Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Sędziowie:

SO Karol Troć

SO Agata Kowalska (spr.)

Protokolant:

st. sekr. sądowy Paulina Jarczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 520/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 8 maja 2024 r. w sprawie II K 784/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

------------------

----------------------------------------------------

------------

-----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------

-----------------

----------------------------------------------------

-----------

-----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. rażąca niewspółmierność kary łącznej pozbawienia
wolności w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, przy zastosowaniu wadliwych kryteriów jej
wymiaru i niewystarczającym uwzględnieniu okoliczności przemawiających za orzeczeniem kary łagodniejszej,

2. obraza przepisów prawa materialnego, tj. § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w zw. z § 11 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. jedynie kwoty 120 zł powiększonej o stawkę podatku VAT 23 % tytułem sprawowanej wobec skazanego obrony z urzędu na
podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, w sytuacji gdy stawka dla adwokata z wyboru w tej samej sprawie wynosi 240 zł, a Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 27 lutego 2024 roku w sprawie sygn. akt: SK 90/22 stwierdził, że przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w zakresie, w jakim określają opłaty stanowiące ponoszone przez Skarb Państwa koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w wysokości niższej niż stawki minimalne opłat określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie są niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie wskazać należy, że na gruncie przedmiotowej sprawy podstawę kary łącznej stanowiły dwa orzeczenia, kolejno:

- wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 17 listopada 2022 r. w sprawie
II K 95/22, którym wymierzono skazanemu karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

- wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 6 lutego 2023 r. w sprawie
II K 993/22, którym wymierzono skazanemu karę 1 roku pozbawienia wolności.

W przypadku wskazanych wyżej kar składających się na orzekaną przez Sąd Rejonowy karę łączną, przy uwzględnieniu treści art. 86 kk oraz art. 87 kk – regulujących zasady jej wymiaru, w brzmieniu obowiązującym od 24 czerwca 2020 r., granice możliwej do wymierzenia kary łącznej wynosiły od 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności (najwyższa z kar jednostkowych podlegających łączeniu – kara orzeczona w sprawie II K 993/22) do 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności (suma kar łącznych orzeczonych w/w wyrokami). Mimo to Sąd Rejonowy orzekł karę niższą, co było działaniem na korzyść skazanego. Co więcej orzeczony wymiar kary łącznej Sąd I instancji należycie umotywował. Sąd Okręgowy aprobuje zawartą w pisemnym uzasadnieniu argumentację. Zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, że
połączeniu kar na zasadzie absorpcji przeczy m.in. różnorodność rodzajowa popełnionych przez skazanego czynów – w sprawie II K 95/22 czyn naruszał dobro wymiaru sprawiedliwości, zaś w sprawie II K 993/22 był skierowany przeciwko rodzinie i opiece. Nadto, co słusznie podkreślił Sąd I instancji, na niezasadność takiego połączenia wskazuje również wielokrotna karalność Z. K.. Kolejne skazania nie odniosły bowiem oczekiwanej od niego zmiany postępowania i w dalszym ciągu dopuszczał się przestępstw, co musiało znaleźć stosowne odzwierciedlenie w wymiarze kary łącznej. Okoliczność ta istotnie obciąża skazanego i przemawia za zaostrzeniem wobec niego wymiaru kary łącznej. Wprawdzie opinia z Zakładu Karnego w S. dotycząca skazanego jest pozytywna, jednakże okoliczności tej nie można nadawać nadrzędnego znaczenia. Owszem, sposób funkcjonowania skazanego w jednostce penitencjarnej jest istotną informacją, którą należy uwzględniać w procesie ustalania wymiaru kary łącznej, co uczynił Sąd I instancji, należy jednak pamiętać, że kara łączna winna również spełniać cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec skazanego. Zatem wymierzenie Z. K. (wchodzącemu wielokrotnie na ścieżkę przestępczą) kary łącznej z zastosowaniem zasady absorpcji lub w wymiarze niższym od określonego zaskarżonym wyrokiem – o co postulowała obrona – z powołaniem się na właściwe funkcjonowanie skazanego w Zakładzie Karnym w S., stanowiłoby rażącą obrazę art. 85a kk. Jest to bowiem obowiązek skazanych, który spotyka się z reakcją w postaci udzielenia skazanym nagród regulaminowych w oparciu o przepisy Kodeksu karnego wykonawczego – których nota bene Z. K. nie otrzymywał. Nadto, jak wynika z treści opinii, skazany nie przejawiał woli odbywania kary w systemie programowego oddziaływania, mimo, że jest osobą uzależnioną od alkoholu i było to przyczyną konfliktów w jego rodzinie. Podkreślić należy także, że ogólne zachowanie skazanego oceniono jako poprawne, a nie jako bardzo dobre, jak wskazuje obrona, a tym bardziej jako szczególnie pozytywnie wyróżniające się na tle innych osadzonych. Tym samym, skarżący znacznie przecenia wartość tego dokumentu dla wymiaru orzeczonej wobec skazanego kary łącznej. Zdaniem Sadu Okręgowego, Sąd Rejonowy wymierzając karę łączną kierował się właściwymi kryteriami, nadając właściwe znaczenie okolicznościom wskazanym w omawianej opinii penitencjarnej. Z tych względów nie sposób uznać, aby orzeczona zaskarżonym wyrokiem kara łączna w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności cechowała się rażącą niewspółmiernością, a tylko w takim przypadku zarzut ten – zgodnie z jego istotą – mógłby zostać uwzględniony. Jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że wymierzenie kary łącznej wedle zasady absorpcji, a więc w wysokości najsurowszej z kar podlegających łączeniu, jest rozwiązaniem skrajnym, wymagającym spełnienia określonych przesłanek. Stosuje się ją wyjątkowo i jedynie wtedy, gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem przestępstw wskazują na bliską więź przedmiotową i podmiotową (np. wyrok SA w Katowicach z 8.09.2022 r., II AKa 265/22, Biul.SAKa 2023, nr 3, poz. 11, wyrok SA w Białymstoku z 7.05.2019 r., II AKa 77/19, LEX nr 2718215.). Wielokrotna karalność Z. K. oraz popełnienie przez niego przestępstw skierowanych przeciwko różnym rodzajowo dobrom prawnym stanowią istotne czynniki prognostyczne przemawiające przeciwko ukształtowaniu kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji czy też jej obniżeniu.

Na uwzględnienie zasługiwał natomiast drugiego zarzut apelacji, dotyczący wysokości przyznanego obrońcy przez Sąd Rejonowy wynagrodzenia za obronę z urzędu sprawowaną w imieniu skazanego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Sąd meriti przyjął jako podstawę prawną tego rozstrzygnięcia art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze w zw. z § 17 ust. 5 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2109 r. poz. 18). O ile na datę orzekania przez Sąd I instancji, a więc w dniu 8 maja 2024 r. nie obowiązywało jeszcze rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763), które zrównało stawki wynagrodzenia obrońców i pełnomocników z urzędu ze stawkami obrońców i pełnomocników z wyboru, to wadliwość rozstrzygnięcia tegoż Sądu wynika z treści tego aktu prawnego, a precyzując z § 24, który stanowi, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia. Bezspornym jest, że przedmiotowa sprawa z uwagi na skuteczne wniesienie środka odwoławczego przez obrońcę skazanego nie została prawomocnie zakończona przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. (Dz. U. poz. 763), a więc 5 czerwca 2024 r. Stąd też należało dokonać w tej części zmiany zaskarżonego wyroku w ten sposób, że kwotę zasądzonego w pkt IV od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. wynagrodzenia za obronę z urzędu, w oparciu o treść § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 3 wskazanego powyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r., podwyższyć do kwoty 295,20 zł (w tym 55,20 zł podatku VAT).

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku:

1. w części dotyczącej kary poprzez obniżenie wymierzonej skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności do kary 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności;

2. w zakresie wynagrodzenia za obronę sprawowaną skazanemu z urzędu poprzez podwyższenie przyznanej od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. kwoty wynagrodzenia za sprawowaną wobec skazanego obronę z urzędu przed Sądem I instancji do kwoty 295,20 zł (w tym VAT 23 % w wysokości 55,20 zł).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wymiaru orzeczonej wobec skazanego Z. K. kary łącznej wobec niezasadności wywiedzionego zarzutu nie zasługiwał na uwzględnienie. Z kolei wniosek o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez podwyższenie zasądzonego w pkt IV na rzecz adw. B. P. wynagrodzenia za obronę z urzędu, z uwagi na trafność postawionego zarzutu był słuszny. Z tego też powodu Sąd Okręgowy w tej części dokonał zmiany zaskarżonego wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 8 maja 2024 r. – w pozostałej zaskarżonej części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzut apelacji odnoszący się do tej części wyroku okazał się w całości bezzasadny. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień, które podlegałyby uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że kwotę zasądzonego w pkt IV od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. wynagrodzenia za obronę z urzędu podwyższył do kwoty 295,20 złotych (w tym 55,20 zł podatku VAT)

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zostały przedstawione w rubryce 3.1.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

--------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III., IV.

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1564) oraz § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r.
w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. kwotę 295,20 złotych (w tym 55,20 zł podatku VAT) za obronę z urzędu wykonywaną w imieniu skazanego w postępowaniu odwoławczym.

Apelacja obrońcy skazanego okazała się w części niezasadna, zatem zgodnie z treścią art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk skazany winien ponieść w tym zakresie wydatki postępowania odwoławczego. Sąd Okręgowy jednakże na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk kierując się względami słuszności zwolnił skazanego z tych wydatków, ustalając, że ponosi je Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary łącznej oraz wynagrodzenie za obronę z urzędu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana