Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jacek Witkowski

Protokolant

st. sekr. sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2013r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania A. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 30 stycznia 2013 r. (Nr (...))

w sprawie A. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje A. J. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 01 listopada 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Siedlcach) na rzecz radcy prawnej E. K. kwotę 73,80 zł (siedemdziesiąt trzy złote i 80/100) zawierającą podatek VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu.

Sygn. akt IV U 175/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.01.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił wnioskodawcy A. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji pozwany organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony posiada udokumentowane okresy składkowe w ilości 26 lat, 4 miesięcy i 10 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 8 lat, 9 miesięcy i 14 dni. W ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy ubezpieczony wykazał 4 lata, 9 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Pomimo, iż ubezpieczony został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 17.12.2012 r. to nie spełnia on warunków określonych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227), gdyż w ostatnim dziesięcioleciu nie udowodnił co najmniej 5 lat okresu składkowego i nieskładkowego. Ponadto nie spełnia on przesłanek określonych w art. 57 ust. 2 ustawy o FUS, ponieważ przepis ten wymaga, aby zgodnie z art. 57 ust. 4 tej samej ustawy, mężczyzna wykazał co najmniej 30 lat okresów składkowych.

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony A. J., który wnosił o jej zmianę twierdząc, że wykazał ponad 5-letni okres składkowy i nieskładkowy w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem powstania niezdolności do pracy, powołując się na wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 15.09.2009 r. sygn. akt IV U 261/09 oraz na wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 8.12.2009 r., który w swoim uzasadnieniu potwierdził, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym okresem ubezpieczenia tj. 5 lat, 10 miesięcy i 24 dni.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wnosił o jego odrzucenie, powołując się na rozstrzygnięcie zawarte w wyroku z dnia 15.09.2009 r. sygn. akt IV U 261/09, w którym to orzeczeniu Sąd ten przyjął, iż podstawą odmowy przyznania prawa do renty było ustalenie, że niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała po upływie 18 miesięcy od upływu ostatniego okresu ubezpieczeniowego i to stanowisko zostało potwierdzone w wyroku Sądu Apelacyjnego sygn. akt III AUa 980/09 z dnia 8.12.2009 r. W dalszej części odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy stwierdził, że ubezpieczony nie dołączył żadnego dokumentu mającego wpływ na zmianę decyzji organu rentowego i w związku z tym na zasadzie art. 366 kpc zachodzi powaga rzeczy osądzonej.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony A. J., ur. (...), ubiegał się o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w 2008 roku i wówczas pozwany organ rentowy uznając go za trwale częściowo niezdolnego do pracy decyzją z dnia 20.03.2009 r. odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Na podstawie dokumentacji pozwany ZUS wyliczył okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 35 lat, 1 miesiąca i 24 dni, w tym 26 lat, 4 miesiące i 10 dni okresów składkowych oraz 8 lat, 9 miesięcy i 14 dni okresów nieskładkowych. Pozwany ZUS przyjął wówczas, że ubezpieczony nie spełnia warunków określonych w art. 57 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o FUS, albowiem nie wykazał co najmniej 5 -letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ostatnim dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę i datą powstania niezdolności do pracy, a także przyjął, że nie zdolność do pracy powstała po upływie 18-tu miesięcy przed dniem powstania niezdolności do pracy bądź złożenia wniosku o rentę. Wskutek odwołania ubezpieczonego Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 15.09.2009 r. oddalił odwołanie (k. 33 i 38 – 40 akt IV U 261/09). W uzasadnieniu powołanego wyroku Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony legitymuje się w 10-leciu poprzedzającym datę powstania niezdolności okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 5 lat, 10 miesięcy i 24 dni, jednakże sąd ten ustalił, iż niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała po upływie 18-tu miesięcy od ustania okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu, który upłynął 30.05.2001 r. W postępowaniu II instancyjnym Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia sądu I instancji co do okoliczności, iż częściowa niezdolność do pracy A. J. powstała po upływie 18-tu miesięcy od daty zakończenia okresu ubezpieczeniowego. W zakresie zaś ustaleń co do długości okresów składkowych i nieskładkowych Sąd II instancji okoliczności tej nie analizował szczegółowo, natomiast w końcowej części uzasadnienia wskazał, że Sąd Okręgowy omyłkowo w uzasadnieniu przyjął okres składkowy i nieskładkowy ubezpieczonego w ostatnim 10-leciu przed datą powstania niezdolności do pracy w wymiarze 5 lat, 10 miesięcy i 24 dni, zamiast 5 lat, 5 miesięcy i 24 dni, jednak okoliczność ta, zdaniem Sądu II Instancji, nie miała wpływu na zasadność kontrolowanego rozstrzygnięcia (k. 137 akt IV U 261/09).

W dniu 28.11.2013 r. ubezpieczony A. J. wystąpił ponownie o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania orzeczniczego wnioskodawca został przebadany przez lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 17.12.2012 r. stwierdził całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego, okresowo do 31.12.2015 r. przy czym jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy przyjął dzień 1.11.2012 r. (k. 7 a.r.). Ubezpieczony nie składał sprzeciwu od powołanego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Jednocześnie w postępowaniu o to świadczenie ubezpieczony nie przedłożył żadnego nowego dokumentu odnośnie podlegania ubezpieczeniom społecznym. Pozwany organ rentowy przyjął więc, że nie nastąpiły żadne nowe okoliczności w tym zakresie i ponownie wyliczył okresy ubezpieczeniowe A. J. przyjmując dokładnie takie same okresy jak w postępowaniu wszczętym w 2008 roku i które zakończyło się wydaniem decyzji z dnia 20.03.2009 r. Pozwany ZUS potwierdził, że w jego ocenie ubezpieczony wykazał w dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy jak i przed datą złożenia wniosku o rentę okresy składkowe i nieskładkowe 4 lata, 9 miesięcy i 2 dni. W związku z tym zaskarżoną decyzją z dnia 30.01.2013 r. pozwany ZUS odmówił uwzględnienia wniosku ubezpieczonego powołując się na art. 57 ust. 1 i art. 58 ust. 1 i 2 ustawy o FUS, a także na przepisy art. 57 ust. 2 i art. 58 ust. 4 tej samej ustawy (k. 9 a.r.). W toku postępowania odwoławczego pełnomocnik ubezpieczonego popierał odwołanie i w piśmie procesowym powołał się na wyrok Sądu Okręgowego z dnia 15.09.2009 r. sygn. akt IV U 261/09 i na orzeczenie Sądu II instancji, w których to rozstrzygnięciach ustalono, że ubezpieczony wykazał w dziesięcioleciu na dzień powstania niezdolności do pracy tj. w okresie od 8.12.1995 do 8.12.2005 r. ponad 5-letni okres składkowy i nieskładkowy. W związku z tym strona odwołująca się stosownie do treści art. 57 ust. 2 ustawy o FUS, domagała się przyznania prawa do renty ubezpieczonemu ponieważ jest on całkowicie niezdolny do pracy i legitymuje się ponad 25 - letnim okresem składkowym i w tym przypadku nie stosuje się wymagania określonego w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o FUS. (k. 19 – 22 a. s.). Na rozprawie pełnomocnik ubezpieczonego popierała odwołanie i przedstawioną argumentację. Pozwany organ rentowy w piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na argumentację strony odwołującej się podtrzymał swoje stanowisko procesowe, potwierdzając swoją ocenę, iż ubezpieczony nie spełnia warunków określonych w art. 57 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o FUS, ponadto nie spełnia również przesłanki określonej w art. 57 ust. 2, ponieważ pomimo wykazania ponad 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego nie spełnił warunku określonego w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy o FUS (k. 32 a.s.).

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie ubezpieczonego jest uzasadnione. W przedmiotowym stanie faktycznym spór dotyczył długości okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy. W postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt IV U 261/09 Sąd Okręgowy ustalił, że częściowa niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała w dniu 8.12.2005 r. i w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy ubezpieczony wykazał 5 lat, 10 miesięcy i 24 dni. Ustalenie to zostało skorygowane przez Sąd Apelacyjny w Lublinie, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 8.12.2009 r. przyjął, iż ubezpieczony wykazał 5 lat, 5 miesięcy i 24 dni (k. 137 a.s). Ustalenie to jest wiążące zarówno dla organu rentowego, jak i Sądu Okręgowego, który rozpatruje odwołanie od kolejnej decyzji ZUS tj. z dnia 30.01.2013 r. o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. W tej sytuacji Sąd w niniejszej sprawie przyjął, iż w wymienionym okresie ubezpieczony wykazał ponad 5 –letni okres składkowy i nieskładkowy. Orzeczona wówczas trwała częściowa niezdolność do pracy została zweryfikowana w nowym postępowaniu rentowym poprzez orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 17.12.2012r. orzekł o całkowitej niezdolności pracy ubezpieczonego począwszy od 1.11.2012 r. Orzeczenie to nie było kwestionowane przez ubezpieczonego.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości fakt, iż niezdolność do pracy A. J. powstała po upływie 18-tu miesięcy od daty zakończenia ostatniego okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym, albowiem okres ten zakończył się z dniem 30.05.2001 r. Okoliczność ta nie wpływa jednak na prawo ubezpieczonego do renty, ponieważ w myśl art. 57 ust. 2 ustawy o FUS przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych w przypadku mężczyzn, oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W przypadku A. J. spełnia on te obydwie przesłanki pozytywne i w tej sytuacji Sąd Okręgowy z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od daty kiedy stwierdzona została całkowita niezdolność do pracy i jednocześnie został złożony wniosek o to świadczenie. Na mocy art. 98 § 1 kpc Sąd przyznał reprezentującej ubezpieczonego radcy prawnej z urzędu wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu.