Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska (spr.)

Sędziowie:

SO Sylwia Olimpia Uszyńska

SO Paweł Mądry

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 333/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 12 marca 2025 r. w sprawie II K 290/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.

a) art. 2 § 1 pkt 1 kpk oraz § 2 kpk, art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk poprzez ukształtowanie przez Sąd I instancji postępowania sądowego niezgodnie z zasadą prawdy materialnej i nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, a w szczególności:

I. zaniechanie dokonania ustaleń faktycznych w zakresie zamiaru oskarżonej,

II. zaniechanie ustalenia w toku postępowania czy oskarżona w dniu 21 czerwca 2022 r. składając zeznania w sposób świadomy zeznała nieprawdę,

III. zaniechanie ustalenia czy złożone przez oskarżoną zeznania były subiektywnie nieprawdziwe.

2. art. 17 § 1 pkt 2 kpk poprzez prowadzenie postępowania karnego mimo, że czyn popełniony przez oskarżoną nie miał znamion czynu zabronionego i mimo, iż wniosek o skierowanie sprawy na posiedzenie w celu umorzenia postępowania złożyła obrona,

3. art. 439 § 1 pkt 8 kpk poprzez ponowne skazanie oskarżonej za ten sam czyn, za który oskarżona została już wcześniej skazana,

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, wyrażający się w bezpodstawnym przyjęciu, że:

a) oskarżona składając zeznania w dniu 21 czerwca 2022 r. w Sądzie Okręgowym w Siedlcach w sprawie I C 1439/19 zeznała nieprawdę w sensie subiektywnym – to jest zeznając uświadamiała sobie, że kłamie,

b) oskarżona składając zeznania w dniu 21 czerwca 2022 r. w Sądzie Okręgowym w Siedlcach w sprawie I C 1439/19 działała z zamiarem bezpośrednim zeznania nieprawdy,

c) oskarżonej można przypisać winę umyślną.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty podniesione w apelacji złożonej przez obrońcę oskarżonej nie zasługiwały na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób właściwy, z poszanowaniem obowiązujących przepisów. Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w aspekcie jego wiarygodności, poddał rzetelnej, wszechstronnej, obiektywnej ocenie i nie doszło przy tym do obrazy przepisu art. 7 kpk. Na jego podstawie ustalił rzeczywisty stan faktyczny, nie pozostawiając przy tym żadnych nieusuwalnych wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść oskarżonej (art. 5 § 2 kpk).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do powołanej w apelacji negatywnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej, stanowiącej bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 8 kpk, wskazać trzeba, że w niniejszej sprawie nie doszło do jej zaistnienia. Podstawą wnioskowania przeciwnego skarżącego było ustalenie, że wobec oskarżonej A. C. przed wydaniem zaskarżonego wyroku zapadł przed Sądem Rejonowym w Siedlcach prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie II K 212/17, w którym była ona oskarżona o popełnienie czynu z art. 212 § 1 kk, polegającego na zniesławieniu w
dniu 5 lutego 2016 r. w miejscowości S. J. D. o to, że zamordował ojca. W tym miejscu należy przypomnieć, że zakaz prowadzenia postępowania wynikający z powagi rzeczy osądzonej (res iudicata) zachodzi wówczas, gdy uprzednio zostało prawomocnie zakończone postępowanie co do tego samego czynu, tej samej osoby, nowe zaś postępowanie pokrywa się lub jest częścią przedmiotu postępowania w sprawie już zakończonej. O tym samym czynie
można mówić jedynie wówczas, gdy chodzi o to samo zdarzenie faktyczne (historyczne), zachodzi zatem tożsamość podmiotu i przedmiotu przestępstwa, przedmiotu czynności wykonawczej, a także miejsca, czasu i okoliczności jego popełnienia. O ile zatem, zarówno w sprawie II K 212/17, jak i w niniejszej, określone zachowania podejmowała A. C., tak przedmiot obu przestępstw i czynności wykonawczych oraz pozostałe wymienione powyżej elementy były odmienne. Świadczy o tym nie tylko treść obu orzeczeń, ale również ich pisemnych uzasadnień. Postępowanie w sprawie II K 212/17 nie było prowadzone w kierunku składania fałszywych zeznań (art. 233 § 1 kk), ale w zakresie zniesławienia (art. 212 § 1 kk). Oskarżona zniesławiła J. D. w miejscowości S. w dniu 5 lutego 2016 r., natomiast w przypadku czynu zarzucanego jej w niniejszej sprawie, miejscem czynności wykonawczej była miejscowość S., a podjęła ją w dniu 21 czerwca 2022 r. W takim układzie procesowym nie może być mowy o tożsamości czynów będących przedmiotem osądu w obu w/w sprawach. Zachowań oskarżonej ze sprawy II K 212/17, jak też z niniejszej, nie można bowiem potraktować jako pozostających w ramach jednego zdarzenia historycznego, choć niewątpliwie, oba związane były ze zdarzeniem mającym miejsce w dniu
5 lutego 2016 r. Bacząc na treść pisemnego uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia,
w którym to w sekcji dotyczącej ustalenia faktów, Sąd Rejonowy wymienił dowody
z akt sprawy I C 1431/19, nie sposób podzielić również twierdzeń obrońcy, że przeprowadził postępowanie dowodowe tożsame z tym w sprawie II K 212/17. Oczywistym przy tym jest, że aby rozstrzygnąć merytorycznie sprawę, a tym samym stwierdzić czy oskarżona wypełniła znamiona czynu z art. 233 § 1 kk, Sąd meriti zobligowany był do przeprowadzenia dowodów i poczynienia ustaleń w zakresie wypowiedzenia przez nią pod adresem J. D. słów, iż zabił on ojca w w/w dacie i miejscu, co też prawidłowo uczynił za pomocą dowodów wyszczególnionych w pkt 1 w sekcji odnoszącej się do ustalenia faktów, na stronie pierwszej pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Nie stanowiły one jednak, jak już wyżej podniesiono, jedynych, na podstawie których dokonał ustaleń faktycznych co do sprawstwa i winy oskarżonej w zakresie czynu zarzucanego jej w niniejszym postępowaniu, wypełniającego dyspozycję art. 233 § 1 kk. w związku z tym o tożsamości w/w postępowań również pod tym kątem nie może być mowy.

Krytycznie należało odnieść się także do zarzutów wskazujących na brak podjęcia przez Sąd I instancji ustaleń w zakresie spełnienia przez oskarżoną znamion strony podmiotowej czynu przypisanego jej zaskarżonym wyrokiem. Należy przypomnieć, że dla przypisania konkretnemu sprawcy czynu z art. 233 § 1 kk należy dowieść, że zeznając nieprawdę, obejmował on swoim zamiarem fałszywą treść zeznań, czyli, że chciał, aby złożone przez niego zeznanie było fałszywe lub co najmniej godził się na to. Sąd tę powinność należycie wypełnił. W konfrontacji z wiarygodnym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, pochodzącym zarówno ze źródeł osobowych, jak i nieosobowych (zeznań świadków, dokumentów ze sprawy II K 212/17 oraz I C 1431/19, m.in. nagrań z przesłuchania A. C. jako strony w tymże postępowaniu), słusznie uznał, że wyjaśnienia oskarżonej, w tej części, w której nie przyznawała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, stanowią jedynie przyjętą przez nią linię obrony. Do zamiaru oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu organ procesowy odniósł się również w części dotyczącej podstawy prawnej zaskarżonego wyroku. Argumentację, notabene przekonującą, przedstawioną przez Sąd Rejonowy można sprowadzić do tezy, że skoro przed złożeniem zeznań przez oskarżoną A. C. w dniu 21 czerwca 2022 r. zapadł wobec niej wyrok, wprawdzie warunkowo umarzający postępowanie, lecz przecież ustalający popełnienie czynu polegającego na zniesławieniu J. D. poprzez wypowiedzenie słów, iż zamordował ojca, a dodatkowo z zeznań przesłuchanych świadków wynika, że w dniu 5 lutego 2016 r. A. C. takie słowa wypowiedziała, to podając nie raz, a trzykrotnie, w toku rozprawy w sprawie I C 1431/19, po odebraniu od niej przyrzeczenia, iż takich słów nie wypowiedziała, czyniła to z pełną świadomością ich nieprawdziwości. Zwrócić należy uwagę, że A. C. szczegółowo przedstawiła wówczas przebieg zdarzenia z dnia 5 lutego 2016 r.,
a w/w zeznania, w których zanegowała wypowiedzenie wobec J. D. słów o zamordowaniu ojca były stanowcze i jednoznaczne, co przesądzało o ich fałszywości. Na marginesie należy wskazać, że oskarżona wystosowała przeprosiny do J. D. za takie słowa, realizując orzeczenie sądu cywilnego, na co wskazywał pokrzywdzony. Trudno uznać, bacząc na zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, aby postąpiła tak osoba, która nie wypowiedziała takich słów. Co więcej, akta sprawy nie wskazują na to, aby działała w warunkach przewidzianych w art. 31 kk. Nie jest ona osobą chorą psychicznie lub upośledzoną umysłowo. Nie można także uznać, że złożyła zeznania o treści wskazanej w opisie zarzucanego jej czynu, będąc pod wpływem błędu. Konkludując, w ocenie Sądu Okręgowego nie sposób doszukać się w niniejszej
sprawie okoliczności, które wskazywałyby na to, że zamiarem oskarżonej nie było złożenie zeznań nieodpowiadających prawdzie. Przywołane przez skarżącego w ramach wniesionego środka odwoławczego orzeczenia nieodpowiadające realiom przedmiotowej sprawy nie mogły wpłynąć na przyjęcie odmiennego poglądu.
Wobec powyższego, podniesione przez skarżącą zarzuty odnoszące się do tej materii uznano za nieuzasadnione.

Nie było również podstaw do uwzględnienia zarzutu dotyczącego obrazy art. 17 § 1 pkt 2 kpk. Sąd Rejonowy w tym zakresie wydał stosowne zarządzenie i powołał argumenty, które Sąd Okręgowy w pełni aprobuje (k. 510). Niemniej jednak uzupełniająco należy wskazać, że z uwagi na to, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazywał bezspornie na wypełnienie przez oskarżoną kompletu znamion czynu z art. 233 § 1 kk, nie było podstaw do umorzenia niniejszego postępowania.

Skoro więc Sąd meriti nie naruszył żadnego z przepisów proceduralnych, za chybiony należało uznać następczy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, wskazany w pkt 4 wniesionej apelacji.

Wniosek

1.  o zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu,

2.  o nieobciążanie oskarżonej kosztami postępowania odwoławczego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność złożonej przez obrońcę oskarżonej apelacji skutkowała stwierdzeniem bezzasadności wyżej wywiedzionych wniosków.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sadu Rejonowego w Siedlcach z dnia 12 marca 2025 r. w sprawie II K 290/24 – w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niezasadność zarzutów podniesionych w apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Okręgowy, z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonej,
nie znajdując podstaw z art. 624 § 1 kpk, w oparciu o treść art. 636 § 1 kpk zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 270 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zgodnie ze stawkami wskazanymi w art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663 z późn. zm.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana