Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak (spr.)

Sędziowie:

SO Sylwia Olimpia Uszyńska

SO Karol Troć

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 866/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 7 października 2024 r. w sprawie II K 357/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Zarzuty z apelacji obrońcy oskarżonego adw. A. M. (2):

I. Zarzut obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku tj.

1. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 2 w zw. art. 202 k.p.k., poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z opinii psychiatrycznej i brak przeprowadzenia przez Sąd I instancji dowodu, poprzez niedopuszczenie dowodu z opinii dwóch lekarzy psychiatrów na okoliczność stanu zdrowia psychicznego oskarżonego w sytuacji, gdy taki dowód powinien zostać dopuszczony wobec problemów oskarżonego z alkoholem i leczenia odwykowego, do którego nie doszło wobec faktu aresztowania oskarżonego;

2. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k., poprzez oddalenie dowodu z opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i medycyny sądowej na okoliczność, czy prawdopodobna jest wersja oskarżonego, że stracił przytomność w związku z uprzednimi problemami zdrowotnymi, doznanym urazem głowy, utratami przytomności i czy to mogło być wyłączną przyczyną zjechania przez niego na przeciwległy pas jezdni, w sytuacji kiedy biegli mogliby - korzystając z dokumentacji lekarskiej - taką wersję zweryfikować, co mogłoby z kolei pozwolić na jednoznaczną oceną zachowania oskarżonego w kontekście czynu z art. 177 § 1 i 2 k.k.;

II. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, polegającej na wymierzeniu oskarżonemu kary 6 lat pozbawienia wolności za czyn z punktu I aktu oskarżenia, w sytuacji kiedy względy prewencji ogólnej i szczególnej, okoliczności łagodzące dotyczące A. M. (1) nie pozwalały na przyjęcie, że istnieje potrzeba stosowania aż tak długotrwałej izolacji, a prawidłowa ocena przesłanek, które są właściwe dla orzekania o karze, powinna skutkować wymierzeniem kary pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat pobawienia wolności, a następnie wymierzenia kary łącznej w wymiarze 5 lat pobawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W związku z tym, że zarzuty sformułowane w obu apelacjach obrońców oskarżonego w znacznym stopniu były tożsame i dotyczyły podobnych okoliczności, zasadnym było wspólne rozważenie tych środków odwoławczych.

Zarzuty apelacyjne zawarte w środkach odwoławczych obrońców, jako niezasadne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie stwierdzić należy że zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd meriti słusznie oddalił wnioski dowodowe, które to skarżący przywołali w treści sformułowanych zarzutów. To sąd jest gospodarzem postępowania jurysdykcyjnego, dlatego w jego gestii pozostaje ostateczna decyzja o dopuszczeniu dowodu czy też jego pominięciu. Sąd nie ma obowiązku uwzględniania wszystkich wniosków dowodowych składanych przez strony i może je oddalić na podstawach wskazanych w art. 170 § 1 k.p.k. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia
2022 r. V KK 164/22).

W niniejszej sprawie, brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu z opinii psychiatrycznej z uwagi na deklarowane problemy oskarżonego z alkoholem i zaplanowane leczenie odwykowe. Zwrócić uwagę należy na powszechnie przyjęte stanowisko, które opiera się na założeniu, że stwierdzenie faktu, że oskarżony jest dotknięty chorobą alkoholową, bez stwierdzenia innych schorzeń czy też zaburzeń temu towarzyszących, samo w sobie nie może prowadzić do uznania, iż istnieją uzasadnione wątpliwości co do jego poczytalności w chwili czynu, natomiast legitymowanym do dokonania oceny dowodów i okoliczności dotyczących stanu zdrowia psychicznego sprawcy czynu oraz do powzięcia owych wątpliwości wynikających z obiektywnych przesłanek, jest zawsze prokurator lub sąd, w zależności od stadium postępowania, na wniosek stron lub z urzędu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2004 r. III KK 164/04, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2014 r. III KK 194/14). Ujawnione w sprawie okoliczności nie przemawiały za zasadnością wywołania takiej opinii, a tezy, na które powołuje się skarżący, bynajmniej tego nie dowodziły. Sąd Rejonowy oddalając przedmiotowy wniosek słusznie nie dopatrzył się takich przesłanek trafnie zauważając, że nie miały swego odzwierciedlenia w dokumentacji medycznej, czy wcześniejszym oświadczeniu oskarżonego, złożonym do protokołu przesłuchania o tym, że nie leczył się psychiatrycznie, neurologicznie, czy odwykowo.

Podobnie należało odnieść się do następnego z zarzutów, związanego z oddaleniem wniosku dowodowego dotyczącego wywołania opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i medycyny sądowej na okoliczność, czy prawdopodobna jest wersja oskarżonego, że stracił przytomność w związku z uprzednimi problemami zdrowotnymi, doznanym urazem głowy, utratami przytomności i czy to mogło być wyłączną przyczyną zjechania przez niego na przeciwległy pas jezdni. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd meriti równie trafnie ocenił ten wniosek i słusznie go oddalił, albowiem zgromadzona w sprawie dokumentacja medyczna dotycząca oskarżonego, w tym ta dostarczona na wniosek sądu przez obronę, a która miałaby potwierdzić tę konkretną okoliczność, w żadnym stopniu nie opowiadała się za zasadnością tegoż wniosku dowodowego. Zauważyć należało, że żaden w sprawie wiarygodny materiał dowodowy nawet nie uprawdopodabniał takiego przebiegu zdarzenia. Wspomniana dokumentacja medyczna nie wskazywała na możliwości występowania takich dolegliwości u oskarżonego, które mogłyby doprowadzić do nagłej utraty przytomności a w istocie dotyczyła innych problemów zdrowotnych, jak m.in. bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, podwyższonego cholesterolu czy bólu głowy, przy czym chodziło o fakty mające miejsce sprzed kilku la,t a w dalszym okresie leczenie nie było kontynuowane. Wynik badań tomograficznych także wówczas nie wykazał żadnych zmian chorobowych czy anomalii. Odnosząc się do stawianych tez o rzekomych problemach zdrowotnych, które miałyby mieć wpływ na technikę, a tym samym bezpieczeństwo jazdy oskarżonego, na marginesie należy wskazać, że każdorazowo w przypadku występowania jakichkolwiek zaburzeń mogących mieć wpływ na choćby teoretyczne spowodowanie niebezpieczeństwa w ruchu drogowym, kierujący zobowiązany jest do powtrzymania się od dalszego kierowania pojazdem. Zwrócić uwagę trzeba na to, że dla odpowiedzialności za wypadek w komunikacji w zasadzie bez znaczenia pozostaje sytuacja, w której do jego spowodowania doszło w wyniku niewydolności organizmu sprawcy w sytuacji, w której niewydolność ta wynikała ze znanej mu choroby, wchodzi wtedy w grę zawinienie na przedpolu czynu zabronionego, wyrażające się w tym, że sprawca – znając stan swojego organizmu i możliwość jego wpływu na swoje uczestnictwo w ruchu – w ogóle zdecydował się w nim uczestniczyć ( T. Razowski [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021, art. 177 ). Podsumowując powyższe stanowisko podkreślić należy, że nawet jeśli teoretycznie oskarżony czułby dolegliwości po doznanym urazie klatki piersiowej kilka dni wcześniej (fakt wiarygodnie nie udokumentowany), czy jakiekolwiek inne dolegliwości stwarzające ryzyko przy kierowaniu pojazdem, to nie powinien uczestniczyć w ruchu drogowym, zwłaszcza z tak błahego powodu, o którym powiedział na miejscu zdarzenia funkcjonariuszom Policji - K. K. i A. P., tj.
w celu śledzenia swojej żony (zeznania, k. 683, 685). Odnosząc się do zarzutu z apelacji r.pr. M. C., związanego z rzekomą utratą przytomności przez oskarżonego w kontekście oceny jego wyjaśnień w tym zakresie, należało uznać go za chybiony i niezasługujący na uwzględnienie. Jak wspomniano powyżej, fakt utraty przytomności po spojrzeniu w telefon nie wynika z żadnych innych okoliczności, a jedynie z wyjaśnień oskarżonego i to złożonych dopiero podczas postępowania sądowego. Bacząc na stopień upojenia alkoholowego oskarżonego (wyniki badań – 1,12 mg/l, 1,18 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, 2,64 ‰, 2,47 ‰, 2,31 ‰ alkoholu we krwi) z ostrożnością należało podchodzić do oceny wyjaśnień oskarżonego, choćby z powodu jego ograniczonych zdolności percepcyjnych w chwili zdarzenia. Niemniej jednak, przy analizie depozycji złożonych przez oskarżonego w omawianej części zwrócić uwagę należało na to, że twierdzenie oskarżonego o utracie przytomności – o ile w ogóle miała miejsce – wskazywało na utratę przytomności już w wyniku zderzenia z samochodem pokrzywdzonego, skoro wcześniej oskarżony spojrzał na telefon i tym samym całkowicie zaniechał obserwacji jezdni aż do tego momentu. Jak wynika z powyższych okoliczności, wieloaspektowa ocena wyjaśnień oskarżonego w zakresie utraty przytomności, która to miałaby być wyłączną przyczyną zjechania na przeciwległy pas ruchu, zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, mając na względzie całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, prowadzi do niewątpliwego wniosku o ich niewiarygodności. Wyjaśnienia te są nielogiczne, sprzeczne z wiarygodnymi dowodami i miały za jedyny cel wpisanie się w przyjętą linię obrony.

Zarówno w stosunku do omówionych już wyżej zarzutów związanych z oddalonymi wnioskami dowodowymi, jak i zarzutem dotyczącym oddalenia wniosku dowodowego o powołanie biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej na okoliczność wskazywanych przez obrońcę rzekomych błędów przy udzielaniu pomocy medycznej pokrzywdzonemu W. W. (1), należało podkreślić polemiczny charakter użytej na ich poparcie argumentacji, która zmierza do uzyskania korzystnej dla oskarżonego pozycji procesowej, bez dostatecznego odzwierciedlenia w stanie faktycznym. Zwrócić uwagę należy, że jako niedopuszczalne uznać trzeba prowadzenie postępowania dowodowego niejako "na wszelki wypadek", dla sprawdzenia, czy za pomocą kolejnych dowodów da się wysnuć alternatywne, choćby najbardziej nieprawdopodobne wersje zdarzenia. Dowody dopuszcza się w celu udowodnienia konkretnych okoliczności, a nie w celu sprawdzenia hipotezy wnioskodawców czy ewentualnie nie okażą się przydatne w danym postępowaniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2022 r. IV KK 158/22). Sąd Rejonowy oddalając przedmiotowy wniosek dowodowy wyczerpująco wypowiedział się na temat przesłanek, którymi się kierował, a Sąd II instancji ku temu stanowisku się przychylił nie znajdują podstaw do kwestionowania decyzji sądu meriti. Tezy obrońcy o wadliwie udzielonej pokrzywdzonemu pomocy medycznej są wywodzone z domysłów i założeń nie mających oparcia w rzeczywistości. Czynności podejmowane przez załogę karetki pogotowia nie budziły wątpliwości, były adekwatne do możliwości personelu medycznego i jawiły się jako dostosowane do stanu pokrzywdzonego ocenionego w warunkach udzielanej mu na tamtym etapie pomocy, a zarzut obrony jakoby nieprawidłowością było niepowstrzymanie przez ratowników u pokrzywdzonego krwawienia w jamie brzusznej można by uznać za groteskowy, gdyby nie tragiczny wymiar całego zdarzenia. Jak słusznie wypowiedział się Sąd I instancji, kompletna dokumentacja dotycząca leczenia W. W. (1) została w sprawie zabezpieczona na wczesnym etapie postępowania i nie była wcześniej kwestionowana. Była brana pod uwagę także przez lekarza medycyny sądowej przy opiniowaniu i nie ujawniły się żadne okoliczności, które miałyby wskazywać na zasadność podnoszonych przez obronę twierdzeń. Opiniujący w sprawie patomorfolog wskazał w swojej opinii jaka była przyczyna zgonu pokrzywdzonego i w żadnym razie nie wskazywał na jakieś błędy, nieprawidłowości w procesie leczenia, które mogłyby mieć wpływ na zgon pokrzywdzonego. Za całkowicie bezpodstawne ocenić należy także zarzuty jakoby operacja została przeprowadzona z opóźnieniem jeżeli zważy się, że jak wynika z dokumentacji medycznej, pokrzywdzony na stole operacyjnym znalazł się zaledwie 1,5 godziny po wypadku. Tak samo nie wiedzieć czemu- bo w żaden sposób nie próbuje tego wykazać- autorka apelacji podnosiła, że przeprowadzona w karetce pogotowia krótka rozmowa telefoniczna W. W. (1) z synem mogła mieć wpływ na pogorszenie jego stanu zdrowia.

Z uwagi na powyższe, brak było zasadnych podstaw, aby uznać, że Sąd meriti naruszył przepisy prawa proceduralnego, na obrazę których powoływali się obrońcy oskarżonego, godząc tym samym w rzetelność przeprowadzonego postępowania, w tym naruszenie prawa do obrony oskarżonego. Błędnymi były również rozważania obrońcy na temat poruszania się oskarżonego z prędkością administracyjnie dozwoloną, skoro w niniejszym przypadku to nie przekroczenie prędkości było bezpośrednią przyczyną zderzenia, co było jednoznacznie ustalone i nie było kwestionowane. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wyczerpujący, prawidłowo oceniony i nie pozostawił żadnych nieusuwalnych wątpliwości, które mogłyby zostać rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego. Zaznaczyć przy tym należy, że skoro to organ procesowy ma dokonać oceny i w ramach swobodnej oceny dowodów dojść do określonego przekonania, to oczywista staje się teza, że wątpliwości muszą być powzięte przez sąd orzekający, a nie przez stronę. Samo bowiem subiektywne przekonanie strony o istnieniu wątpliwości nie przesądza o naruszeniu zasady in dubio pro reo (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2024 r. VIII AKa 200/23).

Ostatnimi z podniesionych zarzutów w obydwu apelacjach obrońców były zarzuty rażącej niewspółmierności orzeczonej kary oraz środka karnego. W swoim środku odwoławczym obrońca adw. A. M. (2) zaskarżył karę wymierzoną za czyn z pkt I wyroku i następnie orzeczoną karę łączną, natomiast obrońca r.pr. M. C. zaskarżyła karę i środek karny w zakresie czynu z pkt II wyroku (k. 842), tj. z art. 178a § 1 k.k.

Nawiązując do tych zarzutów apelacyjnych zwrócić uwagę należało na to, że pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą (a także środkiem karnym) wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19 grudnia 2022 r. II AKa 306/22). Bacząc na wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w wymiarze 6 lat za czyn z pkt I wyroku, przy ustalonym ustawowo minimalnym wymiarze 5 lat pozbawienia wolności, o orzeczenie którego wnosi skarżący, w żaden sposób nie można uznać, aby wymierzona kara mogłaby zostać uznana za surowa, a tym bardziej rażąco surową.

Szczególną uwagę należało zwrócić na to, że skutkiem czynu oskarżonego było spowodowanie śmierci W. W. (1), co samo w sobie stanowi realizację znamiona przypisanego czynu i tym samym nie może być okolicznością obciążającą, jednakże poważnych uszkodzeń ciała doznał również J. D., które spowodowały rozstrój jego zdrowia oraz naruszyły czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni. Oskarżony znajdował się w bardzo znacznym stanie nietrzeźwości (ponad 4-krotnie powyżej ustawowej granicy stanu nietrzeźwości), poruszał się drogą o znacznym natężeniu ruchu, w porze wzmożonego ruchu, toteż świadomie stwarzał istotne i realne zagrożenie dla wszystkich jego uczestników, a okoliczności te dotyczyły obydwu przypisanych mu czynów. Wprawdzie oskarżony przyznał się do nich, niemniej jednak próbował obciążyć częścią odpowiedzialności za same skutki wypadku pokrzywdzonego J. D.. Wskazał bowiem w wyjaśnieniach składanych na rozprawie, niezgodnie z prawdą, że do uderzenia kierowanego przez J. D. samochodu w pojazd W. W. (1) doszło nie bezpośrednio po kolizji samochodów oskarżonego i pokrzywdzonego W. ale później, po upływie jakiegoś czasu, gdy już opuścił kierowany przez siebie pojazd. Tej wersji jednak przeczy materiał dowodowy, w tym opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych czy zeznania pokrzywdzonego oraz świadków, przede wszystkim K. P. – naocznego świadka zdarzenia. Faktycznie, w chwili orzekania oskarżony miał status osoby niekaranej, ponieważ poprzednie skazanie za czyn z art. 178a§1 kk uległo zatarciu, niemniej jednak z załączonej przez Policję dokumentacji wynika wielokrotna karalność oskarżonego mandatami za łamanie zasad ruchu drogowego, toteż jego dotychczasowa postawa wskazuje na lekceważący stosunek do obowiązujących przepisów regulujących bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Za drugi czyn Sąd wymierzył karę 4 miesięcy pozbawienia wolności, natomiast kara łączna za oba czyny została orzeczona w wymiarze 6 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności, tym samym obydwie te kary należało poczytywać raczej za kary łagodne niż surowe, albowiem zbliżone były do możliwie minimalnego ich wymiaru, a kara łączna jest wynikiem częściowej absorpcji. Podsumowując powyższe rozważania zauważyć należało, że zarówno kary jednostkowe za obydwa czyny, jak i kara łączna spełniają wymogi art. 53 k.k., dostosowane są do stopnia społecznej szkodliwości czynów oraz stopnia zawinienia sprawcy, bacząc na skuteczność w osiągnięciu przez nie celów zgodnych z powierzonymi im funkcjami. Przywoływane zaś przez obronę okoliczności korzystne dla oskarżonego, nie mogły być przeceniane i nie mogły zacierać okoliczności obciążających, które podniesiono powyżej. Fakt przyznania się oskarżonego do winy i dopiero na etapie postępowania sądowego, przy niewątpliwej wartości dowodowej zgromadzonego materiału wskazującego bezspornie na winę oskarżonego nie mógł nie mógł zostać przeceniony. Zauważyć trzeba, że środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych za czyn z pkt II wyroku, czyli w zakresie zaskarżenia apelacją r.pr. M. C., był orzeczony na okres 4 lat, natomiast przywoływany przez skarżącą dożywotni zakaz został orzeczony za czyn z pkt I oraz jako środek karny orzeczony łącznie. Niemniej jednak (nawet przy uznaniu, że autorka apelacji dopuściła się błędu przy formułowaniu zarzutu), opisane powyżej rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były słuszne, odpowiadały prawu i zasadom wymiary kary. Sąd, tak czy inaczej, był zobligowany do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, natomiast brak było podstaw do uznania, że w niniejszej sprawie zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami, który dawałby podstawy do odstąpienia od takiego rozstrzygnięcia. Środek karny orzeczony za czyn z pkt II, także był prawidłowo miarkowany, albowiem przemawiały za tym opisane w tej części uzasadnienia okoliczności, tj. znaczny stopień nietrzeźwości, stwarzanie dużego i realnego (zmaterializowało się poprzez czyn z pkt I wyroku) niebezpieczeństwa w ruchu drogowym.

W związku z powyższymi rozważaniami, zarzuty obrońców należało uznać za bezzasadne.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze zasadniczej i obniżenie oskarżonemu wymierzonej kary pozbawienia wolności za czyn z pkt I aktu oskarżenia do lat 5 i wymierzenie kary łącznej w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionych przez obrońcę zarzutów skutkowała nieuwzględnieniem sformułowanych wniosków.

Lp.

Zarzut

2.

Zarzuty z apelacji obrońcy oskarżonego r.pr. M. C.:

I. Zarzut obrazy przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na treść orzeczenia:

1. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 193 k.p.k., poprzez naruszenie prawa oskarżonego do obrony, polegające na bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego o powołanie biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej na okoliczność czy w przypadku obrażeń W. W. (1) konieczna była natychmiastowa operacja, czy zwłoka w wykonaniu operacji mogła mieć wpływ na późniejszy zgon W. W. (1), uznając, iż wniosek ten w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania podczas gdy ustalenia te są konieczne celem ustalenia odpowiedzialności karnej oskarżonego;

2. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 193 k.p.k., poprzez naruszenie prawa oskarżonego do obrony, polegające na bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego o powołanie opinii dwóch biegłych - z medycyny sądowej oraz z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych na okoliczność, czy prawdopodobna jest wersja oskarżonego, że stracił przytomność w związku z uprzednimi problemami zdrowotnymi i czy to mogło być wyłączną przyczyną zjechania przez niego na przeciwległy pas jezdni, podczas gdy ustalenia te są konieczne celem ustalenia odpowiedzialności karnej oskarżonego;

3. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 175 § 1 k.p.k., polegającą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wbrew zasadom prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, poprzez przyjęcie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego A. M. (1), gdzie wskazywał, że stracił przytomność po spojrzeniu w telefon i wcześniejszym urazie trzech żeber;

4. art. 5 § 2 k.p.k., poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nasuwających się w sprawie wątpliwości grupujących się wokół ustalenia sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu pomimo, iż nie ma bezpośredniego dowodu wskazującego na to, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn;

II. W zakresie czynu z punktu II wyroku - zarzut rażącej niewspółmierność orzeczonej kary i środka karnego, poprzez błędne uznanie, że tylko kara izolacyjna wpłynie na poprawę przestrzegania utrwalonego porządku prawnego przez oskarżonego oraz że zasadne jest orzeczenie środka karnego dożywotnio, podczas gdy niniejsza kara nie uwzględnia występujących w sprawie okoliczności łagodzących, świadczących o pozytywnej prognozie kryminologicznej, takich jak: przyznanie się do zarzucanego czynu oraz wcześniejsza niekaralność.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na zbieżność istoty podniesionych zarzutów w obydwu apelacjach obrońców, w celu niepowielania przytaczanej argumentacji, Sąd odniósł się do nich łącznie w części 3.1 niniejszego uzasadnienia.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzuty obrońcy jako niezasadne nie podlegały uwzględnieniu, wskutek czego nie było podstaw do przychylenia się do sformułowanych wniosków.

Lp.

Zarzut

3.

Zarzut z apelacji oskarżyciela publicznego:

I. Zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 47 § 3 k.k., poprzez orzeczenie na podstawie art. 46 § 2 k.k. tytułem nawiązki od oskarżonego na rzecz J. D. kwoty 8 000 zł podczas, gdy w/w przepis obliguje do orzeczenia nawiązki w wysokości co najmniej 10 000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut sformułowany przez oskarżyciela publicznego jako zasadny zasługiwał na uwzględnienie.

Oskarżony został skazany za czyny z art. 177 § 2 k.k. w zb. z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1a pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., art. 178a § 1 k.k. Sąd Rejonowy na podstawie art. 47 § 3 k.k. słusznie zasądził od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej kwotę 12 000 zł w związku ze śmiercią W. W. (1). Niemniej jednak, względem pokrzywdzonego J. D., Sąd błędnie orzekł nawiązkę 8 000 zł na jego rzecz, błędnie podając za podstawę art. 46 § 2 k.k. Zgodnie z brzmieniem art. 47 § 3 k.k., Sąd zobligowany był do orzeczenia nawiązki na podstawie tego przepisu także na rzecz J. D. i to w kwocie co najmniej 10 000 zł. Zwolnić niejako może z tego obowiązku jedynie zastosowanie § 5 art. 47 k.k., z którego to wynika, że przepisu § 3 nie stosuje się, jeżeli sąd orzekł obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości wyższej niż 10 000 złotych, więc jeśli zastosował art. 46 § 1 k.k. - nawiązki z art. 47 § 3 nie orzeka się, jeśli orzeczono obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości większej niż 10 000 zł (art. 47 § 5). Literalna wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż jedynie orzeczenie w wyroku o środku kompensacyjnym na podstawie art. 46 § 1 wyłącza obowiązek orzeczenia nawiązki. Taka sytuacja nie ma miejsca przy orzeczeniu nawiązki na podstawie art. 46 § 2 czy faktycznym naprawieniu szkody lub zadośćuczynieniu za doznaną krzywdę przez sprawcę (por. W. Górowski [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, wyd. V, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016, art. 47). Pamiętać ponadto należy, że orzeczenie nawiązki na rzecz pokrzywdzonego ma charakter prymarny. Przepis ten przewiduje bowiem następującą sekwencyjność postępowania sądu: w pierwszej kolejności organ obowiązany jest do orzeczenia nawiązki na rzecz pokrzywdzonego (nawiązka ma charakter obligatoryjny), zaś dopiero jeżeli byłoby to niemożliwe z uwagi na śmierć pierwotnego beneficjenta w wyniku przestępstwa popełnionego przez sprawcę, sąd orzeka nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, ale jeżeli spełniony został równoczesny warunek pogorszenia – i to w stopniu znacznym – sytuacji życiowej takiej osoby wskutek śmierci pokrzywdzonego. Wreszcie, niemożność ustalenia powyższych osób otwiera drogę do orzeczenia nawiązki na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (por. D. Gruszecka [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021, art. 47). W niniejszej sprawie, bacząc na powyższe uznać należało, że Sąd błędnie wskazał podstawę prawną zasądzonej nawiązki, jak również określił ją w kwocie poniżej określonego minimum, tj. 10 000 zł, podczas gdy zasadnym było przyjęcie za podstawę nawiązki orzeczonej na rzecz pokrzywdzonego J. D. art. 47 § 3 k.k., w miejsce art. 46 § 2 k.k. i podniesienie jej wysokości do minimalnej kwoty 10 000 zł, co też Sąd Okręgowy uczynił.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie orzeczenia w przedmiocie nawiązki na podstawie art. 46 § 2 k.k. i orzeczenie na podstawie art. 47 § 3 k.k. nawiązki na rzecz pokrzywdzonego J. D. w kwocie 10 000 zł.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesiony przez oskarżyciela publicznego zarzut okazał się zasadny i skutkował uwzględnieniem wniosku apelacyjnego w całości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 7 października 2024 r. w sprawie II K 357/24, za wyjątkiem rozstrzygnięcia wskazanego w części 5.2. uzasadnienia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wniesiona w sprawie apelacja oskarżyciela publicznego uzasadniała poczynienie zmian w zakresie, jaki wskazano w części 5.2. uzasadnienia, natomiast w pozostałej części, z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obrońców oskarżonego, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 7 października 2024 r. w sprawie II K 357/24 w zakresie uzupełnienia zawartego w wyroku rozstrzygnięcia o art. 4 § 1 k.k. oraz przyjęcia za podstawę nawiązki orzeczonej na rzecz pokrzywdzonego J. D. art. 47 § 3 k.k., w miejsce art. 46 § 2 k.k. i podniesienia jej wysokości do kwoty 10 000 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Powyższa zmiana wynikała z uwzględnienia apelacji oskarżyciela publicznego, o czym szerzej we wcześniejszej części uzasadnienia.

Z uwagi na to, że oskarżony dopuścił się czynu w dniu 27 stycznia 2024 r., tj. przed wejściem w życie § 3 art. 178 k.k. (tj. przed dniem 14 marca 2024 r.), w którym to ustawodawca zobligował do orzekania przepadku pojazdu w okolicznościach, które to oskarżony w istocie by spełniał, zasadnym było powołanie się na art. 4 § 1 k.k., albowiem względniejszy (korzystniejszy) był dla oskarżonego stan prawny z daty popełnienia czynu, aniżeli z chwili orzekania. Sąd Okręgowy omyłkowo zawarł to rozstrzygnięcie w przedmiotowym wyroku nie dostrzegając, że już Sąd I instancji orzekał przy przyjęciu art. 4 § 1 k.k., co wynika z treści zaskarżonego orzeczenia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Mając na względzie to, że oskarżonemu wymierzono karę długoletniego pozbawienia wolności, wcześniej nie miał stałego zatrudnienia, ma na utrzymaniu małoletnie dziecko i nie byłoby możliwości wyegzekwowania kosztów procesu z posiadanego majątku czy osiąganych dochodów, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od opłaty za II instancję oraz wydatków postępowania odwoławczego, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego adw. A. M. (2)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego r.pr. M. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o orzeczeniu nawiązki na rzecz J. D.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana