Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 498/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie II K 892/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

W. U., K. S.

Uszkodzenia samochodów marki M. oraz M. (...), którymi kierowali oskarżeni nie korelują z okolicznościami przez nich deklarowanymi, nie powstały w wyniku zderzenia tych dwóch aut. Ponadto, uszkodzenia samochodu marki M., które miałyby być spowodowane w wyniku zdarzenia, mogą być w pewnej części tożsame z uszkodzeniami, jakie zostały uwidocznione na zdjęciach, pochodzących sprzed importu auta z USA.

uzupełniająca opinia ustna biegłego T. S.

opinia biegłego R. K. wraz z dokumentacją fotograficzną

opinia biegłego M. S. wraz z uzupełniającą opinią ustną

1521-1523

1531-1554

1582-1591,

1667v-1670

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

uzupełniająca opinia ustna biegłego T. S.

Biegły wypowiadał się co do ustaleń wynikających z jego wcześniejszych pisemnych opinii oraz przeprowadzonej rekonstrukcji zdarzenia drogowego przy wskazywanych i szczegółowo opisywanych założeniach. Biegły odniósł się także do opinii prywatnej W. W. (1) i uznał, że założenia biegłego nie odpowiadały ruchowi pojazdów wynikającemu ze szkiców miejsca zdarzenia i zeznań uczestników wypadku. Przy założeniu, że ustawienie pojazdów z prywatnej opinii było takie, jakie biegły W. W. (1) przyjął, to nie korelowało ono z uszkodzeniami samochodu M. – brak uszkodzeń lewego boku. Biegły poruszył również kwestię poduszek powietrznych, które powinny być w samochodzie M. wówczas aktywowane przy takim zdarzeniu , o ile w ogóle znajdowały się na wyposażeniu auta i były sprawne. Ponadto, zdaniem biegłego pewne uszkodzenia są identyczne do uszkodzeń samochodu sprzed importowania go z USA ale w tej kwestii biegły unikał szerszej analizy. Sąd uznał tę opinię biegłego, jak również wcześniejsze jego opinie jako fachowe, rzetelne i pełne, co skutkowało ich uwzględnieniem. Wnioski płynące z tej opinii potwierdzały ustalenia zawarte w poprzednich opiniach i korespondowały z konkluzjami opinii biegłych M. S. oraz R. K..

2.

opinia biegłego R. K. wraz z dokumentacją fotograficzną

Biegły z zakresu oznaczeń identyfikacyjnych pojazdów oraz badań mechanoskopijnych wypowiedział się w przedmiocie ustalenia tożsamości uszkodzeń samochodu M. po rzekomym zdarzeniu drogowym, którego dotyczy przedmiotowe postępowanie i uszkodzeń uwidocznionych na zdjęciach, wykonanych przed importem auta z USA. Biegły stwierdził znaczne, wizualne zbieżności między uszkodzeniami znajdującymi się w prawej, przedniej części pokrywy silnika oraz w przedniej części prawego, przedniego błotnika, które wskazują, że część utrwalonych na dokumentacji fotograficznej uszkodzeń może być tożsama. Wnioski nawiązują do treści uzupełniającej opinii ustnej biegłego T. S. i z nią korespondują. Poza tym, biegły stwierdził, że różnią się dane zawarte w dokumentacji, która
m.in. służyła do zarejestrowania/zalegalizowania dowodowego pojazdu M. na terenie Polski, a danymi ustalonymi na podstawie numeru VIN i innych oznaczeń ujawnionych na samochodzie w zakresie roku produkcji samochodu i pojemności silnika. Opinia biegłego została uwzględniona w całości jako jasna, pełna i wykonana przez podmiot posiadający wiedzę specjalistyczną i wieloletnie doświadczenie zawodowe w tym zakresie.

3.

opinia pisemna biegłego M. S. wraz z uzupełniającą opinią ustną

Wnioski płynące z opinii tego biegłego sprowadzają się do stwierdzenia, że uszkodzenia obydwu samochodów nie korelują z okolicznościami deklarowanymi przez oskarżonych i nie powstały w wyniku wzajemnego kontaktu tych pojazdów. Biegły rzetelnie i rzeczowo wypowiedział się co do okoliczności zdarzenia, przeanalizował jaki przebieg powinno mieć przy uwzględnieniu uszkodzeń obydwu aut, jak również przeanalizował jakie uszkodzenia powinny być spowodowane przy zdarzeniu z uwzględnieniem okoliczności wskazywanych przez oskarżonych. W uzupełniającej opinii ustnej biegły podtrzymał wnioski płynące z opinii zasadniczej, krytycznie wypowiedział się co do prywatnej opinii biegłego J. K., kwestionując prawidłowość przeprowadzonej symulacji oraz posłużonych się do niej parametrów. Argumenty użyte przez biegłego w obydwy opiniach są logiczne i spójne, toteż skutecznie podważyły konkluzje zawarte w prywatnych opiniach biegłych J. K. oraz W. W. (1), a także potwierdziły wnioski płynące z opinii biegłego T. S..

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

prywatna opinia biegłego J. K.

Konkluzje sformułowane w tym dokumencie nie zasługiwały na uwzględnienie, albowiem były sprzeczne z logicznymi wnioskami płynącymi z wiarygodnych i uwzględnionych opinii biegłych T. S., R. K. i M. S.. Przede wszystkim trzeba mieć na względzie , że opinia prywatna, będąca w istocie pisemnym opracowaniem zleconym przez uczestnika postępowania, a nie przez uprawniony organ procesowy, nie jest opinią w rozumieniu art.
193 k.p.k. w zw. z art. 200 § 1 k.p.k. i nie może być traktowana za taki dowód w sprawie. Określenie danego opracowania mianem opinii, czy też podpisanie takiego opracowania przez określoną osobę, powołującą się na posiadanie wiadomości specjalnych, nie ma znaczenia. Niczego w tym zakresie nie zmienia też fakt, że autor prywatnej ekspertyzy jest wpisany na listę jako biegły sądowy. Opinia prywatna stanowi bowiem dowód w rozumieniu przepisów procesowych, jednak jest to dowód w postaci dokumentu prywatnego przedstawionego przez stronę (w tym przypadku przez obrońcę) (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2022 r. V KK 118/22), który to dokument może, być inspiracją, źródłem podjęcia prze sąd decyzji o potrzebie wywołania pełnoprawnej, procesowej opinii, (której dotychczas brak), ewentualnie wywołanie nowej opinii obok już istniejącej. Jednakże tego rodzaju decyzje sądu mogą być podejmowane jedynie wtedy, gdy dokument w postaci prywatnej opinii daje podstawę do zakwestionowania, czy też powoduje konieczność weryfikacji wniosków wypływających z opinii sporządzonej przez organy procesowe. Taka natomiast sytuacja nie zaistniała w przedmiotowej sprawie. Zauważyć należy, że tezy stawiane w przedmiotowej prywatnej opinii obarczone były polemiką na temat mechaniki powstania opisywanych w niej uszkodzeń zawartych w procesowych opiniach, nie przedstawiały wysoce prawdopodobnych okoliczności, a nawet wzajemnie sobie przeczyły. Biegły m.in. wskazał, że wzdłużne, boczne zarysowania samochodu marki M. (...) mogły powstać podczas przemieszczania się tego auta względem samochodu M., lecz biegły nie wytłumaczył już przekonywująco z czego wynika brak uszkodzenia powłoki lakierniczej na długości ok. połowy prawych przednich drzwi pojazdu M. (...), która znajdowała się w jednakowej płaszczyźnie, jak prawy przedni błotnik i prawe tylne drzwi, które były znacznie uszkodzone. Przeprowadzona przez biegłego symulacja, (ryc. od nr 13 do 16 - k. 1637), bynajmniej tego nie wyjaśnia, zaś nawet temu przeczy, albowiem widoczny jest na niej kontakt obydwu pojazdów w tymże miejscu. Ponadto, przeprowadzona symulacja nie przewiduje kontaktu prawej części samochodu M., która to też miałaby wówczas ulec uszkodzeniu, co słusznie zauważył biegły M. S. w uzupełniającej opinii ustnej. Twierdzenia biegłego, co do korelacji uszkodzeń obydwu samochodów, jak również możliwości ich powstania w okolicznościach opisywanych przez oskarżonych, nie są wiarygodne i są sprzeczne z ustaleniami poczynionymi w uwzględnionych opiniach oraz ze spostrzeżeniami Sądu.

Nie można było zgodzić się także z kategorycznym stwierdzeniem biegłego, że uszkodzenia samochodu przed importowaniem go z USA i uszkodzenia po rzekomym zdarzeniu są różne, albowiem biegły R. K. wypowiedział się o tym, że tożsama może być część uszkodzeń, natomiast biegły T. S. wskazał nawet, że są identyczne.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Zarzuty z apelacji obrońcy W. U.:

I. Zarzut mającego istotny wpływ na treść wyroku:

1. naruszenia art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., poprzez niezasadne uznanie, że wniosek z dnia 07.07.2021 r. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych jest nieprzydatny dla rozstrzygnięcia zasadności zarzutu oszustwa na szkodę ubezpieczyciela jakiego mieliby się dopuścić obaj oskarżeni, a w konsekwencji przez niezasadne oddalenie postanowieniem z dnia 05.04.2022 r. wniosku dowodowego obrońcy z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, podczas gdy przedłożoną opinią sporządzoną przez inż. W. W. obrona zakwestionowała dotychczasowe ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zarzutów, albowiem złożona w sprawie opinia ukazuje korelację wzajemnych uszkodzeń obu pojazdów oraz wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło do ich powstania, a tym samym w sposób istotny kwestionuje ustalenia i wnioski opinii prywatnej rzeczoznawcy zatrudnionego przez pokrzywdzonego ubezpieczyciela, jak i biegłego opiniującego na etapie postępowania przygotowawczego, co winno skutkować dopuszczeniem dowodu z opinii biegłego sądowego w celu dokonania prawdziwych ustaleń faktycznych;

2. naruszenia art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy na rozprawie w dniu 04.07.2022 r. o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego T. S. celem umożliwienia biegłemu odniesienia się do treści opinii inż. W. W. i zawartych w niej wniosków, podczas gdy pierwotnie wydana opinia przez biegłego S. i kolejna wydana w postępowaniu przygotowawczym uwzględniała inne usytuowanie pojazdów, niż opinia inż. W., co mogło mieć istotny wpływ na jej treść;

3. naruszenia art. 7 k.p.k. poprzez:

- bezpodstawne obdarzenie walorem wiarygodności zeznań świadka M. T. i opinii sporządzonej wymienionego pracownika towarzystwa ubezpieczeń (k. 220 i n.), podczas gdy opinia ta nie zawiera symulacji zdarzenia, a nawet dokładnego zestawienia porównawczego sylwetek pojazdów w stanie uszkodzonym, a tym samym nie pozwala na rzetelną ocenę uszkodzeń pojazdów i ustalenie braku korelacji tych uszkodzeń, tym bardziej że opiniujący działał na zlecenie pokrzywdzonej spółki w ramach podmiotu powiązanego z firmą ubezpieczeniową, a zatem miał interes w tym, by nie doszło do uznania odpowiedzialności ubezpieczyciela i wypłaty odszkodowania;

- bezpodstawne uznanie za wiarygodną opinii biegłego T. S. z dnia 07.10.2019 r. (k. 250-264) oraz z dnia 14.02.2021 r. (k. 1145 1166), podczas gdy wnioski pierwszej opinii są sprzeczne z jej ustaleniami, a nadto opinia nie zawiera rekonstrukcji zdarzenia i zestawienia sylwetek uszkodzonych pojazdów umożliwiającego ustalenie czy zachodzi korelacja uszkodzeń, zaś druga z wydanych opinii powiela zawarte w opinii M. T. błędne założenie wzajemnego usytuowania pojazdów w chwili pierwszego kontaktu kolizyjnego (moment zetknięcia), który nie pozwolił na prawidłowe ustalenie przebiegu kolizji;

- błędne uznanie za niewiarygodną, a tym samym nieuwzględnienie przy ustalaniu faktów istotnych w sprawie pisemnej i ustnej opinii wydanych przez W. W. (1), podczas gdy opinia pisemna nie kwestionuje ustalenia zawartego w opinii M. T., jak też T. S., iż to pojazd M. uderzył w pojazd M. a nie odwrotnie, zatem w tym zakresie pozostaje zbieżna, a nadto, w sposób precyzyjny przedstawia mechanizm powstania uszkodzeń w obu pojazdach i ich wzajemną korelację, obrazując zarazem przebieg zdarzenia, czego nie czynią opinie wywołane wcześniej;

- niezasadne uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego W. U., w tym w zakresie, w jakim twierdził, że podczas jazdy pojazdem to pojazd M. uderzył w kierowany przez niego pojazd marki M., podczas gdy oskarżony jako uczestnik zdarzenia drogowego miał prawo tak ocenić sytuację i uznać, że to kierujący M. jest winny zaistnienia kolizji, a tym samym to on uderzył w pojazd M., a nie M. w M.;

II. będący konsekwencją powyższych uchybień zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że zdarzenie drogowe, które stanowiło podstawę roszczeń jego uczestników zostało upozorowane, podczas gdy skutkiem tego zdarzenia pojazdy nie nadawały się do dalszej jazdy i wymagały holowania za pomocą lawet, zaś z okoliczności towarzyszących ujawnionych przez strażaka P. W. - świadka w niniejszej sprawie, wynika, że fragmenty plastikowych elementów pojazdu uległych destrukcji znajdowały się wokół miejsca kolizji, były rozrzucone po całej jezdni, co czyni to ustalenie sprzeczne z materiałem dowodowym.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione przez obrońcę W. U. zarzuty, okazały się zasadne jedynie w części dotyczącej potrzeby przeprowadzenia postępowania dowodowego w celu uzyskania dodatkowych opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych oraz dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego T. S., co też Sąd Okręgowy uczynił. Zarzuty zawarte w przedmiotowej apelacji, w ich istocie odpowiadają także zarzutom pochodzącym z apelacji obrońcy K. S., toteż Sąd odniósł się do nich łącznie w tym miejscu, bacząc na czytelność sporządzanego uzasadnienia i nie chcąc powielać tożsamych treści.

W postępowaniu odwoławczym, Sąd II instancji zauważył konieczność pozyskania materiału dowodowego w postaci dodatkowych opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków, jak również biegłego z zakresu oznaczeń identyfikacyjnych pojazdów oraz badań mechanoskopijnych i tym samym uwzględnił zasadność podniesionych zarzutów w tej części. Niemniej jednak, przeprowadzone w postępowaniu odwoławczym postępowanie dowodowe nie doprowadziło do potwierdzenia stanowiska forsowanego przez obronę, jednocześnie przemawiając za słusznością nieuwzględnienia przez Sąd meriti wniosków płynących z prywatnej opinii biegłego W. W. (1), na które powoływali się skarżący, a następnie nieuwzględnienia kolejnej prywatnej opinii biegłego J. K., już przez Sąd odwoławczy. Sąd Okręgowy, w części dotyczącej oceny dowodów wypowiedział się już, co do motywów uwzględnienia jednych opinii, a nieuwzględnienia drugich, jak również odnośnie samego aspektu wartości dowodowej opinii prywatnych. W tym miejscu wskazać należy, że jeśli dowód z opinii biegłych jest przekonujący i zrozumiały dla sądu (organu procesowego), który to stanowisko odpowiednio uzasadnił, to fakt, iż dowód ten nie jest przekonujący dla strony, a wnioski z niej płynące nie są zgodne z jej oczekiwaniami, nie może stwarzać podstawy do ponownego powoływania biegłych lub zasięgania opinii nowych biegłych (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 maja 2023 r. II AKa 187/22). Na względzie także mieć trzeba, że uznanie opinii za jasną i pełną w rozumieniu art. 201 k.p.k. jest domeną organu procesowego, a nie strony procesowej. Podstawą do stosowania art. 201 k.p.k. nie może stać się okoliczność, że strona wdając się samodzielnie w spekulacje myślowe natury specjalistycznej, dochodzi w rezultacie do przekonania, że wnioski natury ściśle fachowej i to w dziedzinie, w której z natury rzeczy sądowi i stronom merytorycznie brakuje wiadomości specjalistycznych, są błędne (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2023 r. II AKa 515/22). Judykatura wypowiada się jednoznacznie także co do tego, że nie należy do kompetencji stron decydowanie, jakie metody badawcze dla stwierdzenia okoliczności mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy okażą się przydatne w razie konieczności wykorzystania wiadomości specjalnych posiadanych przez powołanych biegłych. Decydują o tym biegli mając na względzie podlegające ocenie okoliczności, zebrany w sprawie materiał dowodowy, aktualny stan nauki i stosowane w konkretnej dyscyplinie nauki dostępne metody badawcze. Wybór rodzaju stosowanych technik i metod badawczych należy więc do decyzji powołanych w sprawie biegłych, podejmowanej na podstawie swej wiedzy specjalnej, a nie stron, które takiej wiedzy nie mają (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2022 r., I KK 183/22). W rezultacie czynności procesowych, jakie Sąd przeprowadził w toku drugoinstancyjnego postępowania należało uznać, że ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy była prawidłowa, a uwzględniony materiał dowodowy słusznie posłużył do ustalenia takiego a nie innego stanu faktycznego sprawy. Odnosząc się do dowodu z zeznań M. T. i opinii sporządzonej na potrzeby postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciela należało zauważyć, że wnioski płynące z tego materiału dowodowego, co do zasady korelują z konkluzjami zawartymi w opiniach biegłych T. S. i M. S., a sprowadzały się do uznania, że uszkodzenia obydwu samochodów nie odpowiadają okolicznościom deklarowanym przez oskarżonych i przez to nie powstały w wyniku wzajemnego kontaktu tych pojazdów. M. T. jasno i logicznie wskazał podstawy i sposób przeprowadzanych czynności w ramach działalności ubezpieczyciela, a także racjonalnie wypowiedział się co do ich rezultatu. Uwzględnione opinie biegłych jednoznacznie wykazały, że w żadnym z analizowanych przypadków - w tym również niezależnie od tego, który samochód miał uderzyć w drugi - nie mogło dojść do uszkodzeń aut, jakie zostały stwierdzone i utrwalone materiałem fotograficznym po rzekomym zdarzeniu drogowym. Nie było ponadto podstaw do uznania, że świadek M. T. nie był obiektywny i działał jedynie w interesie ubezpieczyciela. Na podstawie powyższych okoliczności zważyć należało, że wnioski zawarte w prywatnej opinii W. W. (1) nie zasługiwały na uwzględnienie. Założenia, którymi biegły W. W. (1) posłużył się przy opracowywaniu opinii, nie miały swego racjonalnego uzasadnienia w okolicznościach, na jakie wskazywali oskarżeni, o czym dobitnie wypowiedział się biegły T. S.. Jak słusznie ten biegły zauważył, nawet przy przyjęciu pierwotnych założeń W. W. (1), to i w tym przypadku taka sytuacja nie miałaby swego odzwierciedlenia w rzeczywistości, albowiem samochód M. nie miał uszkodzonej lewej strony, zwłaszcza lewego reflektora, podobnie jak samochód M. (...) nie miał całkowicie zniszczonego prawego reflektora, do czego w tym przypadku musiałoby dojść. Konkluzje jakie należało wyciągnąć z opinii biegłego T. S. niewątpliwie miały swoje pokrycie we wnioskach płynących z opinii biegłego M. S., o czym szerzej Sąd wypowiedział się w części wcześniejszej uzasadnienia. Z uwagi na powyższe, nie można było także uznać wyjaśnień W. U. za wiarygodne w kluczowym ich zakresie, w jakim wskazywał na sam fakt zaistnienia zdarzenia drogowego i towarzyszących mu okoliczności. Oskarżony ten przedstawiał swoją wersję wydarzeń, która nie wytrzymała konfrontacji z ustaleniami poczynionymi przez wspomnianych powyżej biegłych, których wnioski, ocenione zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, bez wątpliwości przemawiały za niewiarygodnością twierdzeń oskarżonego. Nadmienić trzeba, że same zeznania świadków P. W. czy H. G., w świetle całokształtu zebranego i uznanego za wiarygodny materiału dowodowego, nie mogły potwierdzać wersji przedstawianej przez oskarżonego. Odnosząc się do zeznań P. W. oraz informacji z OSP wskazać należy, że oprócz uprzątnięcia plastików i innych fragmentów części samochodowych z drogi, interweniujący strażacy nie przeprowadzali jakichkolwiek innych czynności, które mogłyby być powiązane z rzekomym zdarzeniem drogowym, nie było żadnych innych śladów świadczących o takim zdarzeniu, nie było wycieku płynów, co zważając na stopień uszkodzenia pojazdu M. powinno zasadnie wzbudzać dodatkowe wątpliwości. Zaś H. G., który zgłosił służbom fakt kolizji, nie pamiętał dokładnie tej sytuacji, nie był naocznym świadkiem rzekomego zderzenia się pojazdów, nie pamiętał zakresu uszkodzeń samochodów. Drugi oskarżony – K. S. – co do zasady odmówił składania wyjaśnień i nie przyznając się do winy na rozprawie wypowiadał się jedynie w bardzo wąskim zakresie, a biorąc pod uwagę całokształt uwzględnionego i opisanego powyżej materiału dowodowego, który jednoznacznie negował wersję przez niego przedstawianą, złożone przez niego depozycje nie zasługiwały na obdarzenie walorem wiarygodności. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, nie można było zatem stwierdzić, żeby w niniejszej sprawie doszło do obrazy art. 7 bądź 410 k.p.k., albowiem Sąd Rejonowy właściwie ocenił materiał dowodowy, jak również oparł wyrokowanie na całokształcie okoliczności ujawnionych na rozprawie, toteż zarzuty podniesione przez skarżących w tej części nie podlegały uwzględnieniu. Na marginesie zaznaczyć należy, że odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie ich jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
17 września 2021 r. II AKa 292/20). W tej sytuacji, gdy nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut błędnej oceny dowodów, brak było w konsekwencji przesłanek do zakwestionowania dokonanych na tychże dowodach ustaleń faktycznych, więc i ten zarzut należało uznać za niezasadny.

Podsumowując powyższe rozważania należało uznać, że oprócz zarzutów, które uzasadniały przeprowadzenie dodatkowego postępowania dowodowego przez Sąd Okręgowy (co nie doprowadziło jednak do rezultatów oczekiwanych przez autorów apelacji), obydwie apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie w pozostałym zakresie.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 5, poprzez uniewinnienie oskarżonego W. U. od popełnienia zarzucanych jemu czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

podniesione zarzuty okazały się zasadne jedynie w części dotyczącej potrzeby przeprowadzenia postępowania dowodowego w celu uzyskania dodatkowych opinii biegłych oraz dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego T. S.. W związku z niezasadnością podniesionych zarzutów w pozostałym zakresie, wniosek apelacyjny obrońcy nie zasługiwał na uwzględnienie

Lp.

Zarzut

2.

Zarzuty z apelacji obrońcy K. S.:

I. Zarzut obrazy przepisów postępowania, a mianowicie:

1. art. 7 k.p.k., poprzez:

- dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego K. S. polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że jego wyjaśnienia są wyrazem linii obrony obranej w celu uwolnienia się od odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo, podczas gdy prawidłowa analiza i ocena tego dowodu, wsparta uznanymi za wiarygodne dowodami z zeznań bezstronnych świadków świadka w osobie H. G., P. W., jak również z opinii biegłego W. W. (4) powinna prowadzić do wniosku, iż wyjaśnienia te są stanowcze, konsekwentne i nie zawierają żadnych wewnętrznych sprzeczności oraz znajdują oparcie w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym;

- dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego W. U. polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że jego wyjaśnienia są wyrazem linii obrony obranej w celu uwolnienia się od odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo, podczas gdy prawidłowa analiza i ocena tego dowodu, wsparta uznanymi za wiarygodne dowodami z zeznań bezstronnych świadków świadka w osobie H. G., P. W., jak również z opinii biegłego W. W. (4) powinna prowadzić do wniosku, iż wyjaśnienia te są stanowcze, konsekwentne i nie zawierają żadnych wewnętrznych sprzeczności oraz znajdują oparcie w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym;

2. art. 410 k.p.k., poprzez:

- pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych istotnych okoliczności wynikających z uznanej za wiarygodną, jednakże nieprzydatną w realiach przedmiotowego postępowania, opinii W. W. (4) i tym samym oparcie ustaleń faktycznych jedynie na części materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie poprzez uznanie, iż przyjęta przez opiniującego symulacja zderzenia, w której stwierdził on, iż to pojazd m- ki M. — B. uderzył w pojazd m-ki M., a nie zgodnie z treścią opinii wywołanych w toku postępowania, że to pojazd m-ki M. uderzył w pojazd m-ki M. — B. nie opiera się na treści wyjaśnień oskarżonych, w których przedstawili oni odmienny przebieg zdarzenia, podczas gdy w jego trakcie oba pojazdy znajdowały się w ruchu przez co ocena tej kwestii przez wymienionych, szczególnie wobec dynamicznego przebiegu zdarzenia i towarzyszących mu emocji, opierała się wyłącznie na ich subiektywnej ocenie sytuacji i mogła być obarczona błędem, przy tym przeprowadzenia przez opiniującego obliczenia korelujące z uszkodzeniami obu pojazdów wskazują, iż w sposób prawidłowy opisał on przebieg kolizji;

3. art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k., poprzez:

- oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. rekonstrukcji wypadków drogowych wobec uznania, iż dowód ten jest nieprzydatny dla rozstrzygnięcia zasadności zarzutu oszustwa na szkodę ubezpieczyciela i jednocześnie zmierza do przedłużenia postępowania, w sytuacji gdy wniosek powyższy dotyczył kluczowych okoliczności sprawy, a wiadomości specjalne posiadane w tym przedmiocie przez biegłego są niemniej równie istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy jak wyjaśnienia oskarżonych, na podstawie których Sąd meriti dokonywał ustaleń faktycznych w przedmiotowym postępowaniu;

II. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, którego dopuścił się Sąd meriti w konsekwencji obrazy w/w przepisów postępowania, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, iż K. S. popełnił czyn zarzucany mu aktem oskarżenia, w sytuacji gdy brak było wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego uznania, iż dopuścił się on czynu z art. 286 § 1 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione zarzuty okazały się zasadne jedynie w zakresie, jaki przemawiał za przeprowadzeniem dodatkowego postępowania dowodowego w celu uzyskania kolejnej opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Z uwagi na tożsamą istotę podniesionych zarzutów, apelacja obrońcy K. S. została rozważona w części 3.1, łącznie z apelacją obrońcy W. U..

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego K. S. od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione zarzuty okazały się zasadne jedynie w części dotyczącej przeprowadzenia postępowania dowodowego w celu uzyskania dodatkowych opinii biegłych zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. W związku z niezasadnością podniesionych zarzutów w pozostałym zakresie, wniosek apelacyjny obrońcy nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W związku z bezzasadnością obydwu apelacji, o czym szerzej w rubrykach 3.1 i 3.2. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Z uwagi na nieuwzględnienie obydwu apelacji, na podstawie art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k., Sąd Okręgowy zasądził tytułem opłaty za II instancję na rzecz Skarbu Państwa od K. S. 1180 zł i W. U. 980 zł, zgodnie ze stawkami określonymi w art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz obciążył ich po połowie wydatkami postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego W. U.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok co do części dotyczącej oskarżonego W. U., tj. w zakresie pkt 5-8 i 10 wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana