk. Sąd Rejonowy poszerzy również postępowanie dowodowe, zawierając w uzasadnieniu wydanego wyroku (oczywiście o ile je sporządzi) uwagi dotyczące bezpośredniej styczności i możliwości obserwacji przesłuchiwanych w sprawie osób.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w części dotyczącej M. P. i D. P.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego T. B. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok w części dotyczącej w/w oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony T. B. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok w części dotyczącej w/w oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego E. Ł.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok w części dotyczącej w/w oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana