Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

sędzia (del.) Paweł Mądry

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 236/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Węgrowie z dnia 9 lutego 2022 r. w sprawie II K 243/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

----------------

------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

-----------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że wina oskarżonego i społeczna szkodliwość jego czynu były wyższe niż nieznaczne, podczas gdy właściwa analiza elementów podmiotowych i przedmiotowych czynu, a zwłaszcza sposobu i okoliczność popełnienia czynu, prowadzi do wniosku, że zarówno wina oskarżonego, jak i społeczna szkodliwość czynu były nieznaczne, a zatem że w niniejszej sprawie, wobec ziszczenia się pozostałych przesłanek zachodziły podstawy do warunkowego umorzenia postępowania względem oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- obrońca we wniesionym środku odwoławczym skupił się na podaniu zalet instytucji warunkowego umorzenia postępowania i podkreśleniu jaką dokładnie dolegliwością jest dla młodego człowieka środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Apelacja zawiera wiele ogółów, a mało konkretów przemawiających za tym, że akurat ten oskarżony zasługuje na tego rodzaju rozstrzygnięcie i dlaczego okoliczności popełnionego przez niego czynu za tym przemawiały. Prześledzenie przez Sąd Okręgowy pisemnych motywów wyroku pierwszoinstancyjnego, w którym do kwestii tej Sąd Rejonowy odniósł się wprost (rubryka 6 – Inne zagadnienia, k. 148v) w części dotyczącej oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia zawinienia przy uwzględnieniu zasady wartościowania poszczególnych okoliczności w oparciu o tą konkretną sprawę i jej realia prowadziło do tych samych wniosków i stwierdzenia zasadności stanowiska, które zostało przyjęte przez Sąd Rejonowy.

- w ocenie Sądu Okręgowego, oskarżony M. N. nie zasługiwał na warunkowe umorzenie postępowania. Zgodnie z art. 66 § 1 kk sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Przekładając ten przepis na realia tej sprawy, Sąd Rejonowy słusznie uznał, iż brak jest podstaw do zastosowania dobrodziejstwa tej instytucji w skonkretyzowanej sytuacji podsądnego. Stwierdzone u oskarżonego 0,92 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu to odpowiednik niespełna 2 ‰ alkoholu we krwi (1,84). Oskarżony znacznie przekroczył zatem wartość progową stanu nietrzeźwości z art. 115 § 16 kk (0,25 mgl/l alkoholu wydychanym powietrzu lub 0,5 ‰ alkoholu we krwi). Dodatkowo pamiętać należało o okolicznościach, w których doszło do ujawnienia prowadzenia przez oskarżonego auta w stanie nietrzeźwości – wcale nie nastąpiło to wskutek rutynowej kontroli, lecz towarzyszył temu dość wysoki stopień dramaturgii – oskarżony wjechał w betonowe ogrodzenie, niszcząc je, próbował odjechać z miejsca zdarzenia, przekonywał świadków, aby nie wzywać Policji, a nawet uciekał w pola. Zatrzymany został w wyniku pościgu podjętego przez braci K. i Ł. K., którym groził, że się powiesi, demonstrując próby w tym względzie. Jego powyższe zachowanie bezpośrednio po popełnieniu zarzucanego mu czynu należało uwzględnić rozważając zasadność zastosowania dobrodziejstwa instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, co słusznie zrobił Sąd I instancji. Stopień zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego jaki spowodował oskarżony swoim działaniem nie był wyłącznie abstrakcyjny, skoro stracił on panowanie nad pojazdem i zniszczył ogrodzenie. W ocenie Sądu Okręgowego, nic nie umniejszało również winy oskarżonego i nic nie prowadziło do wnioskowania o anormalnej sytuacji motywacyjnej oskarżonego w dniu zdarzenia. Oskarżony tłumaczył co prawda, że ma problemy rodzinne i w dniu zdarzenia chciał pojeździć i się odstresować, ale ten argument nie przekonał Sądu Okręgowego. Złość czy też przygnębienie nie może tłumaczyć popełnienia przestępstwa, dodatkowo stwarzającego zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego, a oskarżony mógł odstresować się w inny sposób.

- przy prawidłowym uznaniu przez Sąd Rejonowy, że wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego w tej konkretnej sprawie były znaczne, zastosowanie postulowanej instytucji pozostawało wykluczone, mimo spełnienia pozostałych przesłanek, m.in. braku uprzedniej karalności za przestępstwo umyślne i pozytywnej opinii oskarżonego w miejscu zamieszkania. Reasumując, w części dotyczącej ustaleń faktycznych co do braku podstaw zakończenia postępowania poprzez jego warunkowe umorzenie wobec oskarżonego, zaskarżony wyrok był w pełni prawidłowy.

- w odpowiedzi na argumenty skarżącego z uzasadnienia wniesionej apelacji dotyczące rażącej niewspółmierności kary, wskazać należy, iż dokonany przez Sąd I instancji wybór rodzaju kary zasadniczej – najłagodniejszej rodzajowo kary grzywny również nie budził jakichkolwiek zastrzeżeń Sądu Odwoławczego. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku w pełni przekonywały, iż Sąd Rejonowy przesłankom łagodzącym oraz obciążającym tego oskarżonego nadał właściwą rangę i znaczenie oraz w należyty sposób uwzględnił kodeksowe kwalifikatory dyrektyw wymiaru kary, które wpływały na jej wymiar. Ilość stawek dziennych kary (150) w rozważanym przypadku była przede wszystkim adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego, uwzględniając przy tym pozostałe czynniki, o jakich mowa w art. 53 kk. Zawierała w sobie także ładunek dolegliwości koniecznej dla pełnego uświadomienia oskarżonemu konieczności poszanowania przepisów prawa. W ocenie Sądu Okręgowego, analogiczne uwagi dotyczą samej wysokości stawki dziennej (15 zł). Przypomnieć w tym miejscu należy, iż istotną cechą wymiaru grzywny wedle tzw. stawek dziennych jest dwuetapowość. W pierwszym etapie orzeka się liczbę stawek dziennych. Chodzi tu o rozstrzygnięcie co do surowości kary, czyli wymiar kary sensu stricto. W drugim etapie Sąd określa wysokość stawki dziennej, biorąc zgodnie z art. 33 § 3 kk pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Oba etapy wymiaru grzywny służą różnym celom i opierają się na odmiennych podstawach faktycznych. W orzecznictwie wprost wskazuje się, iż wielkością stawki dziennej nie można określać surowości kary grzywny, bo na tym etapie nie dokonuje się już „wymiaru kary” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 25 kwietnia 2012 r., sygn. II AKa 57/12, Legalis Numer 742349). Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy w dostateczny sposób pochylił się nad wytycznymi z art. 33 § 3 kk, takimi jak warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe oskarżonego. M. N. nie posiada nikogo na swoim utrzymaniu, mieszka z rodzicami i chociaż w dacie procedowania przez Sąd nie miał stałej pracy, pamiętać należało, że jest młody i zdolny do wykonywania pracy zarobkowej. Z akt sprawy nie wynika, aby posiadał on jakiekolwiek zobowiązania kredytowe. Może on może podjąć chociażby dorywcze zatrudnienie, aby wywiązać się z obowiązku uiszczenia kary grzywny i orzeczonego w I instancji świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, co powinno skłonić go do pogłębionej refleksji nad możliwymi tragicznymi skutkami i cierpieniem ofiar wypadków spowodowanych przez kierowców w stanie nietrzeźwości. W przekonaniu Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie nie może być także mowy o rażącej niewspółmierności orzeczonych przez Sąd Rejonowy środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat i w/w świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5.000 zł. Przede wszystkim w połączeniu z grzywną tj. najłagodniejszą rodzajowo karą zasadniczą, będą one stanowić zasłużoną dla oskarżonego dolegliwość. Orzeczenie powyższych środków karnych było obligatoryjne i w tym względzie Sąd Rejonowy nie miału luzu decyzyjnego. Granice ustawowe, w jakich mogły być orzeczone, to z kolei przedział od 3 do 15 lat ( art. 42 § 2 kk i 43 § 1 kk ) w odniesieniu do zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz od 5.000 zł do 60.000 zł (art. 43a § 1 kk w zw. z art. 43a § 1 kk) w odniesieniu do świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Miarą surowości był także stopień wykorzystania przez Sąd Rejonowy w/w „widełek” i dostosowanie rozstrzygnięcia do realiów tej konkretnej sprawy. W świetle art. 56 kk do orzeczenia w przedmiocie w/w środków karnych stosuje się odpowiednio m.in. zasady uregulowane w art. 53 kk , a dotyczące wymiaru kary. Słuszność i celowość wyeliminowania oskarżonego na pewien czas z grona kierowców nie budziła w tej sprawie jakichkolwiek wątpliwości Sądu Odwoławczego. Zdaniem Sądu Okręgowego, zastosowany wobec oskarżonego całokształt represji karnej powinien wdrożyć go w przestrzeganie porządku prawnego i wyrobić w nim poczucie nieuchronności poniesienia konsekwencji za kierowanie pojazdami mechanicznymi w stanie nietrzeźwości, jak również odstraszyć innych nietrzeźwych kierowców, którzy bezrefleksyjnie gotowi byliby pójść w jego ślady. Skazanie z niniejszej sprawy w sytuacji respektowania przez podsądnego porządku prawnego również nie będzie przez stosunkowo długi okres figurować w rejestrze karnym.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego na okres jednego roku próby;

b)  orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres jednego roku, ograniczając zakaz do kategorii pojazdów, której dotyczy zdarzenie;

c)  zaliczenie na poczet wskazanego wyżej środka karnego okres od dnia zatrzymania prawa jazdy;

d)  orzeczenie wobec oskarżonego 3000 zł świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosków.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk oraz art. 8 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), obciążono oskarżonego kosztami sądowymi za II instancję, na które składały się: 225 zł opłaty od kary (10 % kary grzywny orzeczonej w I instancji) oraz 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w postępowaniu apelacyjnym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana