IV U 531/14 - wyrok Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2015-04-01

Sygn. akt IV U 531/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSO Katarzyna Antoniak

Protokolant

st.sekr.sąd. Marzena Mazurek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2015r. w S.

odwołania C. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 18 marca 2014r. nr (...), znak: (...)

w sprawie C. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z udziałem zainteresowanej J. F.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  zmienia zaskarżoną decyzje i ustala, że J. F. podlega od 14 sierpnia 2013r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy pracę zawartej w dniu 14 sierpnia 2013r. na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy z płatnikiem składek C. T. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą PPHU (...) z siedzibą w S.,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz C. T. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 531/14 UZASADNIENIE

Decyzją z 18 marca 2014r. oznaczoną numerem (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.83 ust.1, art.38 ust.1, art.6 ust.1 pkt 1, art.11 ust.1, art.12 ust.1 i art.13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że J. F. od 14 sierpnia 2013r. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek C. T..

Podstawę do wydania powyższej decyzji stanowiły ustalenia organu rentowego, z których wynikało, że J. F. w dniu 21 sierpnia 2013r. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek C. T. ze wskazaniem daty powstania obowiązku ubezpieczeń od 14 sierpnia 2013r. Płatnik składek składał za ubezpieczoną dokumenty rozliczeniowe za miesiące od sierpnia 2013r. do stycznia 2014r. w następującej wysokości: za sierpień 2013r. - 1 380 złotych, za wrzesień i październik 2013r. - po 2 300 złotych, za listopad 2013r. - 230 złotych, a za grudzień 2013r. i styczeń 2014r. po 0,00 złotych za każdy z tych miesięcy z uwagi na przebywanie J. F. od 4 listopada 2013r. na zwolnieniu lekarskim (kod choroby (...) - ciąża). Z uwagi na krótki okres pomiędzy zgłoszeniem zatrudnionej do ubezpieczeń społecznych a wystąpieniem niezdolności do pracy organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia okoliczności zawarcia umowy o pracę i tego, czy zamiarem stron tej umowy było rzeczywiste wykonywanie pracy przez J. F., czy też wyłącznie uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W toku tego postępowania organ rentowy ustalił, że C. T. zatrudnił J. F. (swoją siostrę) bez przeprowadzenia uprzedniej rekrutacji pracowników w porozumieniu z biurem pracy, J. F. została zatrudniona na stanowisku pracownika biurowego nie mając kwalifikacji do wykonywania tego rodzaju pracy i nie była upoważniona do podpisywania faktur sprzedaży w imieniu płatnika składek. W ocenie organu rentowego powyższe okoliczności zatrudnienia J. F. wskazują na to, że celem zawarcia umowy o pracę między płatnikiem składek a J. F. nie było realizowanie stosunku pracy, lecz uzyskanie przez J. F. świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Strony zawarły umowę o pracę dla pozoru – art.83 kc, a taka umowa nie może stanowić tytułu do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia ,tj. zawarcia umowy o pracę i faktycznego realizowania elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, o których mowa w art.22§1 kp. W ocenie organu rentowego wątpliwości budzi również to, czy J. F. wykonywała pracę w warunkach podporządkowania pracowniczego. Z wyjaśnień płatnika składek wynika bowiem, że J. F. nie miała określonego czasu pracy zgodnie z kodeksem pracy - czas jej pracy polegał na różnych godzinach rozpoczęcia i zakończenia, co uwarunkowane było potrzebami firmy wynikającymi z konieczności realizacji zamówień kontrahentów. Wynika z tego, że J. F. miała daleko idącą swobodę w określaniu czasu wykonywania pracy, gdy tymczasem stosunek pracy wymaga wyznaczenia przez pracodawcę czasu pracy i miejsca pracy w sposób umożliwiający pracownikowi wykonywanie pracy w stałych rozkładach czasu pracy oraz w wymiarze czasu pracy odpowiadającym wymiarowi zatrudnienia pracownika. Dodatkowo J. F. miała wykonywać pracę w siedzibie płatnika składek, która mieści się w S. przy ul. (...), gdzie sama również jest zameldowana i gdzie zamieszkuje. Pod tym adresem J. F. prowadzi również własną pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie portali internetowych. W ocenie organu rentowego przeprowadzone postępowanie nie wykazało również, aby po stronie płatnika składek zaistniała racjonalna i ekonomiczna potrzeba zatrudnienia pracownika. Zarówno bowiem przed zatrudnieniem J. F., jak i po jej przejściu na zwolnienie lekarskie, C. T. nie zatrudniał pracownika i wszelkie czynności z zakresu obowiązków J. F. wykonywał osobiście. Ponadto obsługą dokumentacji firmy płatnika składek zajmowało się biuro (...). Całokształt powyższych okoliczności, „krótkotrwałość” zatrudnienia J. F. przed dniem powstania niezdolności do pracy, fakt, że J. F. jest siostrą C. T. i została zatrudniona na specjalnie dla niej utworzonym stanowisku pracy świadczą w ocenie organu rentowego o pozornym charakterze umowy o pracę, która nie mogła stanowić podstawy do objęcia J. F. obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników (decyzja z 18 marca 2014r. k.93-101 akt organu rentowego).

Odwołanie od w/w decyzji złożył płatnik składek C. T. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą PPHU (...) z siedzibą w S. przy ul. (...) wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że J. F. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę od 14 sierpnia 2013r. W uzasadnieniu stanowiska płatnik składek wskazał w pierwszej kolejności, że J. F. nie miała swobody w określaniu czasu wykonywania pracy. Świadczyła ona pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, czego nie zmienia fakt, iż pracę wykonywała niejednokrotnie w późnych godzinach wieczornych lub wcześnie rano. To potrzeby pracodawcy i charakter prowadzonej przez niego działalności decydowały o konieczności przygotowania faktur i innych dokumentów w takich właśnie porach. Płatnik składek prowadzi bowiem działalność gospodarczą, w ramach której sprzedaje artykuły spożywcze, w tym „mięso”, którego nie można przechowywać czy składować i ta właśnie okoliczność wymusza konieczność szybkiego wystawienia odpowiednich dokumentów i tym właśnie zajmowała się J. F.. Wbrew twierdzeniom organu rentowego kodeks pracy przewiduje stosowanie zadaniowego czasu pracy. Przy przyjętym przez strony umowy o pracę systemie czasu pracy J. F. nie miała „swobody”, na którą wskazuje organ rentowy. Przeciwnie musiała się liczyć z niedogodnościami polegającymi na konieczności stawiania się w siedzibie pracodawcy niejednokrotnie w bardzo wczesnych godzinach rannych, jak i w późnych godzinach wieczornych w celu sporządzenia koniecznej w danym momencie dokumentacji. Płatnik składek wskazał następnie, że o pozorności stosunku pracy nie może świadczyć tożsamy adres siedziby pracodawcy i zameldowania ubezpieczonej, która również pod tym adresem prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Działalność ubezpieczonej została założona dwa miesiące wcześniej niż działalność płatnika składek i skupia się ona na prowadzeniu lokalnego programu informacyjnego www.wregionie24. pl. (...) to praca mobilna, wykonywana głównie poza siedzibą firmy. Wybór miejsca zameldowania na siedzibę firmy podyktowany był względami praktycznymi. W miejscu zamieszkania, którym wbrew twierdzeniom organu rentowego nie jest tożsamy z miejscem zameldowania, ubezpieczona nie dysponuje pomieszczeniem, które mogłoby zostać wyodrębnione na siedzibę firmy, a ubiegając się o dofinansowanie swojej działalności przez Wojewódzki Urząd Marszałkowski w B. musiała ona spełnić szereg wymogów. Organ rentowy nie wyjaśnił przy tym jak fakt prowadzenia przez dwie osoby działalności gospodarczej pod tym samym adresem, w lokalu stanowiącym własność jeszcze innych osób – rodziców przedsiębiorców, ma świadczyć o pozorności umowy o pracę. W odniesieniu do zarzutu braku racjonalnej i ekonomicznej potrzeby zatrudnienia pracownika płatnik składek wskazał, że prowadzenie działalności gospodarczej rozpoczął w dniu 11 lutego 2013r., a ubezpieczoną zatrudnił w sierpniu 2013r., czyli po upływie 6 miesięcy, w trakcie których osiągnął zaplanowany rozwój firmy, pozyskał odpowiednią liczbę odbiorców i wypracował stały zysk. Dopiero na tym etapie powstała ekonomiczna potrzeba i jednocześnie ekonomiczne warunki do zatrudnienia pracownika. W początkowej fazie działalności płatnik składek był w stanie samodzielnie radzić sobie z realizacją zamówień i kompletowaniem niezbędnej dokumentacji. Wraz z rozwojem firmy wzrosła ilość kontrahentów i co za tym idzie ilość transakcji i kursów oraz dokumentacji do sporządzenia, w tym zarówno dokumentacji handlowej, jak i dokumentów wymaganych przez Powiatowy Inspektorat Weterynaryjny. I właśnie te czynności zostały powierzone do wykonania ubezpieczonej w ramach stosunku pracy. Przeprowadzenie rekrutacji przed zatrudnieniem pracownika nie tylko nie było wymagane przepisami prawa, nie było również celowe. J. F. sama prowadzi działalność gospodarczą i wie jak poprawnie przygotowywać dokumenty, które muszą być dostarczone do klienta. Ponadto jako osoba z grona rodziny cieszy się ona zaufaniem nie tylko płatnika składek jako pracodawcy, ale i właścicieli lokalu – domu, w którym mieści się siedziba pracodawcy. W okresie nieobecności ubezpieczonej w pracy z powodu choroby, w sporządzaniu dokumentacji pomagała płatnikowi składek jego żona, której udzielił w tym celu pełnomocnictwa. Nie zdecydował się on na zatrudnienie innej osoby, gdyż nieobecność J. F. traktował jako przejściową, która miała skończyć się wraz z jej powrotem z urlopu macierzyńskiego z końcem maja 2014r. J. F. świadczyła pracę na rzecz płatnika składek w sposób rzeczywisty, zgodny z poleceniami pracodawcy i przez niego nadzorowany. Do jej obowiązków należało przygotowywanie projektów faktur VAT, rejestrów sprzedaży i zakupu, dokumentacji na potrzeby Powiatowego Inspektoratu Weterynarii, a także ofert handlowych dla kontrahentów, jak również kontaktowanie się z kontrahentami telefonicznie lub osobiście. Zakres obowiązków ubezpieczonej był zasadniczo odmienny od zakresu umowy zawartej przez płatnika składek z biurem rachunkowym prowadzonym przez D. R.. Wszystkie te okoliczności nakazują w ocenie płatnika składek zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że J. F. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę od 14 sierpnia 2013r. (odwołanie k.2-6).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.7-10).

Ubezpieczona J. F. wezwana do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej (postanowienie z 19 stycznia 2015r. k.18 akt sprawy) przyłączyła się do odwołania płatnika składek (protokół rozprawy z 20 marca 2015r. k.29v i k.34v – godzina 1 minuta 50 nagrania).

Sąd ustalił, co następuje:

Płatnik składek C. T. od 11 lutego 2013r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą PPHU (...) z siedzibą w S. przy ul. (...). Pod adresem tym znajduje się zabudowana nieruchomość zamieszkana przez rodziców płatnika składek. Przedmiotem działalności prowadzonej przez płatnika składek jest sprzedaż hurtowa mięsa i wyrobów z mięsa (wydruk z Centralnej Ewidencji (...) o Działalności Gospodarczej k.5 akt organu rentowego). Płatnik składek prowadzi hurtową sprzedaż mięsa. Nie prowadzi sklepu ani hurtowni. Płatnik składek kupuje mięso od odbiorców, którymi są producenci mięsa, zakłady mięsne i duże hurtownie i od razu – bez przechowywania produktu – sprzedaje je swoim kontrahentom, którymi są głównie sklepy. Funkcjonuje to w ten sposób, że płatnik składek zbiera zamówienia od swoich kontrahentów na dany dzień i tego dnia – we wczesnych godzinach rannych około 4-5 rano dokonuje zakupu towaru u producentów mięsa. Wraz z zakupem towaru otrzymuje faktury zakupowe. Z uwagi na to, że płatnik składek nie przechowuje zakupionego towaru, tego samego dnia – zaraz po zakupie - przygotowuje faktury sprzedażowe dla swoich kontrahentów i rozwozi towar do tychże kontrahentów. Od początku działalności płatnik składek samodzielnie wykonywał wszystkie czynności, zarówno te związane zakupem i sprzedażą towaru (odbiorem towaru od producentów i rozwiezieniem go do odbiorców), jak i te związane z prowadzeniem dokumentacji – wystawianiem faktur sprzedażowych, prowadzeniem rejestru zakupów i sprzedaży dla inspekcji weterynaryjnej i inne. Na początkowym etapie działalności w ciągu jednego dnia płatnik składek odbierał średnio jedną fakturę zakupową i wystawiał dwie - trzy faktury sprzedaży. W wystawianiu faktur i prowadzeniu innej dokumentacji pomagała mu siostra J. F., która dwa miesiące wcześniej (przed płatnikiem składek) w dniu 1 grudnia 2012r. rozpoczęła własną działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu lokalnego portalu informacyjnego z siedzibą w S. przy ul. (...) (wydruk z Centralnej Ewidencji (...) o Działalności Gospodarczej k.77 akt organu rentowego). Z upływem czasu ilość kontrahentów płatnika składek zwiększała się, a wraz z nią ilość otrzymywanych i wystawianych dokumentów handlowych z 2-3 faktur na początku działalności do 8-10 faktur dziennie. Z uwagi na to, że po zakupie towaru, a przed jego dalszą sprzedażą płatnik składek zobowiązany był wystawić dokument przyjęcia oraz faktury sprzedażowe, do czego wykorzystywał program WF-MAG zainstalowany w siedzibie firmy, każdorazowo po zakupie towaru zmuszony był wracać do siedziby firmy i przed wyjazdem do kontrahentów wystawiać w/w dokumenty. Wraz ze zwiększeniem ilości obrotów i tym samym wystawianych dokumentów sytuacja ta stawała się mało dogodna dla płatnika składek, a także wymagała większego zaangażowania czasu i dyspozycyjności ze strony siostry płatnika, która pomagała mu dotychczas doraźnie na zasadzie pomocy rodzinnej. W tych okolicznościach płatnik składek zdecydował się zatrudnić J. F. w ramach umowy o pracę na stanowisku pracownika biurowego (zeznania płatnika składek C. T. k.34v – nagranie od godziny 1 minuty 34 do godziny 1 minuty 40 i k.29v-30v – nagranie od minuty 3 do 30 oraz zeznania ubezpieczonej J. F. k.34v – nagranie od godziny 1 minuty 41 do godziny 1 minuty 46 i k.30v-31v – nagranie od minuty 30 do 54).

Umowa o pracę między płatnikiem składek a ubezpieczoną J. F. została zawarta w dniu 14 sierpnia 2013r., w tym też dniu, zgodnie z umową, ubezpieczona miała rozpocząć pracę. Stanowisko pracy ubezpieczonej określone zostało jako pracownik biurowy, a miejsce wykonywania pracy określono w siedzibie firmy płatnika składek ,tj. w S. przy ul. (...). Ubezpieczona zatrudniona została w pełnym wymiarze czasu pracy, w tym miejscu strony umowy użyły określenia „elastyczne godziny pracy”. Wynagrodzenie ubezpieczonej określone zostało na 2 300 złotych brutto miesięcznie. Zgodnie z zakresem obowiązków stanowiącym załącznik do umowy o pracę do obowiązków ubezpieczonej na stanowisku pracownika biurowego należało wystawianie faktur sprzedaży, przyjmowanie faktur zakupu, współpraca z biurem rachunkowym polegająca na terminowym dostarczaniu dokumentów, sprawdzanie kompletności dokumentów, monitorowanie rozrachunków z kontrahentami, regularne prowadzenie rejestrów zakupów i sprzedaży, przygotowywanie dokumentów dla Powiatowej Inspekcji Weterynaryjnej oraz wykonywanie innych obowiązków zleconych przez płatnika składek (umowa o pracę z 14 sierpnia 2013r. i załącznik do umowy w postaci zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności – w kopercie na k.23 akt sprawy). Zgodnie z postanowieniami umowy o pracę, w dniu 14 sierpnia 2013r. ubezpieczona przystąpiła do pracy, przechodząc uprzednio wstępne badanie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku pracownika biurowego oraz szkolenie z zakresu BHP (zaświadczenie lekarskie z 1 sierpnia 2013r. i karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP z 14 sierpnia 2013r. - w kopercie na k.23 akt sprawy). Zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczona wykonywała swoją pracę w siedzibie firmy płatnika składek w S. przy ul. (...) w wydzielonym na potrzeby biura lokalu (pokoju). Na nieruchomości tej parkowane były również samochody wykorzystywane przez płatnika w prowadzonej działalności. Czas pracy ubezpieczonej w ciągu dnia podzielony była na dwa etapy. Ubezpieczona rozpoczynała pracę o godzinie 5 rano. Po przyjściu do biura wystawiała faktury sprzedażowe. Informacje potrzebne do wystawienia faktury ,tj. nabywcę, ilość i wartość towaru wystawiała na podstawie danych przekazanych jej telefonicznie przez płatnika składek, który w tym czasie jeździł do producentów po odbiór mięsa. Następnie wystawione faktury przekazywała płatnikowi składek, który z towarem udawał się do swoich kontrahentów. Po wystawieniu faktur i przekazaniu ich płatnikowi składek ubezpieczona wykonywała inne czynności – uzupełniała materiały biurowe, kontaktowała się z biurem rachunkowym, kontaktowała się z kontrahentami płatnika składek w celu odbioru faktur, czy uregulowania płatności. Rano ubezpieczona pracowała przez 4 godziny. Następnie stawiała się w siedzibie firmy płatnika składek w godzinach popołudniowych, kiedy płatnik składek wracał od kontrahentów. Wówczas ubezpieczona odbierała od niego faktury, segregowała je, uzupełniała dane w rejestrze zakupu i sprzedaży i wykonywała inne zlecone przez niego czynności. Pracę tę wykonywała przez kolejne 4 godziny. Łącznie pracowała przez 8 godzin dziennie. Codziennie rano ubezpieczona podpisywała listę obecności. W materiały biurowe firma płatnika składek zaopatrywała się w firmie (...) w S.. Firma ta dostarczyła również płatnikowi składek oprogramowanie w postaci programu WF-MAG do obsługi systemu sprzedaży i obrotu magazynowego. W firmie tej płatnik składek i ubezpieczona przeszli szkolenie z zakresu obsługi tego programu. Płatnik składek ma zawartą z D. R., prowadzącą działalność gospodarczą w postaci biura rachunkowego z siedzibą w S., umowę o obsługę rachunkową prowadzonej działalności. D. R. księguje dostarczane jej dokumenty handlowe, sprawdza je pod względem rachunkowym i sporządza dokumentację do Urzędu Skarbowego. Sporządza również deklaracje do ZUS, a także listy obecności i listy płac dot. ubezpieczonej jako pracownika. Ubezpieczona wykonywała opisaną pracę do 3 listopada 2013r. Od 4 listopada 2013r. do 21 lutego 2014r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim. Przyczyną niezdolności do pracy była ciąża. W dniu 22 lutego 2014r. ubezpieczona urodziła dziecko (kopie list obecności ubezpieczonej – w aktach organu rentowego, oświadczenie właściciela firmy (...) w S. z 16 marca 2015r. o przeszkoleniu J. F. w zakresie obsługi systemu sprzedaży i obrotu magazynowego WF-MAG START firmy (...) – w kopercie na 28 akt sprawy, przykładowe dokumenty sporządzone przez ubezpieczoną w okresie zatrudnienia u płatnika składek przed 4 listopada 2013r. w postaci wydruków z rejestru zakupów i sprzedaży VAT, wydruki dokumentów pt.: „Dokument przyjęcia” i „Dokument wydania”, kopie faktur przygotowanych przez ubezpieczoną, kopie rejestru zakupu i sprzedaży – w aktach organu rentowego, zeznania świadków: W. W. k.32-32v – nagranie od godziny 1 minuty 3 do godziny 1 minuty 8, P. D. k.32v – nagranie od godziny 1 minuty 8 do godziny 1 minuty 12, M. R. k.32v-33 – nagranie od godziny 1 minuty 13 do godziny 1 minuty 18, K. S. k.33 – nagranie od godziny 1 minuty 18 do godziny 1 minuty 23, D. R. k.33-33v – nagranie od godziny 1 minuty 23 do godziny 1 minuty 33 oraz zeznania płatnika składek C. T. k.34v – nagranie od godziny 1 minuty 34 do godziny 1 minuty 40 i k.29v-30v – nagranie od minuty 3 do 30 i zeznania ubezpieczonej J. F. k.34v – nagranie od godziny 1 minuty 41 do godziny 1 minuty 46 i k.30v-31v – nagranie od minuty 30 do 54).

Od czerwca 2014r. ubezpieczona powróciła do pracy u płatnika składek i pracuje u niego do chwili obecnej wykonując wyżej opisaną pracę. Od 2007r. ubezpieczona nie mieszka w S. przy ul. (...). Wraz z mężem i dzieckiem mieszka w S. przy ul. (...). Ubezpieczona jest z wykształcenia magistrem polonistyki o specjalności edytorstwo. Przed zatrudnieniem u płatnika składek pracowała jako dziennikarz w lokalnym tygodniku. Od grudnia 2012r. prowadzi wskazaną wyżej działalność gospodarczą w postaci lokalnego portalu informacyjnego. Czynności związane z prowadzeniem portalu – umieszczeniem informacji na portalu wykonuje poza godzinami pracy u płatnika składek. Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności ubezpieczona podlega ubezpieczeniom społecznym. W okresie od 24 października 2012r. do 31 stycznia 2013r. ubezpieczona ukończyła szkolenie w zakresie „Profesjonalna obsługa sekretariatu”. W okresie 7-miesięcznej nieobecności ubezpieczonej, w przygotowaniu dokumentacji pomagała składnikowi składek jego żona (zaświadczenie z 31 stycznia 2013r. o ukończeniu przez ubezpieczoną szkolenia „Profesjonalna obsługa sekretariatu” w ramach programu Kapitał ludzki – w kopercie na k.28, dokumenty sporządzone przez ubezpieczoną w okresie zatrudnienia u płatnika składek po przerwie w związku z urodzeniem dziecka ,tj. od czerwca 2014r. w postaci wydruków z rejestru zakupów i sprzedaży VAT, wydruków dokumentów pt.: „Dokument przyjęcia” i „Dokument wydania”, kopii faktur przygotowanych przez ubezpieczoną, kopii rejestru zakupu i sprzedaży, a także kopie list obecności i list płac poczynając od czerwca 2014r. - w kopercie na k.28 akt sprawy, zeznania ubezpieczonej k.34v – nagranie od godziny 1 minuty 41 do godziny 1 minuty 46 i k.31v – nagranie od minuty 53 do 54, zeznania płatnika składek k.34 – nagranie od godziny 1 minuty 34 do godziny 1 minuty 40 i k.30-30v – nagranie od minuty 22 do 30).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika składek C. T. okazało się uzasadnione i skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że J. F. podlega od 14 sierpnia 2013r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z C. T. w dniu 14 sierpnia 2013r.

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013r., poz.1442 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Z kolei art.11 ust.1 w/w ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy, wreszcie w myśl art.12 ust.1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wbrew ustaleniom organu rentowego J. F. podlega w/w ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę od 14 sierpnia 2013r. u płatnika składek C. T.. W przekonaniu Sądu nieuzasadnione okazało się stwierdzenie organu rentowego, że umowa o pracę między płatnikiem składek a ubezpieczoną zawarta została dla pozoru ,tj. bez rzeczywistego zamiaru jej wykonywania, a jedynie dla uzyskania bezpodstawnie świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą, a następnie macierzyństwem. Wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy kierował się przede wszystkim faktem bliskiej relacji rodzinnej istniejącej między płatnikiem składek a ubezpieczoną (rodzeństwo) oraz tym, że niedługo po zawarciu umowy o pracę – niespełna 3 miesiące później – ubezpieczona przerwała wykonywanie pracy w związku z czasową niezdolnością do jej wykonywania, co z kolei miało związek z tym, że ubezpieczona była w ciąży. Takie stanowisko organu rentowego nie zasługiwało na aprobatę, gdyż nie uwzględniało szeregu istotnych okoliczności sprawy. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że przepisy prawa nie zakazują zatrudniania rodzeństwa, a jak słusznie zauważył płatnik składek decyzja o zatrudnieniu siostry, a nie innej – obcej osoby, była w jego sytuacji naturalna i wynikała z tego, że miał do niej zaufanie, a ponadto już wcześniej służyła mu ona pomocą w sprawach związanych z działalnością gospodarczą, w tym przy wystawianiu dokumentacji. Trafnie zauważył płatnik składek, że przepisy prawa nie obligują do przeprowadzania rekrutacji pracowników z określonego grona osób np. spośród osób poszukujących pracy i zarejestrowanych w urzędzie pracy. Niezasadne są twierdzenia organu rentowego, że ubezpieczona nie miała kwalifikacji do wykonywania pracy na stanowisku pracownika biurowego. Z ustaleń Sądu wynika, że ubezpieczona ma wykształcenie wyższe – jest magistrem polonistyki. Nie ulega wątpliwości, że zakres obowiązków pracownika biurowego nie jest przedmiotem wiedzy nabywanej w toku studiów na kierunku filologia polska, niemniej osoba z wykształceniem wyższym z pewnością jest w stanie wykonywać po odpowiednim przyuczeniu czynności polegające na wystawianiu dokumentów w postaci faktur VAT, dokumentów przyjęcia, czy wydania. Jak ustalił Sąd, w styczniu 2013r., a zatem przed podjęciem pracy u płatnika składek, ubezpieczona ukończyła szkolenie pt. Profesjonalna obsługa sekretariatu, ponadto od grudnia 2012r. prowadziła ona własną działalność gospodarczą. W tych okolicznościach nie można mieć wątpliwości, że z punktu widzenia potrzeb płatnika składek, ubezpieczona była właściwą osoba do zatrudnienia. Całkowicie nieuprawnione jest wskazywanie przez organ rentowy faktu ciąży ubezpieczonej i związanej z tym krótkotrwałości zatrudnienia (przed wydaniem zaskarżonej decyzji) jako argumentu mającego przemawiać za ustaleniem, że umowa o pracę zawarta między ubezpieczoną a płatnikiem składek była umową pozorną. Należy podkreslić, że kobieta w ciąży, jak każda inna osoba, ma prawo do zatrudnienia i oceny okoliczności zatrudnienia takiej osoby w kontekście tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi można dokonywać jedynie przez pryzmat tego, czy zawarta umowa była wykonywana ,tj. czy pracownik – tu ubezpieczona, rzeczywiście świadczył pracę, a jeżeli nie to czym było to spowodowane i czy były to przyczyny obiektywne, czy też innej natury. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wbrew twierdzeniom organu rentowego ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika składek od chwili zawarcia umowy w dniu 14 sierpnia 2013r. do 3 listopada 2013r., po czym nastąpiła przerwa spowodowana względami obiektywnymi – stanem zdrowia ubezpieczonej, a następnie urodzeniem dziecka, po której to przerwie, od czerwca 2014r. ubezpieczona powróciła do pracy. Na fakt wykonywania przez ubezpieczoną pracy wskazują nie tylko spójne i logiczne zeznania płatnika składek i ubezpieczonej, ale obiektywne dowody jakimi są dokumenty handlowe i inne przez nią sporządzane (faktury VAT, rejestry zakupu i sprzedaży, dokumenty przyjęcia i wydania) oraz zeznania świadków w osobach kontrahentów płatnika składek i D. R. świadczącej na rzecz płatnika składek usługi rachunkowe, które - co słusznie zauważył płatnik składek – są zasadniczo odmienne od zakresu obowiązków ubezpieczonej na stanowisku pracownika biurowego. Z zeznań tych świadków, będących osobami obcymi dla płatnika składek i ubezpieczonej, a zatem niezainteresowanymi wynikiem sprawy, wynika, że świadkowie zetknęli się z ubezpieczoną jako pracownikiem płatnika składek w ramach swoich obowiązków pracowniczych lub prowadzonej działalności i miało to miejsce np. przy przekazywaniu dokumentacji lub środków pieniężnych za dostarczony towar. Przeprowadzone dowody wykazały również, że po stronie płatnika składek zaistniała potrzeba zatrudnienia pracownika, przy czym ustalenia tego nie podważa fakt, że przez pierwsze sześć miesięcy prowadzenia działalności płatnik składek nie zatrudniał żadnej osoby. Każda działalność, a szczególnie ta wykonywana jednoosobowo wymaga czasu na „rozkręcenie” - zdobycie i utrzymanie kontrahentów. Dopiero z upływem miesięcy dochodzi do ugruntowania kontaktów i ich poszerzenia. Dlatego nie budzą wątpliwości co do wiarygodności zeznania płatnika składek, z których wynika, że dopiero po upływie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności, wobec coraz większej ilości dokumentacji zdecydował się na zatrudnienie ubezpieczonej. Zaistniałej w tym zakresie potrzeby nie przekreśla fakt, że wcześniej ubezpieczona jako siostra pomagała płatnikowi w prowadzeniu dokumentacji. Coraz większa ilość dokumentacji do sporządzenia oraz niedogodności związane z koniecznością dość wczesnego rozpoczynania pracy spowodowały, że płatnik składek i ubezpieczona, mimo iż są rodzeństwem, zdecydowali się na zawarcie umowy o pracę. Niczym niepoparte pozostało stwierdzenie organu rentowego, że istnieją wątpliwości co do tego, czy ubezpieczona wykonywała i wykonuje nadal pracę w warunkach podporządkowania pracowniczego. Przeprowadzone dowody pozwoliły na ustalenie, że ubezpieczona wykonuje pracę na rzecz płatnika składek jako pracodawcy pod jego kierownictwem i w miejscu oraz w czasie przez niego wskazanym za odpowiednim wynagrodzeniem – art.22§1 kp. Miejsce pracy ubezpieczonej znajduje się w siedzibie płatnika składek, a zatem w miejscu, które on sam wskazał i oceny tej nie zmienia fakt, że siedziba płatnika składek znajduje się w domu rodzinnym płatnika i ubezpieczonej (w którym oboje od dłuższego czasu nie mieszkają). Czas pracy ubezpieczonej wynika zaś ze specyfiki działalności płatnika składek, który rozpoczyna swoje codzienne typowe czynności we wczesnych godzinach rannych, co determinuje godziny pracy ubezpieczonej. Nie można zatem uznać, aby ubezpieczona swobodnie kształtowała czas wykonywania przez siebie pracy. Jak wynika z przedstawionych wcześniej ustaleń Sądu czas pracy ubezpieczonej był podyktowany specyfiką działalności prowadzonej przez płatnika składek. Wniosku tego nie podważa samo użyte w umowie o pracę określenie o elastycznych godzinach pracy. Kończąc wskazać należy, że rodzaj prowadzonej przez ubezpieczoną działalności gospodarczej (prowadzenie lokalnego portalu informacyjnego) nie uniemożliwiał ubezpieczonej wykonywania pracy w ramach przedmiotowego stosunku pracy.

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd na podstawie art.477 14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu Sąd na podstawie art.98§1 i 3 kpc zasądził od organu rentowego na rzecz płatnika składek kwotę 60 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Dorota Malewicka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Osoba, która wytworzyła informację:  Katarzyna Antoniak
Data wytworzenia informacji: