Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2018 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania D. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.

z dnia 11 grudnia 2017 r. Nr (...)

w sprawie D. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

z udziałem zainteresowanego F. J.

o prawo do renty rodzinnej

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu D. J. przysługuje prawo do renty rodzinnej od 14 czerwca 2017 r. na stałe.

Sygn. akt IV U 94/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 grudnia 2017 r. Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), odmówił D. J. prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu A. J. wskazując, że ubezpieczony nie spełnia warunków określonych w art. 68 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, gdyż u wymienionego Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 31 października 2017 r. nie stwierdziła niezdolności do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony D. J., wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty rodzinnej. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że będąc od urodzenia osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym wymaga pomocy innych osób przy wykonywaniu podstawowych czynności życiowych. Wyjaśnił, że cierpi na częściowe upośledzenie psychiczne i niedoczynność tarczycy. Od 2004 r. ubezpieczony pobierał rentę socjalną, a pracę zawodowa podejmował jedynie sporadycznie przez okres ok. 3 lat, kiedy to roznosił ulotki reklamowe (odwołanie k. 1-2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. W ocenie organu rentowego odwołanie nie daje podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.6).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony D. J. ur. (...), ukończył Specjalną Szkołę (...)w O. i pobierał naukę do 16-go roku życia (kopia świadectwa ukończenia Specjalnej Szkoły (...) w O. z 21.06.2002 r. k.4).

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z 28 stycznia 2004 r. ustalono, że ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy, a niezdolność ta pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed 18 rokiem życia. Na podstawie powyższego orzeczenia, D. J. od 1 grudnia 2003 r. pobierał rentę socjalną (okoliczności niesporne, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 28.01.2004 r. k.16 tom dokumentacji lekarsko-orzeczniczej).

W dniu 14 czerwca 2017 r. zmarł ojciec ubezpieczonego A. J. (odpis skrócony aktu zgonu k.27 akt rentowych). Obecnie, rentę rodzinną po zmarłym A. J. pobiera jego syn F. J. ur. (...), uczeń Zespołu Szkół (...) w G. (odpis skrócony aktu urodzenia k.29 akt rentowych, zaświadczenie k. 31 akt rentowych,).

W dniu 17 lipca 2017 r. D. J. wystąpił do ZUS II Oddział w W. o przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu A. J. (wniosek k. 1-11 akt rentowych).

Rozpoznając powyższy wniosek, organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika, który orzeczeniem z dnia 31 sierpnia 2017 r. stwierdził, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy (k. 39-40 akt rentowych).

Ubezpieczony wniósł sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS i na skutek wniesienia powyższego sprzeciwu skierowany został na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 31 października 2017 r. ustaliła, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy (k.77-78 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 11 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił ubezpieczonemu D. J. prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu (decyzja k.97 akt rentowych).

Biegli sądowi psychiatra B. G. i psycholog L. S. w opinii sporządzonej na zlecenie Sądu rozpoznali u ubezpieczonego upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym. Biegli podali, iż z dokumentacji medycznej oraz wywiadu chorobowego od ubezpieczonego wynika, że wnioskodawca nie był dotychczas systematycznie leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie. W 1993 r. rozpoznano u niego opóźniony rozwój mowy z lekkim stopniem upośledzenia umysłowego oraz opóźnienie sprawności grafomotorycznych, poziom graficzny 3-latka (zaświadczenie (...) Zespołu Neuropsychologicznej Opieki Zdrowotnej w G.). Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w M. orzeczeniem z dnia 15 marca 2002r. na stałe zaliczył D. J. do znacznego stopnia niepełnosprawności. Ponadto, opinią psychologiczną Specjalnego Ośrodka (...) z 2 lutego 2005 r. stwierdzono znaczne zaburzenia pamięci świeżej i długoterminowej, wolne tempo nabywania nowych umiejętności. Ubezpieczony nie jest w stanie określić godziny na zegarze oraz wartości niektórych banknotów. W pracy ubezpieczony jest mało samodzielny i odpowiedzialny, wymaga stałej kontroli przy wykonywaniu zadań. Szybko się zniechęca do kontynuowania czynności wymagających zarówno wysiłku intelektualnego, jak i fizycznego. Przeprowadzone przez biegłego badanie psychologiczne wykazało sprawność intelektualną na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym od dzieciństwa. Upośledzenie to, wykazuje niewielką zmienność i dynamikę w kierunku zmniejszenia deficytu i poprawy funkcjonowania wraz z wiekiem. Ubezpieczony funkcjonuje intelektualnie na poziomie dziecka odpowiednio od 6 do 9 lat. Co prawda, jest on w stanie opanować umiejętność elementarnego posługiwania się telefonem komórkowym czy przeglądania stron internetowych, jednakże wymaga pomocy innych w funkcjonowaniu psychospołecznym. Biegli podkreślili, że ubezpieczony nie jest w stanie samodzielnie prowadzić gospodarstwa domowego, organizować wizyt lekarskie, regularnie przyjmować leków, uiszczać rachunków, planować wydatków czy załatwiać sprawy urzędowych. W funkcjonowaniu osobowościowym u ubezpieczonego występują: obniżona tolerancja na stres i pobudzenie emocjonalne, obniżona samokontrola emocji, zaburzenia funkcji motywacyjnych i planowania. Powyższe, skutkuje u ubezpieczonego niskim poziomem dynamiki, aktywności i zaradności życiowej. W badaniu sądowo-psychiatrycznym nie stwierdzono psychotycznych objawów wytwórczych oraz tendencji do agrawacji objawów psychopatologicznym. W aktualnie wykonanych badaniach testowych, ubezpieczony otrzymał większą ilość punktów, niż w badaniach przeprowadzonych w wieku 17 lat, jednakże sprawia to jedynie fałszywe wrażenie wzrostu ilorazu inteligencji. Biegli zauważyli, iż decyzja o rozpoznaniu upośledzenia umysłowego w sytuacji ubezpieczonego - kiedy pewne funkcje intelektu są na poziomie upośledzenia umiarkowanego, a inne w dolnej granicy lekkiego, a także w sytuacji, kiedy umiarkowane upośledzenie umysłowe rozpoznano przed ukończeniem 18 roku życia – musi uwzględniać historię życia badanego, wyniki wcześniejszych badań, jego wiedzę na temat metodologii badań testowych intelektu oraz fakt niewielkiej zmienności i dynamiki upośledzenia umysłowego wraz z wiekiem w kierunku ewentualnej poprawy funkcjonowania intelektualnego. Mając na uwadze, że ubezpieczony od dzieciństwa cierpi na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym biegli uznali, że D. J. jest całkowicie niezdolny do pracy, niezdolność ta powstała przed 16 rokiem życia, istniała zarówno w dniu 28 stycznia 2004 r. (data orzeczenia przez Lekarza Orzecznika ZUS trwałej, całkowitej niezdolności do pracy), jak też 31 października 2017 r. i ma charakter trwały (opinia biegłych psychiatry B. G. i psychologa L. S. k. 12-13v).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie D. J. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełnia warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Krąg członków rodziny uprawnionych do renty rodzinnej ujęty w art. 67 ust. 1 ww. ustawy obejmuje m. in. dzieci własne. Osoby te muszą ponadto spełniać warunki określone w art. 68-71 tej ustawy. Jak stanowi art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy dzieci własne mają prawo do renty rodzinnej bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 roku życia lub w okresie do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, jednak przed osiągnięciem 25 lat życia.

Rozstrzygnięcie o zasadności bądź nie, odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu wymagało ustalenia czy u ubezpieczonego istnieje całkowita niezdolność do pracy. Sporządzona na tę okoliczność opinia biegłych lekarzy psychiatry i psychologa dała podstawy do stwierdzenia, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy, a niezdolność ta powstała przed 16 rokiem życia i ma charakter trwały (opinia k. 12-13v).

Analizując przedmiotową opinię biegłych Sąd doszedł do przekonania, że stanowi ona miarodajny i wiarygodny dowód w sprawie, gdyż wydana została przez lekarzy specjalistów, a ponadto poprzedzona została analizą dokumentacji lekarskiej ubezpieczonego, w tym badań psychologicznych z okresu kontynuowania nauki w szkole i jego badaniem. Biegli wskazali, że ubezpieczony jest upośledzony w stopniu umiarkowanym i w związku z powyższym jest całkowicie niezdolny do pracy, a niezdolność ta ma charakter trwały. Opinia biegłych jest spójna i logiczna oraz należycie uzasadniona. Biegli mając na uwadze schorzenie ubezpieczonego, czyli upośledzenie umysłowe stopnia umiarkowanego, bardzo wnikliwie przedstawili przebieg funkcjonowania ubezpieczonego oraz wszystkie badania psychologiczne, które przechodził dotychczas. Biegli wyjaśnili, że upośledzenie umysłowe u ubezpieczonego istniało już w okresie dzieciństwa i nie ma możliwości poprawy funkcjonowania intelektualnego ubezpieczonego, która skutkowałaby jego zdolnością do pracy.

Po sporządzeniu pisemnej opinii organ rentowy wniósł zastrzeżenia, wskazując, że opinia ta jest niezgodna z opinią konsultanta ZUS, jak również fakt, że ubezpieczony przez okres 3 lat pracował zawodowo roznosząc ulotki reklamowe. Wobec powyższego, organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych lekarzy tych samych specjalizacji (zastrzeżenia organu rentowego k. 23-24). W ocenie Sądu, w/w wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Należy wskazać, iż odmienna ocena stanu zdrowia przez lekarza konsultanta ZUS nie stanowi podstawy do podważenia opinii biegłych lekarzy, natomiast fakt, że ubezpieczony sporadycznie podejmował zatrudnienie roznosząc ulotki reklamowe nie stanowił dotychczas podstawy do odmowy przyznania ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej. Należy również wskazać, że sam fakt, iż ubezpieczony podjął zatrudnienie nie oznacza, że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy, a nadto biegli w niniejszej opinii stanowczo stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonego nie uległ poprawie. Biegli wskazali, iż przy interpretacji wyników badań psychologicznych przeprowadzonych u ubezpieczonego w wieku 17 i 32 lat, należy zachować szczególną ostrożność, gdyż wynik takiego badania może stwarzać fałszywe wrażenie wzrostu inteligencji w późniejszym okresie. Niezrozumiałym jest zatem zarzut organu rentowego, że ubezpieczony pomaga w pracach domowych, samodzielnie chodzi na spacery, jeździ rowerem, ogląda telewizję, czy korzysta z komputera. W ocenie Sądu, zupełnie oczywiste jest, że ubezpieczony opanował niektóre funkcje życiowe adekwatnie do jego możliwości rozwojowych. Zauważyć należy, iż kształcenie w Specjalnej Szkole (...)było dla ubezpieczonego formą oddziaływania psychoterapeutycznego i socjoterapeutycznego, aniżeli drogą do zdobycia konkretnego zawodu z umiejętnością wykonywania go w realnych warunkach rynkowych. W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że stan zdrowia ubezpieczonego nie daje rokowań na polepszenie w przyszłości. Zdaniem biegłych, opiniowany wymaga pomocy innych w funkcjonowaniu psychospołecznym, gdyż funkcjonuje intelektualnie na poziomie dziecka odpowiednio od 6 do 9 lat. W złożonej opinii biegli nie dostrzegli żadnych przesłanek uzasadniających przyjęcie, że stan zdrowia badanego uległ poprawie, gdyż upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym wykazuje niewielką zmienność i dynamikę w kierunku zmniejszenia deficytu i poprawy funkcjonowania wraz z wiekiem. Odmienna ocena stanu zdrowia ubezpieczonego przez organ rentowy nie daje podstawy do uznania, iż zachodzi potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii innego zespołu biegłych lekarzy psychiatry i psychologa i w związku z powyższym wniosek dowody organu rentowego został oddalony .

Całokształt okoliczności sprawy pozwolił zatem uznać, że D. J. spełnia wszystkie niezbędne przesłanki do przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu na stałe od dnia 14 czerwca 2017 r., tj. od dnia śmierci A. J..

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.