Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Jerzy Zalasiński
Protokolant	sekr. sądowy Monika Świątek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2020 r. w S.

odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 12 kwietnia 2019 r. Nr (...)

w sprawie J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję z dnia 13 września 2013 r. w ten sposób, że ustala wysokość emerytury J. G. na dzień 26 sierpnia 2013 r. na kwotę 2.465,21 (dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt pięć i 21/100) zł brutto miesięcznie z możliwością wypłaty po dokonaniu waloryzacji od dnia 21 marca 2019 r.

Sygn. akt IV U 493/19 UZASADNIENIE

Decyzją z 12 kwietnia 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie art.151§2 w związku z art.146§1 ustawy z 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego odmówił J. G. uchylenia decyzji z 13 września 2013r. (o przyznaniu emerytury) wskazując, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. stwierdzający, że art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r. w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy jest niezgodny z art.2 Konstytucji RP ma zastosowanie do kobiet, które przed przyznaniem emerytury w powszechnym wieku emerytalnym miały przyznane prawo do emerytury na podstawie art.46 w związku z art.29 ustawy emerytalnej. Tymczasem J. G. przez przyznaniem emerytury w powszechnym wieku emerytalnym pobierała emeryturę wcześniejszą przyznaną na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela, a zatem emeryturą wcześniejszą, której nie dotyczy wyroku Trybunału Konstytucyjnego (decyzja z 12 kwietnia 2019r. k.16 akt emerytalnych).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona J. G. wskazując, że jest dla niej krzywdząca i uniemożliwia wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ponowne ustalenie wysokości emerytury (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych wskazując na argumentację podniesioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona J. G. urodziła się w dniu (...) W dniu 31 sierpnia 2006r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o emeryturę. Decyzją z 15 września 2006r. organ rentowy działając na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonej emeryturę od 1 września 2006r. ,tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego (wniosek o emeryturę i decyzja z 15 września 2006r. o przyznaniu emerytury k.1 i 28-29 akt emerytalnych za wnioskiem z 31 sierpnia 2006r.).

W dniu 26 sierpnia 2018r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym. Decyzją z 13 września 2013r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej od (...). ,tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego emeryturę na podstawie art.24 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury ubezpieczonej obliczona została wg zasad określonych w art.25 i 26 ustawy emerytalnej, w tym zgodnie z ówczesną regulacją art.25 ust.1b tej ustawy, na mocy której podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranej przez ubezpieczoną emerytury. Wysokość świadczenia na dzień 26 sierpnia 2013r. ustalona została na kwotę 2 222,07 złotych brutto miesięcznie (decyzja z 13 września 2013r. k.9 akt emerytalnych za wnioskiem z 26 sierpnia 2013r.)

W dniu 28 marca 2019r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości emerytury w powszechnym wieku emerytalnym w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. sygnatura akt P 20/16 (wniosek ubezpieczonej z 28 marca 2019r. k.15 w/w akt emerytalnych).

Po rozpoznaniu powyższego wniosku, zaskarżoną decyzją z 12 kwietnia 2019r. wskazując na to, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed ustaleniem prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym pobierały emeryturę przyznaną na podstawie art.46 w związku z art.29 ustawy emerytalnej odmówił ubezpieczonej uchylenia decyzji z 13 września 2013r. znak: NE/6/036016407 (decyzja z 12 kwietnia 2019r. k.9 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. G. od decyzji 12 kwietnia 2019r. odmawiającej uchylenia decyzji z 13 września 2013r. o przyznaniu emerytury okazało się uzasadnione i skutkowało zmianą decyzji z 12 kwietnia 2019r. i poprzedzającej ją decyzji z 13 września 2013r. o przyznaniu emerytury w części dotyczącej wysokości emerytury poprzez ustalenie, że wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień nabycia prawa do świadczenia ,tj. na dzień 26 sierpnia 2013r. wynosi 2 465,21 złotych brutto miesięcznie.

Przypomnieć należy, że w chwili nabycia przez ubezpieczoną prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (w dniu 26 sierpnia 2013r.) obowiązywał przepis art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nakazujący pomniejszenie - w przypadku osób, które uprzednio pobierały emeryturę przyznaną na podstawie art.46 tejże ustawy oraz na podstawie innych przepisów w nim wymienionych, w tym również na podstawie Karty Nauczyciela - podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art.24, o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Organ rentowy zastosował wówczas powyższy przepis, co skutkowało ustaleniem wysokości emerytury ubezpieczonej w niższej kwocie. W dniu 6 marca 2019r. zapadł wyrok Trybunał Konstytucyjnego, w którym Trybunał stwierdził, że art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r. w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy jest niezgodny z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W oparciu o powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. opublikowany w Dzienniku Ustaw Nr 539 z 21 marca 2019r., ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości jej emerytury w powszechnym wieku emerytalnym z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu art.25 ust.1b ustawy emerytalnej (wniosek o wznowienie postępowania k.15 akt emerytalnych). Jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń, organ rentowy po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonej, decyzją z 12 kwietnia 2019r. odmówił uchylenia decyzji z 13 września 2013r. o przyznaniu emerytury w powszechnym wieku emerytalnym wskazując, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma zastosowania do ubezpieczonej, która pobierała emeryturę wcześniejszą przyznaną na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela, a nie na podstawie art.46 ustawy emerytalnej.

W ocenie Sądu decyzja organu rentowego z 12 kwietnia 2019r. jest nieprawidłowa. W ocenie Sądu choć literalnie rzecz biorąc wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury wcześniejszej na podstawie art.46 ustawy emerytalnej, to w istocie ma on szersze zastosowanie i na zasadzie analogii może i powinien być stosowany również w odniesieniu do tych kobiet urodzonych w (...)r., które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie innych przepisów wymienionych w art.25 ust.1b ustawy emerytalnej, w tym na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela. W przeciwnym razie doszłoby do nieuprawnionego różnicowania sytuacji osób znajdujących się takiej samej sytuacji prawnej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd stwierdził, że wniosek ubezpieczonej o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości emerytury w powszechnym wieku emerytalnym zasługiwał na uwzględnienie. W ocenie Sądu wniosek ten winien być oceniony na podstawie art.114 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. I tak, zgodnie z art.114 ust.1 pkt 1 powyższej ustawy w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. W ocenie Sądu, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. stwierdzający niezgodność z Konstytucją RP uregulowania ustawy emerytalnej, na podstawie którego ustalono wysokość emerytury ubezpieczonej, może być uznany za nową okoliczność ujawnioną po wydaniu decyzji o przyznaniu emerytury z 13 września 2013r., ale istniejącą przed wydaniem tej decyzji, gdyż niesporne jest, że zakwestionowany przez Trybunał przepis ustawy emerytalnej był niezgodny z Konstytucją od chwili jego uchwalenia. Z kolei w ust.1 pkt 6 powyższego przepisu przewidziano, że uchylenie lub zmiana decyzji i ponowne ustalenie wysokości świadczenia następuje, jeżeli nieprawidłowe obliczenie wysokości świadczenia nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. W ocenie Sądu błędne ustalenie wysokości świadczenia daje prawo stronie do ponownego ustalenia jego wysokości niezależnie od przyczyny takiego nieprawidłowego (błędnego) obliczenia. Dodać należy, że przepis art.114 ust.1e ustawy emerytalnej wprowadza terminy liczone od daty wydania decyzji, po upływie których nie jest możliwe uchylenie lub zmiana tej decyzji. Jednakże w myśl kolejnego ustępu – ust.1f pkt 1 art.114 ustawy emerytalnej, przepisu art.114 ust.1e tej ustawy nie stosuje się jeżeli w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji z przyczyn określonych w ust.1 osoba zainteresowana nabędzie świadczenie w wyższej wysokości. Tak jest w niniejszej sprawie, gdyż jak wynika z wyliczeń organu rentowego (vide: projekt decyzji k.9 akt sprawy) ustalona na nowo wysokość emerytury ubezpieczonej w powszechnym wieku emerytalnym wynosi 2 465,21 złotych, a zatem jest wyższa od ustalonej pierwotnie w decyzji z 13 września 2013r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 12 kwietnia 2019r. i poprzedzającą ją decyzję z 13 września 2013r. i ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 26 sierpnia 2013r. z możliwością wypłaty po dokonaniu waloryzacji od dnia 21 marca 2019r. Podkreślić należy, że mimo wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z 6 marca 2019r. stwierdzającego niezgodność z Konstytucją RP uregulowania ustawy emerytalnej, na podstawie którego ustalono wysokość emerytury ubezpieczonej, decyzja organu rentowego z 13 września 2013r. nie utraciła mocy obowiązującej. Wypłata ubezpieczonej emerytury w prawidłowej wysokości była możliwa dopiero po wzruszeniu tej decyzji na skutek wniosku o wznowienie postepowania (wniosek ubezpieczonej z 28 marca 2019r. k.15 akt emerytalnych). Zgodnie bowiem z treścią art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podwyższone świadczenie wypłaca się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Z uwagi na datę wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. w sprawie P 20/16 Sąd ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej na datę nabycia prawa do świadczenia ,tj. na dzień 26 sierpnia 2013r., z możliwością wypłaty po dokonaniu waloryzacji od 21 marca 2019r.

Kończąc wskazać jeszcze należy, że rozstrzygnięcie Sądu dotyczy zmiany decyzji o przyznaniu ubezpieczonej emerytury w powszechnym wieku emerytalnym poprzez ustalenie wysokości świadczenia - z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu - na datę przyznania tego świadczenia. Rozstrzygnięcie takie jest zdeterminowane zakresem wniosku ubezpieczonej z 28 marca 2019r. o wznowienie postępowania poprzez ustalenie na nowo wysokości świadczenia emerytalnego i zakresem zaskarżonej decyzji.