Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st.sekr.sąd. Marzena Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania M. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 31 marca 2015 r. Nr (...)

w sprawie M. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 558/15 UZASADNIENIE

Decyzją z 31 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił M. O. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a ponadto będąc członkiem otwartego funduszu emerytalnego nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. O. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że nie ma możliwości przedłożenia świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach, ale wykonywanie pracy w takich warunkach mogą potwierdzić świadkowie (odwołanie k.1 akt sprawy). Jednocześnie, w dacie złożenia odwołania – w dniu 15 kwietnia 2015r. wpłynęło do organu rentowego oświadczenie M. O. o przekazanie na dochody budżetu państwa środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym (wniosek z 15 kwietnia 2015r. k.19 akt emerytalnych).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. O. w dniu 11 października 2014r. ukończył 60-ty rok życia. Następnie, w dniu 9 marca 2015r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 9 marca 2015r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat, 4 miesięcy i 21 dni, z czego okresy składkowe stanowią 24 lata, 10 miesięcy i 3 dni, a okresy nieskładkowe 6 miesięcy i 18 dni. Ponadto organ rentowy stwierdził, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu pracy w szczególnych warunkach decyzją z 31 marca 2015r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 31 marca 2015r. k.18 akt emerytalnych).

Pierwsze zatrudnienie ubezpieczony podjął Spółdzielni (...) w W. w dniu 1 września 1971r. i zatrudnienie to trwało do 28 lutego 1983r. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 10 września 2003r. k.4 akt rentowych). W chwili rozpoczęcia zatrudnienia ubezpieczony był uczniem (...) Szkoły Zawodowej w W., w której uczył się zawodu mechanika pojazdów samochodowych. Świadectwo ukończenia szkoły uzyskał w dniu 1 marca 1975r. (kopia świadectwa szkolnego na k.23-24 akt sprawy). W okresie nauki w szkole ,tj. od 1 września 1971r. do 31 lipca 1974r. ubezpieczony był zatrudniony w powyższej Spółdzielni na stanowisku ucznia zawodu. Jako uczeń zawodu w pierwszym roku nauki ubezpieczony pracował przez 2 dni w tygodniu, w drugim roku nauki przez 3 dni w tygodniu, a w trzecim roku nauki przez 5 dni w tygodniu, a 1 dzień uczył się w szkole (zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 do 53). Od 1 sierpnia 1974r. zatrudniony został na stanowisku mechanika samochodowego. Dokonywał wówczas napraw samochodów. Pracował przeważnie na zewnątrz, napraw podwozia dokonywał leżąc na ziemi (wpis w legitymacji ubezpieczeniowej k.11v-12 akt o ustalenie kapitału początkowego, zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 i i k.39v – nagranie od minuty 1 do 5). W okresie od 22 kwietnia 1975r. do 5 kwietnia 1977r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową (książeczka wojskowa – w kopercie na k.44 akt sprawy). Po powrocie do pracy po odbyciu służby wojskowej ubezpieczony zatrudniony został na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i na stanowisku tym pracował do końca zatrudnienia w powyższej Spółdzielni, a zatem do 28 lutego 1983r.

Z dniem 1 marca 1983r. ubezpieczony zatrudniony został w (...) Spółdzielni (...) w W. i zatrudnienie to trwało do 31 grudnia 1985r. Ubezpieczony zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego – brygadzisty (świadectwo pracy z 31 grudnia 1985r. k.6 akt rentowych). W ramach tego zatrudnienia ubezpieczony rozdzielał prace między pozostałych mechaników, ponadto dokonywał napraw samochodów – napraw skrzyni biegów, mostów, resorów. W większości prace wykonywał na zewnątrz na leżankach zbijanych z drewna (zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48, k.40 – nagranie od minuty 9 do 12 i k.40v – nagranie od minuty 21 do 23).

Następnie, na zasadzie porozumienia między zakładami pracy w związku z reorganizacją transportu mleczarskiego, od 1 stycznia 1986r. ubezpieczony zatrudniony został w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w S. Zakładzie (...) w W.. Zatrudnienie to trwało do 7 grudnia 1989r., a zatem przez 3 lata, 11 miesięcy i 7 dni, a ubezpieczony zatrudniony był na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony (świadectwo pracy z 12 stycznia 1990r. k.9 akt rentowych). Następnie, w związku z kolejną reorganizacją transportu mleczarskiego, od 8 grudnia 1989r., a zatem na zasadzie ciągłości zatrudnienia, ubezpieczony zatrudniony został w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Spółdzielni (...) w W.. Zatrudnienie to trwało do 25 maja 1992r., a zatem przez 2 lata, 5 miesięcy i 19 dni, a ubezpieczony zatrudniony był na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony (świadectwo pracy z 3 czerwca 1992r. k.11 akt rentowych).

Pracując w Spółdzielni (...) w W. – od chwili powrotu z wojska ,tj. od 6 kwietnia 1977r. do 28 lutego 1983r., a następnie w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w S. Zakładzie (...) w W. od 1 stycznia 1986r. do 7 grudnia 1989r. i dalej, na zasadzie ciągłości zatrudnienia, od 8 grudnia 1989r. do 25 maja 1992r. w (...) Spółdzielni (...) w W. i wykonując pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ubezpieczony jeździł samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony typu cysterna i przewoził mleko. W ramach wykonywanej pracy ubezpieczony odbierał mleko ze zlewni znajdujących się na obsługiwanym terenie i przywoził je do Spółdzielni (...) w W.. Ubezpieczony obsługiwał określone trasy, w ciągu dnia odbierał mleko średnio z 5 zlewni. Po przyjeździe do zlewni ubezpieczony uczestniczył w przepompowywaniu mleka do cysterny. Przepompowanie mleka z jednej zlewni do cysterny trwało od 20 do 30 minut. Po odebraniu mleka ze wszystkich zlewni ubezpieczony wracał z pełną cysterną do Spółdzielni (...), gdzie zdawał mleko. Zdawanie mleka w Spółdzielni trwało - w zależności od oczekujących kierowców - od około 1 godziny do 2 godzin. Pracę polegającą na odbieraniu mleka ze zlewni ubezpieczony rozpoczynał o godzinie 5 lub 6 rano, a kończył po zdaniu mleka w Spółdzielni około godziny 13-14. Około 1/3 czasu pracy przy odbieraniu mleka zajmowało przepompowywanie mleka z poszczególnych zlewni do cysterny oraz z cysterny do zbiornika w Spółdzielni. Po zwiezieniu mleka ze zlewni ubezpieczony niejednokrotnie otrzymywał polecenie wyjazdu z tzw. „przerzutami”, kiedy to nadmiar mleka był przewożony do innych Spółdzielni (...) – np. do K., O., B.. Wyjazdy te odbywały się głównie w ramach godzin nadliczbowych. Ubezpieczony wracał z tras z „przerzutami” w późnych godzinach wieczornych. W okresie zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w W. od 8 grudnia 1989r. do 25 maja 1992r. przez pewien okres ubezpieczony jeździł z tzw. dostawami to znaczy przewoził artykuły mleczarskie do sklepów, przy czym rozładunkiem i załadunkiem zajmowali się konwojenci (zeznania świadków: A. D. k.41 – nagranie od minuty 27 do 37 i K. D. k.41v – nagranie od minuty 37 do 45 oraz zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 do 57 i k.39v-40v – nagranie od minuty 1 do 23)

Po rozwiązaniu stosunku pracy z (...) Spółdzielnią (...) w W. – do 31 grudnia 1994r. ubezpieczony prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą (decyzja Burmistrza Miasta W. z 2 stycznia 1995r. o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej k.15 akt rentowych).

W okresie od 1 kwietnia 1996r. do 30 września 1996r., a zatem przez 5 miesięcy, ubezpieczony zatrudniony był w firmie (...)-D. z siedzibą w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z 23 października 1996r. k.17 akt rentowych). W okresie tego zatrudnienia ubezpieczony kierował samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Przewoził wówczas płytę meblową z fabryki w E. do odbiorców na terenie całej Polski. Jeździł sam, czynności załadunku i rozładunku dokonywali pracownicy odpowiednio producenta i odbiorcy (zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 i k.40-40v – nagranie od minuty 17 do 19).

W okresie od 1 listopada 1996r. do 15 września 1997r., a zatem przez 10 miesięcy i 15 dni, ubezpieczony zatrudniony był w Zakładzie (...) z siedzibą w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z 1 września 1997r. k.18 akt rentowych i kopie z akt osobowych k.21-27 akt sprawy). W okresie tego zatrudnienia ubezpieczony kierował samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Przewoził palety z Polski do Niemiec. Przeważnie jeździł sam, a niekiedy ze zmiennikiem (zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 i k.40v – minuta 19 nagrania).

Następnie, w okresie od 1 grudnia 1997r. do 30 maja 1998r., a zatem przez 6 miesięcy, ubezpieczony zatrudniony był w Zakładzie Usług (...) z siedzibą w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy (świadectwo pracy z 30 maja 1998r. k.19 akt rentowych i umowy o pracę – w kopercie na k.38 akt sprawy). W okresie tego zatrudnienia ubezpieczony kierował samochodem ciężarowym marki K. o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Przewoził wówczas miał węglowy ze (...) do W.. Jeździł sam (zeznania ubezpieczonego k.42 – nagranie od minuty 48 i k.40v – nagranie od minuty 19 do 21).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. O. podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek oraz spełnił przesłankę ogólnego stażu ubezpieczenia.

Ubezpieczony podnosił, że posiada 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, którą to pracę wykonywał na rzecz Spółdzielni (...) w W. – po odbyciu służby wojskowej ,tj. od 6 kwietnia 1977r. do 28 lutego 1983r., a następnie na rzecz Wojewódzkiego Związku Spółdzielni (...) w S. - Zakład (...) w W. od 1 stycznia 1986r. do 7 grudnia 1989r. oraz na rzecz (...) Spółdzielni (...) w W. od 8 grudnia 1989r. do 25 maja 1992r. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe potwierdziło, że we wskazanych okresach, które łącznie stanowią 12 lat, 1 miesiąc i 19 dni ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Okoliczność ta nie była jednak wystarczająca do ustalenia, że w okresie tym ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach, a to z uwagi na niespełnienie wymaganej przesłanki, aby praca polegająca na kierowaniu w/w pojazdami była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z ustaleń Sądu opartych na spójnych zeznaniach świadków w osobach współpracowników ubezpieczonego oraz z zeznań samego ubezpieczonego wynika, że w w/w okresach ubezpieczony jeździł samochodem typu cysterna do przewozu mleka, a jego praca polegała na przewożeniu mleka do zakładu pracy po jego uprzednim odebraniu ze zlewni. Taki system pracy powodował, że w ciągu dnia pracy ubezpieczony nie tylko kierował samochodem, ale również brak udział w przepompowywaniu mleka z poszczególnych zlewni do cysterny i z cysterny do zbiornika w Spółdzielni (...), co powodowało, że te inne czynności zajmowały ubezpieczonemu co najmniej 1/3 czasu jego pracy. I właśnie ta okoliczność nie pozwala na uznanie, aby ubezpieczony we wskazanym okresie wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Ustaleń tych nie zmienia okoliczność, że niejednokrotnie po wykonaniu powyższej pracy ubezpieczony był jeszcze kierowany do przewożenia tzw. przerzutów ,tj. nadwyżki mleka do innych mleczarni. Czynności te wykonywał bowiem po wykonaniu stałych obowiązków – w godzinach popołudniowych. Ponadto wyjazdy z tzw. przerzutami również obejmowały czas związany z przepompowaniem odwirowanego mleka z powrotem do cysterny na samochodzie – w W., a po dowiezieniu na miejsce „przerzutu” przepompowanie go do zbiornika znajdującego się na miejscu.

Z zeznań ubezpieczonego wynika, że pracując w (...) Spółdzielni (...) w W. – od 8 grudnia 1989r. do 25 maja 1992r. nie tylko odbierał mleko (w opisanym wyżej systemie), ale jeździł z tzw. dostawami ,tj. rozwoził gotowe produkty mleczne do sklepów. Pracę polegającą na przewożeniu towarów – tu już przemysłowych (płyt meblowych, palet i miału) ubezpieczony wykonywał również w trakcie zatrudnienia u J. D. (od 1 kwietnia 1996r. do 30 września 1996r.), u J. B. (od 1 listopada 1996r. do 15 września 1997r.) i u R. P. (od 1 grudnia 1997r. do 30 maja 1998r.) - vide: ustalenia faktyczne. Przyjmując, że we wszystkich tych okresach (również w OSM) ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach wynosi 4 lata, 3 miesiące i 2 dni (2 lata, 5 miesięcy i 19 dni + 5 miesięcy + 10 miesięcy i 15 dni + 6 miesięcy) zamiast wymaganych 15 lat.

Kończąc wskazać jeszcze należy, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie podlega zaliczeniu okres pracy ubezpieczonego w Spółdzielni (...) w W. w charakterze mechanika samochodowego od 1 września 1971r. do 5 kwietnia 1977r. (w tym okres nauki zawodu i zasadniczej służy wojskowej) oraz okres pracy w tym samym charakterze – mechanika samochodowego - brygadzisty podczas pierwszego zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w W. trwającego od 1 marca 1983r. do 31 grudnia 1985r. (vide: ustalenia faktyczne).

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc, Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego.