Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

Przewodniczący:

Sędzia SO Agata Kowalska (spr.)

Sędziowie:

SO Agnieszka Karłowicz

SO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 885/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 7 kwietnia 2023 r. sygn. akt II K 328/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. S.

A. S. jest osobą niekaraną za przestępstwa.

Zaświadczenie o karalności

Informacja z SR w Białej Podlaskiej

Informacja z SR w Siedlcach

k. 1032

k.1041

k.1042

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------------------------------------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Zaświadczenie o karalności

Informacja z Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej

Informacja z Sądu Rejonowego w Siedlcach

Dokumenty urzędowe, sporządzone przez uprawnione osoby i instytucje. Ich autentyczność oraz treść nie budzą wątpliwości. Pomimo, że w informacji z Krajowego Rejestru Karnego widnieją wpisy dotyczące skazania A. S. wyrokiem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej sygn. akt VII K 505/16 z dnia 15 stycznia 2016 r. oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 24 stycznia 2018 r. sygn. akt II K 491/18, to z informacji zawartej w karcie karnej oraz udzielonej przez wyżej wskazane Sądy wynika, że kary i środki karne wobec A. S. zostały wykonane w datach, które wskazują, iż nastąpiło zatracie skazania z mocy prawa.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonego T. K.:

W odniesieniu do czynu z pkt 1 wyroku :

1/ obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj.

a/ art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. poprzez oddalenie dnia 20 lipca 2022 roku wniosku dowodowego o opinię łączną biegłego z zakresu BHP i z zakresu wycinki drzew - uznając iż dowód ten jest nieprzydatny dla ustaleń w sprawie, w szczególności iż praca była wykonywana w sposób niezorganizowany, stron nie łączyły pisemne umowy, żaden z uczestników zdarzenia nie przechodził szkoleń BHP, a tym samym zdarzenie musi być rozpatrywane jedynie przez pryzmat zasad ostrożności z art. 9 § 2 kk a nie zasad BHP, podczas gdy konieczna jest rekonstrukcja przebiegu zdarzenia z dnia 15 lutego 2018 roku ustalająca przede wszystkim sposób ścinki, obalania drzew oraz bezpośredniej przyczyny zdarzenia, na tle przede wszystkim przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej oraz uregulowań zawartych w Instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu podstawowych prac z zakresu gospodarki leśnej, będącej załącznikiem do zarządzenia nr 36 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 20 kwietnia 2012 r., bowiem oskarżonemu bez rekonstrukcji zdarzenia nie da się w żaden sposób przypisać pozycji gwaranta zapobiegnięcia rozważanemu skutkowi,

b/ art. 5 § 2 kp.k. poprzez rozstrzygnięcie niedających usunąć się wątpliwości na niekorzyść oskarżonego T. K. przez przyjęcie, że ostrożność o jakiej mowa w art. 9 § 2 k.k. może być oceniana jedynie przez pryzmat doświadczenia życiowego i oskarżony winien przewidywać możliwość popełnienia czynu, podczas gdy Sąd może kształtować swe przekonanie na podstawie dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a nie oceniać niezachowanie ostrożności oskarżonego, mimo braku dowodu w tym zakresie, na podstawie doświadczenia życiowego poprzez przyjmowanie, że to na pewno T. K. nie zachował tejże ostrożności, a nie pokrzywdzony, który równie dobrze mógł po prostu wejść pod upadające drzewo, czego oskarżony już przewidzieć obiektywnie nie mógł,

2/ błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy w/w przepisów postępowania polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony w dniu 15 lutego 2018 r. na terenie działki leśnej stanowiącej własność E. H. w miejscowości R., w powiecie (...), gm. S., woj. (...), działając nieumyślnie, podczas wycinki drzew nie zachował należytej ostrożności, w ten sposób, że nie upewniwszy się, co do miejsca upadku drzewa na ziemię dokonał jego wycięcia, w efekcie czego spadło ono na ziemię przygniatając pomagającego mu M. K., w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci złamania żeber 4-7 w linii pachowej tylnej po stronie prawej, złamania żebra 8 i 9 w odcinku przykręgosłupowym po stronie prawej, złamania głowy żebra 3 i 10 po stronie prawej, złamania tylnego odcinka żebra 12 po stronie lewej, złamania wyrostków poprzecznych kręgów Th8 i Th9 po stronie prawej, wieloodłamowego, eksplozyjnego złamania trzonu kręgu Th9, złamania łuku tylnego kręgu Th9, obustronnego złamania wyrostków stawowych górnych kręgu Th 10, złamania wyrostków poprzecznych kręgów Th7, Thl 1, Th 12 po stronie prawej i Th9 po stronie lewej, złamania trzonu łopatki prawej, krwiaka/stłuczenia prawego mięśnia najdłuższego klatki piersiowej i w obrębie prawego mięśnia prostownika grzbietu, krwiaka w grzbietowej części klatki piersiowej po stronie prawej, grubości do 30 mm, zlokalizowanego pomiędzy mięśniem najszerszym grzbietu a żebrami, złamania wyrostków poprzecznych kręgów od L2 do L4 po stronie prawej, wieloodłamowego, eksplozyjnego złamania trzonu kręgu L4, krwiaka w prawym mięśniu lędźwiowym, na poziomie kręgu L4, wieloodłamowego złamania podkrętarzowego kości udowej lewej, stłuczenia płatów dolnych obu płuc, krwiaka prawej jamy opłucnowej, całkowitego przerwania rdzenia kręgowego z porażeniem kończyn dolnych, a następstwo to mógł przewidzieć, które to obrażenia stanowią ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci innego ciężkiego kalectwa oraz długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu, podczas gdy Sąd nie dysponował żadnym dowodem, iż oskarżony podczas wycinki drzew nie zachował należytej ostrożności i następstwo powyższego w postaci ciężkiego uszczerbku pokrzywdzonego mógł przewidzieć,

W odniesieniu do czynu z pkt II wyroku :

1/ obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę wyjaśnień T. K., A. S., zeznań M. K., P. K., D. F., S. K., opinii biegłego M. R. oraz opinii J. S. poprzez przyjęcie, że uraz jakiego doznał pokrzywdzony, pomimo braku widocznych zewnętrznych obrażeń, dla każdego przeciętnego człowieka był jednoznaczny do oceny, podczas gdy :

a/ P. K. na rozprawie zeznał, że „nieśliśmy go do pomieszczenia na dole, pomogłem im go nieść . . . Ja nie miałem świadomości, że ma złamany kręgosłup .. Początkowo pomyślałem, że on wkręca, nie docierało to do mnie. Ojca przenosiliśmy we trzech”, co wskazuje, że nawet syn pokrzywdzonego nie wiedział, że M. K. znajdował się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia,

b/ opinie biegłych wcale nie prowadzą do wniosku, iż możliwa była ocena przez oskarżonych stanu zdrowia pokrzywdzonego, bowiem z opinii zasadniczej biegłego J. S. wynika, że osoba niemająca specjalistycznej wiedzy medycznej, pełnoletnia, na miejscu powinna rozpoznać ciężki stan osoby z ww. obrażeniami jako uniemożliwiający transport samochodem prywatnym, co prowadzi do wniosku, iż oskarżony nie mógł dopuścić się zarzucanego mu czynu, ponieważ powinność to cecha nieumyślności,

c/ pomoc została udzielona pokrzywdzonemu, a obowiązek nie zostaje naruszony, jeżeli sprawca dokona wyboru niewłaściwego sposobu niesienia pomocy; dzieje się to bowiem w sytuacji całkowitego zaniechania czynności ratunkowych wobec zagrożonej osoby,

d/ Sąd nawet nie rozważał zastosowania art. 15 § 1 k.k., podczas gdy w sytuacji gdy sprawca pierwotnie podął decyzję o nieudzielaniu pomocy i jej nie udzielił, a po jakimś czasie zmienił zdanie i pospieszy z pomocą przed nastąpieniem chwili ostatniej, w której uczynienie zadość obowiązkowi udzielenia pomocy było jeszcze możliwe, to do dokonania przestępstwa nie dochodzi z powodu dobrowolnego poniechania realizacji zamiaru nieudzielenia pomocy w związku z czym sprawca nie będzie podlegał karze,

2/ błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy w/w przepisów postępowania polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony w dniu 15 lutego 2018 r. na terenie działki leśnej stanowiącej własność E. H. w miejscowości R., w powiecie (...), gm. S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z A. S. wiedząc, że M. K. po przygnieceniu przez drzewo znajdował się w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia nie udzielił mu pomocy poprzez wezwanie niezwłocznie na miejsce zdarzenia profesjonalnej pomocy medycznej, mogąc jej udzielić, bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy :

a/ z żadnego z przeprowadzonych dowodów nie wynika, aby oskarżeni wiedzieli, że pokrzywdzony po przygnieceniu przez drzewo znajdował się w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia i wbrew twierdzeniom Sądu opinie biegłych tego również nie potwierdzają,

b/ pomoc nieprofesjonalna, ale została pokrzywdzonemu udzielona,

c/ niekwestionowane jest, że A. S. finalnie zawiadomił pogotowie, które przewiozło M. K. na SOR do Szpitala w B.,

Z ostrożności procesowej w tym zakresie również obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 162 § 1 k.k. poprzez jego zastosowanie, podczas gdy artykuł 162 § 1 k.k. pozostaje w pomijalnym zbiegu z przepisami określającymi przestępstwa skutkowe przeciwko życiu i zdrowiu popełnione przez zaniechanie (art. 2 k.k., np. art. 156 § 2 k.k. bądź 177 § 1 k.k.).

W odniesieniu do czynu z pkt III wyroku :

1/ obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 160 § 2 k.k. poprzez jego zastosowanie, podczas gdy nie jest możliwe krzyżowanie odpowiedzialności z art. 162 k.k. i 160 § 2 k.k., ponieważ przestępstwo żart. 160 § 2 k.k. może ponieść jedynie gwarant bezpieczeństwa osoby zagrożonej, oskarżony nie był gwarantem przez to, że upadło drzewo na pokrzywdzonego, a mnożenie w taki sposób zarzutów może prowadzić wadliwie do przyjęcia, iż każdy sprawca wypadku drogowego będzie odpowiadał w konsekwencji za trzy czyny,

Apelacja obrońcy oskarżonego A. S.:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie:

a) art. 5 § 2 kpk., poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości co do tego, czy to oskarżony podjął decyzję o przewiezieniu M. K. do domu czy była to decyzja samego M. K. oraz czy A. S. miał świadomość, że M. K. znajduje się w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia i zdrowia na niekorzyść oskarżonego;

b) art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów w postaci wyjaśnień T. K. i ustalenie, że treść tych wyjaśnień pozwala na przypisanie oskarżonemu A. S. sprawstwa zarzucanego mu czynu w punkcie II aktu oskarżenia w sytuacji, gdy treść wyjaśnień wskazuje, iż decyzję o przewiezieniu do domu M. K. podjął sam pokrzywdzony;

2. błąd w ustaleniach taktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia i mający wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony A. S. miał świadomość, że M. K. znajduje się w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia oraz że oskarżony A. S. podjął decyzję o przewiezieniu pokrzywdzonego M. K. do domu, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy przemawia za tym, że A. S. nie miał świadomości tego, że M. K. znajduje się w położeniu grożącym mu bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia i zdrowia i nie oskarżony A. S. podjął decyzję o przewiezieniu pokrzywdzonego o przewiezieniu go do domu,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez przyjęcie, że w sferze motywacyjnej oskarżonego A. S. nie zaistniały jakiekolwiek okoliczności łagodzące w sytuacji, gdy oskarżony nie pozostawił pokrzywdzonego bez opieki, lecz wydostał go spod przygniatającego go drzewa, przetransportował do domu, wezwał pogotowie, pomagał nieść nosze do karetki, a następnie wielokrotnie odwiedzał pokrzywdzonego w szpitalu, co niewątpliwie należy zakwalifikować jako okoliczności łagodzące,

4. rażącą niewspółmierność kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo w pkt. IlI aktu oskarżenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności w sytuacji, gdy po uwzględnieniu w należyty sposób dyrektyw sądowego wymiaru kary, stopnia winy oskarżonego, a także zasad prewencji szczególnej adekwatne byłoby wymierzenie oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat.

Ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd powyższych zarzutów wyrokowi I instancji w punkcie V zarzucił rażącą niewspółmierność kary poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności w sytuacji, gdy po uwzględnieniu w należyty sposób dyrektyw sądowego wymiaru kary, stopnia winy oskarżonego, a także zasad prewencji szczególnej adekwatne byłoby wymierzenie oskarżonemu kary 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat.

Powyższe naruszenia skutkowały niezasadnym przypisaniem oskarżonemu A. S. sprawstwa czynu zarzucanego mu w pkt. II aktu oskarżenia wyczerpującego dyspozycje art. 162 § 1 kk. oraz wymierzenie mu kary rażąco niewspółmiernej za czyn III zarzucany mu aktem oskarżenia wyczerpujący dyspozycje art. 160 § 2 kk w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego T. K. była zasadna jedynie w części odnoszącej się do czynów z art. 160 § 2 kk oraz z art. 162 § 1 kk w zakresie redukcji wielości ocen prawnokarnych czynu oraz jego kwalifikacji prawnej.

Podkreślić należy, odnosząc się do zarzutu nr 1 apelacji, że zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego może być skuteczny wyłącznie w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, a zatem wtedy, gdy w stanie faktycznym akceptowanym przez skarżącego, sąd nie zastosował właściwej kwalifikacji prawnej takiego czynu, albo niewłaściwie zastosował lub nie zastosował innej normy prawa karnego materialnego, do czego był zobowiązany.

W realiach niniejszej sprawy, skarżący swoje przekonanie o niezasadnym niezastosowaniu przez Sąd I instancji normy art. 11 § 2 kk w zakresie wszystkich działań przypisanych oskarżonemu i przez to błędne skazanie oskarżonego T. K. za trzy odrębne przestępstwa wywodzi jedynie z tożsamości czasu i miejsca działania oskarżonego. Natomiast skarżący nie dostrzega, że zasadnicze dla ustalenia jedności czynu w rozumieniu prawnokarnym jest ustalenie tożsamość podjętego przez sprawcę uprzednio zamiaru dokonania określonego czynu, który realizują znamiona samodzielnego przestępstwa. W orzecznictwie i doktrynie wyrażany jest pogląd, że zasadniczym elementem przesądzającym o jedności czynu będą oprócz jedność czasu i miejsca, nastawienie sprawcy zmierzające do osiągnięcia tego samego relewantnego z punktu widzenia prawa karnego celu, wyodrębnienie zintegrowanych zespołów jego aktywności (zob. wyrok SA w Katowicach z 3 czerwca 2005 r., II AKa 161/05, KZS 2005/12, poz. 39). W świetle utrwalonej już linii orzecznictwa, nie może budzić wątpliwości wyłaniający się z treści art. 11 § 1 kk jednoznaczny wniosek, że zachowanie będące zewnętrznym przejawem jednego impulsu woli stanowi tylko jeden czyn, niezależnie od liczby skutków tego zachowania oraz od liczby naruszonych przez nie norm. Inaczej mówiąc, przy określaniu jedności i wielości czynów należy położyć akcent na zachowanie sprawcy, a nie na jego mniej lub bardziej liczne następstwa.

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy, należy uwzględnić, że zachowanie oskarżonego skutkujące powstaniem u pokrzywdzonego trwałego uszczerbku na zdrowiu było działem objętym winą nieumyślną, wynikającą z niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, przy dokonywaniu wycinki drzewa, mimo, że możliwość popełnienia tego czynu oskarżony mógł przewidzieć. Zamiar popełnienia kolejnych przypisanych T. K. w zaskarżonym wyroku czynów, z art. 160 § 2 kk oraz art. 162 § 1 kk, o charakterze umyślnym, oskarżony podjął odrębnie, już po popełnieniu występku z art. 156 § 3 kk, zaś zachowanie objęte tym zamiarem było niejako następcze w stosunku do czynu pierwszego i miało na celu ukrycie okoliczności, w których doszło do powstania skutku. W tej sytuacji nie może być mowy o potraktowaniu jako jednego przestępstwa wszystkich bezprawnych zachowań oskarżonego. Działania polegające na zaniechaniu wezwania profesjonalnej pomocy medycznej i przewożeniu pokrzywdzonego samochodem osobowym do miejsca zdarzenia, mimo doznanych przez niego obrażeń ciała i istniejącego bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pokrzywdzonego, nie mogą być traktowane tylko jako część jednego czynu przestępnego. Zachowania te realizują w pełni znamiona odrębnego przestępstwa, gdyż co zasadnicze - podyktowane były innym (odrębnym) impulsem woli.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art.170 § 1 pkt 3 kpk (pkt 1 a apelacji) poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu BHP oraz z zakresu wycinki drzew – celem ustalenia przebiegu, przyczyny zdarzenia oraz przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresie gospodarki leśnej oraz uregulowań zawartych w Instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu podstawowych prac z zakresu gospodarki leśnej. W sytuacji, gdy T. K. nie łączyła z M. K. ani umowa o pracę ani też inna umowa cywilnoprawna dotycząca wykonywanej pracy i oczywistym jest, że M. K. nie był przeszkolony w zakresie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś zarzut nie obejmował naruszenia wspomnianych zasad, ustalanie przebiegu i przyczyn zdarzenia nie wymagało wiadomości specjalnych biegłych wymienionych we wniosku obrońcy. Okoliczności zaistniałego zdarzenia zostały prawidłowo ustalone w oparciu o materiał dowodowy zgromadzonym w sprawie. Wiadomości specjalnych nie wymaga także zapoznanie się z treścią opisanego wyżej rozporządzenia Ministra Środowiska. W wyniku kontroli odwoławczej nie stwierdzono więc naruszenia przepisów prawa procesowego, ani też błędu w ustaleniach faktycznych poczynionych przez sąd orzekający w tym zakresie. Niekwestionowanym jest bowiem, że T. K. zajmował się zawodowo wycinką drzew i wykonując prace z tym związane zabierał ze sobą w charakterze „pomocnika” M. K.. Jak ustalono, rolą pokrzywdzonego było obcinanie gałęzi ściętych drzew i przygotowywanie ich do wywiezienia z lasu przez A. S.. Z racji doświadczenia zawodowego i życiowego, T. K. znał zatem, a przynajmniej było zobowiązany znać zasady bezpieczeństwa, które powinny być zachowanie przy wycince drzew. Z powołanego w treści zarzutu rozporządzenia Ministra Środowiska wynika, że strefa niebezpieczna przy ścince drzew obejmuje przestrzeń wokół miejsca dokonywanej ścinki w promieniu dwóch wysokości ścinanego drzewa, w strefie tej może przebywać tylko operator pilarki oraz pomocnik, nie mogą tam także być wykonywane inne prace (§ 25). Oskarżony, wykonując faktycznie tego typu prace leśne, o charakterze stwarzającym zagrożenie dla innych osób obecnych na terenie wycinki drzew, przed rozpoczęciem działań powinien upewnić się czy w tym rejonie nie przebywają inne osoby – w tym przypadku M. K. oraz A. S.. W sprawie zatem prawidłowo ustalono, że nie zachował on należytej ostrożności wymaganej w tych okolicznościach, na skutek czego ścięte przez niego drzewo uderzyło M. K., wykonującego prace w tym rejonie, powodując u niego określone obrażenia ciała, który to skutek oskarżony powinien był przewidzieć. Każdy przeciętny człowiek ma bowiem świadomość, że uderzenie przez ścinane drzewo powoduje zwykle poważne, ciężkie obrażenia ciała, a nawet śmierć.

Zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk (pkt 1 b apelacji) polegający na tym, że Sąd nie orzekł na korzyść oskarżonego w sytuacji zaistnienia niedających się usunąć wątpliwości co do "niezachowania ostrożności” przy ścinaniu drzewa skutkującego odpowiedzialną za przypisane mu przestępstwo o charakterze nieumyślnym nie znajduje żadnego uzasadnienia i stanowi tylko polemikę ze stanowiskiem Sądu I instancji. Dla zasadności zarzutu obrazy art. 5 § 2 kpk nie wystarczy zaprezentowanie przez skarżącego własnych wątpliwości co do stanu dowodów, ale wykazanie, że orzekający w sprawie Sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego. Sąd Rejonowy wskazał jakie okoliczności i dowody nakazywały uznać sprawstwo T. K. w zakresie przypisanego mu czynu z art. 156§ 2 kk – ustalając, że T. K. wykonując niebezpieczne prace powinien był upewnić się, iż w miejscu gdzie może upaść drzewo nikogo nie ma, a wiedząc, że współpracują z nim dwie inne osoby powinien upewnić się, że są one w bezpiecznym miejscu. Okoliczności te jednoznacznie dowodziły, że oskarżony naruszył zasady ostrożności, skutkujące spowodowaniem u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Jednocześnie Sąd meriti słusznie uznał za niewiarygodne, w świetle stanowczych zeznań M. K., wyjaśnienia T. K., jakoby to pokrzywdzony wszedł pod upadające drzewo. Występowanie w sprawie dwóch alternatywnych wersji zdarzenia, które można rozstrzygnąć w procesie oceny materiału dowodowego zgodnie z regułami określonymi w art. 7 kpk, nie może automatycznie skutkować interpretacją ich na korzyść oskarżonego. Nie ma bowiem zasady nakazującej automatyczne dawanie wiary dowodom korzystnym dla oskarżonego, czy wręcz wersji prezentowanej przez niego w toku procesu i odrzucanie dowodów go obciążających, czy też odmiennych w swej treści od złożonych przez niego wyjaśnień. Zasada z art. 5 § 2 kpk spełnia się dopiero wtedy, gdy występują takie wątpliwości, którym można przypisać cechę nieusuwalności. Taka sytuacja nie występuje w tej sprawie. Mając na uwadze, że wskazane wyżej przepisy, wbrew podniesionym zarzutom, nie zostały naruszone przez Sąd orzekający, nie doszło też do błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie czynu z pkt I aktu oskarżenia.

Niezasadny był zarzut podniesiony przez obrońcę oskarżonego T. K. w odniesieniu do czynu z pkt II wyroku, dotyczący naruszenia art. 7 kpk i dowolnej oceny wyjaśnień T. K., A. S., zeznań M. K., D. F., S. K. oraz opinii biegłych M. R. i J. S. w zakresie świadomości oskarżonego co do charakteru obrażeń ciała doznanych przez M. K. i możliwości przewidywania, że pokrzywdzony znajduje się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia. Ocena Sądu Rejonowego wskazująca, że nie tylko opinie biegłych lekarzy, ale też przeciętne doświadczenie życiowe wskazuje, że oskarżony mógł ocenić stan zdrowia pokrzywdzonego w kontekście konieczności wezwania na miejsce pogotowia i udzielenia mu pomocy przez zespół ratownictwa medycznego, jest prawidłowa i znajduje potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. T. K. wiedział, że na pokrzywdzonego spadło wycinane przez niego drzewo, miał świadomość siły uderzenia, rozmiaru drzewa i możliwych następstw takiego urazu. Wskazuje na to doświadczenie życiowe i przeciętna wiedza w tym zakresie. Ponadto, M. K. poinformował T. K., iż nie może poruszać nogami, narzekał na ból w klatce piersiowej. Wiedzą powszechną jest, że powyższe wskazuje na możliwość poważnego urazu kręgosłupa, z przerwaniem rdzenia kręgowego włącznie. W takiej sytuacji jakiekolwiek przemieszczanie osoby, która doznała tego typu urazu stanowi zagrożenie dla jej życia i zdrowia, a jak słusznie ustalił Sąd Rejonowy, wiedza ta nie jest zarezerwowana dla specjalistów z dziedziny medycyny, lecz jest dostępna dla przeciętnego człowieka. Odnosząc się zaś do przywołanych w apelacji zeznań świadka P. K., należy zaznaczyć, że w przeciwieństwie do oskarżonych, początkowo nie wiedział on w jaki sposób doszło do powstania urazu u pokrzywdzonego, a tym samym jaki ma charakter. Myślał wręcz, ze ojciec jest nietrzeźwy.

Przechodząc do zarzutów dotyczących przypisania oskarżonemu T. K. czynów z art. 162 § 1 kk oraz z art. 160 § 1 kk jako dwóch odrębnych przestępstw pozostających ze sobą w zbiegu realnym należy podnieść, że zdaniem Sądu odwoławczego w składzie rozpoznającym sprawę, pomiędzy tymi przestępstwami, wbrew ustaleniom poczynionym przez Sąd I instancji, zachodzi zbieg pomijalny. Wskazują na to ustalenia poczynione w tej konkretnej sprawie, dotyczące zamiaru jaki poprzedzał i towarzyszył działaniom obu oskarżonych. Podjęta przez nich decyzja, aby nie wzywać na miejsce zdarzenia pogotowia ratunkowego celem udzielenia pomocy M. K. wiązała się bezpośrednio z decyzją o przewiezieniu go prywatnym samochodem do miejsca zamieszkania oddalonego o ponad 20 km. To zachowanie, jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, narażało M. K. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. W tym wypadku zatem, skutek w postaci narażenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo objęty był zamiarem oskarżonych. W Konsekwencji, w takiej sytuacji, pomiędzy art. 160 § 2 kk i nieudzieleniem pomocy - art. 162 § 1 kk zachodzi pomijalny zbieg przestępstw. (zob. Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a, opublikowano: WKP 2017). W tym miejscu, odnosząc się do zarzutów sformułowanych w apelacji obrońcy oskarżonego T. K., zauważyć należy, że nie sposób potraktować działań obydwu oskarżonych polegających na umieszczeniu pokrzywdzonego w samochodzie marki F. (...) i przewożeniu go na odcinku 20 km jako formy udzielenia mu pomocy w sytuacji wytworzonej działaniem T. K.. Z dowodów zgromadzonych w sprawie, prawidłowo ocenionych przez Sąd orzekający, wynika bowiem niezbicie, że oskarżeni nie czynili tego, aby uchronić pokrzywdzonego przed dalszymi negatywnymi konsekwencjami dla jego życia i zdrowia, lecz w celu zatajenia rzeczywistych okoliczności, w których doszło do uszkodzenia ciała M. K.. Odrzucić należy w związku z tym twierdzenia skarżącego, iż oskarżeni udzielili pomocy pokrzywdzonemu, chociaż była ona nieprofesjonalna.

Sąd Okręgowy nie podzielił także zarzutu skarżącego, iż w odniesieniu do T. K. brak było podstaw do przyjęcia, iż był gwarantem bezpieczeństwa osoby pokrzywdzonego, a tym samym przyjęcia za podstawę skazania i wymiaru kary art. 160 § 2 kk. Za prawidłowe uznać należy ustalenia poczynione w tym zakresie przez Sąd I instancji. W orzecznictwie, jak też doktrynie dominuje pogląd, iż źródłem obowiązku gwaranta mogą być – akt normatywny, orzeczenie sądu, umowa, dobrowolne zobowiązanie przyjęcia pieczy nad określoną osobą, a także uprzednie zachowanie się gwaranta stwarzające zagrożenie dla dobra prawnego. W wyroku z dnia 19 lipca 2018 r. sygn. akt IV KK 371/17 Sąd Najwyższy stwierdził, że „ciążący na sprawcy przestępstwa określonego w art. 160 § 2 kk obowiązek opieki nad osoba narażoną na niebezpieczeństwo i prawny szczególny obowiązek przeciwdziałania skutkowi (art. 2 kk) może wynikać także z przyjęcia na siebie takiego obowiązku, niezależnie od tego, czy w formie umowy cywilnoprawnej, czy też oświadczenia woli. Konieczne jest jednak w każdym przypadku rzeczywiste objęcie funkcji gwaranta.” Pogląd ten podziela Sąd rozpoznający niniejszą sprawę. W przedmiotowej sprawie, T. K., chociaż nie zawarł z M. K. żadnej umowy, czy to umowy o pracę, czy też innej umowy cywilnoprawnej, faktycznie zaangażował go do pomocy przy pracach leśnych związanych z wycinką drzew. Tym samym przyjął na siebie odpowiedzialność za bezpieczeństwo M. K. podczas realizowania przez niego powierzonych mu zadań, wykonywanych na polecenie i pod nadzorem oskarżonego T. K.. Ponadto, swoim zachowaniem, o charakterze nieumyślnym, oskarżony wytworzył sytuację zagrażającą zdrowiu i życiu pokrzywdzonego. W związku z tym jego obowiązkiem było podjęcie działań ukierunkowanych na odwrócenie niebezpieczeństwa grożącego pokrzywdzonemu, a zatem udzielenie mu pomocy. Nadmienić w tym miejscu należy, że skutkiem, o którym mowa w art. 160 kk jest nie tylko spowodowanie zagrożenia w sytuacji, w której przed zachowaniem sprawcy żadne niebezpieczeństwo pokrzywdzonemu nie zagrażało, ale także skutek ten będzie miał miejsce wtedy, gdy sprawca swoim zachowaniem zwiększa zagrożenie dla zachodzącego bezpośrednio niebezpieczeństwa. W wypadku zaniechania wymaganych działań przez gwaranta nienastąpienia skutku, skutek co do przestępstw materialnych dokonanych przez zaniechanie polega zarówno na wywołaniu stanu zwiększającego owo niebezpieczeństwo, jak i na utrzymaniu się poziomu owego niebezpieczeństwa zastanego przez gwaranta w chwili aktualizacji jego obowiązku działania. Wynika to z treści obowiązku gwaranta, którego zadaniem jest nie tylko podjęcie działań zapobiegających pojawieniu się konkretnego niebezpieczeństwa dla chronionego dobra, ale także podjęcie wszelkich działań zmierzających do obniżenia stopnia konkretnego niebezpieczeństwa dla dobra istniejącego już w chwili aktualizacji jego obowiązku (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2022 r. sygn. akt III KK 411/21). W sytuacji wytworzonej w tej sprawie przez oskarżonego T. K. ciążył na nim obowiązek wezwania pomocy medycznej, aby zminimalizować skutki dla zdrowia pokrzywdzonego wynikające z urazu doznanego przez niego na skutek zawinionego działania oskarżonego. Nie zawiadamiając służb medycznych i decydując o przewozie rannego M. K. samochodem osobowym, oskarżony niewątpliwie naraził go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zwiększając owo niebezpieczeństwo uprzednio przez siebie wywołane.

Apelacja obrońcy A. S. jako bezzasadna, nie zasługiwała na uwzględnienie. Ani wysunięte w niej zarzuty, ani przytoczona na ich poparcie argumentacja, nie dostarczyły podstaw do uznania kontestowanego orzeczenia za nietrafne. Nie doszło także w trakcie ferowania zaskarżonego wyroku do żadnego ze wskazanych we wniesionym środku odwoławczym uchybień.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji rozpoznając niniejszą sprawę w sposób wyczerpujący rozważył wszelkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy głównej, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy nie wykazywała błędów natury logicznej, nie była stronnicza, jak również nie wykraczała poza ramy swobodnej oceny dowodów, chronionej przepisem art. 7 kpk.

Skarżący mimo, iż należy do podmiotów profesjonalnych, w redakcji wniesionego środka odwoławczego nie ustrzegł się podręcznikowego błędu łącząc zarzuty obrazy przepisów art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk, chociaż w orzecznictwie i doktrynie od lat wskazuje się, iż mają one charakter rozłączny i wzajemnie się wykluczają. Sąd odwoławczy - przy spójności i dostępności licznych judykatów i poglądów prezentowanych w doktrynie od lat - na potrzeby sporządzania niniejszego uzasadnienia nie widział konieczności czynienia dydaktycznych uwag dotyczących tej kwestii.

Apelujący starał się wykazać, że skoro zgromadzone dowody pozwalały na skonstruowanie odmiennej wersji zdarzenia, którego ramy zakreślono w a/o, to w zależności od oceny dowodów przez Sąd Rejonowy, przy uwzględnieniu podkreślonych przez niego okoliczności, to ów Sąd miał obowiązek przyjąć tę korzystniejszą wersję wydarzeń. Jest to efekt wadliwego rozumienia istoty zasady in dubio pro reo.

Po regułę skodyfikowaną w przepisie art. 5 § 2 kpk wolno organowi procesowemu sięgnąć dopiero wówczas, gdy wyczerpane zostały wszelkie możliwości pozwalające na usunięcie ujawniających się w toku postępowania jurysdykcyjnego wątpliwości, a zatem wówczas, gdy - zostały w sprawie przeprowadzone wszystkie dowody pozwalające na usunięcie ujawniających się wątpliwości oraz - dokonanie oceny zgromadzonych dowodów zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów prowadzi do wniosku, że przy ocenie zgromadzonych dowodów nie da się usunąć wyłaniających się na ich tle wątpliwości stosując zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.07.2021 r., sygn. IV KK 463/19, LEX nr 3392580).

W przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy dysponując alternatywnymi wersjami przebiegu wydarzeń, co do kwestii zaakcentowanych w apelacji, rozstrzygnął je w procesie oceny dowodów zgromadzonych w sprawie, który, jak zaznaczono, zdaniem Sądu odwoławczego, został przeprowadzony w sposób zgodny z dyrektywami określonymi w art. 7 kpk. Sąd ten wskazał, z jakiego powodu wersja prezentowana przez oskarżonego A. S., jakoby to M. K. zdecydował o tym, aby odwieźć go do domu i nie wzywać pogotowia, nie zasługiwała na wiarę. Co istotne ustalenia w tym zakresie Sąd orzekający poczynił w oparciu o całokształt materiału dowodowego, we wzajemnej konfrontacji, czego nie można powiedzieć o skarżącym, który opiera się w tej kwestii wyłącznie na depozycjach oskarżonego, w oderwaniu od innych źródeł dowodowych. Także w odniesieniu do zaakcentowanego w apelacji rzekomego braku świadomości oskarżonego A. S. co do stanu zdrowia pokrzywdzonego i znajdowania się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia i zdrowia, skarżący nie zdołał wykazać, aby ocena zgromadzonych dowodów przeprowadzona przez Sąd Rejonowy była dowolna. Wbrew stwierdzeniom zawartym w uzasadnieniu złożonego środka odwoławczego, należy podkreślić, że A. S. był na miejscu zdarzenia, wiedział, że M. K. został uderzony przez upadające drzewo. Miał świadomość, że na skutek wypadku stracił czucie w nogach (informował o tym syna pokrzywdzonego P. K.). W tej sytuacji należy podzielić ustalenia pierwszoinstancyjne, że zarówno A. S. jak też T. K. mieli świadomość, iż obrażenia ciała pokrzywdzonego mają charakter na tyle poważny, że koniecznym jest wezwanie profesjonalnej pomocy medycznej, zaś przenoszenie M. K., a tym bardziej przewożenie go samochodem osobowym naraża go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia. Wiedza w tym zakresie jest powszechna i dostępna dla przeciętnego człowieka. Dlatego też należy przyjąć, że obrońca oskarżonego nie wykazał w żaden sposób, aby ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd I instancji była nielogiczna, sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy, zaś zarzuty podniesione w apelacji stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustalenia Sądu meriti.

Na uwzględnienie zasługiwał podniesiony w apelacji zarzut dotyczący niezasadnego przypisania A. S. sprawstwa czynu z art. 162 § 1 kk, jednak z przyczyn innych niż wskazane przez skarżącego. Nie sposób podzielić zapatrywania apelującego obrońcy, jakoby A. S. udzielił pomocy M. K. transportując go do miejsca zamieszkania prywatnym samochodem, a następnie stamtąd wzywając pogotowie. Udzielenie pomocy osobie znajdującej się w położeniu bezpośrednio zagrażającym jej życiu lub zdrowiu polega na podjęciu działań zmniejszających lub likwidujących niebezpieczeństwo jakie zagraża życiu lub zdrowiu tej osoby. Działania podjęte przez A. S. nie zmierzały zaś do zminimalizowania skutków zdarzenia lecz ukrycia jego rzeczywistego przebiegu, aby uniknąć ewentualnej odpowiedzialności za uszkodzenie ciała M. K.. W analizowanej sytuacji, gdy ustalono, że A. S. miał świadomość położenia grożącego bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego i zdawał sobie sprawę ze swojej możności przyczynienia się do uchylenia lub pomniejszenia tego niebezpieczeństwa bez narażenia siebie lub bliskich na bezpośrednie niebezpieczeństwo, a nie uczynił tego, nie wezwał profesjonalnej pomocy medycznej i zdecydował o przewiezieniu M. K. prywatnym samochodem do jego miejsca zamieszkania, to przyjąć należy, że godził się co najmniej na utrzymanie się wspomnianego położenia. Zaznaczenia przy tym wymaga, odnosząc się do zarzutów apelacji, że nie ma wymogu, aby sprawca „wiedział, że inna osoba znajduje się w stanie zagrożenia, o jakim mowa w art. 162 § 1 k.k., wystarczające jest bowiem, aby sprawca był świadom takiej możliwości (wyrok SA we Wrocławiu z 30.11.2006 r., II AKa 299/06, LEX nr 211735).

Niezależnie od powyższego, jak zaznaczono w poprzedniej części uzasadnienia, odnoszącej się do zarzutów podniesionych w apelacji oskarżonego T. K., oskarżony A. S. w okolicznościach ustalonych w przedmiotowej sprawie, nie powinien odpowiadać za dwa przestępstwa - z art. 162 § 1 kk oraz z art. 160 § 2 kk, gdyż zdaniem Sądu odwoławczego w składzie rozpoznającym sprawę, pomiędzy tymi przestępstwami, zachodzi zbieg pomijalny. Podjęta przez oskarżonych decyzja, aby nie wzywać na miejsce zdarzenia pogotowia ratunkowego celem udzielenia pomocy M. K. wiązała się bezpośrednio z decyzją o przewiezieniu go prywatnym samochodem do miejsca zamieszkania oddalonego o ponad 20 km. To zachowanie, jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, narażało M. K. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. W tym wypadku zatem, skutek w postaci narażenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo objęty był zamiarem oskarżonych. Całość bezprawnych zachowań oskarżonych, zarzuconych i przypisanych przez Sąd Rejonowy jako dwa odrębne przestępstwa, zawiera się zatem w przypisanym im wyrokiem Sądu Okręgowego czynie z art. 160 § 2 kk.

Konsekwencją zmiany wyroku było uchylenie rozstrzygnięcia o karach łącznych pozbawienia wolności i orzeczenie na nowo kary pozbawienia wolności za czyn z art. 160 § 2 kk. Ustalając rozmiar sankcji karnej, Sąd Okręgowy uwzględnił dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk, w tym stopień społecznej szkodliwości czynu, stopień winy sprawców, postać zamiaru, motywację jak towarzyszyła działaniu oskarżonych T. K. i A. S. i uznał, że kary w rozmiarze po 1 roku pozbawienia wolności są odpowiednie, aby wdrożyć oskarżonych do przestrzegania porządku prawnego, stanowią też właściwą odpłatę za popełnione przestępstwo. Orzekając na nowo karę łączną wobec T. K. Sąd Okręgowy miał na uwadze związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, za które zostały wymierzone kary podlegające łączeniu, tj. bliskość czasową czynów oraz tożsamość pokrzywdzonego. Nadto, uwzględniono cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć wobec oskarżonego, jak też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy uznał, że łączna kara roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wobec T. K. stanowi właściwą, celową z punktu widzenia prewencyjnego reakcję na popełnione przez niego czyny.

W odniesieniu do oskarżonego A. S. Sąd uwzględnił zarzut rażącej niewspółmierności kary, lecz nie w zakresie jej wysokości, ale w odniesieniu do orzeczenia kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania. Podstawą decyzji o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności, poza zmianą wysokości sankcji karnej, było ustalenie poczynione na etapie postępowania odwoławczego pozwalające na przyjęcie, że A. S. jest osobą niekaraną. Biorąc więc pod uwagę jego dotychczasowy sposób życia, wiek oraz wspomnianą niekaralność, Sąd Okręgowy uznał, że zasadny jest wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania wobec oskarżonego orzeczonej wobec niego kary roku pozbawienia wolności. Przyjąć należy, że kara w takim rozmiarze będzie wystarczająca dla osiągnięcia celów wychowawczych i zapobiegawczych i pomimo warunkowego zawieszenia, oskarżony nie popełni w przyszłości przestępstwa. Sad Okręgowy uznał, że okres próby w rozmiarze 2 lat oraz związany z tym rozstrzygnięciem obowiązek informowania sądu o przebiegu tego okresu co trzy miesiące pozwoli na ustalenie, czy pozytywna prognoza kryminologiczna wobec oskarżonego okazała się trafna.

Wniosek

- zmianę wyroku zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego T. K. od zarzucanych mu czynów,

• uniewinnienie oskarżonego A. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu w pkt. II aktu oskarżenia,

• wymierzenie oskarżonemu A. S. za czyn zarzucany mu w pkt. III aktu oskarżenia kary 6 miesięcy pozbawienia wolność z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat.

Ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia zarzutów odnośnie winy oskarżonego:

• wymierzenie oskarżonemu A. S. za czyn zarzucany mu w pkt. II aktu oskarżenia kary 3 miesięcy pozbawienia wolność,

• wymierzenie oskarżonemu za czyn zarzucany mu w pkt. II aktu oskarżenia kary 6 miesięcy pozbawienia wolności,

• połączenie orzeczonych kar i wymierzenie oskarżonemu kary łącznej 7 miesięcy pozbawienia wolność z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów wskazanych w poprzedniej części uzasadnienia i bezzasadności podniesionych zarzutów, nie zasługiwały na uwzględnienie wnioski o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzuconych im czynów.

Zasadny okazał się jedynie wniosek zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego A. S. o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec tego oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd odwoławczy uchylił z urzędu, w oparciu o przepis art. 440 kpk, rozstrzygnięcia o nawiązkach zawarte w pkt I, II, III, V i VI wyroku Sądu Rejonowego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z treścią art. 46 § 2 kk, Sąd może zamiast obowiązku naprawienia szkody – jeśli ustalenie tego obowiązku jest znacznie utrudnione, orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. Przyjąć zatem należy, że możliwość orzeczenia nawiązki na rzecz osoby najbliższej pojawia się wyłącznie wtedy, gdy po pierwsze śmierć pokrzywdzonego pozostaje w ontologicznym i normatywnym związku z zachowaniem sprawcy, a zatem w razie obiektywnego przypisania zachowaniu sprawcy skutku przestępnego w postaci śmierci pokrzywdzonego, po drugie, w razie ustalenia, że sytuacja życiowa osoby najbliższej wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu.

W przedmiotowej sprawie takie okoliczności nie zaistniały i brak było możliwości orzeczenia nawiązki na rzecz K. Ś., która wstąpiła w prawa pokrzywdzonego M. K., co do czynów przypisanych oskarżonym T. K. i A. S.. Przypisano im bowiem popełnienie czynu z art. 160 § 2 kk polegającego na narażeniu pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, zaś T. K. dodatkowo czyn z art. 156 § 2 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k, którego skutkiem było nieumyślne spowodowanie u M. K. obrażeń ciała stanowiących ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci ciężkiego kalectwa oraz długotrwałej choroby realnie zrażającej życiu. Oskarżonym nie przypisano zatem spowodowania skutku przestępnego w postaci śmierci pokrzywdzonego M. K.. Wyklucza to możliwość orzeczenia nawiązki z art. 46 § 2 kk na rzecz osoby najbliższej pokrzywdzonemu. Na marginesie zaznaczyć należy, że Sąd Rejonowy nie badał też przesłanki w postaci znacznego pogorszenia sytuacji życiowej K. Ś. wskutek śmierci pokrzywdzonego. Nie została ona przesłuchana w toku postępowania, nie dołączyła także do wniosku o orzeczenie nawiązki żadnych dokumentów potwierdzających wskazane wyżej okoliczności. Z tych względów brak było w niniejszej sprawie podstaw do orzeczenia nawiązek na rzecz osoby najbliższej - wykonującej prawa pokrzywdzonego.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy uznał, że utrzymanie w mocy orzeczenia o nawiązkach zasądzonych od oskarżonych T. K. i A. S. na rzecz K. Ś. wykonującej prawa pokrzywdzonego M. K. byłoby rażąco niesprawiedliwe. Dlatego też niezależnie od podniesionych w tej sprawie zarzutów, Sąd zmienił w tym zakresie wyrok na korzyść oskarżonych, uchylając rozstrzygnięcia o nawiązkach orzeczone w pkt I, II, III, V i VI wyroku Sądu Rejonowego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 7 kwietnia 2023 r. sygn. akt II K 328/19 w części niepodlegającej zmianie.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w poprzedniej części uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

- rozwiązano orzeczenia o łącznych karach pozbawienia wolności zawarte w pkt IV i VII wyroku;

- w ramach czynów zarzuconych oskarżonym w pkt II i III aktu oskarżenia uznano ich za winnych tego, że w dniu 15 lutego 2018 r. na terenie działki leśnej w miejscowości R., w powiecie (...), woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu - T. K. będąc zobowiązanym do opieki nad M. K. wynikającym z uprzednio sprowadzonego wobec pokrzywdzonego zagrożenia dla jego życia i zdrowia, zaś A. S. wiedząc o ciążącym na T. K. obowiązku, narazili M. K. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia potęgując ten stan w ten sposób, że nie wezwali na miejsce zdarzenia profesjonalnej pomocy medycznej i przemieścili pokrzywdzonego znajdującego się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia z nasilonymi objawami bólowymi prywatnym samochodem osobowym z miejsca zdarzenia, tj. kompleksu leśnego w miejscowości R. do miejsca zamieszkania M. K., tj. miejscowości N. gmina S. przez odległość 21 km, nie udzielając mu pomocy, której mogli mu udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, tj. popełnienia czynu z art. 160 § 2 kk wobec T. K. i z art. 160 § 2 kk w zw. z art. 21 § 2 kk wobec A. S. i za ten czyn skazano ich, wymierzając im kary po 1 (jednym) roku pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wobec oskarżonego T. K. w pkt I zaskarżonego wyroku i pkt I.2 niniejszego wyroku i wymierzono mu łączną karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego A. S. kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono tytułem próby na okres 2 (dwóch) lat;

- na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązano oskarżonego A. S. do informowania sądu o przebiegu okresu próby pisemnie co trzy miesiące;

- uchylono rozstrzygnięcia o nawiązkach zawarte w pkt I, II, III, V i VI wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Wskazano w poprzedniej części uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

8

9.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. art. 634 k.p.k., na skutek nieuwzględnienia apelacji obrońców oskarżonych, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonych kwoty po 240 zł na rzecz oskarżycielki posiłkowej K. Ś., tytułem zwrotu kosztów związanych z udziałem jej pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym, zgodnie ze stawką określoną w § 11 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 618 § 1 pkt 1 i 9 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późń. zm.), zasądzono od oskarżonych: T. K. kwotę 300 złotych tytułem opłaty za obie instancje, zaś od A. S. kwotę 180 złotych tytułem opłaty za obie instancję oraz kwoty po 10 zł tytułem wydatków postępowania odwoławczego na rzecz Skarbu Państwa.

7.  PODPIS