Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2022r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:		SSO Dariusz Półtorak
Protokolant:	p.o. sekr. sąd. Kinga Ambroziak vel Mrozowicz

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2022 r.

sprawy R. J.

obwinionego z art. 87§1 kw, art. 65a kw, art. 141 kw, art. 65§1 kw, art. 97 kw w zw. z art. 78 ust. 2 pkt 1 PRD

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 30 listopada 2021 r. sygn. akt II W 811/21

wyrok uchyla i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Siedlcach.

Sygn..akt II Ka 175/22

UZASADNIENIE

R. J. obwiniony był o to, że:

I.  w dniu 16 lutego 2021 roku około godz. 16.30 na ulicy (...) w S. znajdując się w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu prowadził pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), tj. o czyn z art. 87 § 1 kw,

II.  w miejscu i czasie jak w punkcie pierwszym nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji na podstawie prawa poleceń, istotnie utrudniał wykonanie czynności służbowych , tj. o czyn z art. 65 a kw,

III.  w miejscu i czasie jak w punkcie pierwszym w miejscu publicznym używał słów nieprzyzwoitych, tj. o czyn z art. 141 kw,

IV.  w miejscu i czasie jak w punkcie pierwszym umyślnie wprowadził w błąd funkcjonariusza Policji co do tożsamości własnej tj. o czyn z art. 65 § 1 pkt 1 kw,

V.  w okresie od 11 grudnia 2020 roku do 16 lutego 2021 roku będąc właścicielem samochodu marki F. (...) o nr rej. (...) nie powiadomił Prezydenta Miasta S. o nabyciu tego pojazdu w dniu 11 listopada 2020 roku , tj. o czyn z art. 97 kw w zw. z art. 78 ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym .

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2021r. Sąd Rejonowy w Siedlcach obwinionego R. J. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów wyczerpujących odpowiednio dyspozycję art. 87 § 1 kw, art. 65a kw, art. 141 kw, art. 65 § 1 pkt 1 kw i art. 97 kw w zw. z art. 78 ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym i za czyny te na podstawie art. 87 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw orzekł wobec obwinionego karę grzywny w wysokości 800 złotych; na podstawie art. 87 § 3 kw orzekł wobec obwinionego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 (dziesięciu) miesięcy; zwolnił obwinionego od obowiązku uiszczenia opłaty oraz pozostałych kosztów postępowania, przejmując te ostatnie na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł obwiniony twierdząc, że został niesłusznie skazany. Podnosił również, że z uwagi na fakt leczenia psychiatrycznego powinien mieć obronę z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Niezależnie od treści wniesionej apelacji wyrok podlegał uchyleniu, albowiem tryb procedowania w przedmiotowej sprawie w rażący sposób naruszył prawo do obrony obwinionego (art. 4 §1 kpw).

Na wstępie stwierdzić należy, że procedura dotycząca spraw o wykroczenia nie przewiduje obowiązkowej obecności obwinionego na rozprawie. Co więcej, brak odesłania w art. 81 kpw do uregulowania zawartego w art. 374 §1 kpk („oskarżony ma prawo brać udział w rozprawie”) wskazuje, że nawet w przypadku deklarowania przez obwinionego chęci uczestniczenia w rozprawie sąd nie ma obowiązku umożliwić mu taką obecność. Kwestie obecności obwinionego na rozprawie regulują, po części, samodzielne przepisy kpw (art. 65§3, art. 67§5 ), a także poprzez odesłanie zawarte w art. 69 kpw i art. 38 kpw, m.in. art. 353§3 kpk, art. 350§3 kpk i art. 117§2 kpk. I tak art. 353§3 kpk wymaga, aby doręczając pozbawionemu wolności podsądnemu – oskarżonemu/obwinionemu, których obecność na rozprawie nie jest obowiązkowa, zawiadomienie o terminie rozprawy, pouczyć go należy o prawie do złożenia, w terminie 7 dni od daty doręczenia tego zawiadomienia wniosku o doprowadzenie go na rozprawę. Pomimo, że przepis ten winien być stosowany również w sprawach o wykroczenia to treść art. 67§2 kpw, jak i wydanego na podstawie art. 67§6 kpw Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 kwietnia 2016r. w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach obwinionego w postepowaniu w sprawie o wykroczenie (Dz.U.2016.511), wskazuje, że w/w uregulowania pouczenia takiego nie zawierają. Już tylko ta niespójność przepisów dawałaby podstawy do zarzutu naruszenia zasady obowiązkowego pouczenia obwinionego o przysługujących mu uprawnieniach (art. 16§1 kpk w zw. z art. 8 kpw).

Pomimo braku stosownego pouczenia obwiniony złożył wniosek o doprowadzenie go na rozprawę argumentując to wolą zgłoszenia wniosków dowodowych i uczestnictwem w przesłuchaniu świadków. Reakcją na to było zarządzenie sędziego referenta o doprowadzeniu obwinionego na termin rozprawy (k. 253). Można więc uznać, że spełniona została dyspozycja art. 65§3 kpw, który mówi o uznaniu przez prezesa (w tym wypadku upoważnionego sędziego) lub sąd o niezbędnej obecności obwinionego na rozprawie, co wykluczało rozpoznanie sprawy pod jego nieobecność. Tym samym zaistniała sytuacja przewidziana w art. 350 §3 kpk nakazująca doprowadzenie oskarżonego na rozprawę Tymczasem na pierwszej rozprawie w dniu 21 września 2021r., po uprzednim ustaleniu istnienia logistycznych przeszkód w doprowadzeniu obwinionego z zakładu karnego, sąd podjął decyzję o zaocznym prowadzeniu sprawy i przesłuchaniu 3 stawających świadków. Jako podstawę swojej decyzji sąd powołał art. 7§4 kpw, który mówi o „nieusprawiedliwionej nieobecności obwinionego”, co nie sposób przyjąć skoro obwiniony przebywał w jednostce penitencjarnej. Stosowany na zasadzie odesłania art. 117§2 kpk nakazywałby w tej sytuacji odstąpienie od czynności procesowych z uwagi na niestawiennictwo z powodu „innych wyjątkowych przyczyn”. Wydaje się, że racjonalnym rozwiązaniem, zapewniającym obwinionemu prawo do obrony, byłoby również zastosowanie procedury przewidzianej w art. 71§2 i § 5 kpw, do czego jednak nie doszło w przedmiotowej sprawie. Pomimo bowiem kolejnych 2 terminów, Sąd w żaden sposób nie podjął nawet próby zapewnienia obecności obwinionego, co umożliwiłoby mu ustosunkowanie się do dowodów przeprowadzonych pod jego nieobecność. Dlatego, nie może być wątpliwości, że tego typu sposób procedowania w rażący sposób naruszył prawo obwinionego do obrony, czego kolejnym etapem – już po wydaniu wyroku – było nierozpoznanie wniosku o ustanowienie obrońcy z urzędu, którego braki obwiniony usunął w zastrzeżonym terminie. Tak rażące naruszenie przepisów postępowania musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku, albowiem niezbędne jest przeprowadzenie na nowo w całości przewodu sądowego (art. 437 § 2 kpk w zw. z art. 109§2 kpw), ponieważ w trakcie całego postępowania zostało naruszone prawo do obrony.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, na wstępie sąd rozpozna wniosek obwinionego o ustanowienie obrońcy, przeprowadzi na nowo w całości przewód sadowy, po uprzednim rozstrzygnięciu, co do obecności obwinionego na rozprawie i podejmie merytoryczne rozstrzygnięcie.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 437 §2 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw orzekł, jak w wyroku.