II Ka 216/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2024-07-05
Sygn. akt II Ka 216/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 lipca 2024 r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
Sędzia SO Karol Troć |
|
Protokolant: |
st. sekr. sądowy Beata Defut-Kołodziejak |
przy udziale Prokuratora Jolanty Świerczewskiej-Zarzyckiej
po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2024 r.
sprawy K. R.
oskarżonej z art. 286 § 1 kk
na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie
z dnia 24 stycznia 2024 r. sygn. akt II K 204/23
zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 216/24 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 24 stycznia 2024 r. sygn. akt II K 204/23 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
obrazy przepisów prawa procesowego: art. 4, 5 § 2, 7, 366 § 7. 410 kpk, przez: - uwzględnienie wbrew dyspozycji art. 4 i art. 410 kpk jedynie okoliczności oraz dowodów przemawiających na korzyść oskarżonej w postaci jej wyjaśnień oraz zeznań świadka M. S. (1), przy przedwczesnym zastosowaniu określonej w art. 5 § 2 kpk zasady domniemania niewinności, bez wyczerpania pełnej inicjatywy dowodowej, w szczególności przez bezpodstawne, wbrew dyspozycji art. 366 § 1 kpk. oddalenie wniosku dowodowego oskarżyciela publicznego o zażądanie od (...) Bank (...) S. A. informacji o wszystkich rachunkach prowadzonych przez banki w Polsce na rzecz oskarżonej K. R. a następnie o zwrócenie się do tych banków o informacje o operacjach na tych rachunkach za okres od 1 maja 2021 r. do 28 czerwca 2021 r. i saldzie na tych rachunkach na dzień 28 czerwca 2021 r. podczas gdy analiza salda i poszczególnych operacji na tych rachunkach pozwoliłaby sądowi na zweryfikowanie wiarygodności wyjaśnień oskarżonej K. R. jakoby działalnie M. S. (1) odbywało się bez jej wiedzy i zgody; - wadliwą ocenę, wbrew dyspozycji art. 7 kpk. w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przez błędną ocenę przeprowadzonych w sprawne i ujawnionych na rozprawie dowodów w szczególności akt dochodzenia Prokuratury Rejonowej w Tychach sygn. PR 1 Ds. 1810.2020 przeciwko M. S. (1) i K. R. podejrzanym o czyn z art. 286 § 1 kk wraz z postanowieniem z dnia 24 maja 2021 r. o umorzeniu dochodzenia w część dotyczącej czynu zarzuconego podejrzanej K. R. oraz dowodem jego doręczenia podejrzanego w dniu 8 czerwca 2021 roku a także informacji z banku (...) S. A. z której wynika, że rachunek użyty do popełnienia przedmiotowego czynu zabronionego został utworzony przez podejrzaną w dniu 7 maja 2021 roku, po przedstawieniu jej zarzutowi w powyższej sprawie, w związku z czym deklarowane w wyjaśnieniach oskarżonej działanie w zaufaniu do partnera było zupełnie nieuzasadnione; - co skutkowało niezasadnym a co najmniej przedwczesnym uniewinnieniem oskarżonej K. R. od popełnienia zarzuconego jej czynu, przy przedwczesnym zastosowaniu określonej w art. 5 § 2 kpk zasady domniemania niewinności. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd Rejonowy oceniając materiał dowodowy sprawy bezzasadnie skupił się głównie na dowodach osobowych, w szczególności zeznaniach M. S. (1) i wyjaśnieniach oskarżonej, że ta druga do pewnego momentu nie wiedziała o przestępczej działalności tego pierwszego, w szczególności nie wiedziała o przestępczym działaniu na szkodę W. S. (1) w dniu 28 czerwca 2021 r. Sąd za tymi dowodami (uznanymi w całości za godne wiary) przyjął, że oskarżona początkowo w ogóle została wykorzystana przez ówczesnego partnera, który wyłudzał od innych osób pieniądze, składając na portalach sprzedażowych fałszywe oferty - przy jej nieświadomości, korzystając z jej sprzętów i kont bankowych, a gdy się o tym dowiedziała, podjęła działania, mając uniemożliwić mu kontynuację tej działalności – np. zmieniając hasła do bankowości internetowej czy mówiąc mu, by już tego nie robił. W tych działaniach, nawet jeśli nieudolnych, Sąd I instancji upatruje okoliczności, które nie pozwalają stwierdzić, że oskarżona choćby godziła się na to, że M. S. popełni kolejne przestępstwo, w szczególności na szkodę W. S.. Wskazać należy, że nie jest istotne, czy sprawca przestępstwa, w tym w formie pomocnictwa, zna personalia pokrzywdzonego, czy wie, kogo czyn może dotknąć; więcej nawet – pomocnik nie musi wiedzieć, jakie konkretnie przestępstwo przy jego pomocy ma zostać popełnione ani nawet czy zostanie popełnione – wystarczy jego świadomość, że może zostać popełnione, a jego działanie czyn taki ułatwia – i co najmniej godzenie się na to, jeśli nie chęć, by tak się stało. W sprawie niniejszej M. S. (1) próbował przekonać, że wszystko przed partnerką ukrywał, nawet preparował wygląd stron internetowych banku czy wyciągi, by nie widziała „jego” operacji, mimo protestu poznał jej hasła i dalej ją wykorzystywał. Ona sama przekonywała, że jak tylko dowiedziała się o tym, że partner wykorzystał ją do swych celów, zrobiła wszystko, by się od tego odciąć, ale on zhakował jej komputer, mimo zmiany haseł poznał nowe i dalej korzystał z jej komputera i kont. Wszystko to formalnie składa się w logiczną całość, ale Sąd Rejonowy nie zauważył, że pozostaje w sprzeczności z przynajmniej jednym faktem, wynikającym z dokumentów, znajdujących się na k. 49 - 54. Mianowicie w sytuacji, gdy 15 kwietnia 2021 r. K. R. jest przesłuchiwana jako podejrzana w sprawie o wspólne z M. S. wyłudzenie od R. Ż. 1800 zł za rzekomo sprzedany odkurzacz (k. 250-251), zapewnia, że początkowo o przestępstwach partnera nic nie wiedziała, a gdy się dowiedziała, zablokowała mu możliwość takich działań i stwierdziła, że jeśli nadal coś podobnego robi, to na swoje dane. O ile podstępne, hakerskie dalsze korzystanie przez M. S. z jej danych, kont itp. mogłoby to przeświadczenie usprawiedliwiać, o tyle nic nie usprawiedliwia faktu, że trzy tygodnie później, 7 maja 2021 r., oskarżona zakłada i udostępnia byłemu ponoć partnerowi kolejne, nowe konto bankowe (użyte do popełnienia przedmiotowego czynu), przedkładając skan swojego dowodu osobistego, ale i wskazując swój (a nie M. S. – k. 76) numer telefonu do autoryzacji operacji, podobnie swojego adresu mailowego do otrzymywania zestawień transakcji (co pozwalało mieć o nich wiedzę nie tylko z racji zamierzonego przeglądania stanu konta i historii operacji na stronie banku), po czym jeśli nawet sama w tym aktywnie, równoprawnie nie uczestniczyła, to przekazała to konto bankowe (i wydaną do niego kartę bankomatową) byłemu już partnerowi, o którym wiedziała, że żyje z oszustw internetowych i na jej rachunki bankowe przyjmuje pochodzące z nich pieniądze pokrzywdzonych. Wiedząc o tym, mimo to umożliwiła mu dalsze przestępcze działania, co nie może być uznane z zgodne z prawem tylko dlatego, że nie wiedziała, kiedy i kogo konkretnie tym razem uda mu się oszukać. Wiedząc, że inne konta bankowe zostały przez banki zablokowane i dopiero założenie nowego pomoże mu w dalszej działalności, pomogła mu niewątpliwie skutecznie i znacząco w tym, że mógł ponownie pozyskać od innych osób, w przestępczy sposób, pieniądze, które następnie przeznaczał być może na wspólne potrzeby (lub potrzeby wspólnego dziecka). Na marginesie, nawet gdyby oskarżona miała w ten sposób jedynie pomagać partnerowi w „unikaniu komornika”, to czyn taki jest niewątpliwie pomocnictwem do przestępstwa z art. 300 § 2 kk i nie może być traktowany jako działanie dozwolone, uwalniające od odpowiedzialności za ewentualne pomocnictwo do oszustwa. Z tego powodu za niewątpliwie nietrafną należało uznać bezkrytyczną ocenę wyjaśnień oskarżonej i zeznań M. S. o tym, że nawet jeśli w pewnym momencie oskarżona się o wszystkim dowiedziała, to natychmiast od wszystkiego się odcięła, uniemożliwiła, pozmieniała i niczym już się nie przyczyniła, nie wiedziała i na nic się nie godziła. Powyższa błędna ocena dowodów skutkowała dokonaniem błędnych ustaleń faktycznych co nie tylko zamiaru oskarżonej, ale i dokonanych przez nią czynności sprawczych, co skutkowało niewłaściwym uznaniem, że oskarżoną należy uniewinnić od stawianego jej zarzutu. |
||
Wniosek |
||
O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Zasadność zarzutu skutkowała trafnością wniosku. Nie było podstaw do uznania, że właściwym jest wydanie wyroku innego niż skazujący. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Zasadność apelacji i brak podstaw do uznania, że właściwym jest wydanie wyroku innego niż skazujący. |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Rozpoznając sprawę ponownie Sąd I instancji właściwie, kompleksowo i we wzajemnym powiązaniu oceni wszystkie zgromadzone w sprawie dowody, a jeśli mimo wszystko będzie mieć wątpliwości co do wymowy opisanych powyżej faktów, rozważy potrzebę ustalenia (po części jak w treści apelacji oskarżyciela publicznego) historii bankowej i karnej oskarżonej, w szczególności ustalenia (np. w systemach prokuratorskich, agregujących informacje o postępowaniach przygotowawczych z obszaru całego kraju, gdzie przewijają się określone nazwiska, w systemie (...) itp.), czy po dacie powzięcia pierwszych informacji o tym, że jej partner z użyciem jej kont czy danych popełniał przestępstwa (przesłuchanie w charakterze podejrzanej czy świadka, roszczenia pokrzywdzonych), oskarżona nadal zakładała konta bankowe, wykorzystywane później przez M. S., czy sama z nich korzystała (analiza struktury wydatków, rodzaju zakupów itd.), czy otrzymywała zestawienia transakcji (pocztą tradycyjną lub mailową), ewentualnie, czy po zatrzymaniu i osadzeniu M. S. nadal z tych rachunków korzystała, logowała się do nich internetowo, a może nadal wpływały na nie pieniądze od nowych pokrzywdzonych). Przesłuchując świadków Sąd weźmie pod uwagę, że pokrzywdzony miał ze sprawą kontakt jedynie na odległość i jego bezpośrednie przesłuchiwanie nie wniesie do sprawy co do oskarżonej żadnych nowych treści. |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Wyrok kasatoryjny nie kończy postępowania, dlatego nie było podstaw, by orzekać o jego kosztach. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżyciel publiczny |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Całość wyroku |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Karol Troć
Data wytworzenia informacji: