Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

sekr. sądowy Kinga Ambroziak vel Mrozowicz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 721/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 26 czerwca 2023 r. sygn. akt II K 15/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Obrazę przepisów postępowania a mianowicie:

- art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że wyjaśnienia B. T. (1) są wyrazem linii obrony obranej w celu uwolnienia się od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo, podczas gdy w toku postępowania konsekwentnie odmawiał on przyznania się do winy;

2. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, którego dopuścił się Sąd meriti w konsekwencji obrazy w/w przepisów postępowania, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, iż B. T. (1) popełnił czyn zarzucany mu w a/o, w sytuacji gdy brak było wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego uznania, iż dopuścił się on sprawstwa czynu z art. 178a § 4 kk.

3. Rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu polegającą na wymierzeniu mu kary 1 roku pozbawienia wolności, sytuacji gdy zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy, cele zapobiegawcze kary, jak również te w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, a także stopień winy B. T. (1) uzasadniały wymierzenie mu, przy zastosowaniu instytucji z art. 37a kk, kary grzywny w wysokości 200 stawek dziennych po 30 zł każda oraz na podstawie art. 43b kk orzeczenie wobec B. T. (1) środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez publikację jego treści na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim przez okres 1 miesiąca, ewentualnie wymierzenie mu kary 3 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący zarzucił sądowi I Instancji, że nieprawidłowo ocenił wyjaśnienia oskarżonego, w których konsekwentnie nie przyznawał się on do stawianego mu zarzutu. Pomijając fakt, że trudno w sprawie mówić o konsekwentnych wyjaśnieniach oskarżonego, który nie stawił się na rozprawie głównej, a i w postępowaniu przygotowawczym nie składał wyjaśnień, ograniczając się jednokrotnie do nieprzyznania się do czynu, zauważyć należało, że skarżący nie wykazał, dlaczego rozważania Sądu o wiarygodności zeznań świadków, którzy dokonali zatrzymania oskarżonego w bezpośrednim pościgu oraz o wiarygodności wyniku badania próbki jego krwi na zawartość alkoholu, miałyby być nielogiczne i sprzeczne z dyrektywą zawartą w art. 7 kpk. Oskarżony (ani skarżący w apelacji) nie podnieśli żadnych okoliczności, mogących stanowić przeciwwagę dla relacji policjantów, którzy zatrzymywali samochód, kierowany przez oskarżonego, który nie zatrzymał się do kontroli drogowej, zjechał na parking, porzucił pojazd i uciekał pieszo, ale został zatrzymany (zaś świadkowie nie mieli wątpliwości, że tylko on wysiadł z samochodu, nie stracili go z oczu, odmawiał poddania się badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, jednak badanie krwi wykazało stan nietrzeźwości). Na tym tle nieprzekonywująco wypada teza, że skoro oskarżony raz (choćby stanowczo) powiedział, że się nie przyznaje, to wszystkie pozostałe dowody, wskazane przez Sąd w pisemnym uzasadnieniu na k. 98) należy uznać za nieprzekonywujące, wątpliwe, niepewne, chwiejne, niespójne i generalnie wręcz nie nadające się do wzięcia ich choćby pod uwagę. W apelacji nie podniesiono nawet argumentów, dlaczego te właśnie dowody Sąd rzekomo niesłusznie obdarzył wiarą. A przecież logicznym jest, że skoro w niekwestionowany sposób, słusznie Sąd uznał dowody z zeznań policjantów za prawdziwe, a i wynik badania krwi za niewątpliwy, to jedynie słusznym logicznie wnioskiem było uznanie, że twierdzenie oskarżonego nie jest prawdziwe, a jest jedynie wyrazem postawy procesowej, by organom wymiaru sprawiedliwości nie ułatwiać zadania, wyrazem właśnie przyjętej linii obrony, nastawionej wyłącznie na przedłużenie postępowania (skoro nie zaprezentowano żadnego dowodu, mogącego wykazać odmienny od ostatecznie ustalonego, stan faktyczny). Tym samym nie sposób było zaakceptować racji skarżącego, że niezasadnie Sąd nie uznał twierdzeń oskarżonego za prawdziwe, jak również, że niezasadnie ustalił, iż oskarżony popełnił zarzucony mu czyn. Z całości materiału dowodowego (poza izolowanym, punktowym twierdzeniem oskarżonego, że nie jest winien) wynika jednolicie, jednorodnie i niewątpliwie, że B. T. (1) w dniu zdarzenia kierował samochodem, będąc w stanie nietrzeźwości, żaden zaś dowód nie wskazuje na to, że np. to nie on kierował pojazdem, że pojazd nie był w ruchu, że oskarżony w czasie kierowania nie był w stanie nietrzeźwości albo że w dacie czynu nie był karany w warunkach art. 178a § 1 kk. Tak więc również zarzutu dokonania błędnych ustaleń faktycznych nie można było uznać za w najmniejszym choćby stopniu uzasadniony.

Za częściowo tylko trafny (ale nie w zakresie wypływających z tego wniosków) należało uznać zarzut rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd merytorycznie rozpoznający sprawę właściwie ustalił stopień zawinienia oskarżonego oraz społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. W pisemnych motywach uzasadnienia zaskarżonego wyroku na k. 100-100v w sposób obszerny i szczegółowy uwzględnił całokształt okoliczności mający wpływ na wymiar kary, biorąc pod uwagę wszystkie dyrektywy jej orzekania. Orzeczony wobec oskarżonego rodzaj kary w sposób należyty zatem spełnia swe cele zapobiegawcze i wychowawcze, wypełniając równocześnie wymogi prewencji ogólnej i w zakresie społecznego oddziaływania. Argumentacja, jaką zawarł skarżący w ramach środka zaskarżenia, ograniczająca się do prostego stwierdzenia, że sankcja łagodniejsza byłaby wystarczająca dla osiągnięcia celów kary wskazuje, iż również skarżący, podobnie jak sąd, nie był w stanie dopatrzeć się jakichkolwiek okoliczności łagodzących i faktycznie przemawiających za uznaniem, że łagodniejsze, niż przewidział to ustawodawca, potraktowanie B. T., który nie wyciągnął żadnych pozytywnych wniosków z poprzednich, łagodnych wyroków, wystarczy, by tym razem już takie wnioski wyciągnął. Słusznie Sąd Rejonowy wziął pod uwagę zarówno okoliczności popełnienia czynu (wysokie stężenie alkoholu we krwi oskarżonego, jego zachowanie po jego popełnieniu – pieszą ucieczkę przez policjantami), jego wcześniejszy sposób życia (uprzednią karalność za przestępstwa podobne, a więc i powrót do przestępstwa), jak również postawę w toku dalszego postępowania. Nie ustalono (i nie wskazano) żadnych okoliczności, które mogłyby w jakimkolwiek stopniu usprawiedliwić zachowanie oskarżonego, wykazać jego prawidłową, nawet jeśli spóźnioną, postawę społeczną, wskazać na potrzebę miarkowania środków oddziaływania karnego, orzekania ich poniżej przeciętnej, ustalonej przez ustawodawcę (w formie podstawowej sankcji za przestępstwo określonego rodzaju). Ustawodawca przewidział bowiem za występek z art. 178a § 4 kk karę pozbawienia wolności – minimalnie od 3 miesięcy, maksymalnie do 5 lat – i to co do zasady bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Przy tym minimalny wymiar kary może być stosowany wobec sprawców, którzy w minimalnym stopniu wyczerpali znamiona przestępstwa, których postawa życiowa i procesowa za tym przemawia, kary łagodniejszego rodzaju można zaś wymierzać tym sprawom, co do których występują istotne okoliczności, wpływające łagodząco na wymiar kary. Jeśli więc oskarżony w każdym aspekcie swym zachowaniem wskazuje na to, że występują w jego przypadku wyłącznie okoliczności obciążające, to nie można skutecznie wywodzić, że wystarczającym byłoby wymierzenie mu kary co najwyżej w wysokości minimalnej ustawowo lub wręcz kary łagodniejszego rodzaju. Tym niemniej w ocenie Sądu Okręgowego w sytuacji, gdy dotychczas wymierzano oskarżonemu wyłącznie kary wolnościowe (grzywnę i ograniczenie wolności), sięganie od razu po karę pozbawienia wolności w wymiarze czterokrotności kary minimalnej, można uznać za surowość, osiągającą poziom surowości rażącej. Choć na aprobatę Sądu Okręgowego zasługują okoliczności obostrzające odpowiedzialność karną oskarżonego, takie jak znaczny stopień nietrzeźwości oskarżonego, stanowiący ok. 3 – krotność ustawowego progu nietrzeźwości, wspomniana przed chwilą uprzednia karalność, wzmocniona faktem, że popełniał on w przeszłości czyny skierowane przeciwko różnym dobrom chronionym prawem, to jednak nie uzasadnił Sąd Rejonowy, dlaczego wymiar przewyższający ustawowe minimum np. dwukrotnie nie będzie karą wystarczającą, adekwatną do ustalonych okoliczności. Nie zaistniały inne możliwe okoliczności obciążające, jak spowodowanie jakiegoś zdarzenia drogowego, stanowiącego bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego (co nie jest rzecz jasna żadną okolicznością łagodzącą, tylko brakiem kolejnych okoliczności obciążających, ale również winno być uwzględnione). Zdaniem Sądu Okręgowego kara pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy, a więc dwukrotność kary minimalnej, zwłaszcza jeśli oskarżony będzie musiał ją wykonać w sposób bezpośredni, wystarczająco skutecznie uświadomi mu, że brak reakcji na wcześniejsze pobłażliwe traktowanie i popełnianie nowych przestępstw wiązać się będzie z surową, wymiernie dolegliwą represją, ale równocześnie nie wyłączy go na nadmiernie długi czas z życia społecznego, nie odetnie od więzi rodzinnych, nie zdąży włączyć go w krąg osób ze świata przestępczego. W ocenie Sądu Okręgowego wymiar kary 6 miesięcy pozbawienia wolności będzie karą dostatecznie surową, uwzględniającą w pełni stopień karygodności popełnionego czynu, stopień winy oraz dalszych okoliczności decydujących o wysokości kary, które brał pod uwagę Sąd orzekający, we właściwy sposób je uwypuklając w pisemnych motywach swojego rozstrzygnięcia, ale nie będzie karą surową ponad uzasadnioną miarę. Orzeczone przez Sąd I instancji środki karne stanowią zaś naturalną konsekwencję wyeksponowanych wyżej okoliczności i w żadnym razie nie można uznać ich niewspółmierności. Wskazać należy, że orzeczenie dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wynika z obowiązku przewidzianego w art. 42 § 3 kk, zaś świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej z art. 43a kk, które to a propos zostało orzeczone w wysokości minimalnej, przy czym oba te rozstrzygnięcia są obligatoryjne w razie skazania za czyn z art. 178a § 4 kk.

Reasumując, tak orzeczona sankcja karna, zdaniem Sądu Okręgowego, uwzględnia cele, jakie powinna spełniać, w szczególności przyczyni się do uświadomienia oskarżonemu zgubnego wpływu alkoholu na niego jako kierującego samochodem oraz uczyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dowodząc braku bezkarności dla tego typu zachowań. Wymierzona w ten sposób kara jest współmierna do stopnia jego zawinienia, konieczna i wystarczająca do tego, by podziałała na oskarżonego powstrzymująco i uświadomiła mu nieuchronność poniesienia odpowiedzialności za naruszenie porządku prawnego sprawiając, że ponownie się tego nie dopuści. Spełni również swoje zadania w zakresie prewencji ogólnej co do poszanowania prawa i kształtowania pozytywnych postaw.

Wniosek

O uniewinnienie oskarżonego B. T. (1) od zarzucanego mu czynu ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze poprzez wymierzenie oskarżonemu, przy zastosowaniu instytucji z art. 37a kk, kary grzywny w wysokości 200 stawek dziennych po 30 zł każda oraz na podstawie art. 43b kk orzeczenie wobec B. T. (1) środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez publikację jego treści na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim przez okres 1 miesiąca, ewentualnie wymierzenie mu kary 3 miesięcy pozbawienia wolności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów „zasadniczych” skutkowała nietrafnością wniosku o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Częściowa zasadność zarzutu dotyczącego rażącej surowości kary skutkowała złagodzeniem orzeczonej kary pozbawienia wolności o połowę, do 6 miesięcy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o winie i kwalifikacji prawnej, rodzaju kary, ale też o środkach karnych

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak w części dot. zasadności czy bezzasadności wniosków apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wymiar kary pozbawienia wolności – obniżenie z 1 roku do 6 miesięcy

Zwięźle o powodach zmiany

Jak w części dot. zasadności czy bezzasadności wniosków apelacji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Apelacja obrońcy oskarżonego została uwzględniona tylko w niewielkiej części – niezasadne były zasadnicze zarzuty i wniosek o uniewinnienie, jak również o wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju czy o minimalny wymiar kary pozbawienia wolności. Zgodnie z treścią art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk należało więc oskarżonego obciążyć kosztami procesu za postępowanie odwoławcze, na które składają się zaś opłata – za obie instancje – od kary 6 miesięcy pozbawienia wolności w kwocie 120 zł oraz ryczałt za doręczenia korespondencji – w kwocie 20 zł.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana