Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 grudnia 2017 r. w S.

odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 2 sierpnia 2017 r. Nr (...)

i z dnia 24 lipca 2017 r. Nr (...)

w sprawie M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury i o wysokość kapitału początkowego

I. zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 24 lipca 2017 roku Nr (...)i ustala ubezpieczonemu M. B. wysokość kapitału początkowego na datę 1 stycznia 1999 roku na kwotę 83.708,68 złotych (osiemdziesiąt trzy tysiące siedemset osiem złotych i sześćdziesiąt osiem groszy);

II. oddala odwołanie od decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 roku Nr (...).

Sygn. akt IV U 722/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015, poz. 748 j.t.) w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił M. B. prawa do emerytury, albowiem na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Decyzja z dnia 24 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015, poz. 748 j.t.) ustalił M. B. na datę 1 stycznia 1999 r. wysokość kapitału początkowego na kwotę 79 399,10 zł.

Odwołania od w/w decyzji złożył ubezpieczony M. B., wnosząc o ich zmianę. Ubezpieczony wskazał, że został mu źle naliczony kapitał początkowy, gdyż z urlopu bezpłatnego korzystał tylko dwa razy od 01.07.1980 r. do 31.07.1980 r., od 04.08.1980 r. do 20.08.1980 r., ponadto podniósł, że powinien mu zostać zaliczony okres od 01.07.1973 r. do 6.09.1973 r. po ukończeniu (...) dla pracujących, gdyż okres ten został zaliczony przez zakład pracy, nadto wskazał, że w roku 1975 r. pracował od 01.01. do 27.10.1975 r., a od 27.10.1975 r. do 27.10.1977 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową, a po zakończeniu służby wojskowej pracował do końca 1977 r., natomiast organ rentowy nie zaliczył mu wynagrodzeń uzyskanych za okres pracy w 1975 r. i w roku 1977 r. przed i po odbyciu zasadniczej służby wojskowej (odwołania, k. 1, 12 akt sprawy).

Odwołania ubezpieczonego zostały zarejestrowane pod sygnaturami IV U 722/17 i IV U 723/17.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonych decyzjach (odpowiedzi organu rentowego na odwołania, k. 2-4 i k. 13-15 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. B. w dniu (...) ukończył 60 lat. Dnia 11 kwietnia 2017 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy przyjął za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999r. staż ubezpieczeniowy w łącznym wymiarze 23 lat, 10 miesięcy i 8 dni uzupełniony pracą w gospodarstwie rolnym, w tym 16 lat, 9 miesięcy i 28 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

Do stażu ubezpieczeniowego organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu okresów: od 29.07.1971 r. do 31.08.1971 r., od 23.12.1971r. do 08.01.1972 r., od 01.08.1972 r. do 31.08.1972 r., od 01.07.1980 r. do 31.07.1980 r., od 04.08.1981 r. do 20.08.1981 r. – przebywania przez ubezpieczonego na urlopach bezpłatnych, od 01.07.1973r. do 06.09.1973 r., wskazując, że okres ten nie został dostatecznie udowodniony, od 27.10.1975 r. do 27.10.1975 r. wskazując, że za czas niewykonywania pracy przed odbyciem zasadniczej służby wojskowej nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Poza tym do wyliczenia wysokości kapitału początkowego organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu wynagrodzeń z lat 1975-1977 – wskazując, że są to wynagrodzenia z okresu, kiedy ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Z uwagi na brak wymaganego przepisami okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 25 lat na dzień 1 stycznia 1999r. decyzją z 2 sierpnia 2017 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (decyzja z 02.08.2017 r., k. 37 akt emerytalnych).

Natomiast decyzją z dnia 24 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015, poz. 748 j.t.) ustalił M. B. na datę 1 stycznia 1999 r. wysokość kapitału początkowego na kwotę 79 399,10 zł. (decyzja k. 5-6 akt. dot. ustalenia kapitału początkowego).

Od dnia 1 września 1970 r. do 30 czerwca 1973 r. M. B. miał zawartą umowę Przedsiębiorstwem (...) o naukę zawodu (umowa o naukę zawodu – cz. B akt osobowych). W tym czasie w okresach od 29.07.1971 r. do 31.08.1971 r., od 23.12.1971 r. do 8.01.1972r., od 01.08.1972 r. do 31.08.1972 r. przebywał na urlopach bezpłatnych (uwzględnienie wniosków z podpisami ubezpieczonego, których nie kwestionował – cz. B akt osobowych).

Po ukończeniu (...) Szkoły Zawodowej do dnia 7 września 1973r. M. B. przebywał w rodzinnym domu i pomagał matce w gospodarstwie rolnym (okoliczności przyznane przez ubezpieczonego).

Dnia 5 września 1973 r. M. B. zawarł z (...) Oddziałem (...) w W. umowę o pracę z terminem rozpoczęcia pracy od 7 września 1973 r. (umowa o pracę – cz. B akt osobowych). Od dnia 27 października 1975 r. do 17 października 1977 r. M. B. odbywał zasadniczą służbę wojskową. W związku z powrotem do pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej z dniem 2 listopada 1977 r. przydzielony został do pracy na stanowisku magazyniera handlowego II klasy (cz.B akt osobowych). Wynagrodzenie ubezpieczonego w okresie od 01.01.1975 r. do 27 października 1975 r. obliczone na podstawie dokumentacji pracowniczej wynosiło 15 617,70 zł, natomiast za okres od 2 listopada 1977 r. 31.12.1977 r. wynosiło 5700 zł (pismo organu rentowego k. 33).

W okresie od 01.01.1985 r. do 31.12.1988 r. M. B. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników (zaświadczenie k. 7 akt emerytalnych). Z tego okresu organ rentowy do stażu ubezpieczeniowego zaliczył ubezpieczonemu okres od 01.01.1985 r. do 07.01.1987 r. ( 2 lata i 7 dni), natomiast od 08.01.1987 r. do 31.12.1988 r. został ubezpieczonemu zaliczony jako okres składkowy okres zatrudnienia w (...) stacja W. (świadectwo pracy k. 12 akt emerytalnych).

Wysokość kapitału początkowego wyliczona dla M. B. na datę 1 stycznia 1999 r. z uwzględnieniem wynagrodzeń uzyskanych przez wymienionego w roku 1975 i 1977 r. wynosi 83 708,68 zł (projekt decyzji organu rentowego k. 34-35).

Ubezpieczony złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa (oświadczenie zawarte we wniosku o emeryturę, k. 2 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. B. od decyzji z dnia 24.07.2017 r. dotyczącej ustalenia kapitału początkowego zasługiwało na uwzględnienie, natomiast odwołanie od decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 r. podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Odnosząc się do decyzji z dnia 24 lipca 2017 r. należało podzielić stanowisko ubezpieczonego, że organ rentowy błędnie wyliczając wysokość kapitału początkowego nie uwzględnił zarobków uzyskanych przez ubezpieczonego za okres od 01.01.1975 r. do 26.10.1975 r. oraz za okres od 2 listopada 1977 r. do 31.12.1977 r. tj. za okresy przed powołaniem go do odbycia zasadniczej służby wojskowej oraz po powrocie z odbycia tej służby do końca roku 1977 r. Nie budzi wątpliwości, że w powyższych okresach ubezpieczony świadczył pracę i otrzymał za nią wynagrodzenie. Wynagrodzenie uzyskane przez ubezpieczonego w roku 1975 r. zostało obliczone na podstawie angaży znajdujących się w jego aktach osobowych na kwotę 15 617,70 zł, natomiast wynagrodzenie za rok 1977 na podstawie karty wynagrodzenia znajdującej się również w aktach osobowych na kwotę 5700 zł. Po uwzględnieniu powyższych zarobków wysokość kapitału początkowego ubezpieczonego na datę 1 stycznia 1999 r. wynosi 83 708,68zł. Powyższych wyliczeń dokonanych przez organ rentowy w projekcie decyzji sporządzonej na polecenie Sądu ubezpieczony nie kwestionował. W związku z powyższym na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zachodziła podstawa do zmiany decyzji z dnia 24 lipca 2017 r. poprzez ustalenie wysokości kapitału początkowego na datę 1 stycznia 1999 r. w wysokości 83 708,68zł.

Pozostałe zarzuty ubezpieczonego do zaskarżonych decyzji okazały się bezzasadne. Z akta osobowych ubezpieczonego za okres jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) wynika bezspornie, że w okresach kwestionowanych przez ubezpieczonego w odwołaniu tj. od 29.07.1971 r. do 31.08.1971 r., od 23.12.1971 r. do 8.01.1972r., od 01.08.1972 r. do 31.08.1972 r. przebywał on na urlopach bezpłatnych. Ubezpieczony po okazaniu mu na rozprawie pism, z których wynika, że urlopy bezpłatne udzielone zostały mu na jego prośby nie kwestionował swoich podpisów złożonych na nich (k. 25v-26). W okresie zaś od 1 lipca 1973 r. do 6.09.1973 r. ubezpieczony nie był pracownikiem (...), gdyż stosunek pracy został nawiązany dopiero od 7 września 1973 r., co wynika wprost z treści umowy o pracę z dnia 5 września 1973 r., czego również ubezpieczony nie kwestionował.

Odnosząc się do decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 r. odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j.t.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl powołanego wyżej art. 32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art. 27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w ww. wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 powołanego Rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. posiada wymagane przepisami co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek, złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego na dochody budżetu państwa i posiada wymagany 15- letni staż pracy w warunkach szczególnych.

Ostatecznie w toku sprawy ubezpieczony wnosił o zaliczenie mu do wymaganych 25 lat okresów składkowych całego okresu podlegania przez niego ubezpieczeniu społecznemu rolników od 01.01.1985 r. do 31.12.1988r., podnosząc, że skoro zapłacił składki za cały ten okres, chociaż nie musiał bo od 8 stycznia 1987 r. podlegał zatrudnieniu po powinno być to zaliczone. Stanowisko ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Należy zatem podkreślić, że przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresy pracy rolniczej bierze się pod uwagę dopiero po uwzględnieniu wszystkich udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeżeli więc z okresem pracy rolniczej zbiega się jakiś inny okres ubezpieczenia (składkowy lub nieskładkowy), to do nabycia prawa do emerytury/renty zaliczyć należy okres składkowy lub nieskładkowy (wyroki SN: z dnia 3 sierpnia 2000 r., II UKN 665/99, OSNAPiUS 2002, nr 4, poz. 94; z dnia 15 grudnia 2000 r., II UKN 147/00, OSNAPiUS 2002, nr 16, poz. 389; z dnia 19 grudnia 2001 r., II UKN 698/00, OSNPUSiSP 2003, nr 19, poz. 473; z dnia 3 grudnia 2004 r., II UK 59/04, OSNPUSiSP 2005, nr 13, poz. 195; z dnia 8 lutego 2005 r., III AUa 763/04, R. 2005, nr 6). O niedopuszczalności rozszerzającej interpretacji dyspozycji art. 10 ust. 1 zmierzającej do zaliczania w każdym wypadku okresów pracy w gospodarstwie rolnym zamiast wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych w ramach innego ubezpieczenia niż rolnicze wypowiedział się również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 marca 2006 r., I UK 166/05 (LEX nr 375655). W związku z powyższym równoczesne okresy podlegania różnym ubezpieczeniom społecznym nie są sumowane przy obliczaniu okresów wymaganych do ustalenia prawa do świadczeń emerytalnych lub rentowych. Nie ma zatem możliwości zaliczenia ubezpieczonemu podwójnie okresu od 8 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r. raz jako okresu składkowego w związku z zatrudnieniem w (...) stacja W., a drugi raz jako okresu uzupełniającego na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy.

Powyższe powoduje, że ubezpieczony na datę 1 stycznia 1999 r. nie spełnia przesłanki 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych i jego odwołanie od decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 r. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc podlegało oddaleniu.