II Ka 213/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2025-04-29
Sygn. akt II Ka 213/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2025r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Agnieszka Karłowicz |
|
Sędziowie: |
SO Dariusz Półtorak SO Agata Kowalska (spr.) |
|
Protokolant: |
p.o. sekr. sąd. Anita Lemisiewicz-Pszczel |
przy udziale prokuratora Agnieszki Czapińskiej
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2025 r.
sprawy M. D.
o wyrok łączny
na skutek apelacji wniesionych przez skazanego i obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach
z dnia 6 lutego 2025 r. sygn. akt II K 1057/24
I. uchyla zaskarżony wyrok i przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. R. 295,20 zł (w tym 55,20 zł podatku VAT) za obronę z urzędu wykonywaną w imieniu skazanego w postępowaniu odwoławczym;
III. stwierdza, że koszty procesu ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 213/25 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok łączny Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 6 lutego 2025 r. w sprawie II K 1057/24 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☒ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
Apelacja skazanego (k. 83 - 87 całość środka odwoławczego) Skazany nie sformułował zarzutów określonych w art. 439 § 1 kpk i art. 438 pkt 1-4 kpk, jednakże wobec treści art. 427 § 1 i 2 kpk a contrario nie miał takiego obowiązku. Z treści sporządzonej przez niego apelacji można wywieść, że kwestionuje on zasadność zaskarżonego wyroku łącznego, podnosząc, że wobec jego wydania doszło do naruszenia jego interesów procesowych, wskutek m.in. objęcia nim kar już uprzednio wykonanych, w tym kary orzeczonej w wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 28 lipca 2020 r. wydanego w sprawie II K 36/20, co doprowadziło do zwiększenia wymiaru kary pozbawienia wolności pozostałej do odbycia mimo połączenia kar. Apelacja obrońcy: rażąca niewspółmierność kary łącznej pozbawienia wolności poprzez orzeczenie jej w rozmiarze sumy kar podlegających łączeniu wynikającej z nadania nadmiernego znaczenia uprzedniej karalności oskarżonego, która to kara nie uwzględnia w wystarczającym stopniu bliskiego związku podmiotowo – przedmiotowego między zbiegającymi się przestępstwami, pozytywnej postawy skazanego podczas wykonywania kar jednostkowych, świadczącej o jego postępach w resocjalizacji, pozytywnej prognozy penitencjarnej wynikającej z opinii o skazanym, które to okoliczności przemawiały za orzeczeniem łagodniejszego wymiaru klary łącznej. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja skazanego okazała się na tyle zasadna, że w następstwie jej wywiedzenia uchylono zaskarżony wyrok łączny i przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, na podstawie art. 572 kpk umorzono postępowanie. W realiach niniejszej sprawy, w sytuacji kiedy wobec skazanego zapadły wyroki skazujące zarówno przed, jak i po dniu 24 czerwca 2020 r., należało rozważyć względność ustawy obowiązującej poprzednio, zgodnie z regułą intertemporalną, wyrażoną w treści art. 4 § 1 kk. Tak więc, choć zasadą jest stosowanie przepisów nowych, poprzednio obowiązujące będą miały jednak zastosowanie, jeśli okaże się, że będą względniejsze dla skazanego, a więc gdy będą prowadzić do korzystniejszego ukształtowania rozstrzygnięcia w przedmiocie kary łącznej. Bezspornym jest, że Sąd Rejonowy orzekał stosując przepisy Kodeksu karnego o karze łącznej w brzmieniu obowiązującym obecnie, tj. od dnia 24 czerwca 2020 r., uznając, że przepisy obowiązujące są dla skazanego względniejszymi. Nie wyjaśnił jednak należycie powodu takiej decyzji, poprzestając jedynie na stwierdzeniu, że pozwolą one objąć więcej skazań jednostkowych, także tych, w których kary te zostały wykonane. Wobec braku dokonania wieloaspektowej analizy sytuacji skazanego, Sąd I instancji nie dostrzegł w pełni konsekwencji wynikających ze stosowania obu konkurencyjnych stanów prawnych, a wcale nie musiały one prowadzić w sposób ewidentny do wniosku, że ustawa obowiązująca poprzednio nie byłaby dla skazanego względniejszą. Badając przesłanki z art. 4 § 1 kk w sprawie o wydanie wyroku łącznego należy zatem uwzględnić w oparciu o poszczególne porządki prawne regulujące kwestie wymiaru kary łącznej, kryterium wyboru właściwego połączenia kar w wyroku łącznym tak, aby orzeczenie kary łącznej, nie pociągało dla skazanego skutków mniej korzystnych. Należało podzielić twierdzenie skazanego, że efektywnie, kary łączne ukształtowane w zaskarżonym wyroku łącznym, na podstawie przepisów obecnie obowiązujących okazały się surowsze dla skazanego w relacji do kary łącznej wymierzonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie (III K 623/22), którą postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie z dnia 26 lipca 2023 r. zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 361 dni oraz kary jednostkowej 5 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach w sprawie II K 287/22, pozostawionych do oddzielnego wykonania, co pogorszyło jego sytuację prawną. Mówiąc prostym językiem skazany na skutek wydania zaskarżonego orzeczenia musiałby przebywać dłużej w zakładzie karnym o 3 miesiące. Nie można zaaprobować poglądu Sądu Rejonowego, że przy tworzeniu realnego zbiegu przestępstw uzasadnione było, z punktu widzenia interesów skazanego, objęcie nim skazania na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 28 lipca 2020 r. w sprawie II K 36/20, która została już faktycznie wykonana, jak również skazania na karę 1 roku ograniczenia wolności wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 9 czerwca 2020 r. w sprawie II K 88/20, również wykonanej, której to okres odbywania Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie wyrokiem łącznym z dnia 4 listopada 2022 r. w sprawie III K 623/22, zaliczył na poczet wymierzonej kary łącznej ograniczenia wolności. Należy zwrócić uwagę, że wyrok ten obejmował jednostkowe skazania wydane przed Sądem Rejonowym w Siedlcach (II K 88/20) oraz przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie (VIII K 830/21), którymi orzeczono wobec skazanego karę 2 lat ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie i taką też karę przy zastosowaniu zasady absorpcji orzeczono wobec M. D. przedmiotowym wyrokiem łącznym. W tych okolicznościach, ponowne połączenie kar jednostkowych już wykonanych, jak również kary 2 lat ograniczenia wolności ze sprawy VIII K 830/21 z karą 5 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie II K 287/22, nie było korzystniejsze z punktu widzenia interesów procesowych skazanego. Analizując natomiast możliwość wydania wyroku łącznego w oparciu o przepisy kodeksu karnego w tym zakresie obowiązujące od 1 lipca 2015 r. do 23 czerwca 2020 r. stwierdzić należy, że zgodnie z obowiązującą wówczas treścią art. 85 § 1 i 2 kk, podstawą orzeczenia kary łącznej były wymierzone i podlegające wykonaniu kary lub kary łączne tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu. W chwili zainicjowania postępowania o wydanie wyroku łącznego w przedmiotowej sprawie wykonaniu podlegały wobec skazanego kara 5 miesięcy pozbawienia wolności wymierzona wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach w sprawie II K 287/22 oraz kara zastępcza 361 dni pozbawienia wolności w zamian za karę 2 lat ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego Warszawa Mokotów w sprawie III K 632/22. Pierwszą z wymienionych wyżej kar skazany odbywał do dnia 30 listopada 2024 r. a zatem w chwili wydania wyroku łącznego przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie, kara ta była wykonana. Do wykonania pozostała skazanemu natomiast druga z wymienionych wyżej kar, orzeczona w sprawie III K 632/22, której koniec przypada na 7 lipca 2025 r. Brak było zatem podstaw do orzeczenia kary łącznej. Postępowanie w sprawie należało więc umorzyć na podstawie art. 572 kpk z uwagi na brak warunków do wydania wyroku łącznego – z uwagi na odbycie kary w sprawie II K 287/22. Wówczas skazany miałby do odbycia pozostała część kary orzeczonej w sprawie III K 632/22, tj. 5 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzenie skazanemu kary łącznej w oparciu o przepisy obowiązujące po 23 czerwca 2020 r. doprowadziło do wymierzenia nowej kary łącznej w rozmiarze 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, zaś po zaliczeniu na poczet tej kary okresów kar odbytych w sprawach podlegających łączeniu, do odbycia skazanemu pozostało 8 miesięcy pozbawienia wolności, a zatem o 3 miesiące więcej, aniżeli w przypadku zastosowania ustawy względniejszej i umorzenia postępowania. W tej sytuacji należy stwierdzić, że wydanie wyroku łącznego i połączenie kar wymierzonych wobec skazanego na podstawie obecnie obowiązujących przepisów okazało się dla skazanego mniej korzystne, aniżeli zastosowanie przepisów poprzednio obowiązujących, stwierdzenie, iż w oparciu o nie brak jest warunków do wydania wyroku łącznego i w konsekwencji oddzielne wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności. Dlatego też w przekonaniu Sądu Okręgowego należało, stosując przepisy o karze łącznej w kształcie obowiązującym do 23 czerwca 2020 r., umorzyć postępowanie w oparciu o art. 572 kpk z uwagi na brak przesłanek materialnoprawnych określonych w art. 85 § 1 i 2 kk, niezbędnych do orzeczenia kary łącznej. Zawarta w art. 572 kpk formuła określająca przesłankę umorzenia postępowania obejmuje wszelkie przyczyny, dla których wyrok łączny nie może być wydany. Jedną z nich są uwarunkowania zaistniałe w niniejszej sprawie, przemawiające za odrzuceniem ponownego połączenia kar. Wobec powyższego, bezprzedmiotowym było ustosunkowywanie się do pozostałych zarzutów skazanego i zarzutu podniesionego w apelacji jego obrońcy w zakresie rażącej niewspółmierności wymiaru kary łącznej, orzeczonej w zaskarżonym wyroku. |
||
Wniosek |
||
o wnikliwe przeanalizowanie akt sprawy i wydanie sprawiedliwego wyroku łącznego, który obejmie wyroki jakie zostały wprowadzone do odbycia, co należy interpretować jako wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie orzeczonej wyrokiem łącznym kary; o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej w niższej wysokości, z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
W konsekwencji m.in. przedstawionych przez skazanego w ramach złożonego przez niego środka odwoławczego argumentów, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Z uwagi na to, brak było podstaw do odnoszenia się w kwestii zasadności w/w wniosków. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
Wobec braku podstaw do orzeczenia kary łącznej i wydania wyroku łącznego wobec skazanego, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego, co uargumentowano w rubryce 3.1. |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II. |
Sąd Okręgowy na podstawie § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763 z późn. zm.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. R. kwotę 295,20 złotych (w tym 55,20 zł podatku VAT) za obronę z urzędu wykonywaną w imieniu skazanego w postępowaniu odwoławczym. |
III. |
W związku z umorzeniem postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego, zgodnie z art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 634 kpk, Sąd Okręgowy stwierdził, że koszty procesu ponosi Skarb Państwa. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
skazany |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
cały wyrok |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☒ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Karłowicz, Dariusz Półtorak , Agata Kowalska
Data wytworzenia informacji: