Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Sędziowie:

SO Dariusz Półtorak (spr.)

SO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 495/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

2. 

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z 4 marca 2024 roku sygn. II K 525/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

3.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzuty zawarte w apelacjach :

1.obrońcy oskarżonego A. K. (1),

2. prokuratora,

3.pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) spółka z o.o.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy A. K. (1) ocenić należy za całkowicie bezzasadne.

W szczególności dotyczy to zarzutu jakoby przy rozpoznaniu przedmiotowej sprawy sąd meriti miał się dopuścić uchybień szeregu przepisów proceduralnych wskazanych w treści zarzutu sformułowanego w pkt I-ym wniesionego środka odwoławczego. Wbrew bowiem stanowisku prezentowanemu przez obronę stwierdzić należy, że postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone przez sąd I instancji z poszanowaniem wszelkich reguł procesowych, z uwzględnieniem dostępnego w sprawie materiału dowodowego, który został następnie poddany ocenie zgodnej ze wskazaniami art.7 kpk. Autor środka odwoławczego nie podniósł i nie zawarł w apelacji tego rodzaju argumentacji, która byłaby w stanie tą ocenę zakwestionować, poprzez wykazanie w szczególności, że jest ona sprzeczna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. W treści zarzutu wyliczonych jest praktycznie większość dowodów osobowych ujawnionych w toku procesu, jednakże już bez wskazania w jakiej części i z jakich przyczyn sąd rejonowy niewłaściwie-zdaniem autora apelacji-uznał je za niezasadne. Tymczasem z niespornych nawet można uznać ustaleń faktycznych, znajdujących między innymi oparcie w depozycjach osób wymienionych w zarzucie wynika, że w czasie i miejscu zdarzenia :

- jeszcze przed wystrzeleniem rakiet błyskowych nieustalone osoby odpalały tam petardy, które nie mogły spowodować pożaru,

- fajerwerków używały 3 osoby,

-pierwszą z nich był świadek M. A., który uczynił to-biorąc pod uwagę istniejące realia-w miarę bezpieczny sposób, wykluczający nie tylko spowodowanie pożaru, ale i bezpośrednie niebezpieczeństwo jego zaistnienia,

-kolejne 2 rakiety zostały natomiast odpalone już przez oskarżonych tj. A. K. (1), a następnie A. W. (1),

-sposób odpalania tych ostatnich rakiet doprowadził do bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania pożaru zagrażającego mieniu w wielkich rozmiarach,

- przyczyną powstania pożaru zagrażającego mieniu w wielkich rozmiarach był płonący fragment sztucznego ognia, który dostał się tam w wyniku wybuchu drugiej i/lub trzeciej rakiety odpalonych przez A. K. (1) i A. W. (1).

Podstawę powyższych ustaleń stanowiła m.in. opinia biegłego z zakresu pożarnictwa E. I., którą obrona określiła jako „pełną błędów” w żaden nawet sposób nie wykazując próby wykazania aby ekspertyza ta nie spełniała wymogów art. 201 kpk.Z tego względu nie sposób nawet merytorycznie ustosunkować się do stanowiska autora apelacji. Stwierdzić jedynie należy, że w opinii biegły jednoznacznie wskazał, że rakiety błyskowe zostały odpalone w sposób niezgodny z instrukcją obsługi producenta, ponieważ przed podpaleniem lontu (systemu inicjującego) patyk rakiety powinien być włożony do stabilnie zamocowanej rury-wyrzutni (np. rury wyrzutni znajdującej się w opakowaniu zestawu rakiet). Tymczasem A. k., jak i drugi oskarżony zaniechali tych elementarnych zasad ostrożności odpalając rakiety trzymając je w dłoni i to w tak nieudolny sposób, że doprowadzili do ich wybuchu w znajdujących się kilka metrów obok wiatach zawierających składowisko materiałów. To bowiem opisywany przez biegłego, za instrukcją obsługi producenta, sposób odpalania rakiet zmierza do wyeliminowania takiego zdarzenia jakie zaistniało w odniesieniu do rakiet odpalonych przez oskarżonych, tak aby kontrolować ich tor lotu, zapewnić eksplozję zawartych w nich środków pirotechnicznych na odpowiedniej wysokość i w wystarczająco bezpiecznej odległości od materiałów łatwopalnych. Oskarżeni, w tym mocodawca autora apelacji zaniechali tych podstawowych środków ostrożności, które muszą być znane każdemu kto decyduje się na używanie w sumie niebezpiecznych środków pirotechnicznych jakimi są rakiety błyskowe. Przy czym, w ocenie Sądu Okręgowego nie ma w realiach przedmiotowej sprawy żadnego znaczenia jakiej marki, którego producenta były użyte rakiety. Biegły opracowując opinię opierał się przede wszystkim na głownie nagraniu z monitoringu obrazującym sposób odpalania rakiet i na tym formułował wnioski swojej opinii. Do takiej konkluzji prowadzi ocena przez biegłego sposobu odpalania rakiety przez M. A., który uczynił to wprawdzie w sposób sprzeczny z instrukcją ale w sposób nie zagrażający bezpośrednio niebezpieczeństwem powstania pożaru. Nie można natomiast tego samego powiedzieć o oskarżonym A. K. (1), który poprzez niewłaściwe trzymanie podpalonej rakiety doprowadził do tego, że nie wzniosła się ona na odpowiednią wysokość i jeszcze paląc się uderzyła w materiały złożone pod wiatą.

Tym samym, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia, zarówno pierwszego, jak i drugiego z zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy. Skoro brak było podstaw do odrzucenia dokonanej przez sąd meriti oceny dowodów rzeczowych, to tym samym nie była także przesłanek do zakwestionowania będących wynikiem tej oceny ustaleń faktycznych.

Ad.2

Wątpliwości nie może budzić zasadność zarzutu podniesionego w apelacji prokuratora tj. obrazy prawa materialnego niedotyczącego kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonym, a mianowicie art. 37a §1 kk poprzez brak orzeczenia w stosunku do oskarżonych środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku, w sytuacji gdy zastosowanie tego przepisu uwarukowane jest orzeczeniem jednego ze wskazanych wyżej elementów kary. Dlatego, Sąd Okręgowy uznał zasadność zarzutu podniesionego przez oskarżyciela publicznego podzielając również jego stanowisko w zakresie rodzaju wnioskowanego środka karnego. Niewątpliwie bowiem, będące przedmiotem niniejszego postępowania zdarzenie polegające na pożarze, i to w znacznych rozmiarach, galerii handlowej znane było lokalnej społeczności, której członkowie będą mogli ewentualnie zapoznać się z ogłoszeniem zawierającym treść wyroku skazującego, jaki zapadł wobec oskarżonych. Pozwala to wyrobić i ukształtować w społeczeństwie przekonanie o nieuchronności i pociągnięciu do odpowiedzialności karnej osób dopuszczających się działań niezgodnych z obowiązującym porządkiem prawnym.

Ad.3

Zarzuty zawarte w apelacji oskarżyciela posiłkowego jedynie częściowo zasługiwały na uwzględnienie, co dotyczy w szczególności zarzutu sformułowanego w pkt 1-ym, albowiem podzielić należy stanowisko autora, iż w przedmiotowej sprawie są podstawy do przyjęcia, że obaj oskarżeni dopuścili się przypisanego im czynu działając wspólnie i w porozumieniu.

Na wstępie stwierdzić należy, że (pomimo pewnych kontrowersji dotyczących porozumienia osób współdziałających przy popełnieniu przestępstwa nieumyślnego) zdecydowana większość komentatorów i przedstawicieli doktryny (A. Wąsek, Współsprawstwo, Komentarze do kodeksu karnego autorstwa: K. Buchały i A. Zolla, O. Górnik, jak również W. Wróbla) jak i orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych (tak m.in. Sąd Najwyższy w Postanowieniu z dnia 11 stycznia 2017 roku IV KK 285/16 LEX nr 2254801, w którym uznano, że przedmiotem współsprawstwa może być działanie niebezpieczne, a „polskie prawo karne dopuszcza wszak odpowiedzialność za współsprawstwo do przestępstw nieumyślnych”) przyjmuje konstrukcję współsprawstwa przy przestępstwach nieumyślnych.

Konstrukcja współsprawstwa nie wyklucza, aby współdziałający wspólnie i w porozumieniu wykonali czyn charakteryzujący się nieumyślnością. Wystarczy bowiem, aby porozumienie dotyczyło zachowania naruszającego obowiązujące w danej sytuacji reguły ostrożności, gdyż zamiar dokonania czynu zabronionego nie jest koniecznym warunkiem przyjęcia współsprawstwa. Porozumienie współsprawców dotyczy nieostrożnego zachowania, czyli sprawcy obejmują swoim porozumieniem niezachowanie ostrożności wymaganej od nich w danych okolicznościach, mimo że każdy z nich wynikającą z tak uzgodnionej nieostrożności możliwość popełnienia czynu zabronionego przewidywał albo mógł przewidzieć ( Komentarze do Kodeksu Karnego: K. Giezka, M. Mozgawy, czy też V. Konarskiej). Tak więc w przypadku przestępstw nieumyślnych nie jest wymagane porozumienie współsprawców obejmujące zamiar popełnienia czynu zabronionego (co jest niezbędne przy przestępstwach umyślnych), natomiast przedmiotem porozumienia jest wspólne przejawienie zachowania stanowiącego naruszenie reguł postępowania z dobrem prawnym (naruszenie reguł ostrożności w rozumieniu art. 9§2 k.k.).

Odnosząc powyższe wskazania do realiów przedmiotowej sprawy nie może być, zdaniem Sądu Okręgowego, wątpliwości że A. K. (1) i A. W. (1) przypisanego czynu dopuścili się działając wspólnie i w porozumieniu. Przede wszystkim, co wykazane zostało już we wcześniejszej części uzasadnienia i zostało przyjęte w zaskarżonym wyroku, obaj oskarżeni swoimi wspólnymi działaniami, podejmowanymi czynnościami wykonawczymi godzącymi w bezpieczeństwo powszechne naruszyli reguły ostrożności wymagane przy użytkowaniu rakiet błyskowych, mogąc tym samym przewidzieć sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa zdarzenia w postaci pożaru zagrażającego w wielkich rozmiarach. Zarówno A. K. (1), jak i A. W. (1) odpalili rakiety błyskowe w bezpośredniej bliskości od wiat, w których zmagazynowane były znaczne ilości łatwopalnych materiałów. Sam również nieumiejętny sposób odpalania tych fajerwerków, bez zapewnienia stabilnego ich lotu do góry na pewną minimalną wysokość, przynajmniej w początkowej fazie (tak jak w przypadku sposobu odpalania fajerwerku przez M. A.) powodował zagrożenie wystąpienia pożaru w wielkich rozmiarach, który w rzeczywistości miał miejsce.

W ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy dawał nawet podstawy do przypisania oskarżonym sprawstwa w zakresie czynu z art. 163 § 1pkt.1 w zw. z § 2 kk tj. nieumyślnego sprowadzenia pożaru zagrażającego mieniu w wielkich rozmiarach
(co jednoznacznie stwierdził biegły z zakresu pożarnictwa). Jednakże zakres apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w której, w zakresie błędnych ustaleń faktycznych podniesiony został jedynie zarzut braku ustalenia działania przez oskarżonych wspólnie i w porozumieniu, uniemożliwiał dokonanie dalej idącej zmiany zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie wzmiankowanej kwalifikacji prawnej, jako w pełni oddającej charakter czynu popełnionego przez oskarżonych. Ta z kolei okoliczność, implikowała niemożność uwzględnienia kolejnego zarzutu zawartego w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, a odnoszącego się do obrazy art. 46§1 kk poprzez nie zasądzenie od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego Brak było bowiem podstaw do uwzględnienia zarzutu zawartego w pkt. 2-im, albowiem Sąd Okręgowy, a przynajmniej większość jego składu, nie znalazł przesłanek do zasądzenia od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego obowiązku naprawienia szkody, na podstawie art.46§1 kk. Wprawdzie zaskarżony wyrok został zmieniony m.in. poprzez przyjęcie, że A. K. (1) i A. W. (1) przypisanego im czynu dopuścili się działając wspólnie i w porozumieniu, jednakże taka modyfikacja nie uprawniała do zastosowania regulacji przewidzianej w art. 46§1 kk., co możliwe byłoby jedynie w sytuacji przyjęcia w wyroku, że oskarżeni są sprawcami występku z art. 163§2 kk., a także ustalenia, że następstwo ich działania spowodowało powstanie w mieniu oskarżyciela posiłkowego szkody w określonej wysokości. Jednakże, jak zostało to wywiedzione we wcześniejszej części uzasadnienia, taka zmiana zaskarżonego wyroku nie była możliwa z uwagi na wiążący dla instancji odwoławczej zakres zaskarżenia. Tak więc brak :

- uznania w wyroku, że oskarżeni nieumyślnie sprowadzili zdarzenie w postaci pożaru zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach (art.163§2 kk),

- ustalenia w opisie czynu przypisanego oskarżonym, że następstwem działania oskarżonych było zaistnienie szkody w majątku oskarżyciela posiłkowego ze wskazaniem jej wysokości,

powoduje, że czynności przypisanych podsądnym nie można powiązać ze skutkiem w postaci szkody wywołanej pożarem i tym samym uznać, że szkoda pozostaje w związku przyczynowym z działaniami przypisanymi oskarżonym. To z kolei wyklucza możliwość orzeczenia obowiązki naprawienia szkody od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego wnoszącego apelację.

Wniosek

na uwzględnienie zasługiwały jedynie:

- wiosek prokuratora o orzeczenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości, a także wskazanie właściwej podstawy prawnej wymierzonej kary grzywny,

- wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o przyjęcie, ,że oskarżeni A. K. (2) i A. W. (1) przypisanych im czynów dopuścili się wspólnie i w porozumieniu

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

w zakresie pkt. III, IV, V, VI

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

Zwięźle o powodach zmiany

wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońcy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., art.8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, Sąd Okręgowy zasądził od A. K. (1) opłatę za II instancję oraz obciążył go w połowie wydatkami za postępowanie odwoławcze..

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

brak rozstrzygnięcia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana