Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

stażysta Kinga Łempicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 546/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 11 czerwca 2024 r. w sprawie II K 784/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I. Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k., poprzez obdarzenie walorem wiarygodności wyjaśnień P. S., podczas gdy są one rażąco sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a ponadto sprzeczne z zeznaniami pokrzywdzonego I. M. również uznanymi przez sąd za w całości wiarygodne, co doprowadziło do zupełnie bezpodstawnego uniewinnienia oskarżonego od zarzuconego mu czynu, podczas gdy z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że to z użytkowanego przez niego stale konta na portalu społecznościowym Facebook zamieszczono liczne ogłoszenia mające na celu doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem zgłaszających się nabywców, a jednocześnie oskarżony żadnego z tych ogłoszeń nie usunął i nie poinformował I. M. o tym, że to nie on zamieszczał ogłoszenie, co w pełni uzasadnia ustalenie, że to P. S. zamieścił ogłoszenie o sprzedaży objęte przedmiotem postępowania nie mając zamiaru wywiązania się z transakcji;

II. błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wyroku, poprzez wskazanie, że brak dowodów potwierdzających znajomość pomiędzy oboma oskarżonymi i ich wzajemne kontakty uzasadnia stwierdzenie, że nie współdziałali oni przy realizacji przestępstwa objętego przedmiotem postępowania, a K. W. jedynie nieumyślnie przyjął na rachunek bankowy środki finansowe pochodzące z oszustwa, podczas gdy z historii rachunku bankowego użytkowanego przez w/w oskarżonego wynika, że począwszy od początku kwietnia 2022 r. do 27 kwietnia 2022 r. nie mniej niż kilkanaście razy wpłynęły na ten rachunek bankowy przelewy, których tytuły jednoznacznie wskazują na to, że były one realizowane tytułem zakupu sprzętów elektronicznych i przychód z tych przelewów (często wypłacany w bankomacie zaraz po wpłynięciu środków) stanowił znaczące źródło dochodu K. W., co uzasadnia przyjęcie, że obaj oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu dokonali oszustwa objętego przedmiotem postępowania, a w/w środki były przyjmowane przez K. W. z pełną wiedzą po jego stronie, że pochodzą one z przestępstw oszustwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na słuszność podniesionych zarzutów przez oskarżyciela publicznego, apelację należało uznać za zasadną, co skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy dostrzegł szereg uchybień w przeprowadzonej przez Sąd meriti ocenie materiału dowodowego, które przyczyniły się do ustalenia błędnego stanu faktycznego, skutkującego nierozpoznaniem znamion czynu z art. 286 § 1 k.k. w zarzuconym aktem oskarżenia zachowaniu K. W. i P. S..

Przyznać należało słuszność zarzutom skarżącego, związanym z oceną wyjaśnień P. S.. Błędnym było obdarzenie tych wyjaśnień przez Sąd I instancji walorem wiarygodności w zakresie, w jakim oskarżony P. S. wskazywał na okoliczności, które miałyby świadczyć o jego niewinności, w sytuacji gdy stanowiły jedynie przyjętą linię obrony. Ocena tego materiału dowodowego z uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów, zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego prowadziła do jednoznacznego wniosku, iż ciąg zdarzeń przedstawianych przez P. S. był niemalże abstrakcyjny, za to przypominał powielany schemat przy okazji przestępstw tego typu, opierający się na podawaniu informacji nieweryfikowalnych, kierujących podejrzenie na sprawcę, którego nie można zidentyfikować. Oskarżony wyjaśniał, że bliżej nieustalony kolega o imieniu M. miał zabrać mu telefon, który był niezabezpieczony hasłem, z zalogowanym kontem na portalu Facebook. Biorąc pod uwagę wskazany okres utraty telefonu i datę popełnienia przestępstwa, zalogowanie na tym koncie społecznościowym musiałoby trwać nieprzerwanie przez okres kilku miesięcy (od stycznia 2022 r. do kwietnia 2022 r.), chyba że posiadacz telefonu znał także dane logujące do konta, co jest niezwykle mało prawdopodobne i nie wynikało z przedmiotowych wyjaśnień. Podobnie nieracjonalne jest to, że oskarżony nie wspomniał na temat okoliczności związanych z procedurą odzyskiwania dostępu do konta, co byłoby w tej sprawie istotne, lecz po pewnym czasie miał ponownie dostęp do swojego konta i prowadził korespondencję z pokrzywdzonym I. M.. Ponadto niewiarygodnym jest także to, że w sytuacji, gdy oskarżony nie posiada żadnych bliższych informacji o wspomnianym koledze M., z którym wspólnie spożywali alkohol w domu oskarżonego, a który wedle jego wskazań mógłby dokonać zarzucanego czynu, kolega ten wiedział o tym, że oskarżony wcześniej sprzedawał przedmiotowe radio samochodowe, które zostało sprzedane „jakiemuś kolesiowi spod G.”. Zauważyć należy, że gdyby to miało miejsce w rzeczywistości, to oskarżony także mógłby podać jakiekolwiek dane tego kupującego, skoro skontaktował się z nim za pośrednictwem portalu Facebook. Jak wyjaśnił oskarżony P. S., transakcja miała być rozliczona w gotówce, co oczywiście stwarza sytuację nieweryfikowalną w żaden możliwy sposób. Analizując przyjętą linię obrony dostrzec można, że oskarżony buduje ją podając okoliczności, których nie można zweryfikować, jednakże mając na względzie logikę i zasady płynące z zasady swobodnej oceny dowodów, a także całokształt zebranego materiału dowodowego, tę linię obrony należy poczytywać jako nieudolną. W tym miejscu można odnieść się do faktu, o którym wyjaśnił oskarżony P. S., że nie posiadał on wcześniej rachunku bankowego. Oskarżony miał świadomość, że taka informacja mogłaby świadczyć na jego korzyść, a jednocześnie mogłaby być ustalona w drodze przeprowadzanych czynności, jednakże mimo wszystko pośrednio uzasadnia także udział K. W. w tym czynie przestępnym. Nawiązując zatem do wyjaśnień drugiego z oskarżonych, K. W. – Sąd słusznie uznał wyjaśnienia oskarżonego w części niewiedzy o wpływach środków pieniężnych z tytułu sprzedaży różnych przedmiotów na jego rachunek bankowy za mało przekonujące, jednakże w związku z tym co wskazano powyżej, krytycznie należało ocenić również pozostały zakres składanych wyjaśnień i ustalony na ich podstawie stan faktyczny sprawy. Jak słusznie zauważył skarżący, K. W. regularnie, na bieżąco wypłacał z rachunku bankowego przekazywane mu środki pieniężne. Z dokumentacji bankowej wywnioskować można, że gdyby nie te wpływy środków pieniężnych ze sprzedaży internetowych, to te wypłaty byłyby niemożliwe, o czym świadczą kwoty salda na tym rachunku bankowym przed i po konkretnych transakcjach. O ile badanie legalności środków pochodzących z pozostałych transakcji nie było przedmiotem niniejszego postępowania, na co zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, niemniej jednak informacje płynące z tej dokumentacji mogły posłużyć ustaleniu niewiarygodności twierdzeń oskarżonego K. W., który o nich wyjaśniał i zaprzeczał, że był w ogóle świadomy tych transakcji. W związku z powyższym wywnioskować należało, że oskarżony K. W. wiedział o przychodzących przelewach bankowych, ich kwotach i pochodzeniu, niejako oczekiwał na nie i niezwłocznie je wypłacał. Jego wyjaśnienia są nieszczere w ich istotnym zakresie i wykluczają popełnienie przez niego przypisanego mu nieumyślnego przestępstwa, a także zaprzeczają forsowanej linii obrony związanej z zarzuconym mu czynem. Ponadto zauważyć należało, że depozycje oskarżonych niewątpliwie posiadają wspólny mianownik w postaci wyjaśnień o nieracjonalnym niezgłoszeniu ani utraty telefonu, ani włamania na konto na Facebook’u, ani zgłoszenia podejrzanych transakcji na rachunku bankowym, co w okolicznościach niniejszej sprawy jest całkowicie nielogiczne, a tłumaczenie tego niewiedzą bądź kwestią bezdomności jest bezzasadne, podobnie jak przychylenie się do obranych przez nich linii obrony. Zgodzić się ze skarżącym również należy, że brak dowodów na współdziałanie oskarżonych, na które wskazał Sąd, nie świadczy w istocie o jego niezaistnieniu, ponieważ przy komunikowaniu się za pomocą odpowiednich aplikacji i w określony sposób, pozyskanie ich byłoby najczęściej po prostu technicznie niemożliwe. Oskarżony P. S. sam wyjaśnił, że na rzekomo utraconym telefonie miał konto w aplikacji Telegram, która właśnie gwarantuje anonimowe komunikowanie się z innymi użytkownikami tej aplikacji.

Podsumowując powyższe rozważania wskazać należało, że okoliczności opisane w niniejszej części uzasadnienia potwierdziły słuszność podniesionych przez prokuratora zarzutów i spowodowały konieczność wydania wyroku kasatoryjnego w całości, wobec obu oskarżonych, albowiem zarzucono im działanie wspólnie i w porozumieniu, a okoliczności sprawy są względem nich tożsame.

Odnosząc się na marginesie do stanowiska Sądu meriti, związanego z treścią sformułowanego zarzutu w akcie oskarżenia zauważyć należy, że zdaniem Sądu Okręgowego opis czynu spełnia określone przepisami wymogi formalne z art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k., a dokonanie ewentualnych zmian lub uzupełnień w razie takiej konieczności, mogłoby mieć miejsce w odpowiednim zakresie wedle kompetencji przynależnych Sądowi I instancji.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności zarzutów podniesionych przez oskarżyciela publicznego, wniosek apelacyjny zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Sąd Odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w I instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Przy prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu i rozważeniu przez Sąd Rejonowy wskazanych w niniejszym uzasadnieniu kwestii, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi podstawę do wydania wyroku skazującego za zarzucany oskarżonym czyn z art. 286 § 1 k.k. Co do oskarżonego P. S. uwzględnienia w wyroku kasatoryjnym wymagała reguła ne peius i zasada dwuinstancyjności postępowania, toteż w tej sytuacji jedynym dopuszczalnym rozstrzygnięciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Z uwagi na zarzucane współoskarżonym działanie wspólnie i w porozumieniu, koniecznym było uchylenie na tej podstawie wyroku w całości, w stosunku do obu oskarżonych.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, przeprowadzi postępowanie w sposób pozbawiony wyżej opisanych uchybień, dogłębnie analizując kwestie wskazane przez Sąd Odwoławczy, przede wszystkim koncentrując się na kompleksowym rozważeniu wszystkich dowodów w sprawie, wyprowadzając przy ich ocenie wnioski zgodne z treścią art. 7 k.p.k. i tym samym doprowadzając do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O kosztach postępowania odwoławczego nie orzekano, ponieważ wyrok uchylający zaskarżone rozstrzygnięcie nie kończy postępowania.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana