II Ka 737/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2022-11-23
Sygn. akt II Ka 737/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 listopada 2022 r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
Sędzia SO Agata Kowalska |
|
Protokolant: |
st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak |
po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2022 r.
sprawy L. N.
oskarżonej z art. 217 § 1 kk
na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżoną
od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie
z dnia 22 lipca 2022 r. sygn. akt II K 1013/19
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. zasądza od oskarżonej L. N. na rzecz Skarbu Państwa 120 zł tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 737/22 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1. |
||
2. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 22 lipca 2022 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 1013/19; |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
3. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
--- |
- |
------------------- |
------------------------------------------------------- |
------------- |
------------- |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
-------- |
------------------- |
------------------------------------------------------- |
------------- |
------------- |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
---------------- |
--------------------------------- |
------------------------------------------------------------------- |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
---------------- |
--------------------------------- |
------------------------------------------------------------------- |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk, poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonej, a w konsekwencji – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku sprowadzający się do bezpodstawnego przyjęcia, że oskarżona dopuściła się czynu, który był społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie stwierdził w wyniku kontroli odwoławczej, aby Sąd I instancji naruszył przepisy procesowe dotyczące gromadzenia i oceny dowodów, ani też by poczynił błędne ustalenia faktyczne. Sąd Rejonowy w poprawny sposób przeprowadził postępowanie dążąc do wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych czynu, a w pisemnym uzasadnieniu wydanego orzeczenia dokonał obiektywnej oceny dowodów, która nie nosi cech dowolności, jest logiczna, zgodna z regułami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, pozostając tym samym pod ochroną przepisu art. 7 kpk. W oparciu o prawidłowo ocenione dowody Sąd merytoryczny poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne trafnie konstatując, że oskarżona naruszyła nietykalność cielesną D. S.. L. N. w złożonej apelacji w zasadzie nie podważała ustaleń organu procesowego dotyczących stanu faktycznego sprawy, czyli przebiegu inkryminowanego zajścia z jej udziałem. Skutecznie nie zakwestionowała dowodów przemawiających za uznaniem jej sprawstwa, poprzestając na lakonicznym stwierdzeniu, że Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ocenił wiarygodność dowodów osobowych. Co więcej – ona sama po raz kolejny przyznała, iż uderzyła zięcia trzykrotnie, podnosząc przy tym, jakoby zachowanie to mieściło się w granicach prawa i znajdowało się pod jego ochroną z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu. Podkreślić należy, że stopień społecznej szkodliwości jest immanentną cechą czynu, która pozwala na odróżnienie czynów błahych od poważnych i uznanie za przestępstwo tylko takich, które faktycznie i realnie szkodzą określonym dobrom jednostki bądź dobru społecznemu. Katalog okoliczności wyznaczających stopień społecznej szkodliwości czynu został przez ustawodawcę określony w treści przepisu art. 115 § 2 kk. I tak, przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy brać pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Na tle obecnego Kodeksu karnego można stwierdzić, iż o stopniu społecznej szkodliwości nie decyduje stopień winy, gdyż szkodliwość stanowi odrębne od winy kryterium oceny czynu przestępnego. Tymczasem, na kanwie przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia, że stopień społecznej szkodliwości czynu postawionego przed L. N. mieścił się w ramach znikomości – co uzasadniałoby wydanie postulowanego przez zainteresowaną rozstrzygnięcia. Innymi słowy - organ niższego rzędu słusznie uznał, że brak było podstaw do stwierdzenia, że zachowanie oskarżonej stanowiło jedynie reakcję na postawę pokrzywdzonego i jego ojca, a tym samym nie było motywowane umyślnym naruszeniem nietykalności cielesnej tego pierwszego i wreszcie że – jako takie – nie było społecznie szkodliwe w stopniu wyższym niż znikomy. Rzecz jasna, całe zajście nie miało charakteru autonomicznego. Strony niniejszego postępowania od dłuższego czasu były ze sobą dość silnie i żywo skonfliktowane. Sam zaś spór po raz kolejny eskalował w dniu 10 lutego 2019 roku, kiedy to m. in. ojciec oskarżyciela prywatnego – W. S. zaatakował fizycznie K. S.. Okoliczności te jednakże dostrzegł Sąd Rejonowy, przy czym słusznie nie nadał im tak determinującej rangi i znaczenia, ażeby na ich podstawie uznać, że czyn L. N. nie nosił znamion przestępstwa. Nie należało bowiem pomijać, iż wbrew odmiennym przekonaniom apelacji jej zachowanie wcale nie stanowiło bezpośredniego następstwa ciosu uprzednio zadanego jej córce w twarz przez teścia, a miało miejsce dopiero po dość znacznym upływie czasu, który tak naprawdę wyłącznie sprzyjał wycieszeniu się uczestników. W tej sytuacji trudno rozpatrywać zachowanie podsądnej jako swego rodzaju eksces, rezultat prowokacji strony przeciwnej. Jak już wspomniano powyżej, niewątpliwie L. N. miała czas na opanowanie negatywnych emocji i zahamowanie agresywnych zachowań – czego jednak nie uczyniła, uderzając i to aż trzykrotnie zięcia. Dlatego też, zamiar jaki wówczas kierował oskarżoną był oczywisty – chciała ona naruszyć nietykalność cielesną oskarżyciela prywatnego. W tej sytuacji nie mogło być mowy o uznaniu czynu oskarżonej jako społecznie nieszkodliwego. Z kolei, deliberacje apelującej skupiające się na sile zamachu czy dysproporcji fizycznej jego uczestników miałyby ewentualnie rację bytu w przypadku popełnienia przestępstwa, które ze swej natury wiązałoby się z zastosowaniem przemocy czy agresją ze strony napastnika. Tymczasem, na kanwie przedmiotowej sprawy zetknęliśmy się z czynem z art. 217 § 1 kk, w stosunku do którego ustawodawca nie wymaga od sprawcy działania w takich warunkach. |
||
Wniosek |
||
- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi niższego rzędu, Ewentualnie - o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania wobec oskarżonej; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec bezzasadności wywiedzionego zarzutu, na uwzględnienie nie zasłużył żaden z tak sformułowanych wniosków apelacyjnych. |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na pominięciu okoliczności łagodzących mających wpływ na wymiar kary oraz nienadaniu właściwego znaczenia okolicznościom łagodzącym wymienionym w uzasadnieniu wyroku, a w konsekwencji rażąca niewspółmierność kary orzeczonej wobec L. N. przy wymiarze której Sąd pominął lub nie uwzględnił w wystarczającym stopniu istotnych okoliczności łagodzących, takich jak: uprzednia niekaralność oskarżonej, podeszły wiek oskarżonej i jej niską kwotę emerytury, skomplikowaną sytuację rodzinną, silny konflikt pomiędzy oskarżoną i jej najbliższymi, a oskarżycielem prywatnym; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut okazał się niezasadny. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż wbrew odmiennym postulatom apelacji orzeczona względem L. N. kara w żadnym razie nie nosi cech rażącej niewspółmierności, a tylko tego rodzaju niewspółmierność mogłaby powodować, w myśl art. 438 pkt 4 kpk, wydanie orzeczenia reformatoryjnego. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wówczas, jeżeli z punktu widzenia nie tylko oskarżonej, ale i ogółu społeczeństwa, orzeczona kara jawi się jako niesprawiedliwa, zbyt drastyczna, przynosząca nadmierną dolegliwość. Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa – rażąco niewspółmierną, czyli niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza zatem znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw sądowego wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo. Tymczasem, wymierzając oskarżonej kwestionowaną na łamach apelacji karę Sąd pierwszej instancji uwzględnił wszystkie ustawowe dyrektywy, płynące z treści art. 53 kk, właściwie zważył stopień jej winy oraz stopień społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, bacząc jednocześnie na wszelkie okoliczności dotyczące stricte osoby sprawcy, a zatem zarówno te przemawiające na korzyść L. N., jak też te obciążające ją – co w sposób przystępny i przekonujący wyartykułowano w stosownej części pisemnych motywów do zaskarżonego orzeczenia. Co więcej – sama skarżąca tak naprawdę nie wskazała żadnych nowych okoliczności w tym zakresie, a jedynie ponownie powołała się na przesłanki wskazane przez Sąd niższej instancji, nadając im określone, wygórowane znaczenie. Sąd Rejonowy dostrzegł jednak, iż podsądna jest osobą dotychczas niekaraną, zaś przestępstwo którego się dopuściła pozostawało w związku z konfliktem rodzinnym, którego była uczestniczką. Jednakże, przesłanki te nie mogły przyczynić się do niemalże całkowitej depenalizacji jej zachowania, a do tego w istocie sprowadzały się postulaty apelacji. Nie należy bowiem pomijać, iż rodzaj i wymiar zasądzonej wobec skarżącej kary obiektywnie był dosyć łagodny. Sąd Rejonowy wymierzył L. N. karę grzywny – a zatem ze swej natury charakteryzującą się najmniejszą dotkliwością dla sprawcy, choć przypisany jej czyn zagrożony był alternatywnie również karami ograniczenia i pozbawienia wolności. Sam wymiar tejże kary również nie jawił się jako nazbyt surowy. Sąd pierwszej instancji dostrzegł, iż podsądna jest osobą w podeszłym wieku, jednak posiada ona stałe źródło dochodu, zatem wymierzona kara odpowiada jej możliwościom finansowym. |
||
Wniosek |
||
- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi niższego rzędu, Ewentualnie - o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania wobec oskarżonej; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec bezzasadności wywiedzionego zarzutu, na uwzględnienie nie zasłużył żaden z tak sformułowanych wniosków apelacyjnych. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 22 lipca 2022 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 1013/19; |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wobec bezzasadności wywiedzionych zarzutów i przy jednoczesnym braku przesłanek podlegających uwzględnieniu z urzędu, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby podjąć ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
--------------------------------------------------------------------------------------------- |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
-------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
4.1. |
-------------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
------------------- |
--------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||
6. Koszty Procesu |
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II |
Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 120 złotych tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze. |
7. PODPIS |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1. |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżona |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 22 lipca 2022 roku, wydany w sprawie o sygn. akt II K 1013/19; |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☒ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację: Agata Kowalska
Data wytworzenia informacji: