II Ka 151/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2023-10-05
Sygn. akt II Ka 151/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 października 2023r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Grażyna Jaszczuk |
|
Sędziowie: |
SO Agnieszka Karłowicz (spr.) SR (del.) Paweł Mądry |
|
Protokolant: |
sekr. sąd. Beata Wilkowska |
przy udziale Prokuratora Marka Sęktasa
po rozpoznaniu w dniu 5 października 2023 r.
sprawy D. W.
oskarżonego z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 271 § 3 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w zb. z art. 273 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk i in.
P. W. (1)
oskarżonego z art. 271 § 3 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w zb. z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 273 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk i in.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim
z dnia 28 października 2022 r. sygn. akt II K 806/20
wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy;
zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego D. W. 8310 złotych oraz od oskarżonego P. W. (1) 1470 złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 151/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 28 października 2022 r. sygn. II K 806/20 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
--- |
|
---------------------- |
-------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
--------- |
--------------------- |
-------------------------------------------------------------- |
-------------- |
-------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
----------------- |
----------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
------------------ |
------------------------------------ |
-------------------------------------------------------------------------- |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego D. W. |
|
1 |
w zakresie zarzutów z punktów III i VII aktu oskarżenia (punkt I wyroku) obrazę przepisów prawa materialnego mającą wpływ na treść wyroku poprzez uznanie, że oskarżony D. W. wypełnił znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 271 § 3 w zw. z art 271 § 1 k.k w sytuacji, gdy oskarżony nie był osobą uprawnioną do wystawienia faktur VAT w działalności W. S. i P. W. (1), a osobami tymi byli zgodnie z wyrokiem współoskarżeni zaś „przekazanie do podpisania” jako czynność sprawcza przypisana w wyroku oskarżonemu nie jest znamieniem przestępstwa fałszu intelektualnego. obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia - art. 4 kpk oraz art. 7 kpk i art. 410 kpk, polegającą na dowolnej, jednostronnej oraz ukierunkowanej na skazanie oskarżonego ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującej uznaniem go za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów, bez uwzględnienia całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a przejawiającej się w szczególności poprzez: bezkrytycznym daniu wiary wyjaśnieniom współoskarżonego W. S. podczas gdy wyjaśnienia były składane w odległym od zdarzeń czasie, nie były spójne, konsekwentne ani stanowcze, co skutkowało uznaniem, że oskarżony D. W. wypełnił znamiona przestępstwa z art. 271 § 3 kk w sytuacji, gdy w oczywisty sposób nie był uprawniony on do wystawienia faktury VAT za W. S., którą ten miał zdaniem Sądu jedynie podpisać, więc drukując taką fakturę nie wystawiał jej w rozumieniu art 271 § 1 k.k i nie był w rozumieniu tego artykułu osoba uprawnioną do wystawienia faktury VAT, a fałsz intelektualny o ile zaistniał dotyczy innych osób, a sam oskarżony i jego czyn mogą być oceniane jedynie w kryteriach art 272 k.k. pochopną, jednostronną i wybiórczą ocenę dowodów z dokumentacji księgowa rachunkowej przedsiębiorstwa (...), dokumentacji księgowej przedsiębiorstw - wystawców faktur VAT, danych pochodzących od organów skarbowych i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zeznań świadków J. K., A. S., K. G., J. K. (1), Ł. S., P. S., M. K., E. J., M. Ł., L. K., R. Z.,A. S. (1), R. Ż., P. W., K. S., W. M., D. C., M. D. J. K. (3), J. S., Ł. C., M. W., A. A. J. H., M. J., M. P. (1), K. W., M. C., A. K., G. Z., D. M., T. R., M. S., F. W., M. J., L. W.,, J. W., N. J., Z. C. jakoby wskazane dowody korelowały ze sobą, relacje świadków były stanowcze i konsekwentne oraz wskazujące na dokładną wiedzę świadków nt. zdarzeń opisanych w akcie oskarżenia w sytuacji, gdy dowody te nie uzupełniają się wzajemnie, a wręcz dowodzą tezy przeciwne do wskazywanych przez Sąd, obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 5 § 2 kpk poprzez, rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego D. W. i nie powzięciu wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego w sytuacji, gdy Sąd przyjmując tezy aktu oskarżenia ustala, że oskarżony naraził podatek od towarów i usług oraz podatek PIT na uszczuplenie nie weryfikując tego czy wystawcy faktur podatki odprowadzili, a jeśli tak to w jakiej wysokości, a więc czy w realiach życia gospodarczego rzeczywiście podatek został uszczuplony lub narażony na uszczuplenie, obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie art. 4 w zw. z art. 7 kpk, art. 410 i 424 kpk poprzez, rozstrzygnięcie poniższych niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego D. W., a wynikających z: lakoniczność i tendencyjność uzasadnienia polegająca na poprzestaniu wyłącznie na zdawkowym powieleniu tez aktu oskarżenia, brak argumentacji alternatywnej oceny dowodów, zachowania oskarżonego i wskazania dlaczego Sąd wyklucza możliwość braku przestępności zdarzeń opisanych w akcie oskarżenia co w zasadzie uniemożliwia kontrolę instancyjną wydanego wyroku, dokonanie analizy materiału dowodowego w sposób wybiórczy i wyłącznie niekorzystny dla oskarżonego i niewskazaniu w uzasadnieniu wyroku motywów uznania dowodów z zeznań świadków za w pełni wiarygodne, a wyjaśnień oskarżonego za niewiarygodne w części jakiej D. W. nie przyznał się do stawianych zarzutów:
zbagatelizowanie zeznań E. J. oraz przesłanej przez firmę (...) S.A. Umowy z dnia 31 października 2013 r. nr (...) z oskarżonym o wykonanie prac budowlanych w zakresie jakim świadek wskazał że w ogóle nie interesował się czy D. W. zatrudniał podwykonawców i nie wykluczył że D. W. ich zatrudniał oraz że wbrew tezom aktu oskarżenia Umowa z firmą (...) S.A. nie zakazywała wynajęcia podwykonawców, dokonanie oceny dowodów z zeznań świadków J. K., A. S., K. G., J. K., Ł. S., R S., M. K., E. J., M. Ł., L. K., R. Z., A. S. (1), R. Ż., P. W., K. S., W. M., D. C., M. D. J. K., J. S., Ł. C., M. W., A. A. J. H., M. J., M. P. (1), K. W., M. C., A. K., G. Z., D. M., T. R., M. S., F. W., M. J., L. W.,, J. W. (1) N. J., Z. C. w sposób wewnętrznie sprzeczny, z naruszeniem zasad logicznego rozumowania, z jednej strony oceną tych dowodów jako wiarygodnych i świadczących o niezatrudnianiu podwykonawców, z drugiej strony przyznanie przez Sąd, że oskarżony D. W. zatrudniał podwykonawców (str. 35 uzasadnienia), powieleniu nieprawidłowej tezy aktu oskarżenia i wyprowadzenia z materiału dowodowego nielogicznego wniosku, iż brak składania sprawozdań finansowych, nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych przez podwykonawców oskarżonego D. W. świadczy o fikcyjnej działalności podmiotów które wystawiły oskarżonemu faktury VAT, w sytuacji, gdy Sąd nie wskazał na jakiej innej podstawie twierdzi, że ta działalność była fikcyjna, oddalił wnioski dowodowe zmierzające do wykazania, że siłami własnymi przedsiębiorstwa oskarżonego nie był on w stanie wykonać przyjętych zleceń a same błędy kontrahentów nie mogą obarczać odpowiedzialnością zamawiającego nadto niezawiadomienie przez oskarżonego inwestorów bądź generalnych wykonawców robót (zamawiających), co było częstą praktyką w latach objętych aktem oskarżenia i Sąd winien to wiedzieć z urzędu, o powierzeniu części prac podwykonawcom stanowiło co najwyżej naruszenie przez oskarżonego zasad prawa prywatnego, lecz nie świadczy o nieistnieniu umów podwykonawczych i nierealizowaniu prac, a tym samym o fikcyjności faktur, Obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 157 kpk, w zw. z art. 9 kpk. w zw z art. 170 §1 pkt 2 i 5 kpk i art. 366 § 1 kpk, nakładających na Sąd orzekający obowiązek wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności sprawy, wyczerpania inicjatywy dowodowej, podczas gdy Sąd I instancji pomimo wniosku obrońcy oskarżonego D. W. bezzasadnie pominął wniosek dowodowy o zażądanie informacji od półki (...) sp. z o.o. z/s w M., spółki PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWNICTWA (...) sp. j. z/s w M., spółki (...) sp. z o.o. z/s w W., oraz pozostałych wymienionych w piśmie z dnia 5 listopada 2021 r. o przedłożenie pełnej dokumentacji budowlanej i realizacji zamówień wykonywanych przez oskarżonego oraz wniosku obrońcy o zażądanie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji o stanie zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w okresie objętym zarzutami, celem wykazania ilości i charakteru prac budowlanych jakich realizacji podjął się oskarżony, wykazania stanu zatrudnienia oraz że wielkość przyjętych zamówień sprawiała że ich wykonanie w czasie jaki wynika z umów z generalnymi wykonawcami wymagał posiłkowania się podwykonawcami siłą rzeczy zatem faktury VAT odzwierciedlały rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, W związku z pkt III powyżej, zarzucam obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 167 kpk w zw. z art. 193 § kpk w zw. z art. 9 kpk. w zw z art. 170 §1 pkt 2 kpk i art. 366 § 1 kpk, nakładających na Sąd orzekający obowiązek wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności sprawy, wyczerpania inicjatywy dowodowej, i powołania dowodu z opinii biegłego w przypadku konieczności weryfikacji materiału dowodowego za pomocą wiadomości specjalnych, niezasadne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy o wywołanie opinii biegłego z zakresu budownictwa , który na podstawie zgromadzonej dokumentacji oraz informacji od kontrahentów oskarżonego i danych z ZUS określiłby czy za pomocą własnego zaplecza organizacyjnego, pracowniczego i technicznego oskarżony mógł wykonać zlecone prace w terminie samodzielnie, wykazałby że zakres prac wymagał pomocy podwykonawców/podmiotów z zewnątrz, a kwestionowane prace w rzeczywistości zostały wykonane, w konsekwencji obalona zostałaby teza aktu oskarżenia o niezatrudnieniu podwykonawców i fikcyjności faktur VAT; Wszystkie powyższe doprowadziły w swej konsekwencji do błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegających na błędnym ustaleniu, że oskarżony swym zachowaniem dopuścił się zarzucanych mu czynów przypisanych w pkt I i II (str. 20-21) wyroku z dnia 28 października 2022 r. gdy w rzeczywistości nie można mu zarzucić mu sprawstwa tego przestępstwa, albowiem zakres prac, które zobowiązał się wykonać oskarżony w czasie jakim kiedy zawarł umowy z generalnymi wykonawcami uzasadniał konieczność posiłkowania się podwykonawcami robót budowlanych, fakt że świadkowie nie byli w stanie potwierdzić obecności podwykonawców, ani też brak dostatecznych danych potwierdzających prowadzenie określonego rodzaju działalności przez firmy wystawiające zakwestionowane faktury VAT nie świadczą o nieistnieniu określonych umów cywilnoprawnych i wykonania poszczególnych usług. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty obrońcy okazały się niezasadne. Sąd Okręgowy dokonując kontroli instancyjnej nie dopatrzył się uchybień ze strony Sądu Rejonowego w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych oraz oceny poszczególnych dowodów. Fakt niezadowolenia skarżącego z obiektywnych wywodów Sądu pierwszej instancji nie może być podstawą do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Ocena zarówno wyjaśnień oskarżonych, jak również zeznań poszczególnych świadków, a także pozostałych dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy była pełna, jasna, zgodna z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego. Sąd pierwszej instancji wyszczególnił z jakich względów i w jakim zakresie obdarzył wiarygodnością poszczególne dowody, a w jakim zakresie odmówił im wiarygodności w związku z tym Sąd Okręgowy ponownie odsyła skarżącego do wnikliwej lektury uzasadnienia. Dla skutecznego podniesienia zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. nie wystarczy ogólne stwierdzenie o braku obiektywizmu Sądu, opierające się wyłącznie na subiektywnym odczuciu strony postępowania karnego, w szczególności wynikającym z odmiennej od dokonanej przez Sąd oceny materiału dowodowego. (przykładowo wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 września 2018 r. II AKa 140/18 LEX nr 2574669). W niniejszej sprawie oskarżony niewątpliwie swoim zachowaniem wyczerpał znamiona zarzucanych mu czynów. W niniejszym stanie faktycznym mamy do czynienia z transakcjami fikcyjnymi, nie odzwierciedlającymi rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Sąd Rejonowy doszedł do słusznego przekonania, że oskarżeni działali w formie zjawiskowej współsprawstwa (punkt III. i VII. aktu oskarżenia). Współsprawstwo jest formą sprawstwa wykonawczego, która polega na popełnieniu czynu zabronionego przez co najmniej dwie osoby, które wspólnie i w porozumieniu realizują przestępstwo. Cechą charakterystyczną współsprawstwa jest zarówno więź podmiotowa, jak i przedmiotowa. Współsprawcy wspólnie realizują czyn naganny, opierając się na zawartym porozumieniu. Porozumienie ma charakter dwustronny i polega na wyrażeniu woli wspólnego popełnienia czynu zabronionego. Ustalenia Sądu pierwszej instancji w tym zakresie są jak najbardziej w pełni prawidłowe. Ponadto zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 14 listopada 2019 r. VII Ka 897/19 przepis art. 21 § 2 k.k. przesądza, iż współdziałający (podżegacz, pomocnik, współsprawca, sprawca kierowniczy lub wydający polecenie) ponosi odpowiedzialność za wchodzące w grę przestępstwo indywidualne, jeżeli o danej okoliczności wiedział (tzn. uświadamiał sobie, iż współdziała z podmiotem przestępstwa indywidualnego). W ten sposób ustawodawca "zrównał" sytuację wszystkich współdziałających w przestępstwie indywidualnym. Nie ulega wątpliwości, że D. W. miał pełną świadomość, że P. W. (1) i W. S. są wystawcami faktur w ramach zarejestrowanych działalności gospodarczych. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2019 r. IV KK 460/17 wskazano, że (art. 21 § 2 k.k.) jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła". (...) regulacja ta prowadzi zawsze do zrównania odpowiedzialności każdego ekstraneusa współdziałającego w popełnieniu przestępstwa indywidualnego z osobą posiadającą ową "okoliczność osobistą" (intraneusem). (...) Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądowym nie tylko nie budzi wątpliwości, ale utrwalony jest pogląd, że możliwe jest przypisanie osobie odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne, nawet wtedy, gdy sama nie spełnia cech indywidualizujących podmiot takiej odpowiedzialności. Niewątpliwie przepis art. 271 § 1 k.k. odnosi się do wypadków, w których czyn jest wykonywany przez podmiot mający wymagane przez ustawę cechy, natomiast cech tych nie mają osoby współdziałające. Do odpowiedzialności karnej za przestępstwo indywidualne wystarczy, gdy osoby te wiedzą, że osoba wykonująca czyn ma cechę wymaganą przez ustawę. Wypada zauważyć, że nie tylko możliwe jest, ale i obligatoryjne, przypisanie osobie współdziałającej odpowiedzialności karnej na równi ze sprawcą głównym wypełniającym znamię przestępstwa indywidualnego. Odpowiedzialność w takiej sytuacji można ponieść - w zależności od okoliczności faktycznych sprawy - zarówno w formie współsprawstwa, pomocnictwa, czy też podżegania (zarzut z pkt I oraz II a). Odnosząc się do zarzutu z punktu II.a należy wskazać, że pomówienie, podlega, tak jak każdy inny dowód w sprawie swobodnej ocenie sędziowskiej. Nie można uznawać z góry, iż dowód taki jest mniej wartościowy i ograniczać go do pojęcia fałszywego oskarżenia. Nieuzasadnione jest bowiem doszukiwanie się nieprawdy, póki nie pojawią się powody do takiej podejrzliwości. Zwykłą normą postępowania wszystkich ludzi, nie tylko sędziów, jest wierzyć każdemu w to, co mówi, chyba że okaże się, iż ktoś na to zaufanie nie zasługuje (postanowienie SN z 20.05.2022 r., II KK 578/21, LEX nr 3440185, wyrok SA w Krakowie z 27.01.1994 r., II AKr 243/93, KZS 1994, nr 2, poz. 19). Wyjaśnienia W. S. znajdują odzwierciedlenie w pozostałym, zarówno osobowym materiale dowodowym (zeznania J. K. (3), Ł. S. (2), P. S. (2)), jak i pochodzącym z nieosobowych źródeł dowodowych – dokumentacja dotycząca działalności gospodarczej W. S., czynności kontrole organów podatkowych i ich wyniki. Są w toku postępowania cały czas spójne, brak w nich oznak chwiejności. Konsekwentnie podnosił, iż oskarżony D. W. był jego pracodawcą i gdy dowiedział się o jego zawieszonej działalności gospodarczej to zaproponował mu ”wystawianie” faktur, za co otrzymywał miesięcznie 500 zł, dalej pracując jako pracownik wykonujący prace ciesielskie. W. S. nie umniejszał swojej odpowiedzialności karnej, a przez szereg osób, w tym wskazanych wyżej świadków postrzegany był jako pracownik, bo w takim charakterze występował na budowach. W tej sytuacji uznanie jego wyjaśnień za w pełni wiarygodnych przez Sąd Rejonowy jawi się jako zasadne. Należy podkreślić, że przy dowodzie z pomówienia nie jest konieczne, aby relacje pomawiającego były potwierdzone innymi dowodami co do każdego opisywanego przez niego zdarzenia. Potwierdzenie innymi dowodami co najmniej części przestępstw opisywanych przez pomawiającego daje podstawy do pozytywnego zweryfikowania pozostałych jego relacji dotyczących innych przestępstw popełnionych przez tego samego sprawcę, a także przestępstw popełnionych przez inne osoby (wyrok SA w Warszawie z 8.10.2018 r., II AKa 462/17, LEX nr 2626136). Zarzut zatem był niezasadny. Następstwem nieuwzględnienia zarzutu co do oceny wyjaśnień W. S. było nieuwzględnienie zarzutu co do poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych. Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. może okazać się skuteczny tylko wówczas jeżeli skarżący wykaże w sposób przekonujący, że w procesie oceny poszczególnych dowodów dopuścił się określonych uchybień, które mogą być zweryfikowane na podstawie akt danej sprawy, czego apelujący nie uczynił. W sposób szczególny widoczne to jest w zakresie zarzutów wskazanych w pkt II. b i IV. b, gdzie wymieniono szereg dowodów i zanegowano ocenę dokonana przez Sąd I instancji i niewłaściwie wysnute wnioski bez konkretnego wskazania zarzutów co do poszczególnych dowodów. W ten sposób nie można w zasadzie ustalić, jakie konkretnie zarzuty miał skarżący co do oceny poszczególnych dowodów – zeznań świadków, co w nich było nieprawdziwe czy niespójne. Niewątpliwie z zeznań świadków wskazanych w pkt II. b nie można wnioskować o całokształcie działalności oskarżonego, ale wskazane przez Sąd I instancji elementy zeznań tych świadków, ocenione łącznie wskazują, jaką rzeczywistą rolę pełnili P. W. (1) czy W. S. i czy mogli oni występować w roli podwykonawców. Z zeznań J. K. (4) wynika, że D. W. był jego pracodawcą i nadzorował prace, zaś P. W. (1) pracował ze świadkiem na budowie jako pracownik fizyczny – cieśla, pracowali przeważnie razem i w jego ocenie pracodawcą P. W. (1) był D. W.. A. S. (2) pracował razem z P. W. (1) i W. S. jako pracownicy fizyczni i nie zauważył na budowach innych pracowników niż pracownicy D. W., jedyną osobą kierująca czynnościami był D. W. (podobne zeznania złożył Ł. S. (2), M. K. (2), również P. S. (2) wskazywał P. W. (1) i W. S. jako pracowników pracujących na budowie, podobnie M. Ł. (2) wypłacający im wynagrodzenie jak szeregowym pracownikom). Skarżący nie wykazał, jakie sprzeczności istnieją pomiędzy zeznaniami tych świadków, które z nich i dlaczego są w jego ocenie nieprawdziwe Wskazywanie przez obrońcę okoliczności, iż świadkowie E. J. (2), M. Ł. (2), L. K. (2) wskazywali związki (...) z wykonywaniem prac budowlanych w M. w ocenie Sądu Okręgowego w żadnym stopniu nie stanowi zaprzeczenia dla ustaleń Sądu I instancji w zakresie czynu z punktu II. Ponadto analiza zeznań E. J. (2) wskazuje, że świadek nie znał treści umowy zawartej z firmą oskarżonego, ale z jego wiedzy wynikało, że oskarżony D. W. nie zatrudniał podwykonawców i jego firma pracowała własnymi siłami. E. J. (3) nie kojarzył osoby A. G.. M. Ł. (2) nigdy nie pracował na wspólnych budowach oskarżonego i A. G., zaś wypłacał należności za pracę P. W. (1) i W. D. jako szeregowym pracownikom, a nie podwykonawcom. Skarżący nie wykazał dlaczego ocena zeznań świadków J. K., A. S., K. G.,J. K. (1), Ł. S., P. S., M. K., E. J., M. Ł., L. K.,R. Z., A. S. (1), R. Ż., P. W., K. S., W. M., D. C., M. D. J. K. (1), J. S., Ł. C., M. W., A. A. J. H., M. J., M. P. (1) K. W., M. C., A. K., G. Z., D. M., T. R., M. S., F. W., M. J., L. W.,, J. W. (1), N. J., Z. C. została dokonana nieprawidłowo. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów. Odnosząc się do zarzutu z punktu III należy wskazać, że działalność gospodarcza zarejestrowana przez W. S. z dniem 29 czerwca 2011 roku została wykreślona przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w M. z rejestru podatników VAT. Od tego czasu W. S. nie prowadził już rzeczywistej działalności gospodarczej. W kolejnych latach nie składał deklaracji VAT, jak również nie rozliczał w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych dochodów, jakie miałby wynikać z faktur wystawionych na rzecz D. W.. W czasie kontroli nie przedłożył żadnych ewidencji VAT za kontrolowany okres. Również spółki w których działała A. G. faktycznie nie prowadziły działalności gospodarczej, a w dniu 26 marca 2021 roku spółka (...).pl (...). z o.o. została wykreślona z rejestru podatników VAT. W spółce (...) Sp. z o.o. udziały spółki zostały formalnie sprzedane K. G. (2), który nie pełnił faktycznie żadnej funkcji. Zgodnie z opinią biegłego (k. 10851-10864) podpisy na fakturach i protokołach odbioru robót budowlanych zostały podrobione przez A. G.. Ponadto podatnik (...) złożył deklaracje podatkowe VAT za okres 01 - 04 2012 roku oraz IV kwartał 2015 r., a więc trudno mówić o legalności wystawionych faktur od lipca 2012 roku do 10 czerwca 2013 roku. Również B. M. w rzeczywistości nie prowadziła działalności gospodarczej, za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2013 roku nie złożyła deklaracji podatkowych VAT 7, a także nie złożyła zeznania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 roku. Nie prowadziła ewidencji zakupów i sprzedaży VAT, a w dniu 16 września 2013 roku została wykreślona z rejestru podatników VAT. Podobne uwagi należało odnieść również do spółki (...) Sp. z o.o., która z dniem 3 czerwca 2014 roku została wykreślona z rejestru podatników VAT oraz spółki (...). Również z prawidłowo ocenianych zeznań M. J. (3) wynika, że Spółki (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. nie wykonywały usług na rzecz D. W., a faktury zostały sfałszowane. Wskazał wprost, że część faktur była wystawiona na prace budowlane, choć świadek świadczył usługi transportowe. Te okoliczności wynikają ze zgromadzonego materiału dowodowego, zaś skarżący podnosząc w pkt III zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk wskazał ogólnie, że wątpliwością, którą miał powziąć Sąd było sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów. Naruszenie art. 5 § 2 kpk występuje tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że orzekający Sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego. Dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaś zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Skarżący w zasadzie tych wątpliwości nie zaprezentował, a podniesione okoliczności miały charakter ogólny. Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 maja 2021 r. II AKa 364/20, że treść aktualnie obowiązującego przepisu art. 455a k.p.k. jest jasna i świadczy o tym, że uzasadnienie wyroku nie decyduje o tym, czy możliwa jest kontrola instancyjna zapadłego orzeczenia. Kontrola taka jest możliwa zawsze, gdyż sąd odwoławczy dysponując dowodami przeprowadzonymi przez sąd I instancji może dokonać samodzielnej kontroli prawidłowości ich oceny. Jednocześnie same braki uzasadnienia zaskarżonego wyroku, choćby były one bardzo poważne, nie mogą zatem w obowiązującym stanie prawnym (wobec treści art. 455a k.p.k.) doprowadzić do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Reasumując powyższe uwagi przypomnieć należy, iż zarzut odwoławczy naruszenia art. 424 § 1 k.p.k. może być skuteczny, ale tylko wyjątkowo, o ile motywy rozstrzygnięcia sądu I instancji są zupełnie nieprzejrzyste, wewnętrznie sprzecznie, nie odnoszące się do materiału dowodowego, nie wyjaśniając żadnych kluczowych kwestii. Za takim rozumieniem możliwości uchylenia wyroku w oparciu o zarzut naruszenia art. 424 § 1 k.p.k. przemawiają bowiem zmiany legislacyjne, które wyraźnie taką możliwość wyłączyły (punkt IV). Jak wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 31 maja 2006 r., sygn. II AKa 72/06 każde dowodowe twierdzenie wymaga uwiarygodnienia, poprzez wskazanie na fakty realnie istniejące i poddające się obiektywnemu poznaniu procesowemu. Bez takiego zaś wymogu zakwestionowane mogłyby zostać wszelkie dowody i ustalenia sądu, a sąd byłby wikłany w niekończące się i w wielu wypadkach całkowicie nierealne procedury badania tych hipotez i ich dowodowego weryfikowania (OSA 2007 nr 1, poz. 4, str. 50, KZS 2006 nr 9, poz. 54, OSA/Wr. 2007 nr 1, poz. 23). Sąd Okręgowy odnosząc się do zarzutów z pkt V i VI w pełni podzielił stawisko braku podstaw do badania ilości i charakteru prac budowlanych, jakich realizacji podjął się oskarżony, wskazania stanu zatrudnienia i wielkości przyjętych zamówień pod kątem konieczności posiłkowania się podwykonawcami. Nie można negować okoliczności, że oskarżony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej korzystał z podwykonawców, ale z tej okoliczności nie można wywodzić, że faktury objęte zarzutami aktu oskarżenia odzwierciedlają rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, jeżeli współoskarżony czy inne osoby przesłuchane w sprawie wskazywali wprost, iż nie prowadzili działalności gospodarczej i nie wykonali prac wskazanych w treści dokumentów. Ponadto jako prowadzący działalność gospodarczą oskarżony powinien dołożyć należytej staranności. Oprócz faktur oskarżony w trakcie kontroli podatkowej w zasadzie nie przedstawił żadnych innych dowodów potwierdzających te zdarzenia gospodarcze – umowy były ustne, płatność gotówkowa, brak protokołów odbioru robót. Sposób rozliczeń z rzekomymi podwykonawcami wynika również z wyjaśnień oskarżonego. Tak nie postępuje sobą, która ma doświadczenie w tego typu działalności. Te wyjaśnienia w odniesieniu do dowodów obdarzonych wiarą przez Sąd I instancji dawały podstawy do uznania winy oskarżonego i odrzuceniu jego wyjaśnień negujących sprawstwo. Należy podkreślić, że współoskarżeni, poza P. W. (1) nie wnieśli środków odwoławczych od rozstrzygnięcia Sądu I instancji, akceptując dokonane ustalenia faktyczne. Sąd Okręgowy podziela argumenty zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 stycznia 2018 r. II AKa 275/17, iż w realiach wniesionego w niniejszej sprawie środka odwoławczego Sąd Okręgowy nie ma podstaw, by na skutek jego treści odnieść się do wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary. Zgodnie z treścią art. 433 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w zakresie zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane zarzuty stawiane rozstrzygnięciu - również w granicach podniesionych zarzutów, uwzględniając treść art. 447 § 1-3, a w zakresie szerszym w wypadkach wskazanych w art. 435, art. 439 § 1, art. 440 i art. 455. Z powołanej regulacji literalnie wynika więc, że sąd odwoławczy rozpoznając sprawę związany jest podniesionymi zarzutami. Oznacza to, że w sytuacji zaskarżenia wyroku w całości, a zarazem przy braku podniesienia odrębnych zarzutów w zakresie kary, sąd odwoławczy może odnieść się do jej wymiaru jedynie przez pryzmat art. 440 k.p.k. Możliwość odniesienia się przez sąd odwoławczy do wymierzonej oskarżonemu kary, na skutek domniemania z art. 447 § 1 k.p.k., może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy uwzględniony został którykolwiek z zarzutów podniesionych co do winy, a skutkujący koniecznością zmiany ustaleń faktycznych będących podstawą zaskarżonego wyroku. Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że wszystkie podniesione w środku odwoławczym argumenty dotyczące oceny przeprowadzonych dowodów są chybione. Skoro nie doszło do naruszeń powołanych przez skarżącego przepisów, a zarazem uzasadnienie zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd z obdarzonych przez siebie dowodów wyciągnął prawidłowe wnioski, nie sposób też mówić o jakimkolwiek błędzie w ustaleniach faktycznych (pkt VII). Nie doszło do niego ani na skutek niewłaściwej oceny dowodów, ani też samoistnie, na skutek dokonania ustaleń wbrew wymowie dowodów, które zostały obdarzone wiarą. Ustalenia faktyczne dokonane w niniejszej sprawie przez Sąd pierwszej instancji są pozbawione jakiegokolwiek błędu, trafne, prawidłowe oraz mające pełne, mocne oraz logiczne oparcie w wiarygodnym materiale dowodowym, a zatem nie mogą być uznane za błędne. |
||
Wniosek |
||
Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego D. W. od popełnienia zarzucanych mu czynów bądź ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Bezzasadność zarzutów skutkowała nieuwzględnieniem wniosków. |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 28 października 2022 r. sygn. II K 806/20 utrzymany w całości. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wobec niezasadności apelacji przy jednoczesnym braku przesłanek |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
----------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
4.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
---------------------- |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II. |
Na podstawie art. 636 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 8310 złotych kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym 10 zł wydatków postępowania. |
PODPIS |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 28 października 2022r. sygn. akt II K 806/20 |
||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Grażyna Jaszczuk, Paweł Mądry
Data wytworzenia informacji: