II Ka 597/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2023-10-27
Sygn. akt II Ka 597/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 października 2023 r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Grażyna Jaszczuk |
|
Sędziowie: |
SO Agnieszka Karłowicz (spr.) SO Karol Troć |
|
Protokolant: |
st. sekr. sądowy Agnieszka Walerczak |
przy udziale Prokuratora Urszuli Gałązki – Szewczak
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2023 r.
sprawy M. Z.
oskarżonej z art. 282 kk w zw. z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonej
od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach
z dnia 28 kwietnia 2023 r. sygn. akt II K 1641/19
wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy;
zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 200 złotych tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 597/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 28 kwietnia 2023 r. sygn. akt |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
|
---------------- |
------------------------------------------- |
--------------------------------- |
------------- |
|
------------------ |
------------------------------------------- |
-------------------------------- |
--------------- |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
----------- |
-------------------- |
------------------------------------------- |
|
-------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
---------------- |
--------------------------------- |
-------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
------------------ |
------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut obrońcy oskarżonej M. Z. |
|
1. |
1) mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 4, 7, 410 oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez: - bezpodstawne obdarzenie wiarygodnością zeznań pokrzywdzonego K. A. i zeznań świadka N. K. (1), w sytuacji gdy zeznania te nie zostały potwierdzone innymi dowodami, a nadto zeznania świadka N. K. (1) zawierały sprzeczności co do przebiegu zdarzenia objętego zarzutem aktu oskarżenia;
- co w konsekwencji doprowadziło do poczynienia niekorzystnych dla oskarżonej ustaleń faktycznych sprawy jedynie w oparciu o zeznania pokrzywdzonego K. A. i zeznania świadka N. K. (1), przy pominięciu treści innych dowodów świadczących na korzyść oskarżonej. II. mogący mieć wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego orzeczenia poprzez przez dowolne, nie poparte dowodami, niezgodne z zasadami wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania przyjęcie, iż podczas zdarzenia zaistniałego w miejscu zamieszkania K. A. w dniu 30 września 2018 roku:
- oskarżona M. Z. zażądała, aby K. A. złożył ustne oświadczenie, że cofając samochodem marki B. (...) o nr rej. (...) uderzył w samochód marki K. (...) oraz że dobrowolnie oddaje swój samochód w zamian za uszkodzenie samochodu osobowego marki K. (...) należącego do M. C., co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego uznania oskarżonej M. Z. za winną popełnienia czynu zarzuconego jej w akcie oskarżenia, podczas gdy należyta ocena całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwalała na poczynienie powyższych ustaleń i na wydanie wyroku skazującego. III. rażącą niewspółmiemość kary orzeczonej wobec oskarżonej M. Z. za czyn przypisany jej w pkt II wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej kary bezwzględnej 1 roku pozbawienia wolności, podczas gdy właściwości i warunki osobiste oskarżonej, dotychczasowy sposób jej życia (a w szczególności fakt uprzedniej niekaralności) oraz podrzędna rola oskarżonej w przebiegu zdarzenia objętego opisem czynu przypisanego oskarżonej w wyroku przemawiały za wymierzeniem oskarżonej kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd Okręgowy dokonując kontroli instancyjnej nie dopatrzył się uchybień ze strony Sądu Rejonowego w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych oraz oceny poszczególnych dowodów. Fakt niezadowolenia skarżącego z obiektywnych wywodów Sądu pierwszej instancji nie może być podstawą do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Ocena zarówno wyjaśnień oskarżonej, jak również zeznań poszczególnych świadków, a także pozostałych dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy była pełna, jasna, zgodna z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego. Sąd pierwszej instancji wyszczególnił z jakich względów i w jakim zakresie obdarzył wiarygodnością poszczególne dowody, a w jakim zakresie odmówił im wiarygodności w związku z tym Sąd Okręgowy ponownie odsyła skarżącego do wnikliwej lektury uzasadnienia. Obrońca dokonał wybiórczej i swobodnej oceny zeznań świadków - pokrzywdzonego K. A. i N. K. (1) pomijając, że świadek składała zeznania nie tylko w dniu 4 grudnia 2018 roku, ale również później - 14 marca 2019 roku będąc przesłuchana przez prokuratora. Porównanie tych zeznań nie wskazuje na sprzeczności pomiędzy nimi. N. K. (1) w pierwszych zeznaniach wskazał, że oskarżona była obecna w mieszkaniu i opisała przede wszystkim elementy dotyczące zadawania ciosów pokrzywdzonemu przez mężczyzn. Nie dotyczyło to oskarżonej, bo jej udział nie polegał na dawaniu ciosów pokrzywdzonemu. W sposób szczegółowy świadek opisała zachowanie M. Z. w kolejnych zeznaniach, które były szczegółowe i opisywały zachowanie oskarżonej w mieszkaniu. Nie ulega wątpliwości, że oskarżona zachowywała się aktywnie, domagała się wydania pieniędzy, przyniesienia dowodu osobistego, zainicjowała napisanie oświadczenia o przekazaniu pojazdu, domagała się okazania telefonu. W ocenie Sądu Okręgowego te zeznania należy oceniać łącznie, natomiast drugie z tych zeznań stanowią niewątpliwie doprecyzowanie tych pierwszych i nie występują między nimi sprzeczności. Te wypowiedzi pozostają zbieżne z zeznaniami pokrzywdzonego, który rzeczywiście podczas przesłuchania w dniu 11 października 2018 roku wskazał, że podczas tych zdarzeń był pijany, ale opis działań napastników wydaje się dość szczegółowy, a ponadto zgodny z tym co zaobserwowała N. K. (1). Pokrzywdzony opisał zachowanie oskarżonej M. Z. oraz pozostałych napastników, potwierdził jej obecność w mieszkaniu, aktywne zachowanie przejawiające się w żądaniu spisania danych personalnych pokrzywdzonego. Zeznania tych osób znajdują potwierdzenie w innych dowodach wbrew twierdzeniom skarżącego, a mianowicie protokole oględzin płyty czy zeznaniach A. A.. Jeżeli wydanie pojazdu miało być dobrowolne to w jakim celu dokonywano nagrania oświadczenia pokrzywdzonego i dlaczego nie zawarto legalnej umowy sprzedaży czy darowizny. Ponadto całkowicie chybiony jest zarzut braku zapisu w dokumentacji medycznej o doznanych obrażeniach ciała, jeżeli pokrzywdzony wskazał wprost, że po zdarzeniu nie korzystał z pomocy lekarskiej (k.391). Wskazał, że zasłaniał twarz, a ciosy otrzymywał w głowę i skroń, bok głowy oraz plecy. Nie otrzymał ciosów prosto w twarz, z tego co pamiętał nie miał obrażeń na twarzy, a jedynie zaczerwienienia na głowie. Wobec powyższego świadek O. D. mogła nie widzieć śladów po uderzeniach, a brak przekazania przez pokrzywdzonego opisu całości zdarzenia nie może świadczyć o tym, że nie został pobity. Jednocześnie Sąd I instancji zasadnie podkreślił, że nie mogła rozmawiać z pokrzywdzonym we wrześniu 2018 roku, a więc jeśli było to w terminie późniejszym zaczerwienienia mogły być już niezauważalne. Podobne uwagi należy odnieść do zeznań świadka D. C., który po tygodniu mógł już nie zauważyć zaczerwienienia na twarzy, bo o innych śladach w widocznych miejscach pokrzywdzony nie mówił. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 marca 2015 r. sygn. II AKa 47/15 wyraził pogląd, który w pełni podziela Sąd Okręgowy, że o wartości dowodu W tym miejscu należy podkreślić, że wbrew twierdzeniom skarżącego wyjaśnień oskarżonej M. Z. nie można uznać za konsekwentne i spójne. Oskarżona prezentowała dwie postawy procesowe- negowała, że była w mieszkaniu pokrzywdzonego w dniu zdarzenia lub też twierdziła, że była tam w obecności współoskarżonego, ale nie ustalała przebiegu wydarzeń i nie dokonywała podziału ról. W tym miejscu należy przytoczyć utrwalone poglądy dotyczące działania wspólnie i w porozumieniu, gdyż rzeczywiście fundamentem współsprawstwa jest porozumienie przestępcze. Zawarte między współsprawcami porozumienie pozwala przyjąć, że dane przestępstwo jest ich wspólnym dziełem, i pociągnąć do odpowiedzialności karnej każdego ze współsprawców za całość przestępstwa zarówno wtedy, gdy każdy z nich zrealizował wszystkie ustawowe znamiona danego czynu, jak i wtedy, gdy osobiście zrealizował tylko pewną ich część, a nawet wówczas (co jest w doktrynie prawa karnego niekiedy kwestionowane – zob. szeroko na ten temat P. Kardas [w:] Kodeks karny..., t. 1, red. A. Zoll, 2012, s. 317–319), gdy nie wyczerpał żadnego z ustawowych znamion, ale przyczynił się znacznie (istotnie) do jego popełnienia (tak też SN m.in. w postanowieniu z 13.03.2019 r., II KK 217/18, LEX nr 2633631). Porozumienie przestępcze może być zawarte w każdej możliwej formie, przy czym może mieć charakter wyraźny, np. werbalnego uzgodnienia wraz z podziałem zadań, lub dorozumiany (na porozumienie milczące per facta concludentia wskazuje też SA w K. w wyroku z 24.09.2019 r., II AKa 83/19, LEX nr 2978581), np. porozumiewawcze mrugnięcie okiem, szturchnięcie lub cmoknięcie. Porozumienie dotyczące wspólnego popełnienia przestępstwa musi być zawarte przed przystąpieniem do realizacji czynu zabronionego, a najpóźniej w trakcie jego realizacji. Jak zaznacza słusznie Sąd Apelacyjny w Gdańsku: „Do przyjęcia współsprawstwa wystarcza obiektywne współdziałanie sprawców w czynnościach wykonawczych przestępstwa, to jest porozumienie osiągnięte w czasie wykonywania przestępstwa wspólnymi siłami. Uprzednia zmowa nie stanowi koniecznego warunku przestępstwa, o ile każdy ze współsprawców zdaje sobie sprawę z celu wspólnego działania” (wyrok SA w Gdańsku z 20.06.2013 r., II AKa 170/13, LEX nr 1388780; zob. też wyrok SA w Krakowie z 28.04.2015 r., II AKa 41/15, LEX nr 1711425). Oskarżona była obecna podczas stosowania przemocy przez mężczyzn, słyszała kierowane do niego wezwania wydania pieniędzy, domagała się wydania samochodu, wyszła z inicjatywą spisania danych pokrzywdzonego i podjęła czynności, aby to zrealizować, szukała portfela pokrzywdzonego i karki papieru, aby spisać dane, nagrała wypowiedź pokrzywdzonego o rzekomym dobrowolnym wydaniu pojazdu. Niewątpliwie zachowanie oskarżonej oraz pozostałych mężczyzn było działaniem wspólnie i w porozumieniu, wszyscy wiedzieli, że celem ich jest uzyskanie pieniędzy, a następnie innego mienia, wszyscy akceptowali podjęte działania i byli aktywni. Bezzasadność wszystkich omówionych wyżej zarzutów obrazy prawa procesowego W utrwalonym orzecznictwie wskazuje się, że rażąca niewspółmierność kary (środka karnego) o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 kpk, zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 kk Ma to miejsce zatem wówczas, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Praktycznie zachodzi zaś wtedy, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak |
||
Wniosek |
||
Obrońca oskarżonej wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie jej ewentualnie orzeczenie wobec niej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Bezzasadność poszczególnych zarzutów przełożyła się na bezzasadność wniosków, a co za tym idzie utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy. |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 28 kwietnia 2023 r. sygn. akt |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
W związku z tym, że zarzuty okazały się niezasadne w zaskarżonej części wyrok należało utrzymać w mocy. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
Przedmiot i zakres zmiany |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
4.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
--------------------- |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II. |
Na podstawie art. 636§2 kpk w zw. z art. 633 kpk w zw. z art. 627 kpk Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych opłaty za postępowanie odwoławcze oraz 20 złotych tytułem wydatków za II instancję. |
|
|
PODPIS |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonej |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 28 kwietnia 2023r. sygn. akt II K 1641/19 |
||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Grażyna Jaszczuk, Karol Troć
Data wytworzenia informacji: