Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Siedlcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Wojtczuk

Protokolant

st. sekr. sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2018r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania Z. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 8 listopada 2017 r. (Nr (...))

w sprawie Z. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu Z. J. przysługuje prawo do emerytury od dnia 11 października 2017roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz Z. J. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 876/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 listopada 2017 r. znak:(...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił Z. J. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. ma wymagany staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat. Organ rentowy przyjął za udowodniony staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 6 lat, 10 miesięcy i 16 dni.

Odwołanie od w/w decyzji złożył Z. J. wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. Ubezpieczony w treści odwołania podniósł, że w okresie od 15.07.1978 r. do 31.03.2013 r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. z miejscem świadczenia pracy w (...) S. – Ł. i że zarówno przed 31.12.1986 r. jak i po tej dacie do 31.12.1998 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych, gdyż charakter jego pracy po 31.12.1986 r. nie uległ zmianie. Na stanowisku kierownika sekcji eksploatacji pracował do 31.03.1992 r., a od 01.04.1992 r. do 31.05.2000 r. pracował na stanowisku kierownika oddziału eksploatacji, ale charakter jego pracy nie uległ zmianie. Ubezpieczony podniósł, że jego praca polegała na kierowaniu oraz wykonywaniu prac konserwacyjno – remontowych, wykonywaniu pomiarów parametrów urządzeń nadawczych, strojeniu nadajników. Ubezpieczony wskazał również, że po 31.12.1986r. nie zmieniły się również warunki pracy w (...) S. – Ł., nie zmniejszyła się liczba nadajników, ani ich moc, nie mieniła się też technologia i budowa pracujących urządzeń, a wręcz przeciwnie 7 lipca 1992 r. w (...) S. – Ł. zaczął pracować pierwszy nadajnik w paśmie (...)/ (...) z mocą wyjściową 10 kW, a w latach kolejnych uruchamiane były następne nadajniki, w sumie do końca lat 90-tych XX wieku 7 programów z mocą 30 kW. Wszystkie te nadajniki pracowały w podobnej technologii, jak nadajniki (...)/ (...) (lampowe wzmacniacze mocy, podobne układy sumacyjne oraz linie przesyłowe mocy). (odwołanie k.1-4).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.11-13).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. J. ur. (...), w dniu 28 marca 2017 r. ukończył 60-ty rok życia. W dniu 11 października 2017 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat, z czego okresy składkowe wynoszą 20 lat, 5 miesięcy i 8 dni, okres nieskładkowy 10 dni oraz okres uzupełniający stanowiący pracę w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-ego roku życia – 5 lat, 3 miesiące i 18 dni. Ponadto organ rentowy uznał ubezpieczonemu staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 6 lat, 10 miesięcy i 16 dni tj. okres zatrudnienia (...) Sp. z o.o. w K. od 1 stycznia 1980r. do 17 lutego 1985 r. i od 02 kwietnia 1985 r. do 31 grudnia 1986 r. (decyzja k. 11 akt emerytalnych).

Z. J. od 15.07.1978 r. do 31.03.2013 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Sp. z o.o. w K., w tym w okresie od 15.07.1978r. do 15.10.1978 r. pracował na stanowisku stażysty, od 16.10.1978r. do 30.09.1979 r. pracował na stanowisku młodszego instruktora, następnie w okresie od 01.10.1979 r. do 31.07.1980 r. na stanowisku radiooperatora, od 01.08.1980 r. do 30.04.1982 r. na stanowisku starszego radiooperatora, od 01.05.1982 r. do 31.07.1985 r. na stanowisku kierownika zmiany, od 01.08.1985r. do 31.03.1992 r. na stanowisku kierownika sekcji eksploatacji, od 01.04.1992 r. do 31.05. 2000 r. na stanowisku kierownika oddziału eksploatacji (akta osobowe, świadectwo pracy k. 19 akt dot. świadczenia przedemerytalnego). Pracodawca wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych dnia 2.04.2013 r. wskazując, że wymieniony wykonywał pracę w tych warunkach jedynie w okresie od 01.01.1980 r. do 31.12.1986 r. wskazując, że wykonywał on prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do (...) MHz w strefie zagrożenia (świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 21 akt dot. świadczenia przedemerytalnego). (...) Sp. z o.o. zajmowała się nadawaniem fal radiowych (...) i programów telewizyjnych przez obiekty nadawcze, które były rozmieszczone na terenie całego kraju. Z. J. pracował na stacji nadawczej w C.. W budynku w C. znajdowała się sala nadajników o powierzchni ok. 150 m ^{( 2)}, obok której był pokój kontrolny odgrodzony szkłem. W latach 80-tych było nadawane trzy programy (...) i dwa programy telewizyjne i na sali nadajników były po dwa nadajniki na każdy program (...) pracujące równolegle i na każdy program telewizyjny było pod dwa nadajniki, w tym po jednym w rezerwie biernej. Na początku lat 90-tych XX wieku pojawił się jeden nadajnik zachodniego pasma (...), a do końca lat 90-tych pojawiło się kolejnych sześć nadajników (...). Wszystkie te nadajniki to były nadajniki lampowe chłodzone powietrzem. Praca ubezpieczonego od 1 sierpnia 1985 r. na stanowisku kierownika sekcji eksploatacji polegała na wykonywaniu konserwacji i napraw urządzeń nadawczych razem z pracownikami technicznymi, wszystkie te prace były wykonywane przez ubezpieczonego w sali nadajników. Kierownik sekcji eksploatacji zajmował się wszystkimi sprawami technicznymi na obiekcie nadawczym i sprawował nadzór inżynieryjno – techniczny nad pracownikami technicznymi, którzy mu podlegali i zajmowali się sprawdzaniem paramentów urządzeń nadawczych, ich konserwacją i usuwaniem awarii. Ubezpieczony mimo tego, że był ich przełożonym to również często pracował razem z nimi przy usuwaniu poważniejszych awarii nadajników. W pokoju kontrolnym natomiast, który oddzielony był od sali nadajników szybą wykonywane były czynności obserwacyjne tj. kontrolowanie na monitorach jakości obrazu i jakości odsłuchu radiowego. Zmiana stanowiska ubezpieczonego z kierownika sekcji eksploatacji na kierownika oddziału eksploatacji od 01.04.1992 r. miała jedynie charakter formalny i związana była z uzyskaniem przez ubezpieczonego wyższego wykształcenia i związanej z tym podwyżki wynagrodzenia natomiast charakter jego pracy nie uległ zmianie, nadal wykonywał nadzór inżynieryjno- techniczny nad prawidłowością wykonywanych konserwacji urządzeń nadawczych, usuwaniem awarii tych urządzeń, sprawdzaniem parametrów ich działania. Największe oddziaływanie pola elektromagnetycznego było przy nadajnikach – przy wzmacniaczach lampowych i ta strefa była oznaczona jako strefa zagrożenia. Natomiast za strefą zagrożenia była strefa pośrednia. Na drzwiach sali nadajników była informacja, że jest to strefa zagrożenia narażeniem na działanie pól elektromagnetycznych. W sali nadajników pracownicy narażeni byli na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do (...) MHz w strefie zagrożenia. Strefa zagrożenia dotyczyła promieniowania mikrofalowego dla częstotliwości f ˃300 MHz oraz promieniowania o częstotliwości f z zakresu 10-300 MHz. Zasięg strefy zagrożenia był różny i wynosił od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów w zależności od mocy nadajników. Czas przebywania w strefie zagrożenia był ograniczony. Strefa zagrożenia była typowa i charakterystyczna dla nadajników zbudowanych na bazie układów lampowych dla sygnałów wysokich częstotliwości i dużych mocy. Dla sygnałów o częstotliwości wynoszących od kilkudziesięciu do kilkuset milionów herców w układach lampowych o napięciu anodowym rzędu kilku tysięcy woltów, w przestrzeni komór lampowych, szaf nadajników występowało oddziaływanie silnego pola elektromagnetycznego. Zasięg takiej strefy wynosił od kilkudziesięciu centymetrów do nawet ponad metra. Po 31 grudnia 1986 r. nadal urządzenia nadawcze emitowały w ich otoczeniu pola elektromagnetyczne w zakresie f od 0,1 do (...) MHz i występowała strefa zagrożenia przy nadajnikach. Urządzenia w sali nadajników w (...) w C. były źródłami pól elektromagnetycznych od 0,1 do 300 000 MHz. W stresie zagrożenia pracownik nie powinien przebywać dłużej niż czas dopuszczalny (zeznania ubezpieczonego k. 124v, zeznania świadków: A. D. k. 29v-31, B. O. k. 31-32v, J. W. k. 32-32v, opinia biegłego k. 63-110).

Ubezpieczony dnia 11 października 2017 r. złożył wniosek o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa (wniosek k. 3 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego Z. J. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę 15 lat pracy w warunkach szczególnych na datę 1 stycznia 1999 r. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek z dniem 28 marca 2017 r., ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat oraz złożył oświadczenie o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. D., B. O., J. W., zeznań ubezpieczonego, dokumentów znajdujących się w aktach osobowych ubezpieczonego oraz dowodu z opinii biegłego z zakresu elektromagnetyzmu, promieniowania elektromagnetycznego, które to dowody Sąd obdarzył w całości wiarygodnością, wykazał, że ubezpieczony również od 1 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 1998 r. (12 lat) wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, Dziale XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983, nr 8, poz. 43) tj. dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Bezspornie na stacji nadawczej w C., gdzie pracował ubezpieczony, pracownicy techniczni pracujący przy bieżącej kontroli jakości nadawanych programów telewizyjnych, kontroli parametrów urządzeń nadawczych, ich konserwacji i usuwaniu występujących awarii wykonywali pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, Dziale IV, poz. 4 załącznika do wskazanego rozporządzenia, gdyż były to prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia. Tego typu prace to były podstawowe prace wykonywane na stacji nadawczej w C..

Praca ubezpieczonego w okresie od 01.01.1987r. do 31.12.1998 r. na stanowiskach kierownika sekcji eksploatacji i kierownika oddziału eksploatacji polegała utrzymywaniu urządzeń nadawczych we właściwym stanie technicznym zapewniającym bezawaryjna pracę z wymaganymi parametrami eksploatacyjno-technicznymi, zapewnieniu zaopatrzenia obiektu w lampy, podzespoły, bieżącej kontroli technicznych parametrów ruchowych i jakościowych urządzeń, zbadaniu przyczyn awarii, bezpośredniej pomocy personelowi technicznemu w usuwaniu awarii (k. 87 akt osobowych). Zatem ubezpieczony musiał użytkować (eksploatować) nadajniki, wzmacniacze, sumatory, sprawdzał prawidłowość ich działania, ich funkcjonalność, stan techniczny. Ubezpieczony swoją pracę wykonywał w strefie zagrożenia, gdyż naprawiał bloki nadawcze, które generowały promieniowanie pierwotne fali elektromagnetycznej, wymieniał elementy pasywne i aktywne układów elektronicznych, wykonywał pomiary tych układów, a głównym jego zadaniem było zapewnienie prawidłowego funkcjonowania centrum nadawczego radiowo-telewizyjnego przez całą dobę w każdych warunkach, dbałość o właściwy poziom nadawanych sygnałów w postaci fali elektromagnetycznej do 300 MHz oraz transmisji sygnałów mikrofalowych (emisja sygnałów powyżej 300 MHz).

Rodzaj wykonywanych prac przez ubezpieczonego potwierdzili wskazani powyżej świadkowie, którzy razem z ubezpieczonym pracowali. Wykonując powyższe prace ubezpieczony był narażony na działanie pól elektromagnetycznych w strefie zagrożenia, która wynosiła od kilkudziesięciu centymetrów do ponad metra w zależności od mocy nadajnika (mniejszy zasięg był dla nadajnika radiowego), umiejscowienia nadajnika, sumatora, umiejscowienia aparatury pomiarowej. Przebywanie ubezpieczonego w strefie zagrodzenia było ograniczone do dopuszczalnego dobowego czasu przebywania w tej strefie zgodnie z obowiązującymi przepisami, jednakże praktycznie gdy zachodziła konieczność usunięcia awarii pracował dłużej niż przewidywały to normy w strefie zagrożenia. Biegły sądowy wskazał również, że z istoty działania lampowych urządzeń nadawczych (wysokie napięcie anodowe, wysokie częstotliwości sygnałów): radiowych i telewizyjnych w ich otoczeniu występują pola elektromagnetyczne o wartościach odpowiadających strefom zagrożenia, a ubezpieczony sprawdzał prawidłowość działania takich urządzeń, zatem swoją pracę musiał wykonywać w strefie zagrożenia.

Z zeznań wymienionych powyżej świadków i ubezpieczonego wynika, że po 31.12.1986 r. nadal na stacji nadawczej w C. pracowały lampowe urządzenia nadawcze te same co przed 31.12.1986 r., a ponadto w latach 90-tych XX wieku dostawiono 7 nowych lampowych urządzeń nadawczych. Dopiero na przełomie końca lat 90 – tych i roku 2000 sukcesywnie rozpoczęto wymianę nadajników lampowych na tranzystorowe. Biegły sądowy w swojej opinii również potwierdził, że po 31 grudnia 1986 r. nadal ubezpieczony pracując w strefie zagrożenia był narażony na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz. Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowody, który jest spójny, logiczny oraz obrazuje faktyczne warunki pracy osób pracujących na stacji nadawczej w C., jak również wykazuje jakie faktycznie urządzenia nadawcze pracowały na tej stacji w latach od 1.01.1987 r. do 31.12.1998 r. Sąd odmówił wiarygodności pismu (...) Sp. z o.o. z 11.06.2018 r. (k.47), że po 31.12.1986 r. doszło do wprowadzenia na stacji w C. zmian technologicznych polegających na wymianie urządzeń nadawczych na nowoczesne nie emitujące w ich otoczeniu pól elektromagnetycznych o wartościach odpowiadających strefie pośredniej lub zagrożenia. Stanowisko w tym zakresie (...) Sp. z o.o. nie zostało poparte żadną dokumentacją techniczną, która wskazywałaby na wymianę tych urządzeń nadawczych, zaś z załączonego do pisma protokołu prac komisji do określenia czasookresu pracy w warunkach szczególnych z 22.02.2001 r. również nic takiego nie wynika. Zakład pracy nie przedstawił wyników pomiarów - z których wynika zanik stanowisk pracy po 31.12.1986 r., na których występują warunki szczególne - na które się powołuje (nawet nie wiadomo kiedy je sporządzono i na jakich obiektach nadawczych). Powyższe zatem stwierdzenie jest niewiarygodne w obliczu pozostałego zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Zaliczenie ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 1998 r. na podstawie w wykazu A, Działu XIV poz. 24 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983, nr 8, poz. 43) – nadzór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie czyli wymienione pod poz. 4 działu XIV (prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia), powoduje, że ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury od dnia 11 października 2017 r. tj. od dnia w którym zostały spełnione wszystkie przesłanki do przyznania tego prawa, gdyż w tym dniu ubezpieczony złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z wynikiem procesu Sąd na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018, poz. 265 t.j.) orzekł o kosztach zastępstwa procesowego.