Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 606/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 12 czerwca 2024 r. w sprawie II K 65/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegający na błędnym przyjęciu, że oskarżony miał zamiar ułatwienia popełnienia czynu zabronionego, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego jasno wynika że nie obejmował on swoim zamiarem popełnienia przestępstwa i nie miał wiedzy o tym, że jego rachunek bankowy zostanie wykorzystany do popełnienia czynu zabronionego;

2. błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegający na błędnym przyjęciu, że oskarżony mógł przewidywać zamiar popełnienia oszustwa przez nieustaloną osobę, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika że oskarżony dopełnił wszelkich, uzasadnionymi okolicznościami, starań co do zweryfikowania wiarygodności i legalności transakcji podejmowanych przez nieustaloną osobę, co doprowadziło do:

obrazy przepisów prawa materialnego art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 3 kk poprzez błędną subsumcję i uznanie, że oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa, podczas gdy przestępstwo oszustwa w formie pomocniczej można popełnić jedynie w zamiarze ewentualnym bądź bezpośrednim, a oskarżony nie obejmował żadnym zamiarem udziału w przestępstwie oszustwa;

3. obraza art. 410 kpk, mająca wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegające na pominięciu przy dokonaniu ustaleń stanu faktycznego dowodu z załączonej, do protokołu przesłuchania D. K. z dnia 15 lipca 2022 roku, korespondencji prowadzonej między oskarżonym, a M. W., podczas gdy dowód ten wskazuje na brak zamiaru po stronie oskarżonego,

co doprowadziło do:

błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na uznaniu iż oskarżony działał w zamiarze pomocnictwa w popełnieniu przestępstwa oszustwa;

4. obraza art. 7 kpk, mająca wpływ na treść zapadłego orzeczenia, poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań D. K., poprzez nieuwzględnienie wyjaśnień N. G. obejmujących swoim zakresem sugerowanie oraz namawianie oskarżonego przez policjantkę N. G. do przyznania się do winy, podczas gdy już z zeznań N. G. wynika, że mogła sugerować oskarżonemu możliwość uzyskania niższej kary za przyznanie się do winy,co doprowadziło do:

błędu w ustaleniach stanu faktycznego, poprzez wyciągnięcie błędnych wniosków z wyjaśnień oskarżonego i zeznań N. G., przez uznanie, że funkcjonariuszka policji nie namawiała oskarżonego do przyznania się do dokonania zarzuconego czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, że Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, a zgromadzony w jego ramach pełny materiał dowodowy poddał trafnej z punktu widzenia dyrektyw z art. 7 kpk ocenie. W rezultacie Sąd meriti wydał w zakresie ustaleń faktycznych i procesu subsumcji zachowania przypisanego oskarżonemu właściwe orzeczenie, które przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

O ile zgodzić się należy ze skarżącym, że Sąd I instancji nie wziął pod uwagę
dowodu w postaci korespondencji między oskarżonym, a M. W. prowadzonej przy podejmowaniu decyzji o przedmiocie procesu, to jednak okoliczność ta sama w sobie nie powoduje, że zarzut ten jest zasadny. Pamiętać należy o tym, że skarżący podnosząc zarzut obrazy art. 410 kpk musi wykazać wpływ tego uchybienia na zapadłe rozstrzygnięcie. Tego obrońca skutecznie nie uczynił, a zatem należało odnieść się do tego zarzutu krytycznie. Wskazać trzeba, że okoliczności jakie wynikają z tejże korespondencji, na które wskazuje apelujący, pokrywają się z tymi zawartymi w wyjaśnieniach oskarżonego, które zostały ocenione przez sąd według kryteriów zawartych w treści art. 7 kpk, na co wskazuje pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu obrony, jakoby ocena zeznań świadka N. G. – funkcjonariuszki Policji przeprowadzającej przesłuchanie oskarżonego – charakteryzowała się dowolnością, a tylko w takim przypadku zgodnie z istotą
zarzutu opartego na treści art. 438 pkt 2 kpk, mógłby zostać on uwzględniony.
Świadek podniosła wprawdzie, że nakreśliła oskarżonemu możliwość dobrowolnego poddania się przez niego karze, lecz okoliczność ta miała miejsce w ramach udzielanego mu pouczenia, jako podejrzanemu w postępowaniu karnym. Dokument ten w pkt 10 odnosi się do kwestii uzgodnienia wymiaru kary (k. 95). Bezspornym jest również, że takie pouczenie nastąpiło przed przesłuchaniem oskarżonego w dniu 3 września 2022 r. Świadczy o tym treść protokołu przesłuchania, który jednoznacznie wskazuje na to, że oskarżony został pouczony o swoich uprawnieniach i obowiązkach, zanim zaczęło się jego przesłuchanie w tym dniu (k. 92-93). Jednocześnie na podstawie tej relacji oraz depozycji N. G., nie sposób wysnuć tezy, że powziął on jakiekolwiek wątpliwości co do zapisów pouczenia, a tym bardziej, jak sugeruje obrona, że był nakłaniany przez funkcjonariusza Policji do przyznania się do winy co do zarzucanego mu czynu. Należy podkreślić, że złożył podpis pod pouczeniem, a następnie skorzystał z prawa składania wyjaśnień. Przy pierwotnym przesłuchaniu w dniu 15 lipca 2022 r. postąpił w analogiczny sposób. Nie sposób zatem stwierdzić, gdy dwukrotnie zapoznawał się z treścią przedstawionego mu pouczenia, za każdym razem nie formułując żadnych wątpliwości co do jego zapisów, że nie zrozumiał w jakim kontekście zostały użyte słowa przesłuchującej o dobrowolnym poddaniu się karze. Niewątpliwie zatem oskarżony, wskazując ponad 7 miesięcy później na etapie postępowania sądowego, iż był nakłaniany do przyznania się do winy przez funkcjonariusza Policji działał tendencyjnie, a jego celem było dążenie do uniknięcia odpowiedzialności karnej za zarzucany mu czyn. Decyzja Sądu Rejonowego o odmowie przyznania wiary oskarżonemu w tym zakresie, jak również w części, w której negował sprawstwo zarzucanego mu czynu, w świetle w/w okoliczności,
w tym m.in. zasad prawidłowego rozumowania była słuszna. Z kolei z przytoczonych względów, obdarzenie walorem wiarygodności zeznań N. G. było uzasadnione. Nie sposób bowiem wskazać powodów, wobec których funkcjonariusz Policji, mający styczność z oskarżonym tylko z racji czynności przesłuchania dokonywanego w ramach pomocy prawnej, miałby składać niekorzystną z punktu jego widzenia relację. Szczególnego podkreślenia wymaga, że skarżący podnosząc dowolność w ocenie depozycji tego świadka, de facto wywodzi na podstawie ich treści okoliczności, które wcale z tego dowodu nie wynikają. Tym samym należało uznać, że zarzuty obrony odnoszące się do wyjaśnień oskarżonego i zeznań N. G., mają jedynie polemiczny charakter.

Chybione okazały się również zarzuty sprowadzające się do kwestionowania przypisania oskarżonemu przestępstwa pomocnictwa do oszustwa. Zgodnie z
art. 18 § 3 kk odpowiada za pomocnictwo ten, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji. Istotą pomocnictwa jest więc okoliczność ułatwienia dokonania czynu zabronionego przez inną osobę. Pomocnik nie działa zatem w zamiarze wspólnego dokonania czynu zabronionego, ani też dokonania go na własny „rachunek”, lecz jedynie w zamiarze wsparcia sprawcy. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 27 marca 2013 r., III KK 308/12 oraz z dnia 15 października 2013 r., III KK 184/13 wyraził też pogląd, który w pełni podziela Sąd Okręgowy w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, iż dla wykazania pomocnictwa wystarczający jest zamiar ewentualny, a zatem pomocnik może nie być w pełni poinformowany o zamiarze sprawcy i jedynie może przewidywać możliwość popełnienia przez niego określonego przestępstwa, na co się godzi, skoro udziela pomocy, mając świadomość znaczenia swojego zachowania.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, nie budzi wątpliwości, że D. K. udostępnił innej osobie numer swojego rachunku bankowego. Bezspornie takie działanie oskarżonego ułatwiło sprawcy dokonanie oszustwa poprzez umożliwienie wpłaty na ten rachunek przez pokrzywdzoną ustalonej kwoty, wyłudzonej przez sprawcę głównego. Sąd I instancji słusznie uznał za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego w zakresie braku wiedzy o zamiarze użycia jego konta bankowego do celów przestępczych. Apelujący próbując wykazać powyższe wskazał, że oskarżony podjął wszelkie starania w celu weryfikacji legalności działań osoby podającej się za M. W.. Z takim poglądem nie sposób się zgodzić. Owszem, w początkowej fazie konwersacji, zadał on pytanie czy zaproponowana przez mężczyznę metoda działania jest legalna, a po wskazaniu, że posiada on sklep poprosił o jego nazwę oraz link do miejsca jego lokalizacji. W podjęciu przez niego takich działań nie można jednakże upatrywać braku świadomości co do możliwości popełnienia przestępstwa. Okoliczności sprawy jasno ukazują, iż D. K. musiał zdawać sobie sprawę, że jego konto posłuży do dokonania czynu zabronionego. Oskarżony obejmował zatem swoim zamiarem, że swoją postawą ułatwi popełnienie przez inną osobę przestępstwa oszustwa. Zgodzić się należy ze skarżącym, że w sprawie nie istnieją dowody świadczące o tym, iż oskarżony posiadał wiedzę na temat szczegółowych planów sprawcy przestępstwa, niemiej jednak okoliczność ta nie ma wpływu na przyjęcie, iż oskarżony działał z zamiarem ewentualnym, albowiem okoliczności sprawy wskazują, że przewidywał, że podjęte przez niego czynności ułatwią innej osobie możliwość popełnienia przestępstwa. Udostępnił on przecież zupełnie nieznanej mu osobie i to za pośrednictwem komunikatora internetowego (nie mając z nią żadnej bezpośredniej styczności) numer konta bankowego oraz zgodził się na zwrotne przekazywanie przelewanych na nie środków przez inne osoby trzecie. Są to niewątpliwie czynności, które wiążą się z dokonaniem przestępstwa oszustwa. W ocenie Sądu II instancji każda osoba dorosła, posiadająca zdolność racjonalnego rozumowania jest świadoma, że udostępnianie osobom postronnym rachunku bankowego i swoich danych osobowych może być negatywne w skutkach i zwykle bywa wykorzystane do celów przestępczych, takich właśnie jak oszustwo. Co więcej, zdaniem Sądu Okręgowego propozycja otrzymywania od tych przelewów 10 % zysku, jednoznacznie wskazywała na nielegalność zaoferowanego działania. Podobnie zresztą jak dość stosunkowo niskie kwoty za rzekomo sprzedawane telefony. Poza tym, mimo, że osoba podająca się za M. W. wskazała, że jako przedsiębiorca prowadzi działalność na terenie Polski, to jednak oskarżony nie zwrócił się do niej o udzielenie informacji z jakich względów nie dysponuje kontem w jednym z lokalnie działających banków – którego posiadanie skądinąd nierozerwalnie związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie trzeba posiadać wiedzy prawniczej, aby dojść do takiego wniosku. Ta zasada, wobec naturalnego rozwoju cywilizacji i obowiązujących zasad obrotu gospodarczego stanowi wiadomość powszechną i pozostaje w sferze wiedzy ogólnej.

Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego wskazane powyżej okoliczności, w sposób bezsprzeczny pozwalały uznać, iż D. K. udostępniając dane do swojego rachunku bankowego działał ze świadomością, że posłuży ono do popełnienia przestępstwa i godził się na udzielenie pomocy sprawcy głównemu w popełnieniu konkretnego czynu zabronionego, w tym przypadku przestępstwa oszustwa. Zgodzić się zatem należy z Sądem a quo, że swoim postępowaniem wypełnił znamiona czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie i uniewinnienie oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez obrońcę oskarżonego, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 12 czerwca 2024 r. w sprawie II K 65/23 – w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk w zw. z art. 634 kpk
Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego D. K. na rzecz Skarbu Państwa 100 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, ustalając ich wysokość w oparciu o art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r.
o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana