Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jerzy Zalasiński

Sędziowie: SO Katarzyna Antoniak

SO Jacek Witkowski (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. R.

przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S.

o sprostowanie świadectwa pracy

na skutek apelacji pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 16 września 2016r. sygn. akt IV P 537/15

I. zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo;

II. zasądza od powódki K. R. na rzecz pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

K. A. J. J. W.

Sygn. akt IV Pa 47/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 września 2016r. wydanym w sprawie o sygn. akt IV P 537/15 Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa K. R. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. sprostował świadectwo pracy z dnia 10 listopada 2015r. w ten sposób, że w ramach punktu czwartego podpunkt ósmy świadectwa ustalił dodatkowo, iż powódka K. R. w okresie od 1 stycznia 2009r. do 31 lipca 2015r. wykonywała pracę w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015r., poz. 965 j.t.) – załącznik nr 2 pkt 24 „Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”, a także zasądził od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. na rzecz powódki K. R. kwotę 77,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygnięcie to było wynikiem następujących ustaleń i wniosków Sądu Rejonowego:

W pozwie wniesionym w dniu 19 listopada 2015 r. przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S. powódka K. R. domagała się sprostowania świadectwa pracy z dnia 10 listopada 2015 r. w punkcie 4 podpunkt 8 dotyczącym wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez dodanie zapisu, że w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 lipca 2015 r. wykonywała pracę w szczególnym charakterze, o której mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2008 r., nr 237, poz. 1656 ze zm.) – załącznik nr 2 pkt 24 „Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”, a także zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił, że K. R. w okresie od 1 lutego 2005 r. do 31 lipca 2015 r. była pracownikiem Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S., zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, do dnia 30 kwietnia 2012 r. kolejno na stanowiskach pielęgniarki i starszej pielęgniarki, a od dnia 1 maja 2012 r. na stanowisku pełniącej obowiązki pielęgniarki oddziałowej – na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Praca K. R. na stanowiskach pielęgniarki i starszej pielęgniarki w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 30 kwietnia 2012 r. nie różniła się od jej pracy u pozwanego w okresie bezpośrednio wcześniejszym. W tym czasie opiekowała się ona pacjentami przebywającymi na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii w stanie ciężkim i bezpośredniego zagrożenia życia. Do jej zadań należało w szczególności pielęgnowanie chorych, udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia, wykonywanie zleceń lekarskich, podawanie leków, planowanie indywidualnej opieki nad pacjentem, przygotowywanie pacjenta do badań specjalistycznych i asystowanie przy ich wykonywaniu, pobieranie materiału w celach diagnostycznych, przekazywanie materiału do badań, dokonywanie pomiarów podstawowych parametrów życiowych, uczestnictwo w codziennych obchodach lekarskich, sporządzanie raportów pielęgniarskich, dezynfekcja i obsługa narzędzi, materiałów i sprzętu wykorzystywanych na Oddziale, obserwacja i cena stanu pacjenta, współpraca z zespołem terapeutycznym, praca przy stosowaniu znieczuleń, doraźnie uczestnictwo w zabiegach operacyjnych. Pracowała wówczas w systemie zmianowym od godz. 7:00 do 19:00 i od 19:00 do 7:00 z co najmniej 24-godzinną przerwą pomiędzy zmianami. Jako pełniąca obowiązki pielęgniarki oddziałowej na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii K. R. pracowała natomiast w systemie jednozmianowym, w którym obowiązywała ją dobowa norma czasu pracy 7 godzin i 35 minut. Jej głównymi obowiązkami na tym stanowisku była organizacja pracy podległych pielęgniarek na Oddziale poprzez planowanie i dobór prawidłowych metod postępowania pielęgnacyjnego stosownie do kwalifikacji personelu, zapewnienie prawidłowego i terminowego wykonania zabiegów diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i pielęgnacyjnych, zapewnienie właściwego przepływu informacji między wszystkimi członkami zespołu terapeutycznego, organizacja i przeprowadzanie szkoleń z zakresu stosowania, przechowywania środków dezynfekcyjnych, stosowania ochron osobistych oraz sprawowanie nadzoru nad procesem dezynfekcji, zarządzanie sprzętem, zasobami lekarstw, statystyką medyczną. Oprócz tego jako pielęgniarka oddziałowa K. R. nadal wykonywała czynności pielęgniarki na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii, w szczególności sprawowała osobistą opiekę nad pacjentami znajdującymi się w stanie zagrożenia życia. Za okres zatrudnienia pracodawca wystawił K. R. świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym jako okres pracy w szczególnych warunkach uwzględnił jedynie okres pracy powódki od dnia 1 lutego 2005 r. do 31 grudnia 2008 r. na stanowisku pielęgniarki oraz starszej pielęgniarki.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał powództwo K. R. za uzasadnione i uwzględnił je w całości.

Zdaniem Sądu Rejonowego w okolicznościach sprawy nie podlega dyskusji kwestia, że K. R. w spornym okresie, a więc między 1 stycznia 2009 r. a 31 lipca 2015 r., była członkiem personelu medycznego. W tym zakresie odwołał się do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 618), który określa osobę wykonującą zawód medyczny.

W ocenie Sądu Rejonowego treść załącznika nr 2 pkt 24 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych wskazująca na „prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru” sprawia, że członkowie personelu medycznego dyscyplin zabiegowych i anestezjologii będą mieć prawo do takiego świadczenia, jeśli świadczą pracę w warunkach ostrego dyżuru.

W rozpoznawanej sprawie bezsporny był fakt, że powódka w okresie, o którym mowa w sprawie, jako osoba z kręgu personelu medycznego nie była członkiem jakichkolwiek zespołów operacyjnych dyscyplin zabiegowych. Przyznała bowiem, że ani jako szeregowa pielęgniarka, ani jako pielęgniarka oddziałowa nie brała udziału w operacjach przeprowadzanych na bloku operacyjnym. Sąd pierwszej instancji dokonał zatem rozważenia pracy powódki w kontekście pracy wykonywanej przez personel medyczny w anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Pojęcie „w warunkach ostrego dyżuru” nie posiada definicji legalnej. Jego interpretacji podjęło się Ministerstwo Zdrowia, które wydało komunikat w sprawie rozumienia pojęcia „w warunkach ostrego dyżuru” zawartego w pkt 24 załącznika nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Ministerstwo Zdrowia zajęło stanowisko, że prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru to nie tylko prace wykonywane (w ramach obowiązków pracowniczych) polegające na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym, ze wskazań życiowych, ale również inne prace tego personelu (w ramach obowiązków pracowniczych), które są wykonywane w ramach czasu pracy, kiedy istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia, skutkującego koniecznością podjęcia działań w trybie nagłym. Pojęcie „w warunkach ostrego dyżuru” oznacza nieuchronność wystąpienia zdarzenia, które powoduje konieczność udzielania świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym, ze wskazań życiowych. Nieuchronność występowania takich zdarzeń skutkuje tym, że od pracowników pracujących w tych warunkach wymagane są kryteria określone w art. 3 ust. 3 ustawy, czyli szczególna odpowiedzialność oraz szczególna sprawność psychofizyczna.

Podkreślono, iż o tym, czy dana praca powinna zostać uznana za pracę w szczególnych warunkach czy też o szczególnym charakterze nie powinna decydować nazwa stanowiska pracy, lecz jej charakterystyka, zgodna z definicjami, w przypadku niniejszej sprawy wynikającymi z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Dokonywanie oceny ryzyka zawodowego na wszystkich stanowiskach pracy, zgodnie z art. 226 kp należy do obowiązków pracodawcy. Pracodawca bowiem dokonuje oceny ryzyka zawodowego na konkretnym stanowisku pracy, a w konsekwencji, czy dany pracownik wykonuje pracę o szczególnym charakterze bądź w szczególnych warunkach. Artykuł 41 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nakłada na pracodawcę obowiązek prowadzenia wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Kryterium dotyczące wykonywania prac w warunkach ostrego dyżuru bierze się z konieczności działania w warunkach, które są wyjątkowo trudne do przewidzenia i w których stosowanie określonych procedur zapewniających bezpieczeństwo własne i innych osób jest nader utrudnione. Właśnie ten czynnik, a więc działanie w warunkach nagłości i nieprzewidywalności, decyduje o szczególnym charakterze pracy personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru, kwalifikując wykonujących ją pracowników do przyznania im emerytur pomostowych. Sąd Rejonowy powołując się na stosowne orzecznictwo dokonał dalszej analizy pojęcia „ostrego dyżuru”, uznając, iż „warunki ostrego dyżuru” to pojęcie szersze niż „ostry dyżur” i nie oznacza ono sytuacji, w której pracownik wykonuje swoją pracę wyłącznie przy wykonywaniu nagłych zabiegów operacyjnych, czy świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii, ale wówczas gdy w każdej chwili istnieje możliwość zaistnienia takiej konieczności. Chodzi bowiem o udzielanie świadczeń w ramach obowiązków pracowniczych osobom, u których występuje zagrożenie życia, czy też takiego przebiegu schorzenia, w którym z dużym prawdopodobieństwem wystąpi konieczność udzielenia pomocy w trybie nagłym. Stąd też udzielanie świadczeń zdrowotnych (planowanych) nie wyklucza pracy w szczególnych warunkach, ani w razie przeprowadzenia operacji, czy udzielenia jej pacjentowi przebywającemu na oddziale intensywnej opieki medycznej, czy oddziale anestezjologii i intensywnej terapii.

Uzasadnione jest, aby za pracownika wykonującego prace w warunkach szczególnych traktować już takiego pracownika, którego znaczna część czynności wykonywanych w ramach zakresu obowiązków wiąże się, ze szczególnym charakterem. Wykonywanie nawet tylko w ramach części obowiązków takich czynności niesie bowiem za sobą niebezpieczeństwo związane z obniżoną sprawnością psychofizyczną pracownika (wyrok WSA Lublinie z dnia 18 listopada 2010r., II SA/Lu 236/10., Lex nr 653543). W ocenie Sądu Rejonowego właśnie w tego rodzaju warunkach wykonywała swoją pracę w spornym okresie powódka i były to warunki identyczne z tymi, które obowiązywały ją przed dniem 1 stycznia 2009 r.

W świetle poczynionych rozważań Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że zachodzi konieczność sprostowania świadectwa pracy wydanego powódce przez pozwanego poprzez ustalenie, że również w okresie od 1 stycznia 2009 r. do końca swojego zatrudnienia w pozwanej placówce K. R. wykonywała pracę w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 kpc oraz § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2003 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S. zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

1.  art. 233 kpc w zw. z art. 328 § 2 kpc poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, a nie swobodny, co ostatecznie doprowadziło do błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez:

a.  niewłaściwe przyjęcie, iż powódka K. R. w okresie od dnia 10 stycznia 2009r. do dnia 31 lipca 2015r. wykonywała pracę w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015r. poz. 965 tj.) – załącznik nr 2 pkt 24 „Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”, podczas gdy powódka w tym okresie nie wykonywała czynności zawodowych uprawniających ją do zastosowania w w/w okresie przedmiotowej ustawy i tym samym do sprostowania świadectwa pracy;

b.  niewłaściwe przyjęcie, sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, wbrew materiałowi dowodowemu, iż powódka zatrudniona na swoim stanowisku wykonywała „prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”, który to zwrot należy interpretować łącznie a nie rozdzielnie, zaś wykładnia tego pojęcia winna być dokonana wprost, ani zawężająco, ani rozszerzająco oraz nie podlegać jakimkolwiek modyfikacjom i winna odnosić się jedynie do pracowników objętych grafikiem dyżurów w „zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii”, wykonujących swoje zadania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a nie jak powódka, która takie działania podejmowała okazjonalnie, od czasu do czasu (zeznania świadków), zaś większość swojego czasu pracy przeznaczając na wykonywanie innych obowiązków pracowniczych zgodnie z zakresem czynności;

c.  dowolne ustalenie i błędne przyjęcie, iż powódka świadczyła pracę w przedmiotowym okresie stale, bądź w znacznej części, w warunkach nieuchronności wystąpienia zdarzenia skutkującego podjęciem działań w ramach świadczeń zdrowotnych w trybie nagłym, podczas gdy z porównania charakterystyki stanowiska pracy powódki, jej zakresu obowiązków, umiejscowienia jej stanowiska pracy oraz rzeczywistego wykonywania przez nią obowiązków w spornym okresie nie wynikało konieczność bycia przez nią w gotowości do udzielania przez nią świadczeń, stale bądź w znacznej części odnośnie jej czasu pracy, w szczególności wobec faktu, iż nie była umiejscowiona w grafikach;

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj:

1.  naruszenie art. 3 ust. 3 i 5 wraz z załącznikiem nr 2 pkt 24 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych – „prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru” poprzez jego błędne zastosowanie;

2.  art. 226 kp polegające na jego pominięciu, iż to pracodawca w swoim zakładzie pracy ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe oraz ocenia charakterystykę stanowiska pracy, z uwzględnieniem stanowiska pracy i rodzaju czynności, jakich wymaga od pracownika;

3.  art. 97 kp poprzez uwzględnienie stanowiska powódki w zakresie sprostowania jej świadectwa pracy w spornym okresie, co jest niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym;

III.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż powódka w ramach swoich obowiązków w spornym okresie, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w zakresie swoich zadań zajmowała się opieką nad pacjentami przebywającymi w podległym jej oddziale w warunkach ostrego dyżuru, gdy tymczasem wykonywała ona opiekę nad tymi pacjentami okazjonalnie, sporadycznie, incydentalnie, tylko i wyłącznie, gdy nie mogła wykonać jej pielęgniarka upoważniona zgodnie z grafikiem, zaś większość ze swojego czasu przeznaczała na wykonywanie innych obowiązków zgodnie z zakresem czynności, jak chociażby organizacja pracy oddziału, pielęgniarek, planowanie i dobór prawidłowych metod postępowania pielęgnacyjnego stosownie do kwalifikacji personelu, zapewnienie prawidłowego i terminowego wykonania zabiegów i operacji itp., które to w większości były czynnościami organizacyjnymi oddziału, a nie stricte leczniczymi.

Wskazując na powyższe zarzuty wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania z jednoczesnym pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za I i II instancję.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podzielił argumentację zawartą w apelacji, iż przepis załącznika nr 2 poz. 24 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015r. poz. 965 tj.) w sposób jednoznaczny reguluje kwestię kwalifikacji pracy o szczególnym charakterze, a zapis „prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru” należy interpretować dosłownie i łącznie. Strona apelująca słusznie zatem zwróciła uwagę, że nie można dokonywać rozdzielnia w/w zapisu i odrębnie oceniać „prac personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych” oraz „prac personelu medycznego w anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy. Stosownie do treści ustępu 5 w/w artykułu za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3. W ustępie 7 wskazano zaś, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, która określa warunki nabywania i utraty prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz rodzaje prac w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej, weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. Ustawa ta ogranicza znacznie liczbę prac, których wykonywanie uprawniało do przejścia na tzw. wcześniejszą emeryturę. Dotyczy ona osób, które urodziły się po dniu 31 grudnia 1948 r. i które nie mogły uzyskać prawa do emerytury w obniżonym wieku na podstawie dotychczasowych przepisów, gdyż na dzień 1 stycznia 1999 r. nie miały odpowiedniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wlicza się okresy pracy kwalifikowanej osiągnięte zarówno przed dniem 1 stycznia 2009 r., jak i po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych czyli po 1 stycznia 2009 r. Do okresu uprawniającego do emerytury pomostowej osiągniętego przed dniem 1 stycznia 2009 r. wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach oraz w szczególnym charakterze, o których mowa w art. 32 ust. 2 i 3 oraz art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jak również okresy takiej pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Za okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze osiągnięte po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych uznaje się wyłącznie te okresy, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy bezsporne było, że powódka, będąc zatrudnioną na stanowisku pielęgniarki i starszej pielęgniarki, opiekowała się pacjentami przebywającymi na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii w stanie ciężkim i bezpośredniego zagrożenia życia. Do jej zadań należało w szczególności pielęgnowanie chorych, udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia, wykonywanie zleceń lekarskich, podawanie leków, planowanie indywidualnej opieki nad pacjentem, przygotowywanie pacjenta do badań specjalistycznych i asystowanie przy ich wykonywaniu, pobieranie materiału w celach diagnostycznych, przekazywanie materiału do badań, dokonywanie pomiarów podstawowych parametrów życiowych, uczestnictwo w codziennych obchodach lekarskich, sporządzanie raportów pielęgniarskich, dezynfekcja i obsługa narzędzi, materiałów i sprzętu wykorzystywanych na Oddziale, obserwacja i ocena stanu pacjenta, współpraca z zespołem terapeutycznym, praca przy stosowaniu znieczuleń, doraźne uczestnictwo w zabiegach operacyjnych. Jako pełniąca obowiązki pielęgniarki oddziałowej na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii K. R. organizowała pracę podległych pielęgniarek na Oddziale poprzez planowanie i dobór prawidłowych metod postępowania pielęgnacyjnego stosownie do kwalifikacji personelu, zapewnienie prawidłowego i terminowego wykonania zabiegów diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i pielęgnacyjnych, zapewnienie właściwego przepływu informacji między wszystkimi członkami zespołu terapeutycznego, organizacja i przeprowadzanie szkoleń z zakresu stosowania, przechowywania środków dezynfekcyjnych, stosowania ochron osobistych oraz sprawowanie nadzoru nad procesem dezynfekcji, zarządzanie sprzętem, zasobami lekarstw, statystyką medyczną. Oprócz tego jako pielęgniarka oddziałowa nadal wykonywała czynności pielęgniarki na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii, w szczególności sprawowała osobistą opiekę nad pacjentami znajdującymi się w stanie zagrożenia życia.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka jako osoba z kręgu personelu medycznego nie była członkiem jakichkolwiek zespołów operacyjnych dyscyplin zabiegowych. Przyznała bowiem, że ani jako szeregowa pielęgniarka, ani jako pielęgniarka oddziałowa nie brała udziału w operacjach przeprowadzanych na bloku operacyjnym. Co więcej zgromadzony przez Sąd pierwszej instancji materiał dowodowy, dawał podstawy do stwierdzenia, iż w placówce pozwanego nie ma pracy w warunkach ostrego dyżuru, a operacje są przeprowadzane przez stałe zespoły osób pracujących na Bloku Operacyjnym, w skład których wchodzą lekarze chirurdzy, anestezjolodzy, pielęgniarki operacyjne i instrumentariuszki. Niewątpliwie praca członków zespołu operacyjnego ma innych charakter niż praca pielęgniarek na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych, tj. przed dniem 1 stycznia 2009r., praca powódki na stanowisku pielęgniarki i starszej pielęgniarki była kwalifikowana jako wykonywana w szczególnych warunkach, bowiem wówczas znajdowało zastosowanie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W załączniku do w/w rozporządzenia wykazie A Dziale XII poz. 1 ujęto prace na oddziałach: intensywnej opieki medycznej i anestezjologii. Tym samym do zaliczenia pracy jako świadczonej w szczególnych warunkach wystarczyła jedynie okoliczność zatrudnienia na takich oddziałach oraz wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Wobec tego pracodawca wystawił K. R. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym jako zatrudnienie w szczególnych warunkach uwzględnił jedynie okres pracy powódki od dnia 1 lutego 2005 r. do 31 grudnia 2008 r. na stanowisku pielęgniarki oraz starszej pielęgniarki. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych znacznie zawęziła zakres prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, dotyczy to również prac w służbie zdrowia, gdzie wyraźnie określono jakie rodzaje prac należy zaliczyć do kategorii prac o szczególnym charakterze. Załączniki nr 1 i 2, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, nie kwalifikują pracy na oddziałach intensywnej opieki medycznej i anestezjologii jako pracy w warunkach szczególnych, jak to czynił załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w wykazie A dziale XII, poz. 1. Obecnie w załączniku nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych z zakresu służby zdrowia jako prace o szczególnym charakterze pod poz. 24 wymienione zostały prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru. Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął wykładnię tego przepisu koncentrując się na definicji pojęcia „w warunkach ostrego dyżuru”, czyli tylko jednej części tego zapisu, jednocześnie prawidłowo ustalając, że powódka nie uczestniczyła w żadnych zabiegach operacyjnych przeprowadzanych na bloku operacyjnym. Brak było zatem podstaw do stwierdzenia, że praca K. R. w okresie od 1 stycznia 2009r. do 31 lipca 2015r. odpowiadała rodzajowo pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015r., poz. 965 j.t.) – załącznik nr 2 pkt 24 „Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru”. Do takich wniosków prowadzi literalne brzmienie tego zapisu, który można odnosić tylko do osób faktycznie uczestniczących w zabiegach czy operacjach w warunkach ostrego dyżuru. Sens językowy jest tutaj jednoznaczny, a ustawodawca ustalił zamknięte wykazy prac „o szczególnym charakterze” lub „w szczególnych warunkach”. Sąd Rejonowy dokonał zatem błędnej oceny prawnej prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386 § 1 kpc, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z wynikiem procesu na podstawie art. 98 § 1 kpc i obejmują one koszty zastępstwa procesowego określone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych - za pierwszą instancję zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 3 w/w rozporządzenia, a za drugą instancję wedle treści § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, a także opłatę od apelacji.