Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2015r. w S.

odwołania T. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 16 maja 2014 r. Nr (...)- (...)

w sprawie T. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo T. D. do świadczenia przedemerytalnego od 7 maja 2014 roku.

Sygn. akt: IV U 670/14 UZASADNIENIE

Decyzją z 16 maja 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.2 ust.1 pkt 6 oraz ust.3 pkt 1, 2 i 3 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych odmówił T. D. prawa do świadczenia przedemerytalnego z uwagi na brak 34-letniego okresu uprawniającego do emerytury. Organ rentowy podniósł, że do stażu ubezpieczeniowego nie uwzględniono okresu pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców od 21 marca 1975r. do 6 września 1978r., gdyż z uwagi na odległość między gospodarstwem rolnym a szkołą, do której uczęszczała wówczas ubezpieczona, wynoszącą 30 km i związanymi z tymi dojazdami do szkoły oraz konieczność nauki w domu nie jest możliwe, aby ubezpieczona wykonywała stałą pracę w gospodarstwie rolnym nawet w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadto ojciec ubezpieczonej pracował również poza gospodarstwem rolnym, a zatem gospodarstwo to nie stanowiło jedynego źródła utrzymania rodziny.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła T. D. wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu stanowiska podniosła, że decyzja organu rentowego jest dla niej krzywdząca, gdyż wbrew twierdzeniom organu rentowego we wskazanym okresie stale pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców, co potwierdzili wiarygodni świadkowie w osobach sąsiadów przedmiotowego gospodarstwa. W odniesieniu do pracy ojca poza gospodarstwem rolnym ubezpieczona wskazała, że jej ojciec pracował dorywczo poza gospodarstwem rolnym, ale z uwagi na uzależnienie od alkoholu szybko tracił zatrudnienie, a poza tym zarobione pieniądze przeznaczał na alkohol. W związku z taką sytuacją domową jej mama leczyła się na depresję, a na nią jako na najstarszą z rodzeństwa spadały obowiązki związane z pracą w gospodarstwie. Rano doiła krowy i wyprowadzała je na pastwisko, po czym odwoziła mleko do mleczarni, a po powrocie ze szkoły brała udział w obrządku i wykonywała inne prace. Prace polowe – sianokosy, żniwa, wykopki były wykonywane ręcznie. Rodzice byli biedni i nie mieli sprzętu (odwołanie k.1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumenty przytoczone w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k.2-3).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona T. D. mając ukończony (...)życia, w dniu 6 maja 2014r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne (wniosek o świadczenie przedemerytalne z 6 maja 2014r. k.1 akt o świadczenie przedemerytalne). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że do 31 grudnia 2012r. ,tj. do końca roku poprzedzającego rozwiązanie umowy o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy, co nastąpiło z dniem 31 sierpnia 2013r., ubezpieczona udowodniła okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 31 lat, 1 miesiąc i 7 dni. Rozpatrując uprawnienia do świadczenia organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców od 21 marca 1975r. do 6 września 1978r. z uwagi na trwającą w tym okresie naukę ubezpieczonej w Liceum Zawodowym w M. i związaną z tym konieczność dojazdów do szkoły i nauki w domu, a także z uwagi na to, że ojciec ubezpieczonej pracował również poza gospodarstwem rolnym, co oznacza że gospodarstwo to nie było jedynym źródłem utrzymania rodziny. Wskazując na powyższe, decyzją z 16 maja 2014r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia przedemerytalnego (decyzja z 16 maja 2014r. k.25 akt o świadczenie przedemerytalne).

Ubezpieczona pozostawała w zatrudnieniu w Publicznej Szkole Podstawowej w P. gmina C.. Zatrudnienie to trwało w okresie od 1 września 1985r. do 31 sierpnia 2013r. i ustało na skutek wypowiedzenia przez pracodawcę z powodu likwidacji zakładu pracy (świadectwo pracy z 31 sierpnia 2013r. k.15 akt o świadczenie przedemerytalne). Od 3 września 2013r. ubezpieczona zarejestrowana jest jako osoba bezrobotna, obecnie bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, który pobierała przez ponad 6 miesięcy – 6-miesięczny okres pobierania zasiłku upłynął w dniu 14 kwietnia 2014r. Od chwili zarejestrowania ubezpieczona nie odmówiła propozycji pracy (zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w M. z 23 kwietnia 2014r. k.21 akt o świadczenie przedemerytalne). Na dzień 31 grudnia 2012r. (koniec roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy) ubezpieczona udowodniła okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 31 lat, 1 miesiąc i 7 dni (zestawienie okresów zatrudnienia k.24 akt o świadczenie przedemerytalne).

Ubezpieczona urodziła się w dniu (...) w S.. Rodzice ubezpieczonej B. i S. małż. C. w latach 70-tych XX wieku byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego na terenie wsi J. i Ł. gmina M. o łącznej powierzchni 5,23 ha. Zamieszkiwali we wsi J.. Własność tego gospodarstwa nabyli w trybie ustawy z 26 października 1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (zaświadczenie Urzędu Miasta i Gminy M. z 24 kwietnia 2014r. k.9 i zaświadczenie Starostwa Powiatowego w M. z 2 maja 2014r. k.10 akt o świadczenie przedemerytalne). Ubezpieczona od urodzenia mieszkała z rodzicami na terenie powyższego gospodarstwa (zaświadczenie o zameldowaniu k.11 akt o świadczenie przedemerytalne). Po ukończeniu szkoły podstawowej, w latach 1974-1978 ubezpieczona kontynuowała naukę w Zespole Szkół Zawodowych Nr (...) w M., gdzie w ramach Liceum Zawodowego uczyła się zawodu elektromechanika urządzeń przemysłowych. Szkołę tę ukończyła w czerwcu 1978r. zdając egzamin dojrzałości (świadectwo ukończenia Liceum Zawodowego k.13-14 akt o świadczenie przedemerytalne). Od ukończenia 16. roku życia – w dniu 21 marca 1975r. do podjęcia pierwszej pracy zawodowej w dniu 7 września 1978r., ubezpieczona łączyła naukę w szkole średniej z pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Na posiadanych gruntach uprawiane było żyto, owies, pszenica, ziemniaki i inne warzywa. W gospodarstwie hodowane były krowy w ilości 3 sztuk, trzoda chlewna w ilości około 10-12 sztuk jednocześnie oraz drób. Był koń wykorzystywany do prac polowych. Odległość ze wsi J. do M., gdzie uczyła się ubezpieczona wynosi 27-28 km. Ubezpieczona dojeżdżała do szkoły autobusem co trwało do 40 minut w jedną stronę. Zajęcia w szkole rozpoczynała o godzinie 8, niekiedy 11. Do domu wracała między godziną 14 a 16. W rozpatrywanym okresie ojciec ubezpieczonej podejmował zatrudnienie również poza rolnictwem. Pracował m.in. jako sanitariusz, pracownik oczyszczalni ścieków, pracownik fizyczny na budowie Z uwagi na uzależnienie od alkoholu często tracił zatrudnienie, a także w niewielkim stopniu uczestniczył w codziennych pracach w gospodarstwie rolnym, które stanowiło główne źródło utrzymania rodziny. W związku z tym szereg codziennych obowiązków w gospodarstwie spadał na matkę ubezpieczonej, która dodatkowo borykała się z problemami zdrowotnymi oraz na ubezpieczoną, która była najstarszym dzieckiem spośród rodzeństwa. Oprócz niej był trzy lata młodszy brat, osiem lat młodsza siostra i drugi o dwanaście lat młodszy brat. W związku z taką sytuacją rodzinną ubezpieczona rano – przed wyjazdem do szkoły - pomagała matce w dojeniu krów, wyprowadzała je na pastwisko, rowerem woziło mleko do zlewni. Następnie po powrocie ze szkoły około godziny 16. przystępowała do dalszej pracy w gospodarstwie rolnym, przygotowywała karmę dla zwierząt, brała udział w wieczornym obrządku i wykonywała inne potrzebne w danej chwili prace w gospodarstwie. Łącznie w ciągu dnia praca ta zabierała ubezpieczonej ponad 4 godziny dziennie. W okresie prac polowych – sianokosy, żniwa, wykopki i w dni wolne od zajęć w szkole praca w gospodarstwie rolnym zabierała ubezpieczonej znacznie więcej czasu - nawet do 10 godzin dziennie. Do zajęć w szkole ubezpieczona przygotowywała się późnym wieczorem (dokumentacja z leczenia matki ubezpieczonej k.9-13 akt sprawy, zeznania świadka B. W. k.20 – nagranie od minuty 16 do 22 oraz zeznania ubezpieczonej k.20v - nagranie od minuty 24 do 27 i k.19v - nagranie od minuty 1 do 14).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie T. D. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.2 ust.1 pkt 6 ustawy 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz.1252 ze zm.) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn. Ponadto, jak stanowi dalej ustęp 3 wskazanego przepisu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ustępie 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania czy ubezpieczona do dnia 31 grudnia 2012r. ,tj. do końca roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy (z dniem 31 sierpnia 2013r.) posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata. Poza sporem pozostaje, że ubezpieczona spełnia pozostałe wymienione wyżej przesłanki nabycia świadczenia przedemerytalnego. Jak wynika z zaskarżonej decyzji organ rentowy uznał za udowodniony przez ubezpieczoną do 31 grudnia 2012r. okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 31 lat, 1 miesiąc i 7 dni. Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania, czy do okresu ubezpieczenia zaliczyć należy okres pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców od ukończenia 16. roku życia ,tj. od 21 marca 1975r. do 6 września 1978r. (od 7 września 1978r. ubezpieczona podjęła pracę zawodową). Organ rentowy stanął na stanowisku, że we wskazanym okresie ubezpieczona ucząc się w szkole średniej w M. nie mogła stale pracować w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze uprawniającym do zaliczenia tego okresu do stażu ubezpieczeniowego. Podniósł, że nie pozwalały na to zarówno dojazdy do szkoły, jak i czas poświęcony na naukę. Ponadto ojciec ubezpieczonej pracował również poza rolnictwem, co oznacza, że gospodarstwo rolne nie stanowiło głównego źródła utrzymania rodziny.

Analizując dokonane w sprawie ustalenia Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko organu rentowego jest niezasadne i nie uwzględnia wszystkich okoliczności sprawy. Poza sporem pozostaje, że nauka w szkole średniej w M. wymagała od ubezpieczonej dojazdów do szkoły i z powrotem. Jednakże odległość dzieląca J. od M. ,tj. około 28 km z pewnością nie jest odległością, która nie pozwalała ubezpieczonej na dojeżdżanie do szkoły i stale wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym. Ze spójnych i logicznych zeznań ubezpieczonej wynika, że dotarcie do szkoły i ze szkoły do domu zabierało jej do 40 minut w jedną stronę, a zatem łącznie niewiele ponad godzinę dziennie. Nie można również zgodzić się z organem rentowym, że czas poświęcony na odrabianie lekcji w domu nie pozwalał ubezpieczonej na stałą pracę w gospodarstwie rolnym. Nauka w liceum zawodowym z pewnością wymagała od ubezpieczonej poświęcenia pewnej ilości czasu na naukę w domu, ale nie była to okoliczność uniemożliwiająca ubezpieczonej stałą pracę w gospodarstwie rolnym, tym bardziej w świetle ustalonej wyżej sytuacji rodzinnej ubezpieczonej i tego, że praca w gospodarstwie rolnym w rozpatrywanym okresie była tak samo ważnym obowiązkiem młodzieży uczącej się jak nauka. Logiczne i wiarygodne są twierdzenia ubezpieczonej, że jako najstarsze dziecko w domu miała obowiązek pomagać w gospodarstwie rolnym, tym bardziej, że ojciec dorabiał poza rolnictwem, a poza tym cierpiał na uzależnienie od alkoholu przez co w mniejszym stopniu angażował się w pracę w gospodarstwie rolnym. Dlatego już rano – przed wyjazdem do szkoły - pomagała matce w obrządku zwierząt i pracę tę kontynuowała po powrocie ze szkoły aż do godzin wieczornych. Okoliczność stałej pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym znajduje potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanego świadka – mieszkańca i sołtysa wsi J.. W świetle powyższego nie ulaga wątpliwości, że praca ubezpieczonej miała istotne znaczenie dla funkcjonowania gospodarstwa rolnego rodziców ubezpieczonej. Wobec powyższego zgodnie z art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd uznał, że okres pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym od 21 marca 1975r. do 6 września 1978r. w wymiarze 3 lata, 5 miesięcy i 16 dni podlega doliczeniu do okresu wymaganego do emerytury, sprawiając że ubezpieczona do dnia 31 grudnia 2012r. legitymuje się wymaganym przez ustawę 34-letnim okresem ubezpieczenia. Kończąc wskazać należy, że zaliczeniu pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym do okresu wymaganego do emerytury nie sprzeciwia się fakt zatrudnienia ojca ubezpieczonej również poza rolnictwem. Przepisy ustawy nie stanowią bowiem w tym zakresie o istnieniu tego rodzaju okoliczności jako negatywnej przesłance zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym do okresu wymaganego do emerytury.

Mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności na podstawie art.477.14§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że T. D. przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego od 7 maja 2014r. ,tj. od dnia następnego po zgłoszeniu wniosku o świadczenie – art.7 ust.1 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.