Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Katarzyna Antoniak

Sędziowie: SO Jacek Witkowski

SO Jerzy Zalasiński (spr.)

Protokolant st.sekr.sądowy Dorota Malewicka

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2014 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o. o.
w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 23 grudnia 2013r. sygn. akt IV P 315/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o. o. w W. na rzecz A. P. 06.11.2014r. kwotę 60 (sześćdziesiąt) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt IV Pa 13/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym 7 maja 2013r. przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o. w W. powód A. P. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kwoty 21.000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne prawem wypowiedzenie umowy o pracę, z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów procesu, w tym ewentualnych kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 10 czerwca 2013r. strona powodowa zmodyfikowała swoje roszczenie w zakresie żądania odsetek, wnosząc o ich zasądzenie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (k. 15).

Na rozprawie powód popierał powództwo, pozwany wnosił o jego oddalenie.

Wyrokiem z 23 grudnia 2013r. Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

I.  zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółka z o.o. w W. na rzecz powoda A. P. kwotę 21.000,00 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 2013r. do dnia zapłaty;

II.  zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółka z o.o. w W. na rzecz powoda A. P. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  wyrokowi w punkcie pierwszym nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7000,00 zł.

Rozstrzygnięcie swoje Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach:

A. P. od 2 kwietnia 2007r. był pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o. o. w W. zatrudnionym na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo na stanowisku kierownika działu finansowo-księgowego, a od 1 stycznia 2009r. na stanowisku głównego księgowego. Do obowiązków powoda należało w szczególności organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie sporządzania, przyjmowania i obiegu dokumentów w sposób zapewniający właściwy przebieg operacji finansowo-księgowych w spółce, sporządzanie kalkulacji wynikowej kosztów i sprawozdawczości finansowej spółki, nadzór nad przebiegiem gospodarki finansowej spółki. Zwykle w pierwszy czwartek po 20 dniu miesiąca odbywały się posiedzenia Zarządów Grupy (...), do której należała pozwana spółka. Obowiązkiem powoda było przygotowanie do dnia 20 danego miesiąca dokumentów finansowych na to posiedzenie. Część z tych dokumentów była tego samego rodzaju na każde posiedzenie, a część była niestandardowa, inna, w zależności od przedmiotu konkretnego posiedzenia. Powód na ogół terminowo przygotowywał niezbędne dokumenty, chociaż zdarzało się, że z opóźnieniem był informowany przez prezesa zarządu o potrzebie przygotowania określonych, innych niż zwykle dokumentów. Poza tym prezes często w ostatniej chwili przekazywał poszczególnym działom swoje oczekiwania co do dokumentów na zaplanowane spotkania Zarządów Grupy (...). Wśród pracowników pozwanego pracodawcy znajdowały się osoby, które były członkami Izby Inżynierów Budownictwa i w związku z tym dysponowały stosownymi uprawnieniami budowlanymi, które wykorzystywali w pracy dla pozwanego. Prezes Zarządu pozwanej spółki oczekiwał w związku z tym od A. P., że spółka opłaci składki członkowskie tych osób. Powód miał jednak wątpliwości co do prawidłowości takiego postępowania, gdyż tego rodzaju możliwości nie regulowały żadne przepisy wewnętrzne w spółce. Nie odprowadzał więc składek ze środków finansowych firmy za te osoby. Dopiero 15 stycznia 2013r. zostało wydane zarządzenie Prezesa Zarządu regulujące tę kwestię, uzależniając możliwość opłacenia składek za takich pracowników od decyzji pracodawcy. Powód w ramach swoich obowiązków sporządził sprawozdanie finansowe spółki za 2012 rok. Sprawozdanie to było sporządzone prawidłowo i w ostatecznej wersji nie zawierało błędów. W sprawozdaniu tym A. P. w Rozrachunku przepływów pieniężnych, w pkt D i E wskazał na zwiększenie stanu tych środków na kwotę 1.904.626,55 zł. Na tej podstawie biegły rewident sporządził opinię, w pierwotnym jej tekście, w części dotyczącej rozrachunku przepływów pieniężnych za okres od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku pomyłkowo wpisał jednak „zmniejszenie stanu środków pieniężnych”. Błąd został wychwycony przez członków rady nadzorczej pozwanej spółki. W następstwie tego biegły rewident poprawił swój błąd w opinii i wymienił stosowne jej strony, już prawidłowo pisząc o zwiększeniu zamiast zmniejszeniu środków pieniężnych. Poza tym biegły rewident ocenił sprawozdanie finansowe spółki, przygotowane przez powoda jako wszechstronnie rzetelne, jasne, kompletne, sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, stosownie do wymogów ustawy o rachunkowości i przepisów wykonawczych oraz na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, zgodne z przepisami prawa i postanowieniami statutu spółki. 30 kwietnia 2013r. pracodawca wypowiedział A. P. umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jako przyczyny wskazując utratę zaufania do niego jako głównego księgowego, co uwidoczniło się m. in. w błędach w sporządzeniu sprawozdania finansowego spółki za 2012 rok oraz niewykonaniu w terminie poleceń prezesa zarządu, m. in. w nieprzygotowaniu na czas dokumentów finansowych na posiedzenie Zarządów Grupy (...), do której należy spółka.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo A. P. jest zasadne i podlega uwzględnieniu.

Sąd oceniał zasadność powziętej przez pracodawcę decyzji, według treści art. 45 § 1 kp. Oceniając konkretność i prawdziwość przyczyny wypowiedzenia Sąd miał na względzie, iż konkretność podanej przyczyny wymaga jej jasnego i precyzyjnego wskazania, w taki sposób, aby nie była ona niezrozumiała dla pracownika i znajdowała potwierdzenie w faktach znanych pracownikowi.

W ocenie Sądu Rejonowego, wbrew twierdzeniom pozwanego, powód nie dopuścił się błędów w sprawozdaniu finansowym za rok 2012, a opinia biegłego rewidenta z dnia 25 marca 2013r. zatwierdzająca to sprawozdanie była dla niego pozytywna.

Zdaniem Sądu nie mają decydującego znaczenia wcześniejsze wersje sprawozdania przygotowane przez powoda i konsultowane przez niego z biegłym rewidentem, gdyż ostateczna, finalna wersja nie zawierała błędów, to na niej oparł się biegły rewident sporządzając opinię i jego stanowisko w tym zakresie było pozytywne. Poza tym nie złożono do akt wersji sprawozdania finansowego za 2012 rok, która w ocenie pozwanego miała zawierać liczne błędy.

W wypowiedzeniu nie ma żadnego zarzutu popełnienia przez powoda błędów w bilansach, innych dokumentach finansowych, ani zarzutu do niego, że nie wychwycił wcześniej błędu w opinii, popełnionego przez biegłego rewidenta.

Nie można uznać, że wskazane powodowi przyczyny są zrozumiałe i forsować tezy, że wszystkie zarzuty formułowane wobec jego osoby w toku niniejszego postępowania uzasadniają wypowiedzenie mu umowy o pracę i powinny zostać uwzględnione, w sytuacji gdy powód zajmował specyficzne i odpowiedzialne stanowisko głównego księgowego spółki, który ma do czynienia z wieloma różnymi dokumentami, dotyczącymi różnych kwestii, charakteryzującymi się istotnymi cechami i przyjmować, że zarzut błędu w sprawozdaniu finansowym za rok 2012 oznacza również błędy w bilansach, sprawozdaniach śródrocznych, prognozach dochodów, kalkulacjach kosztów produkcji, rejestrach zakupów, rozrachunkach, rozliczaniu podatku VAT, rezerwach pracowniczych, jak to forsował pozwany. Jeśli powód popełniał błędy to w wypowiedzeniu powinny być wskazane przynajmniej kategorie dokumentów, w których to się zdarzało, a w wypowiedzeniu umowy o pracę A. P. jest mowa tylko o jednym z nich.

Jedyny konkretny zarzut niewykonania polecenia prezesa zarządu postawiony w wypowiedzeniu powodowi dotyczy nieprzygotowania na czas dokumentów finansowych na posiedzenie Zarządów Grupy (...). Nie wskazano jednak o jakie dokładnie dokumenty chodzi, o jakie posiedzenie i na czym polegało nieprzygotowanie tych dokumentów na czas. Faktem jest, że terminy posiedzeń były stałe i odbywały się one w pierwszy czwartek po 20 dniu miesiąca. Prezes zarządu pozwanego przyznał przy tym, że cześć z tych dokumentów była stała jeśli chodzi o ich rodzaj, ale część była niestandardowa, inna na poszczególne posiedzenia.

Pozwany nie wskazał, których z tych rodzajów dokumentów powód miał nie przygotować terminowo. Część niestandardowa dokumentów i zapotrzebowanie w tym zakresie było przekazywane prezesowi zarządu pozwanej spółki przez innego pracownika, który miał przekazać tę informację m. in. powodowi. Nie wiadomo natomiast czy w przypadku zarzuconym powodowi w wypowiedzeniu, prezes zarządu przekazał w odpowiednim czasie powodowi informację o konieczności złożenia jakichś, tu pozwany również nie wskazał jakich, niestandardowych dokumentów.

W ocenie Sądu powyższe okoliczności nie pozwalają na przyjęcie jako usprawiedliwionego, zarzutu nieprzygotowania przez powoda na czas dokumentów finansowych na posiedzenie Zarządów Grupy (...).

Jeśli chodzi o nieopłacenie przez powoda kosztów składek pracowników związanych z ich członkostwem w Izbie Inżynierów Budownictwa, to wskazać trzeba, że pracownik nie ma ślepo wykonywać wszelkich poleceń pracodawcy, ale ma prawo odmówić bez żadnych konsekwencji wykonania tych z nich, które są sprzeczne z prawem lub nie mają wystarczającej podstawy prawnej. Skoro więc nie było żadnych regulacji wewnętrznych, które pozwalały na pokrycie przez spółkę kosztów pracownika związanych z jego przynależnością do Izby Inżynierów Budownictwa, bo pojawiły się one dopiero 15 stycznia 2013r., pracodawca nie mógł domagać się wykonania przez powoda opłacenia tych kosztów przed tą datą.

Wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę otwiera pracownikowi drogę do wystąpienia z alternatywnymi roszczeniami o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie (art. 45 § 1 kp).

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, rozstrzygając o kosztach procesu w oparciu o art. 98 § 1 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony oraz § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 163, Poz. 1349 ze zm.) w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Od wyroku tego apelację wywiodła strona pozwana zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa ewentualnie o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temu Sądowi orzeczenia o kosztach procesu za obie instancje.

Apelujący zarzucił rozstrzygnięciu:

- naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art. 20, 24, 64 oraz 65.1 w zw. z art. 8.2 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie, a tym samym ingerowanie przez Sąd w treść zawieranych pomiędzy stronami stosunku pracy umów, ich rodzaju, okresu trwania oraz badania zasadności rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę z pracownikiem, gdy tymczasem wypowiedzenie umowy o pracę stanowi zwykły sposób rozwiązania umowy o pracę, z uwzględnieniem słusznych interesów pracodawcy oraz przymiotów pracownika związanych ze stosunkiem pracy i nie powinno stanowić przedmiotu kontroli Sądu;

2. art. 30§4 kp; art. 45§1 kp poprzez ich błędną wykładnię, a w szczególności poprzez przyjęcie, iż wypowiedzenie umowy o pracę złożone przez pracodawcę pracownikowi było nieprawidłowe, gdyż pracodawca nie wskazał konkretnej przyczyny wypowiedzenia, gdy tymczasem przyczyny wypowiedzenia zostały przedstawione w sposób jasny, jednoznaczny i są prawdziwe, a zatem brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania.

- naruszenie przepisów prawa procesowego:

1. art. 233§1 kpc w zw. z art. 328§2 kpc poprzez dokonanie dowolnej i fragmentarycznej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów zebranych w sprawie. Dokonana przez Sąd ocena dowodów zebranych w sprawie nie jest oceną swobodną lecz dowolną, gdyż jest sprzeczna z zasadami logicznego wnioskowania oraz przepisami prawa procesowego i orzecznictwem Sądu Najwyższego.

W uzasadnieniu apelacji pełnomocnik pozwanego podnosił, że: Sąd nie powinien ingerować w konstytucyjne prawa pracodawcy, który ponosi ekonomiczne ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej; Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie zaniechał zastosowania wskazanych norm konstytucyjnych; Sąd wadliwie przyjął, iż wypowiedzenie umowy o pracę złożone A. P. nie zawierało konkretnej przyczyny wypowiedzenia; potwierdzeniem zasadności utraty zaufania do powoda jako pracownika jest również fakt, że S. C., prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, który przejął wykonywanie obowiązków powoda, stwierdził liczne błędy popełnione przez powoda jako głównego księgowego; w ramach prowadzenia strategii racjonalnego zatrudnienia zapewniającej poprawne wykonywanie zadań, pracodawca jest uprawniony do prowadzenia takiej polityki kadrowej, która umożliwia mu obsadzenie stanowisk pracy pracownikami możliwie najlepiej przygotowanymi do wykonywania określonych zadań; powód nie sprostał wymaganiom stawianym mu przez pracodawcę; wystarczy, że przyczyny wypowiedzenia są zrozumiałe dla stron stosunku pracy; Sąd nie określił w jakim zakresie polecenia pracodawcy dotyczące zapłaty składek członkowskich na rzecz Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa oraz ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej są sprzeczne z prawem lub nie mają wystarczającej podstawy prawnej; w stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych stosuje się ostrzejsze kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie; wypowiedzenie należy uznać za skuteczne, jeżeli jest podyktowane obiektywnie uzasadnionym dążeniem pracodawcy do usprawnienia pracy, zapewnienia lepszej realizacji stojących przed nim zadań; Sąd Rejonowy wybiórczo i w sposób niezgodny z treścią zeznań świadków dokonał ustaleń faktycznych, które stały się podstawą wyroku; Sąd nie dokonał oceny zeznań S. C. oraz J. O. – zeznania te praktycznie pominięto; ocena zeznań pozostałych świadków jest nieobiektywna i tendencyjna; brak w uzasadnieniu ustosunkowania się do zeznań W. S. – Prezesa Zarządu pozwanego przedsiębiorstwa (k. 112-119).

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wnosił o jej oddalenie w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postepowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda podnosił, że: wszystkie przyczyny rozwiązania z powodem umowy o pracę za wypowiedzeniem były nieprawdziwe i nieuzasadnione, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są słuszne, zgodne z materiałem dowodowym, logiczne i prawdziwe; zarzuty dotyczące naruszenia przepisów Konstytucji RP są bezpodstawne i nie mają związku ze sprawą, bowiem przepisy kp pozwalające na badanie przez sądy zgodności z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę nie zostały zakwestionowane przez Trybunał konstytucyjny; stawiany w apelacji zarzut przyjęcia przez Sąd I instancji, że wypowiedzenie umowy o pracę złożone przez pracodawcę pracownikowi było nieprawidłowe nie dotyczy naruszenia przepisów art. 30§4 kp i art. 45§1 kp, a co najwyżej może odnosić się do dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych; zarzut naruszenia art. 30§4 kp i art. 45§1 kp jest nietrafny; żadna z podanych w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyn nie była prawdziwa; zarówno w toku postepowania przed Sądem I instancji, jak również w apelacji, strona pozwana bezprawnie rozszerza katalog przyczyn stanowiących podstawę rozwiązania z powodem umowy o pracę; Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej oceny i analizy całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, wskazując, na jakich konkretnie dowodach oparł się przy dokonywaniu ustaleń faktycznych, jak również, które dowody uznał za uzasadnione; zarzut naruszenia art. 233§1 kpc jest całkowicie chybiony; Sąd Rejonowy nie pominął zeznań S. C. i J. O., natomiast S. C. zeznawał na temat dokumentów nie znajdujących się w aktach sprawy i na temat faktów, które nie stanowiły przyczyny rozwiązania z powodem umowy o pracę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i jako taka na uwzględnienie nie zasługuje.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Logicznie uzasadnił swoje stanowisko. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę prawną Sądu I instancji, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 08.10.1998r. IICKN 923/97, OSNC 1999/3/60). Odnosząc się do zarzutów apelacji podnieść należy, że w żaden sposób nie podważają one prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji i są niesłuszne.

Nie sposób zgodzić się z zarzutem naruszenia przepisów Konstytucji, ponieważ ustawa Kodeks pracy szczegółowo określa, kiedy pracownik może zakwestionować rozwiązanie stosunku pracy. Przepisy te nie były przez nikogo skarżone do Trybunału Konstytucyjnego. Są one jasne i w ocenie Sądu Okręgowego zgodne z ustawą zasadniczą.

Utrata zaufania została określona w piśmie o wypowiedzeniu umowy o pracę. W ocenie Sądu Okręgowego rozwijanie tej kwestii i podawanie innych dodatkowych przyczyn niż te, które były określone w tym piśmie jest niedopuszczalne. Sąd bada przyczyny wypowiedzenia w granicach, jakie zostały zakreślone przez pracodawcę, który wręczył pracownikowi pismo o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Podanie pracownikowi przyczyny wypowiedzenia ma umożliwić mu dokonanie racjonalnej oceny, czy w rzeczywistości ona istnieje i czy w związku z tym zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez niego przewidzianych prawem korzyści (wyrok Sądu Najwyższego z 1 października 1997 r., I PKN 315/97, OSNP 1998/14/427). Dla pracodawcy powyższe ma takie znaczenie, że przed sądem nie może uzupełniać wskazanej przyczyny lub powoływać innych zarzutów, niż te które wskazał w wypowiedzeniu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe w zakresie zasadności wypowiedzenia, bądź istnienia przyczyny wypowiedzenia, co do zasady, ogranicza się bowiem do tego, że pracodawca jest zobowiązany wykazać istnienie właściwej przyczyny, którą podał pracownikowi. Pracodawca nie może wykazywać zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w oparciu o inną przyczynę niż wskazana w wypowiedzeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1999r., I PKN 571/98, OSNP 2000/7/266), a ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę powinna być dokonywana przez Sąd w granicach przyczyn podanych przez pracodawcę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98, OSNP 1999/21/688).

Natomiast ocena przyczyn, które okazały się nieprawdziwe dokonana przez Sąd Okręgowy jest zgodna z ustaleniami Sądu I instancji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 385 kpc orzekł jak w wyroku.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 kpc ustalając wysokość wynagrodzenia na mocy § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 490).