Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

sędzia (del.) Paweł Mądry

Protokolant:

stażysta Kinga Łempicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 813/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

6.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 18 września 2024r. w sprawie II K 1068/23

6.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

6.3.  Granice zaskarżenia

6.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

6.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

6.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

6.5.  Ustalenie faktów

6.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

--------------------

----------------------------------------------------------

--------------

-----------------

6.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

--------------------

-----------------------------------------------------------

--------------

-----------------

6.6.  Ocena dowodów

6.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

---------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

6.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

---------------------------------------------------------------

------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisów prawa karnego procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 366 § 1 kpk, art. 410 kpk oraz art. 424 § 1 pkt 1 kpk, polegającej na jednostronnej, dowolnej ocenie zebranego materiału dowodowego, dokonanej z przekroczeniem przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, przeprowadzonej tylko i wyłącznie na korzyść oskarżonego bez uwzględnienia okoliczności przemawiających na jego niekorzyść oraz dokonaniu oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego, nienależyte rozważenie niektórych dowodów ujawnionych w toku postępowania we wzajemnym ich powiązaniu lub całkowite ich pominięcie, niesłusznie odstąpienie od wezwania świadków i bezpośredniego ich przesłuchania na rozprawie co spowodowało, że rozstrzygnięcie skutkowało uniewinnieniem od popełnienia zarzucanego mu występku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- Sąd Okręgowy zgadza się z poglądem prokuratora wyrażonym w apelacji, iż Sąd Rejonowy dokonał nie tylko jednostronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego, lecz także bardzo pobieżnej, która jedynie pozornie została przeprowadzona według dyrektyw z art. 7 kpk. Z rubryki pisemnego uzasadnienia wyroku zawierającej, zgodnie z opisem tabeli, powody uniewinnienia wynika, że Sąd Rejonowy:

- nie znalazł w sprawie jakikolwiek podstaw dowodowych do przyjęcia ustalenia, iż oskarżony jest osobą „ która chociażby poleciła zabrać kontener z placu budowy”,

- w sprawie nie ustalono osoby, która zabrała kontener z budowy i na kogo polecenie to zrobiła,

- stan zdrowia oskarżonego „ tłumaczy jego zaniechanie także w zakresie dotyczącym dbałości o własne mienie, tj. przedmioty i narzędzia pozostawione w kontenerze”.

Tymczasem prokurator w apelacji trafnie wskazuje, że podstawą do oceny zamiaru sprawcy przestępstwa z art. 284 § 2 kpk powinno być przede wszystkim jego zachowanie i okoliczności popełnienia czynu. Te elementy stanu faktycznego są niezwykle istotne zwłaszcza w sytuacji, gdy sprawca czynu z art. 284 § 2 kpk jest już w posiadaniu rzeczy ruchomej, zatem jego działanie wyczerpujące znamiona tego przestępstwa może być mniej zauważalne dla osób postronnych niż dla przykładu sprawcy kradzieży z włamaniem.

- prawidłowo zatem prokurator akcentuje bezsporny w sprawie fakt, że oskarżony zaprzestał płacenia czynszu, poczynając od tego, że nie zapłacił czynszu za użytkowanie kontenera za miesiąc luty 2023r. Oczywiście, na podstawie ustaleń Sądu Rejonowego należy przyjąć, że brak zapłaty czynszu wynikał z problemów finansowych oskarżonego, niemniej Sąd I instancji bezpodstawnie zbagatelizował ten aspekt sprawy. Sąd nie poczynił jakichkolwiek rozważań dotyczących tego, czy nie był to dostatecznie ważny powód dla oskarżonego, aby odstąpić od zawartej umowy najmu i podjąć rozmowy dotyczące zwrotu tego kontenera. Nie można w tym zakresie tłumaczyć zaniechania oskarżonego czynnikami zewnętrznymi, np. wykazywać utraty płynności finansowej prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, gdyż zwrot kontenera nie wiązałby się z koniecznością posiadania przez oskarżonego gotówki. Oczywiście zadłużenie z tytułu trwania tej umowy nadal powiększałoby się, lecz nie stanowiłoby faktycznej ani prawnej przeszkody do wezwania pokrzywdzonej firmy do odbioru kontenera we własnym zakresie.

- trafnie akcentuje prokurator, że oskarżony pozostawał bierny na kolejne wiadomości przesyłane na adres poczty elektronicznej oskarżonego. W aktach sprawy znajduje się wydruk wiadomości email dopiero z 28 kwietnia 2023r. (k. 21), która stanowi pierwszą ujawnioną w procesie odpowiedź na wezwania pracowników firmy (...) do uregulowania długu. Sąd Rejonowy nie przeprowadził w tym zakresie żadnych rozważań, aby ustalić czy taki sposób prowadzenia przez oskarżonego spraw związanych z jego działalnością gospodarczą jest prawidłowy, właściwy dla standardów prowadzenia takiej działalności. Sąd Rejonowy nawet nie odniósł się do treści tej wiadomości, która ma niebagatelne znaczenie dla oceny zamiaru oskarżonego. Otóż z tej wiadomości wynika, że „ od dnia 01.04.2023 firma (...) zawiesiła działalność wykonawczą na terenie całej Polski do odwołania”. Sąd Rejonowy nie powziął w związku z tą informacją refleksji, że co najmniej od 01 kwietnia 2023r. kontener stał się zbędny dla funkcjonowania firmy oskarżonego, a mimo to oskarżony nie zawiadomił o tym fakcie P. i nie wezwał ich do odbioru kontenera. W sprawie nie ma także podstaw do przyjęcia, że oskarżony nie miał pełnego rozeznania co do faktycznie prowadzonej działalności gospodarczej za pośrednictwem M. C. i M. T., gdyż z wyjaśnień oskarżonego wynika wprost, że przebywał na placu budowy, w tym w marcu 2023r. Oskarżony miał zatem niezbędne informacje do podjęcia decyzji o konieczności i sposobie rozwiązania umowy o wynajem kontenera.

- Sąd Rejonowy pominął zupełnie w swych rozważaniach fakt, że oskarżony podpisując umowę najmu zobowiązał się do określonych działań wynikających z zapisów tej umowy. Między innymi, zgodnie z § 3 ust. 12 Ogólnych warunków umów najmu (...) oskarżony był zobowiązany do „ niezwłocznego opuszczenia i zwrotu przedmiotu najmu” po zakończeniu okresu najmu. Ten aspekt sprawy jest bardzo istotny, gdyż w przypadku realizacji znamion przywłaszczenia poprzez zaniechanie dla przypisania czynu zabronionego koniecznym jest wykazanie, iż na sprawcy ciążył prawny szczególny obowiązek działania. W przedmiotowej sprawie oskarżony postąpił z powierzoną mu rzeczą ruchomą (kontenerem socjalnym) jak właściciel mimo, iż ciążył na nim obowiązek dbania o stan techniczny tej rzeczy oraz obowiązek jej zwrotu po ustaniu okresu najmu. Zdaniem Sądu Okręgowego, oskarżony postąpił z rzeczą jak właściciel, gdyż w ustalonym przez Sąd Rejonowy stanie faktycznym należy przyjąć, że oskarżony świadomie porzucił ten kontener na placu budowy i zaprzestał wykonywania obowiązków ciążących na nim z tytułu umowy najmu. W tym zaś kontekście bez znaczenia dla zaistnienia czynu z art. 284 § 2 kk pozostaje okoliczność ustalenia osoby, która zleciła usunięcie kontenera z placu budowy oraz osoby, która ten kontener fizycznie zabrała z placu. Osoby te, o ile miały świadomość bezprawności swoich czynów, mogą ewentualnie odpowiadać karnie za swoje czyny, lecz poza tym postępowaniem karnym, które dotyczy jedynie czynu zarzuconego P. U..

- zdaniem Sądu Okręgowego, wyrazistym przykładem jednostronnej i powierzchownej oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd Rejonowy jest kwestia wpływu stanu psychicznego oskarżonego na jego proces decyzyjny związany z wykonywaniem umowy najmu kontenera. W przedmiotowej sprawie prokurator na etapie postępowania przygotowawczego zasadnie przeprowadził dowód z opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej. Z wniosków tej niekwestionowanej przez strony opinii wynika, że „ w czasie popełniania zarzucanego czynu P. U. miał zachowaną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem” (k. 180). Nadto, co może zdumiewać w kontekście sposobu rozstrzygnięcia sprawy w zaskarżonym wyroku, Sąd Rejonowy uznał, że „ zaburzenia depresyjne nie są przesłanką medyczną do kwestionowania poczytalności oskarżonego” (k. 253). Trafnie zatem wskazuje w apelacji prokurator, iż Sąd Rejonowy popadł w wewnętrzną sprzeczność, gdyż stan zdrowia psychicznego oskarżonego uznał za jedną z zasadniczych podstaw do powzięcia decyzji o uniewinnieniu oskarżonego. Oczywiście Sąd Rejonowy nie zawarł w swych pisemnych powodach wyroku żadnych rozważań w tym zakresie, zatem nie wiadomo, czy stan zdrowia psychicznego oskarżonego był przesłanką wyłączającą winę oskarżonego, czy też inną bliżej niesprecyzowaną podstawą do wydania wyroku uniewinniającego poza granicami wyznaczonymi przez przepis art. 414 § 1 kpk. Sąd Okręgowy zgadza się w całości z poglądem prokuratora, iż w okolicznościach tej sprawy, w stanie faktycznym ustalonym przez Sąd meriti nie istniały jakiejkolwiek podstawy do uznania, że oskarżony nie mógł rozpoznać znaczenia zarzuconego mu czynu i nie mógł pokierować swoim postępowaniem. Oczywiście motywacja sprawcy jest czynnikiem wyznaczającym stopień szkodliwości społecznej czynu, lecz nie może stać się podstawą do uniewinnienia oskarżonego, tak jak postąpił Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie.

- na zakończenie należy dodać, że trafnie akcentuje prokurator w apelacji, że w sprawie istnieją także inne, niedostrzeżone przez Sąd Rejonowy, okoliczności obciążające oskarżonego, w tym niekwestionowany fakt, że oskarżony nie interesował się sprawą nawet po uzyskaniu informacji o tym, że kontener został usunięty z placu budowy. Trafnie wskazuje prokurator, że oskarżony nie tylko nie uchronił kontenera przed utratą, lecz nawet nie zawiadomił o tym fakcie Wynajmującego i organów ścigania.

Wniosek

wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mińsku Mazowieckim

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wobec zasadności podniesionego zarzutu wniosek apelacji zasługiwał na uwzględnienie

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

6.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

6.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, oceniony zgodnie z dyrektywami art. 7 kpk, stanowi podstawę do uznania winy oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czynu. Jednakże z uwagi na ustawowy zakaz wyrażony w przepisie art. 454 § 1 kpk, Sąd Okręgowy nie mógł skazać oskarżonego z uwagi na treść zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji jedynym dopuszczalnym rozstrzygnięciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zdaniem Sądu Okręgowego, w sprawie nie zaistniały także podstawy do umorzenia postępowania lub jego warunkowego umorzenia.

6.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, przykładając należną uwagę do dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie zamiaru oskarżonego popełnienia przestępstwa z art. 284 § 2 kk, zgodnie z zaprezentowanymi wyżej rozważaniami. Sąd w toku postępowania dowodowego winien dokonywać rekonstrukcji przestępczego zamiaru oskarżonego na podstawie całokształtu materiału dowodowego, a następnie dostosować opis czynu do ustalonych okoliczności i postaci działania sprawcy. Przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości nie oznacza natomiast konieczności bezpośredniego przesłuchania na rozprawie wszystkich świadków.

6.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

z uwagi na kasatoryjny charakter wydanego wyroku Sąd Okręgowy nie orzekł o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana