Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Protokolant:

st.sekr.sądowy Agata Polkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 561/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie II K 386/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

L. C.,

K. C.

groźby wypowiadane przez oskarżonych wzbudziły w pokrzywdzonym W. K. uzasadnioną obawę, że będą spełnione.

uzupełniające zeznania W. K.

286v

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

----------------------------------------------------------

------------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

uzupełniające zeznania W. K.

Zeznania świadka należało ocenić jako wiarygodne.
Były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, a nadto spójne z tym, co dotychczas W. K. relacjonował w postępowaniu, a mianowicie, że obawiał się spełnienia skierowanych wobec niego przez oskarżonych gróźb pozbawienia życia. Miały kluczowe znaczenie dla oceny prawidłowości ustaleń Sądu I instancji w tym zakresie.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Z apelacji prokuratora

obraza przepisów prawa procesowego, tj. art. 4, 7, 424 §1 pkt 1 kpk przez:

- uwzględnienie wbrew dyspozycji art. 4 kpk jedynie okoliczności oraz dowodów przemawiających na korzyść obu oskarżonych w postaci zeznań w charakterze świadka złożonych pokrzywdzonego W. K. przed sądem, gdzie z powodu skoncentrowania się przez niego oraz strony na okolicznościach jego pobicia, nie wypowiadał się odnośnie gróźb na jego szkodę oraz bez uwzględnienia i należytej oceny dowodu z zeznań tego świadka złożonych w postępowaniu przygotowawczym, w których jednoznacznie wypowiedział się, że groźby wypowiadane pod jego adresem przez obu oskarżonych padły i wzbudziły w nim uzasadnioną okolicznościami obawę, że zostaną spełnione;

- wadliwą ocenę wbrew dyspozycji art. 7 kpk, w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań w charakterze świadka złożonych przez pokrzywdzonego W. K. na etapie postępowania przygotowawczego oraz na etapie postępowania przed sądem;

- zaniechanie wbrew dyspozycji art. 424 § 1 pkt 1 kpk, wskazania w pisemnych motywach wyroku, jakie fakty sąd uznał za udowodnione, na jakich się w tej mierze oparł dowodach, w szczególności które z zeznań w charakterze świadka złożonych przez pokrzywdzonego W. K. na etapie postępowania przygotowawczego oraz na etapie postępowania przed sądem uznał za w pełni wiarygodne odnośnie czynów z art. 190 § 1 kk, od popełnienia których uniewinnił obu oskarżonych, co skutkuje utrudnieniem stronom oceny jego zasadności przez strony.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Z apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego W. K.
co do czynów z art. 190 § 1 kk zarzuconych oskarżonym w pkt II aktu oskarżenia

- błąd w ustaleniach faktycznych mających wpływ na treść wydanego wyroku, poprzez wadliwe ustalenie, że groźba wypowiedziana
przez oskarżonych nie wzbudziła u pokrzywdzonego uzasadnionej obawy, że zostanie spełniona, co doprowadziło do uniewinnienia oskarżonych od występku określonego w art. 190 § 1 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacje prokuratora oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego W. K. okazały się zasadne w takim stopniu, iż na skutek ich wniesienia powstały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonych L. C. i K. C. od popełnienia czynów z art. 190 § 1 kk i przekazania sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łukowie.

Należało podzielić zarzut dokonania błędnej oceny zeznań W. K., w tej
części, w której odnosiły się one do czynów zarzuconych L. C. i
K. C. w pkt II aktu oskarżenia z art. 190 § 1 kk, zawarty w apelacji prokuratora. Po zapoznaniu się z powodami, które skłoniły Sąd I instancji do takiej, a nie odmiennej oceny depozycji tego świadka, wyszczególnionymi w pisemnym uzasadnieniu oraz całością zeznań W. K., należało stwierdzić, że Sąd meriti dokonał pobieżnej oceny tego dowodu, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Co prawda, Sąd ten uznał ową relację za wiarygodną w całości, jednakże jak wskazują pisemne motywy wyroku, w polu jego oceny pozostawała wyłącznie relacja W. K. z rozprawy głównej z dnia 26 marca 2024 r. Sąd nie odniósł się natomiast do tej złożonej uprzednio w postępowaniu przygotowawczym. W związku z tym, że przedmiotem oceny Sądu I instancji była tylko część zeznań tego świadka, notabene kluczowego z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy w zakresie czynu z art. 190 § 1 kk, uznając jej wadliwość, należało przychylić się do stanowiska oskarżyciela publicznego, iż uchybienie to miało wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia. Otóż, skutkiem niewłaściwej oceny tego dowodu było poczynienie przez Sąd Rejonowy nietrafnych ustaleń faktycznych. Tym samym również zarzut z apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego okazał się uzasadniony. Z pisemnych motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia wynika, że do uniewinnienia oskarżonych od popełnienia w/w czynów doszło pomimo ustalenia przez sąd, w oparciu m.in. o w pełni wiarygodną relację W. K., iż w czasie i w miejscu wskazanym w zarzutach, tj. w dniu 23 lutego 2023 r. w miejscowości S., oskarżeni skierowali wobec niego słowa zawierające zapowiedź popełnienia na jego szkodę przestępstwa. Sąd I instancji ustalając, że do wypowiedzenia gróźb zabójstwa doszło, uznał jednak, iż nie wywołały u W. K. uzasadnionej obawy ich spełnienia, przez co zdaniem Sądu Rejonowego zachowaniem oskarżonych nie zostały wypełnione znamiona zarzucanego im przestępstwa z art. 190 § 1 kk. Sąd doszedł do takiego wniosku mając na względzie zeznania W. K. złożone podczas rozprawy głównej w dniu 26 marca 2024 r., w tej części, w której odnosiły się do omawianej kwestii, jak i postawę jaką prezentował w jej trakcie. Takiej argumentacji nie można zaakceptować. Sąd I instancji zbyt pochopnie wysnuł taką tezę, całkowicie pomijając przy tym treść zeznań W. K. z postępowania przygotowawczego, w których kategorycznie wskazywał, iż obawia się spełnienia gróźb oskarżonych (k. 11). Przy dokonywaniu przedmiotowych ustaleń należało uwzględnić w jakich okolicznościach padły słowa zawierające groźby. Otóż, po pobiciu W. K. przez obu oskarżonych, w trakcie którego używając na zmianę w różnych fazach zdarzenia nieustalonego bliżej metalowego przedmiotu zadali mu nim oraz rękami uderzenia po głowie, tułowiu oraz rękach. W takiej sytuacji miał on zatem prawo przewidywać, że groźby te mogą się urzeczywistnić. Co więcej, w postępowaniu przed Sądem I instancji, w dalszym ciągu wskazywał on, że się ich obawia, podnosząc następujące słowa: „w razie gdyby mnie napadli to się ich obawiam” (k. 172). Takie stanowisko utrzymał również w postępowaniu odwoławczym, precyzując, że skoro takie słowa zostały wypowiedziane, to nie można ich lekceważyć, gdyż oskarżeni mogą postąpić w zapowiedziany sposób. Przypomnieć również należy, że W. K. podczas przesłuchania w fazie przygotowawczej postępowania podniósł, że „musi być przezorny”. Z całej jego wypowiedzi można wywieść zatem, że to właśnie pobicie przez oskarżonych sprawiło, że nie może obecnie w sposób wolny od obaw funkcjonować w społeczeństwie – tak jak typowy obywatel – gdyż w każdej chwili może spotkać oskarżonych, którzy zdecydują się zrealizować skierowane wobec jego osoby groźby pozbawienia życia. Nadto podał racjonalne powody, wobec których, całkowity brak osobistej styczności w przestrzeni publicznej z oskarżonymi nie jest możliwy. Pisemne uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia nie udziela odpowiedzi dlaczego przedstawionych przez W. K. okoliczności w tym względzie Sąd Rejonowy nie uznał za wytłumaczenie przyczyn nieunikania oskarżonych, mimo skierowania przez nich gróźb wobec jego osoby.

Abstrahując od powyższych rozważań, należy podkreślić, iż w judykaturze Sądu Najwyższego jednoznacznie stwierdzono, że przepis art. 190 § 1 kk nie zawiera wymogu współczesności obawy do wypowiadanych gróźb. Przestępstwo groźby karalnej jest bowiem przestępstwem skutkowym (niezbędną przesłanką do dokonania tego przestępstwa jest wystąpienie skutku w postaci wzbudzenia w zagrożonym uzasadnionej obawy, że groźba będzie spełniona) i przy tego typu czynach między czasem ich dokonania, a czasem skutku może zachodzić różnica (postanowienie SN z 4.10.2023 r., V KK 231/23, LEX nr 3611647, postanowienie SN z 1.02.2007 r., II KK 141/06, LEX nr 249201.).

Tymczasem W. K. już podczas pierwszego przesłuchania wyraźnie wskazał, że obawia się spełnienia kierowanych wobec jego osoby przez oskarżonych gróźb pozbawienia życia, a jego stanowisko było niezmienne na przestrzeni całego postępowania, od fazy przygotowawczej, po etap postępowania jurysdykcyjnego, zarówno pierwszoinstancyjnego, jak i odwoławczego. W świetle zaś okoliczności pobicia go przez oskarżonych, a więc zdarzenia bezpośrednio poprzedzającego skierowane wobec niego przez nich groźby, taka obawa u W. K. była uzasadniona. Zatem istniały wszelkie podstawy do tego, aby przypisać oskarżonym popełnienie czynu zarzucanego im w pkt II aktu oskarżenia, wypełniającego dyspozycję z art. 190 § 1 kk.

W związku z tym, co wykazano powyżej należało uznać, iż Sąd Rejonowy nie przeanalizował należycie depozycji W. K. w kontekście wywołania u niego uzasadnionej obawy spełnienia skierowanych wobec jego osoby gróźb, co przyczyniło się do nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego w sprawie i wydania wadliwego wyroku w przedmiotowej części.

Wniosek

Z apelacji prokuratora

o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonych L. C. i K. C. od dokonania zarzuconych im w pkt II czynów z art. 190 § 1 kk i przekazanie sprawy w tej części Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Z apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego W. K.

o uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt III i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na treść art. 454 § 1 kpk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na zasadność zarzutu obrazy art. 7 kpk oraz błędu w ustaleniach faktycznych, podniesionych kolejno przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w zakresie czynów z art. 190 § 1 kk, na uwzględnienie zasługiwały oba w/w wnioski apelacyjne, co szerzej uargumentowano w rubryce 3.1.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie II K 386/23 za wyjątkiem rozstrzygnięć wskazanych w rubryce 5.2., w tym uchylenia wyroku w części dotyczącej zarzutów postawionych L. C. i K. C. w pkt II aktu oskarżenia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W zakresie rozstrzygnięć nieobjętych zmianą bądź uchyleniem, zaskarżony wyrok –
jako słuszny i odpowiadający prawu – należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie II K 386/23 w zakresie przyjęcia art. 46 § 2 kk jako podstawy prawnej orzeczonego w pkt II środka kompensacyjnego w postaci nawiązek.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana została dokonana na skutek wniesienia apelacji przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Uchylenie wyroku w części dotyczącej zarzutów postawionych L. C. i K. C. w pkt II aktu oskarżenia

Sąd Odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w I instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Gdyby, Sąd Rejonowy rozważył wskazane w niniejszym uzasadnieniu kwestie, możliwym pozostaje, iż nie wydałby wyroku uniewinniającego. Uwzględnienia w wyroku kasatoryjnym wymagała reguła ne peuis i zasada dwuinstancyjności postępowania.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe w takim zakresie w jakim uzna za konieczny dla prawidłowego jej rozstrzygnięcia. Następnie dokona wieloaspektowej i wnikliwej analizy wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, wyprowadzając wnioski zgodne z treścią art. 4 kpk i art. 7 kpk. W pisemnych motywach orzeczenia, wskaże dokładnie które z dowodów, w jakiej części uznał za zasługujące na wiarę, a którym takiego waloru odmówił oraz powody takiego uznania. Biorąc pod uwagę kwestie wskazane przez Sąd Odwoławczy, dokona szczegółowej oceny zdarzenia z udziałem oskarżonych i pokrzywdzonego, przez pryzmat zarówno zachowania oskarżonych bezpośrednio je poprzedzającego, jak i całości relacji W. K., złożonej w trakcie postępowania, zwłaszcza dotyczącej towarzyszących mu odczuć i tego jak odebrał kierowane do niego słowa.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońcy, na podstawie art. 636 § 1 kpk, zgodnie ze stawkami określonymi w art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 190 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W zakresie pkt III wyroku, tj. uniewinnienia oskarżonych od popełnienia czynu zarzucanego im w pkt II aktu oskarżenia z art. 190 § 1 kk

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W zakresie czynu z art. 158 § 1 kk w zb. z art. 157 § 1 kk co do środków kompensacyjnych.
W zakresie pkt III wyroku, tj. uniewinnienia oskarżonych od popełnienia czynu zarzucanego im w pkt II aktu oskarżenia z art. 190 § 1 kk

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana