Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Karłowicz

Sędziowie:

SO Karol Troć (spr.)

SO Agata Kowalska

Protokolant: stażysta Kinga Łempicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 645/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 11 lipca 2024 r. w sprawie II K 367/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść i polegający na uznaniu, iż w sprawie niniejszej wymiar kary łącznej pozbawienia wolności jaka winna zostać wymierzona w stosunku do skazanego wynoszący 11 lat odpowiada sądowym dyrektywom wymiaru kary pomimo, iż szereg okoliczności dotyczących warunków i właściwości osobistych skazanego przemawia za tezą, iż wymiar kary łącznej pozbawienia wolności nosi znamię rażącej niewspółmierności (surowości).

- rażącą niewspółmierność (surowość) kary orzeczonej wobec skazanego D. K. polegającą na wymierzeniu mu
kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 11 lat, co stoi
w sprzeczności z dyrektywami sądowego wymiaru kary określonymi w art. 53 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Po dokonaniu analizy apelacji obrońcy oraz materiałów postępowania, zarzuty podniesione przez skarżącego, sprowadzające się do podważenia wymiaru orzeczonej wobec skazanego D. K. kary łącznej pozbawienia wolności, okazały się niezasadne.

Zgodnie z treścią art. 86 kk (w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1 lipca
2015 roku do 23 czerwca 2020 roku), Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy,
nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 15 lat pozbawienia wolności. Z kolei, stosownie do treści art. 87 kk w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Wobec treści przywołanych powyżej przepisów karnomaterialnych przyjąć zatem należało, że na gruncie niniejszej sprawy granice kary łącznej winny oscylować pomiędzy karą roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, a karą 15 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności. Mimo tego,
Sąd Rejonowy orzekł karę niższą, bo 11 lat pozbawienia wolności, co było działaniem na korzyść skazanego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, takie rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest słuszne,
co też trafnie i wyczerpująco Sąd umotywował. Na uwadze trzeba mieć fakt, że wyrok łączny jest instytucją mającą racjonalizować wymiar kary, a nie służyć wyłącznie poprawie sytuacji skazanych. Dlatego też stosowanie absorpcji (czy w obecnym stanie prawnym zasady zbliżonej do zasady pełnej absorpcji) przy wymiarze kary łącznej nie może być sprzeczne z zapobiegawczymi i wychowawczymi celami kary i działać demoralizująco na sprawców przestępstw, służąc odbieraniu kary łącznej, jako instytucji będącej swoistym premiowaniem osób popełniających szereg przestępstw. Wymiar kary łącznej ma w swej istocie charakter ocenny i to, że orzeczona kara nie spełnia oczekiwań skazanego, a nawet w odczuciu społecznym może uchodzić za surową, nie oznacza, że można ją skutecznie kwestionować w postępowaniu odwoławczym. Co więcej,
Sąd odwoławczy nie jest uprawniony do modyfikowania kary, niejako według własnych odczuć, gdyż sądowi pierwszej instancji przyznana jest swoboda jej wymiaru, a ingerencja jest dopuszczalna jedynie wówczas, gdy wymierzona kara cechuje się rażącą niewspółmiernością (Wyrok SA w Białymstoku z 22.10.2019 r., II AKa 182/19, LEX nr 3222191). Natomiast rażąca niewspółmierność zachodzi dopiero wtedy, gdy różnica pomiędzy karą orzeczoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby orzec w następstwie prawidłowo zastosowanych dyrektyw wymiaru kary jest istotna, wyraźna oraz gdy Sąd ten pominie określone okoliczności o charakterze łagodzącym lub też gdy wprawdzie tego rodzaju okoliczności formalnie uwzględni, ale nie nada im właściwego znaczenia. Wbrew temu co twierdzi skarżący, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dostrzegł i nadał rangę wszelkim okolicznościom łagodzącym i obciążającym, które mogły mieć znaczenie w przedmiotowej sprawie, m.in. częściowemu wyciągnięciu przez skazanego wniosków ze skazań, w miarę poprawnemu jego zachowaniu
podczas osadzenia czy też krytycznemu ocenianiu przez niego swojego wcześniejszego nagannego zachowania. Za połączeniem kar na zasadzie absorpcji lub asperacji zbliżonej do zasady absorpcji, jak słusznie podkreślił Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu, przeczyła jednak wielość wchodzących w rachubę czynów, których zdecydowana większość godziła w mienie – co wskazuje na daleko posunięty stopień demoralizacji skazanego, dla którego wejście w konflikt z prawem nie ma jednorazowego, przypadkowego charakteru, a niekiedy wręcz przeciwnie, stanowi swego rodzaju codzienność. Wobec tego z tożsamości rodzajowej większości czynów wchodzących w rachubę w przedmiotowym postępowaniu nie można było wywodzić podstawy do złagodzenia wymierzonej skazanemu sankcji karnej. Owa przesłanka stanowi tylko składową elementów istotnych dla oceny, która z metod łączenia kar winna mieć zastosowanie na gruncie konkretnej sprawy. Innymi słowy, czyniąc ustalenia tego rodzaju nie należy bazować wyłącznie na tej przesłance z pominięciem tzw. tła sytuacyjnego danego przypadku, zwłaszcza okoliczności dotyczących osoby sprawcy – w których złagodzenia a propos upatrywał skarżący czy zagadnień prewencyjnych, gdyż działanie zgodnie z tak nakreślonym schematem wiązałoby się ze swego rodzaju brakiem obiektywizmu. Obrońca nie zaprezentował żadnych nowych zasadnych argumentów przemawiających za przychyleniem się do wyrażonego w środku odwoławczym wniosku ani też nie wykazał wystarczająco, ażeby Sąd I instancji okoliczności tego rodzaju pominął czy chociażby zmarginalizował. Skarżący argumentując swoje stanowisko dokonuje nadinterpretacji treści opinii o skazanym na jego korzyść, z których jednoznacznie wynika, iż skazany co prawda m.in. nie popada w konflikty, zarówno ze współosadzonymi, jak i przełożonymi, nie przynależy do podkultury przestępczej, nagradzany był wiele razy, choćby za należyte wywiązywanie się z obowiązków wynikających z nieodpłatnego zatrudnienia, jest uczniem Liceum Ogólnokształcącego w Centrum Kształcenia Ustawicznego działającego przy Zakładzie Karnym w O., w którym odbywa karę pozbawienia wolności i z powierzonych mu obowiązków szkolnych wywiązuje się należycie, a także aktywizuje się w procesie resocjalizacyjnym, lecz również kilkuokrotnie był karany dyscyplinarnie za nieprzestrzeganie porządku wewnętrznego, wypowiadanie się wulgarnie na temat wychowawcy oraz gromadzenie leków w celi mieszkalnej, co wskazuje na to, że nie postępuje zawsze w zgodzie z regulaminem wewnętrznym a okoliczność ta znalazła odbicie w opiniach dotyczących jego osoby. Jego zachowanie w Zakładzie Karnym w O. zostało ocenione jako umiarkowane. Jak wskazano w opinii z tej jednostki penitencjarnej, proces jego resocjalizacji nie został zakończony, wymaga dalszych oddziaływań w celu umocnienia prospołecznej postawy i utrwalenia społecznie pożądanych zachowań. Dlatego też nie można zgodzić się ze skarżącym, że zaistniały jakieś nowe okoliczności (postawa skazanego oraz pozytywna prognoza kryminologiczna), które wskazywałyby na potrzebę obniżenia wymiaru orzeczonej wobec niego kary łącznej. Owszem, sposób zachowania skazanego w toku wykonywania kary jest istotną informacją, którą należy brać pod uwagę w procesie kształtowania kary łącznej, jednakże nie ma ona dominującego znaczenia. Kara łączna winna spełniać cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec skazanego, zatem wymierzenie D. K. (co należy zauważyć pomimo młodego wieku uprzednio wchodzącemu wielokrotnie na drogę przestępstwa – co świadczy o nieefektywności dotychczas podejmowanych wobec niego działań resocjalizacyjnych) kary łącznej z zastosowaniem zasady asperacji zbliżonej do absorpcji z tym uzasadnieniem, że skazany zachowuje się właściwie w jednostce penitencjarnej i z tego względu miałaby jawić się wobec jego osoby pozytywna prognoza kryminologiczna stanowiłoby rażącą obrazę przepisu art. 85a kk. Jest to bowiem obowiązek skazanych, który spotyka się z reakcją w postaci udzielenia skazanym nagród regulaminowych w oparciu o przepisy kodeksu karnego wykonawczego. Jak wynika zaś z opinii z jednostki penitencjarnej w której obecnie przebywa, nie korzysta on z nagród skutkujących pobytem poza terenem zakładu karnego określonych w art. 138 § 1 pkt 7 i 8 kkw oraz z przepustek określonych w art. 91 pkt 7 kkw i w trybie art. 91 pkt 4 kkw, z uwagi właśnie na swoje nie zawsze poprawne zachowanie.

W ocenie Sądu Okręgowego wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w zaproponowanym przez skarżącego 6 – letnim wymiarze zostałoby odczytane jako przejaw pobłażliwości dla sprawców wielokrotnie naruszających porządek prawny. Przypomnieć należy, iż naczelną zasadą wymiaru kary łącznej w praktyce jest na ogół zasada asperacji i Sąd Rejonowy, biorąc pod uwagę m.in. sposób funkcjonowania skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej, słusznie ją zastosował.

Reasumując stwierdzić należy, iż Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się przesłanek przemawiających za złagodzeniem orzeczonej wobec skazanego kary łącznej. Obrońca nie zaprezentował bowiem żadnych skutecznych argumentów przemawiających za przychyleniem się do wyrażonego na łamach apelacji stanowiska. Tym samym stwierdzić należy, iż ustalenia faktyczne, prowadzące do określenia sankcji karnej, zastosowanej przez Sąd Rejonowy, są trafne, a kara sprawiedliwa, słuszna i nie nosi cech, o jakich stanowi art. 438 pkt 4 kpk. Stąd, nie było podstaw, by w tym zakresie podjąć ingerencję w treść zaskarżonego wyroku.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 6 lat

ewentualnie

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez obrońcę, oba w/w wnioski apelacyjne nie zasługiwały na uwzględnienie, co szczegółowo zostało wyjaśnione we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 11 lipca 2024 r. w sprawie
II K 367/23 – w zaskarżonej części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność apelacji oraz brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 29 ust. 2 Prawo o adwokaturze i § 17 ust. 5 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763 z późn. zm.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. B. kwotę 295,20 zł (w tym 55,20 zł VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, wobec trudnej sytuacji materialnej skazanego, długotrwale przebywającego w zakładzie karnym,
Sąd Okręgowy zwolnił go od zapłaty wydatków za postępowanie odwoławcze stwierdzając, że ponosi je Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o karze łącznej pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana