Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:

sekr. sądowy Kinga Łempicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 641/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 4 lipca 2025 r. w sprawie II K 113/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I. Zarzut obrazy przepisu prawa materialnego tj. art. 11 § 1 k.k. poprzez uznanie, że oskarżona dopuściła się jednego czynu, podczas gdy najpierw dokonała uszkodzenia szyby a następnie po kilku minutach, uszkodzenia telefonu, a zatem działanie oskarżonej obejmowało dwa całkowicie odrębne czyny, skierowane do innych przedmiotów wykonawczych, którym towarzyszył całkowicie inny zamiar, a mianowicie przy uszkodzeniu szyby- oskarżona chciała jedynie, aby pokrzywdzona otworzyła szybę, a przy tej części zdarzenia, w której doszło do uszkodzenia telefonu, oskarżona chciała zabrać pokrzywdzonej telefon celem dokonania wymiany na swój własny, a zatem nie zostały spełnione przesłanki jedności czynu w rozumieniu ww. przepisu i należało uznać, że oskarżona dopuściła się dwóch odrębnych czynów wypełniających znamiona wykroczeń;

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego istotny wpływ na jego treść, polegającego na ustaleniu, że oskarżona dokonała uszkodzeń szyby i telefonu w sposób umyślny, podczas gdy zebrany materiał dowodowy daje jednoznacznie podstawy do uznania, że oskarżona działała z zamiarem nieumyślnym:

a) przy uszkodzeniu szyby- oskarżona chciała jedynie, aby pokrzywdzona otworzyła szybę, przez którą jeszcze chwilę wcześniej wystawiała do oskarżonej środkowy palec, a ponadto uderzyła w słupek, a nie w samą szybę, w dodatku otwartą dłonią, a zatem oskarżona nawet nie mogła mieć świadomości, i godzić się na to, że jej klepnięcie ręką w słupek doprowadzi do pęknięcia szyby,

b) przy tej części zdarzenia, w której doszło do uszkodzenia telefonu, oskarżona nawet nie dotknęła telefonu, a jedynie ręki pokrzywdzonej, a ponadto, chciała zabrać pokrzywdzonej telefon celem dokonania wymiany na swój własny, a zatem nie miała jakiegokolwiek zamiaru uszkodzenia tego telefonu, ani nawet nie godziła się na taką ewentualność, nie mogła przewidywać, że pokrzywdzona upuści telefon w sposób niefortunny;

3. zarzut obrazy prawa procesowego, która miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 170 k.p.k. i 366 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy RSD 762/23 podczas gdy sprawa ta dotyczyła czynów popełnionych przez pokrzywdzonego w toku tego samego zdarzenia z dnia 3 października 2023 r. i okoliczności ujawnione w toku tego postępowania miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy;

4. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego istotny wpływ na jego treść, polegającego na ustaleniu, że oskarżona jest osobą zatrudnioną, w sytuacji gdy w momencie wydania orzeczenia pozostawała osobą bezrobotną, gdyż umowa o pracę oskarżonej została rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 30 czerwca 2025 r.,

co doprowadziło do niesłusznego niezastosowania art. 624 § 1 k.p.k. i obciążenia oskarżonej kosztami postępowania, podczas gdy występowały przesłanki zwolnienia jej od obowiązku zapłaty kosztów sądowych;

5. zarzut obrazy prawa procesowego, która miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 624 § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i obciążenie oskarżonej kosztami sądowymi w kwocie 3453,94 zł podczas gdy w niniejszej sprawie z uwagi na względy słuszności a także z uwagi na sytuację majątkową oskarżonej istniały podstawy do zwolnienia oskarżonej z tego obowiązku;

6. zarzut obrazy prawa procesowego, która miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 618 § 1 k.p.k. poprzez obciążenie oskarżonej kosztami sądowymi w kwocie 3453,94 zł podczas gdy w niniejszej sprawie wydatki Skarbu Państwa w takiej kwocie nie powstały.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonej z uwagi na oczywistą bezzasadność podniesionych zarzutów, na uwzględnienie nie zasługiwała.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd meriti procedował właściwie, nie dopuszczając się uchybień, na jakie wskazuje skarżąca, co doprowadziło do ustalenia prawidłowego stanu faktycznego w sprawie, wskazującego na sprawstwo oskarżonej, co do przypisanego jej wyrokiem czynu, słusznie zakwalifikowanego jako czyn z art. 288 § 2 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k.

Po stwierdzeniu sprawstwa oskarżonej, jednakże wobec dopatrzenia się w okolicznościach sprawy przesłanek wyrażonych w art. 66 § 1 k.k. i nie stwierdzeniu przesłanki negatywnej z § 2 tegoż artykułu, niniejsze postępowanie Sąd Rejonowy słusznie warunkowo umorzył tytułem próby na okres roku. Sąd Rejonowy prawidłowo orzekł także w zakresie zasądzenia od oskarżonej kosztów sądowych za postępowanie w pierwszej instancji.

Rozważając podniesione zarzuty w pierwszej kolejności wskazać należy, że o jedności czynu (przestępstwa) świadczy jedność miejsca, czasu i osób uczestniczących w zajściu oraz jedność zamiaru sprawców przestępstwa, choćby rozwój zdarzeń w trakcie zajścia, nie zawsze zależny od sprawców, dzielił zdarzenie na kilka zajść, z pozoru odrębnych. Nie ma istotnego znaczenia ilość skutków czy pokrzywdzonych osób, ale ilość działań podjętych z tym samym zamiarem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 listopada 2024 r. II AKa 377/24). Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy w pisemnych motywach swego wyroku, zdarzenie z dnia 3 października 2023 r. było jednym zdarzeniem historycznym, który stanowiło cały ciąg występujących kolejno po sobie zdarzeń, spowodowanych wywołaną przez oskarżoną scysją, skutkującą uszkodzeniem przez nią szyby w samochodzie oraz telefonu, będących przedmiotami stanowiącymi majątek wspólny pokrzywdzonych. Niezależnie jednak od tego, kluczowym przy takiej kwalifikacji prawnej czynu był wspólny zamiar oskarżonej. Odnosząc się do wywodów skarżącej w tym zakresie podkreślić należy, że typ czynu zabronionego, o którym mowa w art. 288 § 1 (podobnie jak i 288 § 2), ma charakter umyślny. Umyślność może wystąpić zarówno w formie zamiaru bezpośredniego, jak i wynikowego. W przypadku działania umyślnego, gdy umyślność występuje w formie zamiaru wynikowego, sprawca w płaszczyźnie intelektualnej musi mieć świadomość możliwości doprowadzenia swoim zachowaniem do zniszczenia, uszkodzenia lub uczynienia niezdatną do użytku cudzej rzeczy, oraz w płaszczyźnie woluntatywnej – godzić się na zrealizowanie uświadomionych elementów ( M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., wyd. V, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022, art. 288). Zauważyć należy, że oskarżona jest osobą dorosłą, z pewnym już doświadczeniem życiowym, a jak wynika m.in. z opinii biegłych psychiatrów i psychologa, u oskarżonej nie stwierdzono deficytów w sferze intelektualnej, które mogłyby mieć wpływ na brak świadomości, co do możliwego skutku swojego działania. Logicznym jest, że w sytuacji uderzenia w szybę czy miejsce jej łączenia – montażu z karoserią (słupka), może dojść do jej uszkodzenia czy choćby uszkodzenia innych elementów pojazdu, jak również oczywistym jest, że próba wyrwania telefonu drugiej osobie z ręki, zwłaszcza mając na względzie dynamikę zdarzenia i stawiany opór, jest związana z ryzykiem upuszczenia go (upadku) i tym samym zniszczenia bądź uszkodzenia. W związku z czym, stanowisko Sądu Rejonowego należało uznać za właściwe, a zarzuty skarżącej chybione, zarówno dotyczące obrazy przepisów prawa materialnego oraz w tym zakresie błędów w ustaleniach faktycznych.

Niezasadnym okazał się również zarzut obrazy art. 170 k.p.k. i 366 k.p.k., przy czym Sąd Rejonowy dostatecznie i trafnie wypowiedział się co do powodu oddalenia przedmiotowego wniosku dowodowego na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2025 r. Pamiętać należy, iż to sąd jest gospodarzem postępowania jurysdykcyjnego, dlatego w jego gestii pozostaje ostateczna decyzja o dopuszczeniu dowodu. Sąd nie ma obowiązku uwzględniania wszystkich wniosków dowodowych składanych przez strony (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2022 r., V KK 164/22). Jak należało zauważyć, w aktach niniejszego postępowania znajdują się kopie materiałów ze sprawy RSD-762/23, w zakresie, w jakim włączenie ich było celowe i dotyczyły czynu oskarżonej. Sąd meriti ponadto słusznie zauważył, że mając na względzie w istocie zbliżony zakres przedmiotowy obydwu postępowań i materiału dowodowego, zarówno oskarżona, jak i obrońca mieli możliwość wnoszenia o przeprowadzenie żądanych dowodów bezpośrednio w niniejszym postępowaniu, przy czym nie złożyli odpowiednich wniosków dowodowych zgodnie z zarządzeniem z dnia 26 kwietnia 2024 r. i zakreślonemu tam 14-dniowemu terminowi.

Analizując zarzut obrazy art. 624 § 1 k.p.k. uznać go należało za bezzasadny. Z literalnego brzmienia tegoż przepisu jednoznacznie wynika fakultatywność jego stosowania przez sąd. Jak przyjmuje się powszechnie w judykaturze, zarzut obrazy art. 624 § 1 k.p.k. z gruntu musi zostać uznany na chybiony, gdyż wynikające z tego przepisu fakultatywne zwolnienie oskarżonego ze - stanowiącego zasadę - obowiązku zapłaty kosztów sądowych uzależnione zostało od swobodnego uznania sądu. Tym samym brak zwolnienia przewidzianego jako możliwość, a nie obowiązek, nie może naruszać powołanego przepisu, bo nie ma on charakteru normy obligatoryjnej (nie zawiera nakazu ani zakazu). Ewentualna wadliwość przyjęcia, że oskarżony może ponieść należne koszty bez zbędnej uciążliwości ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, może być kwestionowana w oparciu o zarzut błędnych ustaleń faktycznych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2024 r. II AKa 470/21). Na zaaprobowanie stanowiska skarżącej nie mógł wpłynąć podnoszony zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego istotny wpływ na jego treść, polegającego na ustaleniu, że oskarżona jest osobą zatrudnioną, w sytuacji gdy w momencie wydania orzeczenia pozostawała osobą bezrobotną, gdyż umowa o pracę oskarżonej została rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 30 czerwca 2025 r. Jak można zauważyć z akt sprawy, oskarżona złożyła obszerne wyjaśnienia na rozprawie w terminie 1 lipca 2025 r., przy czym mając to w swoim interesie prawnym nie wypowiadała się w ogóle w tej kwestii, toteż Sąd nie dysponował wiedzą odnośnie tego, że sytuacja zawodowa oskarżonej miałaby ulec zmianie. Niemniej jednak, taki stan rzeczy choć przedstawiony już „po fakcie”, nie zmienia zasadności niezastosowania wobec oskarżonej art. 624 § 1 k.p.k., która wcześniej pracowała i nic też nie stoi na przeszkodzie, aby mogła podjąć się kolejnej pracy, dającej jej możliwość utrzymania i uregulowania należności sądowych.

Następnie zauważyć należy, że wywody skarżącej związane z rzekomą wzajemnością szkód, mającą prowadzić do zwolnienia z obciążenia kosztami sądowymi oskarżonej w niniejszym postępowaniu, są wysoce nielogiczne i nie odpowiadają przedmiotowi niniejszego postępowania i ustaleniom, które zostały w nim poczynione. Postępowanie II K 113/24 było prowadzone przeciwko A. P., w zakresie jej odpowiedzialności za popełnienie czynu z art. 288 § 2 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. i nie poczyniono szczegółowych ustaleń co do szkód, jakie mieliby wyrządzić swoim zachowaniem pokrzywdzeni, a twierdzenia skarżącej w tym aspekcie są gołosłowne i w gruncie rzeczy abstrakcyjne. Na marginesie zaznaczyć można, że jeśli oskarżona posiada zastrzeżenia co do wzajemnych rozliczeń z pokrzywdzonymi, może dochodzić swoich roszczeń na gruncie prawa cywilnego.

Oskarżona została obciążona kosztami sądowymi na rzecz Skarbu Państwa, na które złożyło się 3 353,94 zł z tytułu wydatków oraz 100 zł z tytułu opłaty, co czyni ostatni z podniesionych przez skarżącą zarzutów równie bezzasadnym, przy czym skarżąca ograniczyła się jedynie do arbitralnego stwierdzenia, że w takiej kwocie wydatki Skarbu Państwa nie powstały. Wskazać należy, że na kwotę 3 353,94 zł złożyły się wydatki z tytułu ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism, który wynosi w postępowaniu przygotowawczym oraz w każdej instancji w postępowaniu sądowym po 20 zł (łącznie 40 zł w niniejszym postępowaniu), opłata za wydanie informacji z KRK za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (20 zł) i po 1 097,98 zł (łącznie 3 293,94 zł) wynagrodzenia dla biegłych za sporządzenie opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej. Ponadto, Sąd Rejonowy zasądził od oskarżonej 100 zł tytułem opłaty, zgodnie ze stawką wskazaną w art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. Treść art. 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. jednoznacznie stanowi zaś, że w przypadku warunkowego umorzenia postępowania w sprawach z oskarżenia publicznego sąd mógł powyższe koszty na rzecz Skarbu Państwa zasądzić.

Wniosek

Wniosek o przyjęcie, że oskarżona dopuściła się dwóch odrębnych czynów z zamiarem nieumyślnym i w konsekwencji uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów skutkowała nieuwzględnieniem wniosku apelacyjnego, o czym szerzej przy ich omówieniu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wniesiona w sprawie apelacja nie była zasadna i nie podlegała uwzględnieniu. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Okręgowy, z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońcy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 60 złotych tytułem opłaty i 20 złotych wydatków za postępowanie odwoławcze, zgodnie ze stawkami wskazanymi w art. 7 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana