Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

st.sekr.sądowy Agata Polkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 486/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 20 maja 2022 r. sygn. akt II K 1206/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- obrazy przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść wyroku tj. przepisu art. 387 kpk, poprzez uwzględnienie wniosków oskarżonych o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie zaproponowanych przez oskarżonych kar w postaci samoistnej grzywny i środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego pomimo, że przypisane oskarżonym przestępstwo z art. 291 § 1 kk jest zagrożone wyłącznie karą pozbawienia wolności i w konsekwencji

- obrazy przepisów prawa karnego materialnego tj. przepisów art. 37a § 1 kk w zw. z art. 43a § 1 kk poprzez ich zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonych P. K. i M. D. świadczeń pieniężnych których mowa w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, pomimo braku podstaw prawnych do ich orzeczenia i w dalszej konsekwencji braku przesłanek materialnych do zastosowania instytucji z art. 37a § 1 kk i orzeczenia samoistnych kar grzywny za czyny z art. 291 § 1 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty był całkowicie zasadne ze względów wskazanych w apelacji. Co oczywiste, Sąd mógł uwzględnić wniosek oskarżonych, zgłoszony w trybie art. 387 kpk tylko wówczas, jeśli odpowiadałby on prawu. Zarzucone oskarżonym występki z art. 291 § 1 kk zagrożone są karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Sąd miał prawo uznać, że zachodzą podstawy do postulowanego przez wnioski zastosowania art. 37a § 1 kk i w następstwie do wymierzenia oskarżonym samoistnych kar grzywien, ale wydać wyrok w tym orzekania mógł tylko wówczas, gdy uwzględnienie wniosku (niezależnie od tego, czy był on od początku kompletny, czy też został zmodyfikowany na podstawie art. 387 § 3 kpk) dawało podstawy do zawarcia w wyroku wszelkich niezbędnych elementów, ale przy istnieniu podstaw prawnych do zawarcia w nim elementów uzgadnianych. Oczywistym jest bowiem, że nie można w trybie konsensualnym zarówno pomijać elementów obowiązkowych (jak np. orzeczenie obligatoryjnego środka karnego), jak i zawrzeć rozstrzygnięcia niedopuszczalnego, np. o karze nieznanej ustawie. Na gruncie niniejszej sprawy, zgodnie z treścią art. 37a § 1 kk (w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania, od 24 czerwca 2020 r., jako że brak było z uwagi na daty czynów podstaw do stosowania przez art. 4 § 1 kk ustawy obowiązującej uprzednio) orzeczenie zamiast kary pozbawienia wolności samoistnych kar grzywien było możliwe tylko łącznie z orzeczeniem środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku. Sąd zaakceptował wnioski o połączenie kary grzywny ze środkiem karnym świadczenia pieniężnego z art. 39 pkt 7 kk nie dostrzegając, że wg art. 43a §1 kk orzeczenie tego środka możliwe jest tylko gdy Sąd odstępuje od wymierzenia kary, a także w wypadkach wskazanych w ustawie, przy czym żaden przepis szczególny nie przewiduje możliwości jego orzeczenia przy skazaniu za występek z art. 291 § 1 kk. Skoro więc nie istniała podstawa prawna do orzeczenia świadczenia pieniężnego, Sąd nie miał podstaw do uwzględnienia wniosku w trybie art. 387 kpk w postulowanym kształcie – winien albo uzależnić zgodę od dokonania w nim określonej zmiany, by odpowiadał prawu, albo go nie uwzględnić i rozpoznać sprawę na zasadach ogólnych.

Wydanie wyroku w trybie konsensualnym nie ogranicza możliwości dokonania jego kontroli instancyjnej do utrzymania go w mocy bądź jego uchylenia – żaden przepis nie wyklucza jego zmiany. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się obecnie dość jednolicie, że Sąd odwoławczy nie jest związany konsensualnym trybem rozstrzygania sprawy, bowiem zaskarżenie tak wydanego wyroku zrywa uprzedni konsensus. Wskutek tego Sąd mógł rozważyć dokonanie w wyroku stosownej zmiany, tak by wyrok odpowiadał prawu. W tym zakresie Sąd był wszakże związany kierunkiem zaskarżenia i zakazem reformationis in peius – oskarżyciel publiczny w treści apelacji wskazał bowiem, że zaskarża wyrok na korzyść obu oskarżonych, bo Sąd nie mógł orzec środka karnego, który orzekł, a przez to i samoistnej grzywny. Przepadek ani środek kompensacyjny z racji charakteru czynów nie wchodziły w rachubę, spośród środków karnych (art. 39 kk) z racji treści art. 40 kk – 43b kk, możliwe było orzeczenie jedynie podanie wyroku do publicznej wiadomości, co Sąd orzekł w kształcie wskazanym w wyroku.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie prawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania był niezasadny, ponieważ w obecnie obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z treścią art. 437 § 2 kpk, uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 kpk (zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej), art. 454 kpk (przy potrzebie kasacji wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie) lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. Treść i kierunek apelacji oskarżyciela nie wskazują na potrzebę przeprowadzenia na nowo całego przewodu sądowego – żadna ze stron nie zakwestionowała (nawet jeśli po części z racji prawnej niedopuszczalności takiej możliwości) ani oceny materiału dowodowego, ani ustaleń faktycznych; zachodziła więc tylko konieczność prawidłowego orzeczenia o karze i środkach karnych, co nie wymagało przeprowadzenia przewodu sądowego w całości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie o winie i karze grzywny

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniosku apelacji o uchylenie wyroku i brak okoliczności, podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczenie o środku karnym

Zwięźle o powodach zmiany

1.  Zasadność apelacji w zakresie niedopuszczalności orzeczenia środka karnego świadczenia pieniężnego,

2.  Brak możliwości orzeczenia samoistnej kary grzywny bez orzekania jakiegokolwiek środka wskazanego w art. 37a § 1 kk oraz możliwości orzeczenia środka karnego innego niż podanie wyroku do publicznej wiadomości,

3.  Brak podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania,

4.  Brak możliwości orzeczenia kary pozbawienia wolności, przewidzianej w art. 291 § 1 kk za przypisane oskarżonym przestępstwa (z uwagi na kierunek apelacji) oraz niewątpliwy z uwagi na całokształt okoliczności sprawy brak podstaw do orzeczenia łagodniejszego, jak odstąpienie od wymierzenia kary, warunkowe umorzenie postępowania, umorzenie wobec znikomej społecznej szkodliwości czynów (co zresztą nie było przez żadną ze stron postulowane).

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Apelacja oskarżyciela publicznego okazała się zasadna, wobec czego zaistniały podstawy do obciążenia oskarżonych kosztami postępowania odwoławczego. Z uwagi jednak na fakt, że była to apelacja, wniesiona na ich korzyść, Sąd uznał, że słusznym będzie, by nie ponosili oni kosztów postępowania odwoławczego w postaci opłaty i wydatków Skarbu Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o karze i środku karnym

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana