II Ka 438/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2024-11-08
Sygn. akt II Ka 438/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 listopada 2024r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Agnieszka Karłowicz |
|
Protokolant: |
stażysta Kinga Łempicka |
przy udziale Prokuratora Arkadiusza Szewczak
po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2024 r.
sprawy E. D.
oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk
J. D. oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach
z dnia 22 marca 2024 r. sygn. akt II K 1099/23
I. zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że obniża wobec oskarżonego E. D. orzeczoną w pkt 1. wyroku karę pozbawienia wolności do 4 (czterech) lat;
II. w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. W. 1033,20 złotych (w tym VAT 193,20) za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym wobec oskarżonego E. D.;
IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. 1033,20 złotych (w tym VAT 193,20) za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym wobec oskarżonej J. D..
V. zwalnia oskarżonych E. D. i J. D. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki tego postępowania na rachunek Skarbu Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 438/24 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 22 marca 2024 r. w sprawie II K 1099/23 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
Zarzuty z apelacji obrońcy J. D.: 1. Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, a nie swobodny, co w konsekwencji prowadziło do ustalenia przez Sąd Rejonowy, iż oskarżona dopuściła się czynów zarzucanych jej w akcie oskarżenia, mimo że wyjaśnienia oskarżonej, w których konsekwentnie nie przyznawała się do popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., a także wyjaśnienia oskarżonego E. D., w których stanowczo zaprzeczył udziałowi żony w popełnieniu przestępstwa oszustwa nie dają wystarczających podstaw do przypisania oskarżonej winy; 2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku polegający na przyjęciu, iż zebrany materiał dowodowy wskazuje, jaki był podział ról w procederze oszustwa, podczas gdy zebrany materiał dowodowy wskazuje, iż konta bankowe zostały założone przez oskarżoną dużo wcześniej, pieniądze były wypłacane przez oskarżonego E. D., a oskarżona J. D. nie miała wiedzy o ich pochodzeniu. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Analizując akta postępowania w świetle złożonego środka odwoławczego Sąd Okręgowy uznał podniesione zarzuty za niezasadne i przedmiotowej apelacji nie uwzględnił. Zdaniem Sądu, wbrew twierdzeniom skarżącej, Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zachowując przy tym obiektywizm, uwzględniając okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonej. Na podstawie właściwie ocenionego materiału dowodowego, Sąd Rejonowy ustalił rzeczywisty stan faktyczny w sprawie, skutkujący zasadnością przypisania oskarżonej (jak i oskarżonemu) winy za zarzucane czyny. Rozważając zarzut obrazy art. 7 k.p.k. na względzie mieć należy, że ustanowiony w tym przepisie prawnym obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego. Także skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne dla oskarżonej. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy. Za oczywiście niewystarczające należy tu także uznać samo przeciwstawienie dowodom, na których oparł się sąd orzekający, występujących w sprawie dowodów przeciwnych, jeśli przy tym nie zostanie wykazane, że to właśnie owe dowody przeciwne, ocenione w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, winny uzyskać walor wiarygodności, zaś dowody stanowiące podstawę ustaleń sądu, w świetle tych samych zasad, są tego waloru pozbawione (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2024 r. VIII AKa 237/23). W ocenie Sądu odwoławczego skarżąca nie wykazała należycie, że sformułowane przez nią zarzuty są trafne, natomiast użyta przez nią argumentacja miała charakter polemiczny i w swej istocie powtarzała tezy dotychczasowo już przedstawiane. Stanowiska oskarżonej, która nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów nie można traktować jako pewnik, a takie wyjaśnienia podlegają ocenie jak inne dowody. Zdaniem Sądu Okręgowego, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym uzyskana dokumentacja bankowa, jednoznacznie wskazywał na sprawstwo oskarżonej, które wyrażało się w udostępnianiu w oszukańczym procederze rachunków bankowych założonych na jej rzecz oraz umożliwianiu wypłat nielegalnie pozyskanych środków pieniężnych. Twierdzenia skarżącej, że J. D. nie była świadoma pochodzenia pieniędzy są na tle zgromadzonych w sprawie dowodów nieracjonalne, skoro już z samych wyjaśnień oskarżonej wynika, że miała podejrzenia co do wpływających środków i pytała swego męża, współoskarżonego E. D. o ich pochodzenie, który zaś miał ją poinstruować, aby „nie była zbyt dociekliwa”. Niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego byłoby przychylenie się do prezentowanej przez obronę wersji, skoro w sprawie jednoznacznie ustalono, że rachunki bankowe należały do oskarżonej, ona miała do nich pełny dostęp, co wyrażało się w jej pośredniczeniu w wypłacie środków, poprzez generowanie kodów BLIK. Nielogicznym byłoby uznanie, że posiadacz rachunku bankowego, który ma do niego nieprzerwany i nieograniczony dostęp, użytkujący go na co dzień i używający znajdujących się na nim środków do opłat za bieżące potrzeby, nie jest świadomy przychodzących kwot pieniężnych oscylujących w granicach 1000 zł i wyższych, tym bardziej że w tytułach przelewów jasno był wskazany cel wpłaty. Nietrafne jest przy tym dopatrywanie się niewiedzy i niewinności oskarżonej w tym, że rachunki bankowego nie zostały otwarte bezpośrednio przed realizacją przedmiotowych czynów, a E. D. pomawiał ją z zemsty za złożony pozew o separację. Skarżący pomija, że przykładowo rachunek o nr końcowym (...) i (...) należący do J. D. został założony odpowiednio w dniach 15 listopada 2022 roku i 19 listopada 2022 roku. Podobnie rachunki bankowe o nr końcowych (...) i (...) zostały założone 21 listopada 2022 roku i 16 grudnia 2022 roku. Powstaje również pytanie, w jakim celu zostały założone te rachunki i to w jednym banku. Oskarżona miała tego świadomość udostępniając kody Blik. Posiadała wgląd do rachunków, gdzie jako beneficjantów wskazywano różne osoby, co było niezgodne z danymi posiadacza rachunku, a jako opis transakcji wskazywano „przyspieszenie do umowy”. Rachunek o nr końcowym 000 założyła osobiście w placówce bankowej (...) w S., była jego jedyny dysponentem, do rachunku nie były nadawane pełnomocnictwa, a więc musiała przekazać wszelkie dane dotyczące rachunku świadomie oskarżonemu, mając pełny wgląd w pojawiające się transakcje. Ponadto środki z transakcji były przesyłane pomiędzy rachunkami własnymi oskarżonej, co również było widoczne dla oskarżonej. Niezasadnym byłoby także uznanie, iż przychodzące kwoty były pozyskane przez E. D. w legalny sposób. Takie tezy nie mają żadnego potwierdzenia w wiarygodnym materiale dowodowym, a stanowią jedynie obraną linię obrony, która nie znajduje się w związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy twierdzeniami a ustalonymi faktami lub w żaden sposób nie można ich obiektywnie zweryfikować. Podsumowując powyższe należało jeszcze raz podkreślić, że Sąd meriti słusznie ocenił materiał dowodowy przemawiający za sprawstwem oskarżonej, jak również właściwie ustalił na jego podstawie stan faktyczny sprawy, co czyni zarzuty obrony chybionymi. We wniesionym środku odwoławczym brak było zarzutu dotyczącego niewspółmierności pierwszoinstancyjnego rozstrzygnięcia o karze. W ocenie Sądu Okręgowego nie zaistniały także przesłanki z art. 440 kpk które uprawniałyby do ingerencji w tą cześć wyroku. Dlatego też, przy wyczerpującym wywodzie Sądu Rejowego w części dotyczącej kary, odstąpiono od zupełnie abstrakcyjnego omawiania tej kwestii w niniejszych rozważaniach, podzielając w tym względzie stanowisko proceduralne Sądu Apelacyjnego w Lublinie wyrażone w wyroku z dnia 25 stycznia 2018 r., sygn. II AKa 275/17 (Legalis Numer 1728581). |
||
Wniosek |
||
Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od dokonania zarzucanych jej czynów. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Zarzuty apelacyjne obrońcy okazały się niezasadne i skutkowały nieuwzględnieniem przedmiotowego wniosku. |
||
Lp. |
Zarzut |
|
2. |
Zarzuty z apelacji obrońcy E. D.: 1. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na pominięciu faktu, iż zdecydowana większość osób pokrzywdzonych w sprawie nie podejmowała z własnej inicjatywy jakichkolwiek działań zmierzających do wykrycia i ukarania sprawcy przestępstwa, część z osób pokrzywdzonych przez cały czas trwania postępowania pozostawała całkowicie bierna, nie odpowiadając na wezwania organów, co w połączeniu ze stosunkowo niską wartością przedmiotu jednostkowej szkody, świadczy o tym, iż wbrew ustaleniom Sądu I instancji, społeczna szkodliwość czynu związana z jego negatywnymi następstwami indywidualnie dla każdego z pokrzywdzonych nie była wysoka, zaś nieprawidłowe ustalenia w powyższym zakresie doprowadziły do orzeczenia wobec oskarżonego niewspółmiernie surowej kary pozbawienia wolności w wymiarze 5 (pięciu) lat; 2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż aktualna sytuacja życiowa i zarobkowa oskarżonego pozwalają mu na zapłatę na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, w sytuacji gdy oskarżony od ponad roku przebywa w zakładzie karnym (odbywanie kary zastępczej pozbawienia wolności oraz stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego) z uwagi na co, w istocie nie posiada możliwości zarobkowych, a nadto na oskarżonym ciąży obowiązek alimentacyjny wobec czworga małoletnich dzieci, a także obowiązek naprawienia szkody w znacznej wysokości w ramach środka kompensacyjnego orzeczonego w niniejszej sprawie, które to okoliczności świadczą o tym, iż uiszczenie przedmiotowych kosztów byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, a nadto - mając na względzie całokształt okoliczności niniejszej sprawy - za nieobciążaniem oskarżonego kosztami postępowania na rzecz Skarbu Państwa przemawiają również względy słuszności; 3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony posiada możliwości finansowe pozwalające mu na pokrycie orzeczonej wobec niego kary grzywny, podczas gdy w rzeczywistości oskarżony pozbawiony jest możliwości zarobkowych, nie posiada dochodów, zaś jego warunki osobiste, rodzinne i stosunki majątkowe nie dają perspektyw na możliwość wywiązania się z orzeczonej fakultatywnie kary grzywny, w szczególności wobec faktu, iż na oskarżonym ciąży obowiązek alimentacyjny wobec czworga małoletnich dzieci, a nadto na oskarżonego nałożono również obowiązek naprawienia szkody w ramach środka kompensacyjnego orzeczonego w niniejszym postępowaniu, przy czym poczynienie prawidłowych ustaleń w powyższym zakresie winno znaleźć odzwierciedlenie w odstąpieniu od wymierzenia wobec oskarżonego kary grzywny obok kary pozbawienia wolności lub też orzeczenia kary grzywny w łagodniejszym rozmiarze; 4. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego E. D. kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, przy wymiarze której Sąd pominął, a także nie nadał odpowiedniego waloru istotnym okolicznościom łagodzącym, takim jak: - motywacja sprawcy związana z chęcią zapewnienia rodzinie, w tym znajdującym się na jego utrzymaniu małoletnim dzieciom, środków niezbędnego utrzymania z uwagi na utratę możliwości dalszego świadczenia pracy zarobkowej z uwagi na nawrót choroby i konieczność podjęcia terapii farmakologicznej; - zachowanie oskarżonego po popełnieniu czynu zabronionego, w szczególności znajdujące odzwierciedlenie w jego postawie procesowej, polegającej nie tylko na przyznaniu się do popełnienia czynów zabronionych, ale również ujawnieniu szczegółowych okoliczności związanych z popełnieniem przedmiotowych czynów, w tym okoliczności oraz czynów zabronionych nieznanych na początkowym etapie organom prowadzącym postępowanie przygotowawcze, co istotnie przyczyniło się do szybkiego i pełnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności związanych z popełnieniem przez oskarżonego czynów zabronionych; - stosunkowo niewielkie rozmiary wyrządzonej jednostkowej szkody w stosunku do każdego z popełnionych przestępstw, podczas, gdy prawidłowe uwzględnienie przedmiotowych okoliczności winno skutkować orzeczeniem wobec oskarżonego łagodniejszej kary w wymiarze 3 (trzech) lat pozbawienia wolności; 5. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego na podstawie treści art. 33 §2 k.k. kary grzywny w wymiarze 300 (trzystu) stawek dziennych określając wysokość jednej stawki dziennej na 20 złotych, w sytuacji gdy motywacja sprawcy, sposób zachowania po popełnieniu przestępstwa, przyznanie się do winy i przyczynienie do sprawnego i pełnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, a także sytuacja osobista, warunki rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe, winny skutkować odstąpieniem od orzeczenia kary grzywny, bądź orzeczeniem kary grzywny w mniejszym rozmiarze. Nadto, z ostrożności procesowej: 6. Naruszenie przepisów postępowania zawartych w treści art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k., polegające na oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii nowych biegłych celem sporządzenia opinii sądowo-psychiatrycznej dot. oskarżonego E. D., z uwagi na fakt, iż dotychczasowa opinia biegłych jest niepełna oraz sprzeczna zarówno wewnętrznie jak też sprzeczna z wnioskami płynącymi z opinii dot. stanu zdrowia oskarżonego wywołanej na potrzeby postępowania wykonawczego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Warszawa P., sygn. akt II K 162/16, w którym to postępowaniu odroczono wykonanie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, a nadto opinia ta opracowana została w oparciu o niepełny materiał dowodowy, przy czym treść pominiętej dokumentacji dot. stanu zdrowia oskarżonego w okresie popełnienia części zarzucanych mu w niniejszym postępowaniu czynów zabronionych, a także treść sporządzonej w oparciu o nie opinii nowych biegłych, mogłaby rzutować na stopień winy oskarżonego, a co za tym idzie ewentualny wymiar kary. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadne ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty apelacyjne obrońcy oskarżonego E. D. należało uznać za częściowo zasadne, wskutek czego Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, zmniejszając jej wymiar z lat 5 do lat 4. Na wstępie rozważań zauważyć należy, że okoliczności opisywane w szeregu postawionych przez skarżącego zarzutów, w ich istocie odnoszą się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary i jako taki te zarzuty powinny być rozważane. Wskazywane przez obrońcę okoliczności odnoszą się do stopnia społecznej szkodliwości czynu bądź dotyczą warunków osobistych oskarżonego i tym samym związane są z dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k., których naruszenie zaś stanowi podstawę do formułowania zarzutu wskazanego w art. 438 pkt 4 k.p.k. Skarżący powołując się na warunki osobiste i sytuację życiową oskarżonego, skierował zarzut również w kierunku rozstrzygnięcia o orzeczonych kosztach sądowych za postępowanie przed I instancją. Obrońca zakwestionował też prawidłowość oddalenia wniosku dowodowego w przedmiocie wywołania kolejnej opinii sądowo-psychiatrycznej oskarżonego, albowiem obecne opinie, jego zdaniem, są niepełne i wewnętrznie sprzeczne. Nawiązując do przedstawionych zarzutów, w pierwszej kolejności należało się odnieść do zakresu, który został przez Sąd uwzględniony, co skutkowało częściowym przychyleniem się do sformułowanego wniosku i obniżeniem wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy uznał, że Sąd I instancji właściwie zauważył okoliczności mające wpływ na wymiar kary, jednakże nieadekwatnie je dostosował do realiów niniejszego postępowania i orzekł karę rażąco surową. Pomimo wielości zachowań, które złożyły się na treść przypisanego czynu o charakterze ciągłym, poszczególne czyny jednostkowe nie dotyczyły nazbyt dużych kwot pieniędzy, co niewątpliwie miało wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynów, którą przy orzekaniu w I instancji Sąd określił niewspółmiernie wysoko. Oskarżony, jak słusznie zauważył Sąd, przyznał się do ich popełnienia i złożył w tym zakresie wyjaśnienia, które co do zasady zasługiwały w znacznej części na uwzględnienie. Bacząc na całokształt okoliczności sprawy w świetle ustawowego zagrożenia za jednostkowy czyn z art. 286 § 1 k.k., nawet mając na względzie działanie oskarżonego w warunkach czynu ciągłego, uprzedniej karalności za czyny podobne oraz uczynienia sobie stałego źródła dochodu z takich zachowań, karę 5 lat pozbawienia wolności należało uznać za rażąco surową, czyli odznaczającą się znaczną dysproporcją między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną, którą Sąd Okręgowy określił na 4 lata pozbawienia wolności. Odnosząc się do dalszych zarzutów skarżącego, które jego zdaniem miałyby przemawiać za jeszcze wyższym zredukowaniem orzeczonej kary pozbawienia wolności, a także orzeczonej kary grzywny, Sąd Okręgowy uznał je za niezasadne. Przytoczona argumentacja opierająca się m.in. na twierdzeniach, że zdecydowana większość pokrzywdzonych nie podejmowała z własnej inicjatywy jakichkolwiek działań w postępowaniu, była bierna, a także dotyczące sytuacji majątkowej, rodzinnej oskarżonego, czy motywacji przy popełnianiu przedmiotowych przestępstw, była zdaniem Sądu chybiona. Ustawodawca wyraźnie wskazał elementy, które składają się na stopień społecznej szkodliwości czynu, a przyjęta postawa przez pokrzywdzonych w prowadzonym postępowaniu bynajmniej do nich nie należy, zważyć przy tym trzeba, że mogła być spowodowana rozmaitymi przyczynami, w tym również przekonaniem, że sprawca i tak nie zostanie wykryty z uwagi na charakter przestępstwa. Pozostałe argumenty nie są trafne z uwagi na to, że oskarżony świadomy znaczenia popełnianych czynów na ścieżkę przestępczą wszedł dobrowolnie, przyjął sobie taki sposób zarobkowania i musiał liczyć się z prawnymi konsekwencjami, natomiast twierdzenie o niemożności innego zarobkowania z przyczyn zdrowotnych jest nieracjonalne. Kara ma charakter przede wszystkim represyjny, a więc sprawca musi wyraźnie odczuć, że takie działanie, kolokwialnie rzecz ujmując, jest nieopłacalne. Nawiązując zaś do kwestii rodzinnych zauważyć należy, że winny być one wystarczającą motywacją dla sprawcy, aby w pierwszej kolejności prawo przestrzegać, a nie podnoszone dopiero wówczas przy okoliczności wnioskowania o złagodzenie wymiaru kary. Zdaniem Sądu Okręgowego, orzeczona kara 4 lat pozbawienia wolności, jak również kara grzywny w wymiarze 300 stawek dziennych przy jednej stawce dziennej w wysokości 20 zł, są karami adekwatnymi do okoliczności sprawy, wymierzonymi zgodnie z dyrektywami wskazanymi w art. 53 k.k., spełniającymi swoje funkcje, a zwłaszcza prewencji indywidualnej i generalnej. Odnosząc się do zarzutu związanego z rozstrzygnięciem o kosztach sądowych Sąd Okręgowy zważył, że przepis art. 624 § 1 k.p.k. regulujący zasady zwalniania od zapłaty kosztów sądowych, decyzję w tym zakresie pozostawia swobodnemu uznaniu Sądu - Sąd może - wskazując jednocześnie, że jej podstawę stanowi ustalenie, że uiszczenie takich należności byłoby dla skazanego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Dla zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych nie jest zatem wystarczające wykazanie, że realizacja tego obowiązku będzie dla oskarżonego uciążliwa, czy nawet dolegliwa, bo zobowiązania o charakterze finansowym, niezależnie od ich źródła, zawsze mają taki charakter (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2020 r. II AKa 67/20). Zdaniem Sądu II instancji, Sąd meriti w ramach swego uprawnienia i obowiązku właściwie ocenił sytuację majątkową i rodzinną oskarżonego, nie upatrując się w niej przesłanek do stwierdzenia, że będą one zbyt uciążliwe. Podjęcie przez oskarżonego sposobu zarobkowania, będącego przedmiotem przypisanych mu czynów i ich prawnych konsekwencji, nie może tłumaczyć stanowiska skarżącego o zwolnieniu niejako automatycznie z pokrycia zasądzonych kosztów. Bacząc na to, co wspomniano powyżej, Sąd Rejonowy orzekł zgodnie ze swym swobodnym uznaniem. Odpowiadając na ostatni zarzut stwierdzić należało, że Sąd Rejonowy wypowiedział się dostatecznie i trafnie na temat przedmiotowych opinii (zasadniczej i uzupełniającej), które były sporządzone z zachowaniem wszelkich wymogów. Biegli wypowiedzieli się jasno i fachowo, na podstawie udostępnionej dokumentacji, także dołączanej już w trakcie postępowania przez obrońcę. Pamiętać trzeba, że jeśli dowód z opinii biegłych jest przekonujący i zrozumiały dla sądu (organu procesowego), który to stanowisko odpowiednio uzasadnił, to fakt, iż dowód ten nie jest przekonujący dla strony, a wnioski z niej płynące nie są zgodne z jej oczekiwaniami, nie może stwarzać podstawy do ponownego powoływania biegłych lub zasięgania opinii nowych biegłych (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 maja 2023 r. II AKa 187/22). Ponadto wskazać należy, że Sąd jest gospodarzem postępowania jurysdykcyjnego, dlatego w jego gestii pozostaje ostateczna decyzja o dopuszczeniu dowodu. Sąd nie ma obowiązku uwzględniania wszystkich wniosków dowodowych składanych przez strony i może je oddalić na podstawach wskazanych w art. 170 § 1 k.p.k. (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2022 r. V KK 164/22). Zważając na powyższe okoliczności, ten zarzut należało uznać za nietrafny. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o: - zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i wymierzenie oskarżonemu kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności; - uchylenie pkt 2 wyroku w całości, ewentualnie: - zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 i wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięć) złotych; - zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 7 i nieobciążanie oskarżonego E. D. kosztami postępowania oraz odstąpienie od obciążania go opłatą od kary. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek w tak sformułowanym brzmieniu nie zasługiwał na uwzględnienie, jednakże z uwagi na częściową zasadność podniesionych zarzutów, Sąd Okręgowy zmienił treść wyroku w zakresie wskazanym w części 5.2. niniejszego uzasadnienia. Szerzej o podstawach tak dokonanej zmiany w rubryce 3.2. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 22 marca 2024 r. w sprawie II K 1099/23, za wyjątkiem rozstrzygnięcia wskazanego w części 5.2. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
W całości nie została uwzględniona apelacja wniesiona na korzyść J. D., natomiast apelacja wobec E. D. została uwzględniona jedynie w części, jaka uzasadniała dokonanie w wyroku zmiany wskazanej w rubryce 5.2. Sąd Okręgowy nie stwierdził uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 22 marca 2024 r. w sprawie II K 1099/23 w zakresie obniżenia do 4 lat orzeczonej wobec oskarżonego E. D. kary pozbawienia wolności. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacyjne obrońcy E. D. jako częściowo zasadne i zmienił treść zaskarżonego wyroku we wskazanym zakresie. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
---------------------- |
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
III. - V. |
Zgodnie ze stawkami określonymi w § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. W. i adw. A. M. kwoty po 1033,20 zł (w tym po 193,20 zł podatku VAT) tytułem opłaty za wykonywanie z urzędu obrony oskarżonych w postępowaniu odwoławczym. W związku ze stwierdzeniem wystąpienia przesłanek wskazanych w art. 624 k.p.k., Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonych E. D. (z uwagi na wprowadzenie do wykonania kary pozbawienia wolności) i J. D. (orzeczone obowiązki, konieczność utrzymania rodziny) od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki tego postępowania na rachunek Skarbu Państwa. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonej J. D. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok w części dotyczącej oskarżonej w całości |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego E. D. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
W stosunku do oskarżonego wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze – pkt 1 i 2 wyroku oraz w zakresie zasądzonych wydatków postępowania oraz opłaty od kary – pkt 7 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☒ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Karłowicz
Data wytworzenia informacji: