Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2020 r. w S.

odwołania H. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 17 czerwca 2019 r. Nr (...)

w sprawie H. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję z dnia 22 kwietnia 2014 r. w ten sposób, że ustala wysokość emerytury H. L. na dzień 22 kwietnia 2014 r. na kwotę 2.832,47 (dwa tysiące osiemset trzydzieści dwa i 47/100) zł brutto miesięcznie z możliwością wypłaty po dokonaniu waloryzacji od dnia 21 marca 2019 r.

Sygn. akt IV U 789/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 czerwca 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie art.151§1 pkt 1 w związku z art.145a ustawy z 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego odmówił H. L. uchylenia decyzji z 22 kwietnia 2014r. (o przyznaniu emerytury) wskazując, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. stwierdzający, że art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r. w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy jest niezgodny z art.2 Konstytucji RP ma zastosowanie do kobiet urodzonych w (...)r., które pobrały wcześniejszą emeryturę przysługującą na podstawie art.46 w związku z art.29 ustawy emerytalnej. Tymczasem H. L. ma przyznaną wcześniejszą emeryturę na podstawie innego artykułu niż art. 46 w zw. z art. 29 ww. ustawy, tj. na podstawie Karty Nauczyciela, której nie dotyczy wyrok Trybunału Konstytucyjnego (decyzja k. 18 akt emerytalnych za wnioskiem z 4 kwietnia 2014r.).

Odwołanie od ww. decyzji złożyła ubezpieczona wnosząc o ponowne ustalenie wysokości jej emerytury bez zastosowania zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (odwołanie k.1-2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując na argumentację podniesioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona H. L. urodziła się w dniu (...) W dniu 29 maja 2009r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o emeryturę. Decyzją z 4 czerwca 2009r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej emeryturę od 1 maja 2009r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek, na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (wniosek o emeryturę i decyzja k.1 i 31-33 akt emerytalnych za wnioskiem z 29 maja 2009r.).

W dniu 4 kwietnia 2014r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym. Decyzją z 22 kwietnia 2014r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej od (...)., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego emeryturę na podstawie art.24 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury ubezpieczonej obliczona została wg zasad określonych w art.25 i 26 ustawy emerytalnej, w tym zgodnie z ówczesną regulacją art.25 ust.1b tej ustawy, podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranej przez ubezpieczoną dotychczas emerytury. Wysokość świadczenia na dzień 22 kwietnia 2014r. ustalona została na kwotę 2304,44 złotych brutto miesięcznie (decyzja k.6 akt emerytalnych za wnioskiem z 4 kwietnia 2014r.)

W dniu 29 marca 2019r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości emerytury w powszechnym wieku emerytalnym w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. sygnatura akt P 20/16 (wniosek ubezpieczonej k.15-16 akt emerytalnych za wnioskiem z 4 kwietnia 2014r.).

Po rozpoznaniu powyższego wniosku, postanowieniem z 17 czerwca 2019r. na podstawie art.145a i art.149§1 kpa organ rentowy wznowił postępowanie w sprawie decyzji z 22 kwietnia 2014r. o przyznaniu emerytury, a następnie zaskarżoną decyzją z 17 czerwca 2019r. wskazując na to, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed ustaleniem prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym pobierały emeryturę przyznaną na podstawie art.46 w związku z art.29 ustawy emerytalnej odmówił ubezpieczonej uchylenia decyzji z 22 kwietnia 2014r. (postanowienie i decyzja k.17-18 akt emerytalnych za wnioskiem z 4 kwietnia 2014r.).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie H. L. okazało się uzasadnione i skutkowało zmianą decyzji z 17 czerwca 2019r. i poprzedzającej ją decyzji z 22 kwietnia 2014r. o przyznaniu emerytury w części dotyczącej wysokości emerytury poprzez ustalenie, że wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień nabycia prawa do świadczenia, tj. na dzień (...). wynosi 2832,47 złotych brutto miesięcznie.

Przypomnieć należy, że w chwili nabycia przez ubezpieczoną prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym obowiązywał przepis art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nakazujący pomniejszenie - w przypadku osób, które uprzednio pobierały emeryturę przyznaną na podstawie m.in. art. 46 tejże ustawy oraz art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Organ rentowy zastosował wówczas powyższy przepis, co skutkowało ustaleniem wysokości emerytury ubezpieczonej w niższej kwocie. W dniu 6 marca 2019r. zapadł wyrok Trybunał Konstytucyjnego, w którym Trybunał stwierdził, że art.25 ust.1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r. w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...)r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy jest niezgodny z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W oparciu o powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. opublikowany w Dzienniku Ustaw Nr 539 z 21 marca 2019r., ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości jej emerytury w powszechnym wieku emerytalnym z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu art.25 ust.1b ustawy emerytalnej. Jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń, organ rentowy po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonej, postanowieniem z 17 czerwca 2019r. wznowił postępowanie w sprawie zakończonej decyzją z 22 kwietnia 2014r. o przyznaniu emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, ale decyzją z 17 czerwca 2019r. odmówił jej uchylenia wskazując, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma zastosowania do ubezpieczonej, która pobierała emeryturę wcześniejszą przyznaną na podstawie Karty Nauczyciela, a nie na podstawie art. 46 zw. z art. 29 tej ustawy.

W ocenie Sądu decyzja organu rentowego z 17 czerwca 2019r. jest nieprawidłowa. Choć literalnie rzecz biorąc wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury wcześniejszej na podstawie art.46 ustawy emerytalnej, to w istocie ma on szersze zastosowanie i powinien być stosowany również w odniesieniu do tych kobiet urodzonych w (...)r., które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie innych przepisów wymienionych w art.25 ust.1b ustawy emerytalnej, w tym na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela. W przeciwnym razie doszłoby do nieuprawnionego różnicowania sytuacji osób znajdujących się takiej samej sytuacji prawnej, na co zwróciła również uwagę ubezpieczona w odwołaniu.

Wniosek ubezpieczonej o wznowienie postępowania i ponowne ustalenie wysokości emerytury w powszechnym wieku emerytalnym zasługiwał na uwzględnienie. W ocenie Sądu wniosek ten winien być oceniony na podstawie art.114 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. I tak, zgodnie z art.114 ust.1 pkt 1 powyższej ustawy w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. W ocenie Sądu, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. stwierdzający niezgodność z Konstytucją RP uregulowania ustawy emerytalnej, na podstawie którego ustalono wysokość emerytury ubezpieczonej, może być uznany za nową okoliczność ujawnioną po wydaniu decyzji o przyznaniu emerytury z 22 kwietnia 2014r., ale istniejącą przed wydaniem tej decyzji, gdyż niesporne jest, że zakwestionowany przez Trybunał przepis ustawy emerytalnej był niezgodny z Konstytucją od chwili jego uchwalenia. Dodać należy, że przepis art.114 ust.1e ustawy emerytalnej wprowadza terminy liczone od daty wydania decyzji, po upływie których nie jest możliwe uchylenie lub zmiana tej decyzji. Jednakże w myśl kolejnego ustępu – ust.1f pkt 1 art.114 ustawy emerytalnej, przepisu art.114 ust.1e tej ustawy nie stosuje się jeżeli w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji z przyczyn określonych w ust.1 osoba zainteresowana nabędzie świadczenie w wyższej wysokości. Tak jest w niniejszej sprawie, gdyż jak wynika z wyliczeń organu rentowego (vide: pismo – projekt decyzji dla potrzeb sądu - k.9 akt sprawy) ustalona na nowo wysokość emerytury ubezpieczonej w powszechnym wieku emerytalnym wynosi 2832,47 złotych, a zatem jest wyższa od ustalonej pierwotnie w decyzji z 22 kwietnia 2014r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art.477 ¹⁴§ 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z 22 kwietnia 2014r. i ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 22 kwietnia 2014r., z możliwością wypłaty po dokonaniu waloryzacji od 21 marca 2019r. Dodać należy, że mimo wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 6 marca 2019r. decyzja z 22 kwietnia 2014r. nie utraciła mocy obowiązującej, zaś wypłata emerytury w prawidłowej wysokości jest możliwa dopiero po wzruszeniu tej decyzji na skutek wniosku o wznowienie postępowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 133 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie postępowania. Z uwagi na to, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. wszedł w życie 21 marca 2019r. Sąd do tej daty odniósł datę możliwej waloryzacji.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴§ 2 kpc, Sąd orzekł jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu.