Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:

st.sekr.sądowy Paulina Jarczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 637/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 20 czerwca 2024 r., sygn. II K 30/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Zarzuty

I.

- obraza prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 337 § 1 k.p.k. w związku z art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k., poprzez niezwrócenie oskarżycielowi publicznemu, na podstawie powołanego wyżej przepisu, na etapie wstępnej kontroli, aktu oskarżenia przeciwko W. R., celem usunięcia jego braków formalnych, poprzez zharmonizowanie opisu zarzucanego oskarżonemu czynu w akcie oskarżenia z opisem wskaza­nym w postanowieniu o przedstawieniu zarzutu, lecz uznanie, że skarga oskarżyciela publicznego spełniała wymogi formalne i w sposób prawidłowy określała zarzucany oskarżonemu czyn.

- błąd w ustaleniach faktycznych przy­jętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że oskarżony zdecydował się na prowadzenie samochodu bez konkretnego powodu, podczas gdy oskarżony, jechał samochodem do miejsca pracy do którego nie był w stanie dotrzeć w inny sposób, a w konsekwencji Sąd przyjął stopień jego winy jako średni.

- rażącą niewspółmierność kary 8 mie­sięcy pozbawienia wolności oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów me­chanicznych na okres 6 lat i niezastosowanie przez Sąd Rejonowy wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary pomimo popełnienia zarzucanego czynu w warunkach ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania znaczenia czynu pokierowania swoim postępowaniem oraz nieuwzględnienie przy wymierzeniu kary tego, że przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary cele kary zostaną w pełni zrealizowane, a w szczególności że oskarżony odbył karę 4 miesięcy pozbawienia wolności, odbywa karę 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyny z art. 244 kk, stosunek oskarżonego do nałożonych nakazów uległ radykalnej zmianie, a oskarżony nie zamierza prowadzić pojazdów mechanicznych i zamierza prze­strzegać nałożone na niego zakazy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obraza przepisów procesowych może mieć miejsce zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przygotowawczym. Jednak naruszenie przepisów w toku postępowania przygotowawczego może stanowić podstawę odwoławczą tylko wówczas, gdy to uchybienie przeniknęło do postępowania sądowego i w tym postępowaniu nie zostało konwalidowane. Chodzi bowiem o wykazanie, że obraza przepisów w postępowaniu przygotowawczym mogła mieć wpływ na treść orzeczenia wydanego w postępowaniu sądowym (por. wyrok SN z 4.12.1974 r., V KR 321/74, OSNKW 1975/3–4, poz. 44; uchwała SN z 27.02.2001 r., I KZP 48/00, OSNKW 2001/5–6, poz. 42, m.in. z glosą aprobującą J. Tylmana, OSP 2002/2, poz. 23). Należy też podkreślić, że obraza przepisów procesowych może stanowić podstawę zarzutu odwoławczego, ale tylko wówczas, gdy zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Chodzi tu o ustalenie hipotetycznego związku pomiędzy uchybieniem, a treścią zaskarżonego orzeczenia. Nie zawsze bowiem naruszenie przepisów procesowych odbija się negatywnie na treści orzeczenia. Niewątpliwie w toku postępowania przygotowawczego w przedmiotowej sprawie zachodziła potrzeba wydania postanowienia o zmianie postanowienia o przedstawieniu zarzutów wobec W. R.. Sąd I instancji zauważył te okoliczności i dbając o gwarancje procesowe oskarżonego odroczył rozprawę i zarządził o doprowadzeniu oskarżonego na rozprawę wobec faktu jego pozbawienia wolności, dając mu możliwość złożenia wyjaśnień w obecności obrońcy. Takie wyjaśnienia oskarżony złożył na rozprawie w dniu 20 czerwca 2024 roku odnosząc się do stawianego mu zarzutu w akcie oskarżenia obejmującego również kwalifikację z art. 31 kk. Nie ulega więc wątpliwości, że skierowana do sądu skarga przez oskarżyciela publicznego zawierała kwalifikację prawną czynu powiązaną z art. 31§ 2 kk, a oskarżony i jego obrońca miał możliwość odniesienia się do tak postawionego zarzutu.

Uzupełniając te wcześniejsze rozważania należy dodać, że istotna zmiana opisu czynu to taka, w wyniku której dochodzi do zmiany w zakresie czasu i miejsca popełnienia czynu zabronionego, rodzaju czynności wykonawczej, przedmiotu zamachu (Grzegorczyk, Kodeks, t. 1, 2014, s. 1081). Jednakże uwzględniając sens informacyjny przepisu, należy wskazać, że chodzi tu o sytuację, która bez zmiany zarzutów doprowadziłaby do uniemożliwienia obrony. Jakkolwiek ustawodawca przewidział, że jedynie zmiana (z jakiegokolwiek powodu) zarzucanej kwalifikacji na surowszą wymaga wydania postanowienia o zmianie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, to należy postulować zachowanie tej formy również wówczas, gdy zmiana tej kwalifikacji musiałaby prowadzić do zmiany sposobu obrony. Postanowienie o zmianie postanowienia o przedstawieniu zarzutów wydaje się, jeżeli zachodzi potrzeba istotnej zmiany opisu czynu lub też zarzucony czyn należy zakwalifikować z surowszego przepisu albo z przepisu o takim samym zagrożeniu ustawowym lub z łagodniejszego przepisu, gdy ma to znaczenie dla obrony podejrzanego. Jak wynika z akt sprawy obrońca nie podejmował żadnych czynności procesowych podważających przyjętą kwalifikację z art. 31 § 2 kk, nie kwestionował treści opinii czy też wniosków co do ograniczonej poczytalności. Wobec powyższego nie można przyjąć, że brak wydania postanowienia w trybie art. 314 kpk miało znaczenie dla prowadzenia obrony w postępowaniu sądowym. Okoliczność ta była znana Sądowi I instancji i odniósł się do niej w uzasadnieniu orzeczenia.

Dla skuteczności zarzutu błędu w ustaleniach niezbędne jest wykazanie nie tylko wadliwości ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd, ale i wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się Sąd (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 czerwca 2004 r., sygn. II AKa 112/04, KZS 2004 nr 8, poz. 60, str. 33, Prok. i Pr. 2005 nr 4, poz. 27, str. 15, Legalis Numer 69935). Skarżący w tej sprawie nie wykazał tego rodzaju uchybień. Z wyjaśnień oskarżonego wynika, że jeździł do pracy samochodem, ale treść jego wyjaśnień nie wskazuje, że taki był jego cel podroży w dniu kiedy go zatrzymano tj. 28 kwietnia 2023 roku około godz. 17.00. Sąd I instancji ustalał czy w sprawie mogły zaistnieć szczególne i istotne okoliczności uzasadniające poruszenia się pojazdem, jak stan wyższej konieczności, ale niewątpliwie nawet ewentualny dojazd do pracy w żaden sposób nie zmniejszał odpowiedzialności oskarżonego, a stopień społecznej szkodliwości czynu był oceniany nie tylko przez pryzmat okoliczności popełnienia czynu.

Bezsprzecznie Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowania wymiaru kary. Rolą zaś Sądu Odwoławczego jest weryfikacja, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się wręcz zaakceptować. W kontekście art. 438 pkt 4 kpk pamiętać należy, iż zmiana wysokości orzeczonej kary może w postępowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wówczas, gdy kara jawi się jako „rażąco niesprawiedliwa”. Owa niewspółmierność poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku w orzeczeniu reformatoryjnym z powodu czwartej względnej przyczyny odwoławczej. Określenie „rażąca” należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie bije w oczy, oślepia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 02 czerwca 2016 r., sygn. II AKa 70/16, LEX nr 2079199).

W ocenie Sądu II instancji, kryterium rażącej niewspółmierności nie spełnia kara orzeczona w zaskarżonym wyroku, gdzie wszelkim przesłankom łagodzącym i obciążającym oskarżonego Sąd Rejonowy nadał właściwą rangę i znaczenie. Zgodzić się należy zarówno z jej rodzajem, wymiarem, jak również z kwestią braku nadzwyczajnego złagodzenia kary. Całość represji karnej wymierzonej oskarżonemu czyni zadość postulatowi kary zasłużonej i sprawiedliwej. Oskarżony nagminnie popełnia czyny z art. 180 a kk i art. 244 kk. Brak wyciągnięcia przez niego wniosków z poprzedniego skazania za czyn z art. 244 kk wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. IV K 18/23 pozostaje bezdyskusyjny. Oskarżony kilka dni po uprawomocnieniu się orzeczenia w tej sprawie popełnił kolejne przestępstwo z art. 244 kk. Oskarżony swoim czynem, poruszając się po drodze publicznej, naruszył przepisy kodeksu karnego, ale również jechał z prędkością znacznie przekraczającą dozwoloną. Cele prewencji indywidulanej i generalnej słusznie doprowadziły zatem Sąd I instancji do konstatacji, iż w rozpoznawanej sprawie zachodzi konieczność orzeczenia wobec oskarżonego izolacyjnej kary pozbawienia wolności, albowiem łagodniejszy rodzaj kary stanowiłby nadmierną pobłażliwość, doprowadzając oskarżonego, ale również społeczeństwo do przekonania o jego bezkarności. W ocenie Sądu II instancji, orzeczona przez Sąd merytoryczny kara 8 miesięcy pozbawienia wolności uwzględnia także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz stworzy realne możliwości osiągnięcia korzystnych efektów poprawczych. Przede wszystkim, powinna ona wdrożyć oskarżonego w przestrzeganie porządku prawnego i wyrobić w nim poczucie nieuchronności poniesienia konsekwencji, jak również odstraszyć innych kierowców, którzy bezrefleksyjnie gotowi byliby pójść w ślady oskarżonego. Rozmiar orzeczonej kary pozbawienia wolności pozwala na odbywanie jej w ramach dozoru elektronicznego. Zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie wszelkie powyższe uwagi dotyczące współmierności kary odnoszą się również do środków karnych z art. 42 § 3 kk, tj. zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz z art. 43a § 2 kk – świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. W sytuacji procesowej oskarżonego, orzeczenie świadczenia pieniężnego było obligatoryjne i Sąd merytoryczny nie mógł odstąpić od jego orzeczenia. Obligatoryjne było również orzeczenie Sądu Rejonowego odnośnie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Przedmiotowa sprawa jest dosyć przeciętna i konwencjonalna, jedną z wielu tego typu spraw i brak jest zasadniczych przesłanek, aby akurat tego oskarżonego premiować. Ilość orzeczeń jakie zapadły wobec oskarżonego nakazuje uznać, że jego deklaracje o zmianie postępowania, refleksji i postanowieniu o przestrzeganiu porządku prawnego są jedynie gołosłownymi zapewnieniami. Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary, gdyż taką okolicznością w przedmiotowej sprawie nie może być ograniczona poczytalność oskarżonego. Zdawał on sobie sprawę, że narusza przepisy kodeksu karnego, jeżeli popełnił ten czyn po raz kolejny. Nie było to zachowanie jednostkowe, które by zaskoczyło oskarżonego konsekwencjami. W opinii biegłych oskarżony dysponuje na tyle sprawnym intelektem, że zna i rozumie normy prawne i konsekwencje ich przekraczania. Brak jest szczególnie uzasadnionego wypadku przemawiającego za nadzwyczajnym złagodzeniem kary.

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutów warunkowała bezzasadność wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), zwalniając od nich oskarżonego, który utrzymuje się z renty socjalnej, nie posiada majątku i orzeczono wobec niego karę pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 20 czerwca 2024r. sygn. akt II K 30/24

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana