Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 301/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 13 marca 2024 roku, sygn. akt II K 1130/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

---------------------

--------------------------------------------------------------

------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------

----------------------

-------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

-------------------------------------

------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k oraz art. 427 § 2 k.p.k. obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

1. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k, poprzez kierunkową ocenę materiału dowodowego, polegającą na kształtowaniu niekorzystnych domniemań dla oskarżonego, z jednoczesnym powielaniem kategorycznych stwierdzeń w odniesieniu do zamiaru popełnienia przestępstwa oszustwa przez oskarżonego A. B. (1) na szkodę Zakładu (...) spółka jawna z/s w Ł., które to ustalenia miały wynikać z zachowania oskarżonego w trakcie trwania umowy, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych, skutkującego przypisaniem A. B. (1) sprawstwa przypisanego mu czynu,

2. art. 7 k.p.k w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k, poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, wyrażającą się w wadliwym uznaniu wyjaśnień oskarżonego A. B. (2) za częściowo niewiarygodne i przyjęcie, że nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko oskarżonego, że nie działał on z zamiarem oszukania pokrzywdzonego podczas gdy złożone wyjaśnienia są jasne i znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym a przede wszystkim w dokumencie jakim jest załączony do akt dowód wpłaty przez oskarżonego kwoty 9 000,00 zł na poczet zadłużenia.

Na podstawie przepisu art. 438 pkt 3 k.p.k, skarżący sformułował zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia w postaci wadliwego ustalenia zamiaru sprawczego i wyrażające się w ustaleniu, że zachowanie oskarżony A. B. (1) objęte zarzutem aktu oskarżenia wyczerpało znamiona przestępstwa określonego w art. 286 k.k. że zachowanie to było umyślne, podjęte z zamiarem bezpośrednim, nakierowane w chwili zamawiania towaru na uzyskanie korzyści majątkowej, w sytuacji w której zamiar, jak każda inna okoliczność stanu faktycznego, podlega udowodnieniu i to w oparciu o przeanalizowane okoliczności zewnętrzne, zobiektywizowane oraz przedmiotowe, co zważywszy na zawarty w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na poczynienie pozytywnego ustalenia w tym zakresie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniesiony środek odwoławczy był bezzasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie podzielił żadnego z argumentów przytoczonych przez obrońcę oskarżonego w uzasadnieniu zarzutów podnoszonych w apelacji. Poddając zaskarżony wyrok kontroli instancyjnej nie stwierdzono, aby został on wydany w następstwie obrazy przepisu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k tudzież w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. Ponadto, Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, bowiem wbrew twierdzeniom obrońcy, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji dotyczące zamiaru popełnienia przestępstwa oszustwa są prawidłowe, gdyż stanowią wynik właściwie przeprowadzonego postępowania dowodowego.

W niniejszej sprawie, podstawą ustalenia faktów były wiarygodne w pełni zeznania pokrzywdzonego T. H., częściowo wyjaśnienia oskarżonego A. B. (1), a także dowody w postaci wiarygodnych i niepodważanych przez strony dokumentów, które w sposób jasny przedstawiają sytuację finansową oskarżonego, który w chwili dokonywania zakupów u pokrzywdzonego był zadłużony u innych podmiotów, czego oskarżony miał pełną świadomość, a o czym pokrzywdzony nie miał możliwości wiedzieć. Dowody w postaci faktur wystawionych przez Zakład (...) spółka jawna w Ł. potwierdzają wysokość nieuregulowanych zobowiązań oskarżonego na rzecz firmy pokrzywdzonego. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji nie wykazuje błędów natury logicznej, nie była stronnicza, jak również nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów, chronionej przepisem art. 7 k.p.k., której to wyniki w sposób wyczerpujący zostały wyeksponowane w uzasadnieniu tegoż wyroku.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż Sąd I instancji wyrokując w niniejszej sprawie w sposób wyczerpujący rozważył wszelkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy głównej, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych oraz oceny zachowania A. B. (1). Na stwierdzenie powyższych okoliczności pozwala uważna lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku, na łamach którego, Sąd I instancji wskazał dowody, które obdarzył przymiotem wiarygodności oraz wyjaśnił, którym dowodom i z jakich powodów dał wiarę, a ponadto uzasadnił powody przyjętej kwalifikacji prawnej w sposób obszerny i niebudzący wątpliwości Sądu Odwoławczego.

Odnosząc się do zarzutu wadliwego ustalenia zamiaru sprawczego oskarżonego, należy wskazać, iż zdaniem Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie bezsprzecznym jest, że oskarżony dokonał zakupu towarów objętych fakturami z odroczonym terminem płatności, przy czym wprowadził w błąd firmę pokrzywdzonego co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania wzajemnego, wskazując termin zapłaty, ale nie dokonując jej. W myśl orzecznictwa, które Sąd Odwoławczy w pełni podziela, zatajanie faktycznego stanu finansowego sprawcy, jest kreowaniem mylnego wyobrażenia o możliwościach i zamiarze spłaty zobowiązania w umówionym terminie, a nie w ogóle w czasie bliżej nieoznaczonym, co w efekcie prowadzi do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Takie zachowanie sprawcy stanowi przestępstwo oszustwa. (wyrok SN z dnia 24 stycznia 2019 r. sygn. akt IV KK 465/17, LEX nr 2620293).

Obrońca w apelacji formułuje narrację, zgodnie z którą spłata łącznej kwoty 9000,00 złotych przez oskarżonego, w tym 5000,00 złotych z 22-dniowym opóźnieniem, świadczy o tym, iż nie miał on zamiaru oszukania pokrzywdzonego. Odpowiadając na to twierdzenie, należy wskazać, iż zgodnie z orzecznictwem, istotą zamiaru oszukańczego jest wola doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą tzw. oszukańczych zabiegów, w tym wprowadzenia w błąd, który - przy świadczeniach pieniężnych - nie musi zawsze dotyczyć zatajenia braku zamiaru uiszczenia należności. Może on odnosić się do braku zamiaru terminowego uiszczenia należności, przy zapewnieniu o woli spełnienia świadczenia w dacie wynikającej z zawartej umowy. (Wyrok SN z 21.05.2020 r., V KK 112/19, LEX nr 3159903.)

Przenosząc powyższe rozważania na okoliczności niniejszej sprawy, Sądu Okręgowego stoi na stanowisku, iż oskarżony A. B. (1) wykreował mylne wyobrażenie u pokrzywdzonego dotyczące swojej wypłacalności, jednocześnie wzbudzając u niego zaufanie, co następnie zostało wykorzystane, gdy oskarżony poprosił o sprzedaż towaru z odroczoną płatnością, mając jednocześnie świadomość o swoich, bardzo poważnych, problemach finansowych. Oskarżony wykorzystując zaufanie pokrzywdzonego, skorzystał z możliwości odroczonej płatności, zapewniając jednocześnie sprzedawcę, że czeka na przelew pieniężny, który umożliwi mu zapłatę za towar w umówionym terminie, co jednak nie miało miejsca. Następnie, jak wynika ze stanu faktycznego, oskarżony przestał odpowiadać na telefony od pokrzywdzonego oraz wezwania do zapłaty.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, co potwierdza fakt, że gdyby pokrzywdzony wiedział o rzeczywistym zamiarze sprawcy, a także znał rzeczywistą sytuację materialną oskarżonego, znacząco był zadłużony z innych tytułów to w ogóle nie zgodziłby się na odroczoną płatność za odebrany przez oskarżonego towar. Trafnie przyjmuje Sąd Najwyższy, że dla bytu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. okoliczność, iż pokrzywdzony mógł błędu uniknąć czy też nie zachował należytej ostrożności nie jest istotna. Dla zaistnienia przestępstwa oszustwa wystarczające jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę.

Wniosek

Podnosząc zarzuty, obrońca na podstawie art. 427 § 1 i art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu warunkowała bezzasadność wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Okręgowy na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), obciążył oskarżonego kosztami sądowymi za II instancję (180 zł opłaty od kary i 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w postępowaniu apelacyjnym).

7.  PODPIS